Xikita nochi

Tlen kiualika

¿Otikmatiaya?

¿Otikmatiaya?

¿Tlen ouijkayotl okipixki Herodes ijkuak okinekiaya kiyektlalis teokali tlen okatka Jerusalén?

Teokali tlen okichijchi Salomón itech altepetl Jerusalén okatka ipan se tepetsintli. Ompa okinchijchijkej seki tepamej ik kanin kisa uan kalaki Tonaltsin pampa uelis kuali kiyektlaliskia tlali, uan ijkon uelis kiyaualoskiaj teokali ika patios. Herodes okinekiaya okachi ueyi ma mota teokali, ik non, opejki kiyektlalia uan kiueyitilia.

Ingenieros tlen okinpiaya Herodes okiueyitilijkej teokali ik norte pampa noijki uelis kintlaliskiaj patios. Ik sur, patio okiueyitilijkej 32 metros. Ik non, okinchijchijkej seki uejueyij tepamej uan noijki bóvedas ika tetl. Seki tepamej okipiayaj kanaj 50 metros uejkapan.

Uan noijki, Herodes okinekiaya nochi tlen kichijchiuaskia amo ma kinkualani judíos uan noijki maski kiyektlalijtoskiaj teokali okinekiaya teopixkej ok ma kitlamanilikan yolkamej Jehová itech teokali. Josefo, se judío tlen omomachti tlen opanok kijtoa Herodes okinmachti sekimej teopixkej ken kuajxinkej uan noijki pampa ma kiyektlalikan teokali, uan ijkon kanin amo nochtin uelis kalakiskiaj yejuan kema uelis kiyektlaliskiaj.

Herodes omikik ijkuak ayamo okiyektlaliayaj nochi teokali. Itech xiuitl 30, yokipiaya kanaj 46 xiuitl okiyektlalijtokaj teokali (Juan 2:20). Nin tekitl okitlami iixui, Herodes Agripa II, uan nin omochi kanaj itech xiuitl 50.

¿Tleka akinmej ochantiayaj Malta omokuayejyekojkej Pablo okatka se temikti?

Teotsin itech melajkayotl (ik momapoch) moteuijtok iuan teotsin itech tlen amo melajkayotl

Sekimej tlen ompa ochantiayaj uelis okineltokayaj ijkon ken griegos. Hechos techiluia barco kanin oyaya Pablo oapolaki ik Malta. Ijkuak Pablo okitlali seki kuauitl ipan tlitl pampa ma mototonikan ye uan oksekimej, se koatl omopilo itech ima Pablo uan amo okikajkauaya. Akinmej ompa ochantiayaj okijtojkej: “Nin tlakatl se temikti, porke maya omomakixti itech weyi atl, [melajkayotl, TNM] mach kikawiliah mayolito” (Hechos 28:4).

Itech Traducción del Nuevo Mundo tlajtoli “melajkayotl” kisa itech tlajtoli griego dike. Nin tlajtoli kijtosneki melajkayotl, pero noijki tlajtoli Dike, noso Dicea, noijki omotekitiltiaya pampa kitokayotiskej teotsin griega itech melajkayotl. Griegos okineltokayaj ye okinmitaya tlaltikpaktlakamej uan okiluiaya teotsin Zeus nochi tlen amo kuali okichiuayaj uan tlen amo omomatiaya, uan ijkon okintlajyouiltiayaj tlajtlakolejkej. Se diccionario tlen techtlapouia itech Biblia kijtoa, akinmej ochantiayaj itech altepetl Malta uelis omokuayejyekojkej maski Pablo amo omikik itech ueyi atl, teotsin itech melajkayotl okitak tlen okichi uan okitlajyouiltijtoka ika koatl. Nochtin akinmej okitakej okipatlakej tlen omokuayejyekojkej ijkuak okitakej Pablo amo itlaj okipanok.