Yeqa uye kokuphakathi

Yeqa uye kokumunyethweyo

ISAHLUKO 9

“UKhristu Ongamandla kaNkulunkulu”

“UKhristu Ongamandla kaNkulunkulu”

1-3. (a) Kuyini okwethusa abafundi bakaJesu eLwandle lwaseGalile njalo uJesu wenzani? (b) Kungani kuqondile ukuthi uJesu abizwe ngokuthi “uKhristu ongamandla kaNkulunkulu”?

ABAFUNDI babethukile ngoba bathi besahamba ngesikepe bechapha uLwandle lwaseGalile, kwaphonguqalisa isiphepho. Akuthandabuzwa ukuthi babeke babona iziphepho elwandle lolu, ngoba vele abanye babo babezingcitshi zokugola izinhlanzi. * (UMathewu 4:18, 19) Kodwa lesi ‘kwakuyisiyaluyalu sesiphepho,’ esacina sisenza ukuthi ulwandle luzonde. Amadoda la asebenza nzima ukuqondisa umkhumbi kodwa isiphepho sasilokhu sisiba lamandla. Amagagasi ‘asakazeka esikepeni’ amanzi acina esegcwele phakathi. Lanxa kwakulesiyaluyalu esinjalo, uJesu wayelele ngemuva esikepeni ngenxa yokuthi wayediniwe ngemva kokufundisa ixuku labantu. Abafundi bamvusa ngenxa yokuthi babesesaba ukuthi bazakufa, bamncenga besithi: “Nkosi, silamulele! Nanku sesigalula!”​—UMakho 4:35-38; UMathewu 8:23-25.

2 UJesu yena wayengesabi. Engathandabuzi, wakhuza umoya lolwandle wathi: “Zwi! Pholani!” Umoya lolwandle kwahle kwathula zwi, isiphepho saphela, lamagagasi anyamalala “kwasekuphola nya.” Abafundi bakhe batshaywa luvalo kakhulu. Baqalisa ukunyenyezelana besithi “ungubani lo na?” Babeqondile, ngumuntu onjani owayengenelisa ukukhuza umoya lolwandle angani ukhuza umntwana oyisiqholo?​—UMakho 4:39-41; UMathewu 8:26, 27.

Kodwa uJesu wayengayisimuntu nje ofanana labanye. UJehova wasebenzisa uJesu ukuthi abonakalise amandla akhe futhi lokho wakwenza ngezindlela ezingajayelekanga. Ngakho umphostoli uPhawuli wayeqondile ngokubiza uJesu ngokuthi “uKhristu ongamandla kaNkulunkulu.” (1 KwabaseKhorinte 1:24) Siwabona njani amandla kaNkulunkulu kuJesu? Indlela uJesu asebenzisa ngayo amandla ikuthinta njani ukuphila kwethu?

Amandla eNdodana kaNkulunkulu Eyiyo Yodwa

4, 5. (a) UJehova wanika iNdodana yakhe amandla okwenzani? (b) INdodana le yayikulungele njani ukwenza umsebenzi wokudala eyayiwuphiwe nguYise?

4 Cabanga ngamandla uJesu ayelawo engakabuyi emhlabeni. UJehova wasebenzisa “amandla akhe angapheliyo” ngesikhathi edala iNdodana yakhe eyiyo yodwa, eyacina isaziwa ngokuthi nguJesu Khristu. (KwabaseRoma 1:20; KwabaseKholose 1:15) Ngemva kwalokho, uJehova wanika iNdodana yakhe amandla amakhulu kakhulu, eyinika umsebenzi wokudala. Mayelana leNdodana le, iBhayibhili lithi: ‘Izinto zonke zenziwa ngayo; ngaphandle kwayo kakulalutho olukhona olwenziwayo.’​—UJohane 1:3.

5 Thina sibona okuncane nje kwalowo msebenzi owenziwa nguJesu. Cabanga ukuthi kudingakala amandla angakanani ukudala izigidi zezingilosi ezilamandla, amapulanethi lamabhiliyoni emithala, kanye lomhlaba lezinto eziphilayo ezikuwo. Ukuze iwufeze umsebenzi wonke lo, iNdodana le eyiyo yodwa yayiphiwe umoya ongcwele kaNkulunkulu ongamandla amakhulu ukwedlula wonke. INdodana le yakuthokozela ukuba yiSisebenzi esiyiNgcitshi, isetshenziswa nguJehova ekudaleni zonke izinto.​—IZaga 8:22-31, The Holy Bible in Ndebele.

6. Ngemva kokufa kanye lokuvuswa kwakhe, uJesu wanikwa amandla okwenzani?

6 Kwakungenzakala yini ukuthi iNdodana ithole amanye amandla ukuze yenelise ukwenza ezinye izinto? Ngemva nje kokufa kanye lokuvuswa kwakhe, uJesu wathi: “Wonke amandla ezulwini lasemhlabeni aphiwe mina.” (UMathewu 28:18) Kuliqiniso ukuthi uJesu waphiwa ilungelo lokusebenzisa amandla endaweni yonke. Njengoba ‘eyiNkosi yamakhosi,’ ‘loMbusi wababusi’ unikwe amandla okuthi ‘achithe ukubusa konke lobukhosi kanye lamandla.’ Lokhu kugoqela ububusi esingabubona lesingeke senelise ukububona, obungahambisani lentando kaYise. (ISambulo 19:16; 1 KwabaseKhorinte 15:24-26) Kakulalutho uNkulunkulu angalubekanga ngaphansi kukaJesu. UJehova nguye yedwa ongekho ngaphansi kukaJesu.​—KumaHebheru 2:8; 1 KwabaseKhorinte 15:27.

7. Kungani singaba leqiniso lokuthi uJesu kasoze awasebenzise kubi amandla awaphiwe nguJehova?

7 Kumele sikhathazeke yini ngokuthi uJesu angawasebenzisa kubi amandla akhe? Hatshi! UJesu uyamthanda sibili uYise njalo kangeke enze loba yini engamdanisa. (UJohane 8:29; 14:31) UJesu ukwazi mhlophe ukuthi uJehova kakaze awasebenzise kubi amandla akhe amakhulu. UJesu uzibonele ngawakhe ukuthi uJehova udinga amathuba ‘okuqinisa labo abanhliziyo zabo zizimisele kuye.’ (2 Imilando 16:9) UJesu uyabathanda abantu ngendlela uYise abathanda ngayo, ngakho singamethemba ukuthi uzahlala ewasebenzisa kuhle amandla akhe. (UJohane 13:1) Kuyo yonke imbali kaJesu ebhaliweyo, akulandawo esithola khona esebenzisa kubi amandla akhe. Ake sicabange ngamandla ayelawo ngesikhathi esesemhlabeni lokuthi kuyini okwamenza ukuthi awasebenzise.

‘Wayelomfutho Loba Amandla Ekukhulumeni’

8. Ngemva kokugcotshwa kwakhe, uJesu waphiwa amandla okwenzani, njalo wawasebenzisa njani?

8 Ubufakazi butshengisa ukuthi uJesu kazange enze izimangaliso ngesikhathi esakhula eNazaretha. Lokhu kwantshintsha ngesikhathi ebhaphathizwa ngo-29 C.E., eleminyaka engaba ngu-30. (ULukha 3:21-23) IBhayibhili lisitshela ukuthi: ‘UNkulunkulu wamgcoba ngomoya ongcwele langamandla, lokuthi wahamba izindawana zonke esenza ubuhle njalo esilisa bonke ababesemandleni omubi.’ (ImiSebenzi 10:38) Umutsho othi “esenza ubuhle” kawutshengisi yini ukuthi uJesu wawasebenzisa kuhle amandla akhe? Ngemva kokugcotshwa kwakhe, uJesu waba ‘ngumphrofethi olomfutho loba olamandla ngokukhuluma langezenzo.’​—ULukha 24:19.

9-11. (a) UJesu wayejayele ukufundisela ngaphi, njalo yiluphi uhlupho ahlangana lalo? (b) Kungani amaxuku abantu amangaliswa yikufundisa kukaJesu?

9 Kuyini okutshengisa ukuthi uJesu wayelamandla ekukhulumeni? Wayejayele ukufundisela ezindaweni ezisegcekeni, njengasekhunjini lolwandle, eceleni kwentaba kanye lasezindaweni zokuthengisela. (UMakho 6:53-56; ULukha 5:1-3; 13:26) Ababemlalele babengazihambela aluba amazwi akhe ayengakhangi. Izilaleli ezazithanda ukumlalela kwakumele zigcine amazwi akhe ezingqondweni zazo lasezinhliziyweni ngenxa yokuthi ngaleso sikhathi kwakungelamabhuku adindiweyo. Ngakho ukufundisa kukaJesu kwakumele kukhange, kuzwisiseke lula, futhi kube ngokulula ukukukhumbula. Kodwa lokhu kakuzange kube luhlupho kuJesu. Ngokwesibonelo, cabanga ngeNtshumayelo yakhe yaseNtabeni.

10 Ngelinye ilanga ekuseni ngo-31 C.E., ixuku labantu labuthana eceleni kwentaba eseduze loLwandle lwaseGalile. Abanye abantu babevela eJudiya ikanti abanye babevela eJerusalema, okwakungaba ngamakhilomitha angu-100 kusiya kwangu-110. Abanye bona babevela endaweni okuthiwa yiThire leSidoni, eyayisenyakatho. Abanengi ababegula basondela eduze kukaJesu ukuze bamthinte njalo wabasilisa bonke. Kwathi kungaselamuntu owayesele egula kulabo ababekhona, waqalisa ukubafundisa. (ULukha 6:17-19) Ngemva kokuba eseqedile ukufundisa, bonke ababekhona bamangaliswa yilokho ababekuzwile. Kungani?

11 Ngemva kweminyaka ethile omunye owayezwe intshumayelo leyo wathi: “Amaxuku abantu amangaliswa yikufundisa kwakhe, ngokuba wafundisa njengomuntu olamandla.” (UMathewu 7:28, 29) UJesu wakhuluma ngomfutho owawuthinta izilaleli zakhe. Wakhuluma lokho ayekuthunywe nguNkulunkulu njalo wasekela imfundiso yakhe eLizwini likaNkulunkulu. (UJohane 7:16) Okwakutshiwo nguJesu kwakucaca, izikhuthazo zakhe zazisenza abantu bathathe amanyathelo athile, njalo wayebonisana labantu ngendlela enza basuthiseke. UJesu wayelibeka likhanye bha iqiniso eliseBhayibhilini futhi amazwi akhe ayethinta izinhliziyo zezilaleli zakhe. Wabafundisa indlela yokuba lentokozo, yokuthandaza, yokudinga uMbuso kaNkulunkulu, kanye leyokuba lekusasa elithokozisayo. (UMathewu 5:3–7:27) Amazwi akhe ayevuselela izinhliziyo zababelambele iqiniso lokwenza okulungileyo. Abantu abanjalo babezimisele ngitsho ‘lokuzidela’ futhi balahle konke ukuze bamlandele. (UMathewu 16:24; ULukha 5:10, 11) Lobu yibufakazi obutshengisa umfutho loba amandla uJesu ayelawo ekukhulumeni!

‘Wayelamandla Loba Umfutho Ngezenzo’

12, 13. UJesu ‘wayelamandla loba umfutho ngezenzo’ ngayiphi indlela, njalo yikuphi ukutshiyana okwakukhona ezimangalisweni ayezenza?

12 UJesu wayephinde abe ‘lamandla loba umfutho ngezenzo.’ (ULukha 24:19) AmaVangeli asitshela ukuthi uJesu wenza izimangaliso ezingu-​30, zonke lezi wazenza ‘ngamandla eNkosi [uJehova].’ * (ULukha 5:17) Izimangaliso ezenziwa nguJesu zantshintsha ukuphila kwezinkulungwane zabantu. Ezimbili zalezi zimangaliso zazigoqela ukunika amaxuku amabili abantu ukudla, ixuku lokuqala lalilamadoda angu-5 000 njalo elesibili lilamadoda angu-4 000, “ngaphandle kwabesifazana labantwana.” Inani labantu abancedwa yizimangaliso lezi lalingafika ku-20 000.​—UMathewu 14:13-21; 15:32-38.

“Bambona uJesu esiza esikepeni ehamba phezu kwamanzi”

13 UJesu wenza izimangaliso ezitshiyeneyo. Wayelamandla kulamadimoni futhi kwakunganzima ukuwaxotsha. (ULukha 9:37-43) Wayelamandla okulawula imvelo, futhi wenelisa ukuntshintsha amanzi aba liwayini. (UJohane 2:1-11) Wahamba phezu koLwandle lwaseGalile olwalulesiphepho, futhi lokhu kwabamangalisa abafundi bakhe. (UJohane 6:18, 19) Wayelamandla okusilisa abagogekileyo, okwelapha imikhuhlane engalaphekiyo lebulalayo. (UMakho 3:1-5; UJohane 4:46-54) Welapha abantu ngezindlela ezitshiyeneyo, abanye wabelapha ekhatshana ikanti abanye wayebathinta ngesikhathi ebelapha. (UMathewu 8:2, 3, 5-13) Abanye babehle basile masinyane, kuthi abanye babesila kancane kancane.—UMakho 8:22-25; ULukha 8:43, 44.

14. UJesu watshengisa njani ukuthi ulamandla okuvusa abantu abafileyo?

14 Kuyamangalisa ukuthi uJesu wayelamandla ngitsho lawokuvusa abantu abafileyo. Kathathu uJesu wavusa abantu ababefile. Wakwenza lokhu ngesikhathi ebuyisela indodakazi eleminyaka engu-12 kubazali bayo, evusa umntwana onguye yedwa kunina owayengumfelokazi, futhi evusa uLazaro owayethandwa kakhulu ngodadewabo ababili. (ULukha 7:11-15; 8:49-56; UJohane 11:38-44) Kasikho isimo esasinzima kuJesu. Indodakazi eleminyaka engu-12 wayivusa isanda kufa. Kwathi indodana yomfelokazi wayivusa isisiyangcwatshwa, futhi akuthandabuzwa ukuthi indodana le yavuswa ngelanga eyafa ngalo. Ikanti uLazaro wavuswa eselamalanga amane engcwatshiwe.

Wasebenzisa Kuhle Amandla Ukuze Ancede Abanye

15, 16. Yibuphi ubufakazi obukhona bokuthi uJesu wayelendaba labanye ngesikhathi esebenzisa amandla akhe?

15 Uyakubona yini ukusetshenziswa kubi kwamandla obekungaba khona aluba amandla kaJesu ebengaphiwa umbusi olesono? Kodwa uJesu wayengelasono. (1 UPhetro 2:22) UJesu wayelendaba labanye futhi kazange abe lobugovu obuyibo obenza abantu abalesono basebenzise kubi amandla abo ukuze balimaze abanye.

16 UJesu wayelendaba labanye okokuthi wayengasebenziseli amandla akhe ukuthi athole okunceda yena yedwa. Lapho elambile, wala ukuntshintsha amatshe ukuthi abe yisinkwa ukuze adle. (UMathewu 4:1-4) Impahla yakhe elutshwane yayiyibufakazi bokuthi wayengasebenzisi amandla akhe ukuze athole inotho. (UMathewu 8:20) Kulobunye futhi ubufakazi obutshengisa ukuthi ubugovu kayisibo obabumenza ukuthi enze imisebenzi yakhe yamandla. Lapho esenza izimangaliso, wayelahlekelwa ngokuthile. Ngesikhathi esilisa abagulayo, amandla ayephuma emzimbeni wakhe. Wayewezwa amandla nxa ephuma kuye ngitsho lalapho eselapha umuntu oyedwa kuphela. (UMakho 5:25-34) Lanxa kunjalo wavumela ukuthi amaxuku abantu amthinte futhi labobantu babesiliswa. (ULukha 6:19) Lokhu kwakutshengisa ukuthi ulendaba labanye!

17. UJesu wakutshengisa njani ukuthi uwasebenzisa kuhle amandla akhe?

17 UJesu wayewasebenzisa kuhle amandla akhe. Kazange enze imisebenzi emangalisayo ukuze abukwe ngabantu kumbe ukuthi awasebenzise ngokungelanjongo. (UMathewu 4:5-7) Kazange afise ngitsho lokwenza izimangaliso ukuze athokozise uHerodi owayefuna ukumbona nje ezenza. (ULukha 23:8, 9) Kulokuthi abukise ngamandla akhe, uJesu wayejayele ukutshela labo ayebelapha ukuthi bangatsheli muntu. (UMakho 5:43; 7:36) Wayengafuni ukuthi abantu benze okokuzwa ngabanye abantu ukuthi yena vele unjani.​—UMathewu 12:15-19.

18-20. (a) Kuyini okwenza uJesu wasebenzisa kuhle amandla akhe? (b) Uzizwa njani ngendlela uJesu elapha ngayo indoda eyayiyisacuthe?

18 Indoda le elamandla, uJesu, yayingafanani lababusi ababewasebenzisa kubi amandla abo ngokuphatha abantu abahluphekayo ngendlela engelazwelo. UJesu wayelendaba labantu. Ukubabona nje behlupheka kwakumthinta kakhulu okokuthi kwakumenza abancede. (UMathewu 14:14) Wayelendaba lemizwa kanye lezidingo zabo njalo ukubakhathalela lokho kwenza ukuthi awasebenzise kuhle amandla akhe. Esinye isibonelo esihle sisithola kuMakho 7:31-37.

19 Emavesini la, ixuku labantu lathi limbona uJesu laselimlethela abantu abanengi ababegula njalo uJesu wabelapha bonke. (UMathewu 15:29, 30) Kodwa uJesu wakhetha umuntu oyedwa ukuze amelaphe ngendlela etshiyene leyabanye. Indoda le yayiyisacuthe futhi ingenelisi ukukhuluma. Kungenzakala ukuthi uJesu wananzelela ukuthi indoda le yayilenhloni futhi izizwa iyangeka. UJesu wayithatha indoda le wayisusa exukwini labantu ukuze babe bodwa. Ngemva kwalokho uJesu wasebenzisa izandla ukuthi achasisele indoda le ngalokho ayesezakwenza. ‘Wasefaka iminwe yakhe ezindlebeni zaleyo ndoda. Wasekhafula wathinta ulimi lwayo.’ * (UMakho 7:33) Esenze njalo uJesu wakhangela ezulwini wasekhokha umoya wakhe ekhuleka. Ukwenza kukaJesu lokhu kwakutshela indoda le ukuthi, ‘Lokhu esengizakwenzela khona kuvela emandleni kaNkulunkulu.’ Ngemva kwalokho uJesu wathi: ‘Vuleka.’ (UMakho 7:34) Khonapho nje, indoda le yaqala ukuzwa njalo yenelisa ukukhuluma kuhle.

20 Kuyajabulisa ukuthi uJesu wayesiba lozwelo ngemizwa yabantu ayebelapha lanxa wayesebenzisa amandla ayewaphiwe nguNkulunkulu ukuthi asilise ababegula. Akududuzi yini ukwazi ukuthi uJehova ubeke uMbuso kaMesiya ezandleni zikaJesu onguMbusi olendaba labanye futhi owasebenzisa kuhle amandla akhe?

Kwakutshengisa Izinto Ezazizakuza

21, 22. (a) Izimangaliso zikaJesu zazitshengisani? (b) Ngenxa yokuthi uJesu ulamandla okulawula imvelo, kuyini esingakukhangelela eMbusweni wakhe?

21 Imisebenzi emangalisayo uJesu ayenzayo ngesikhathi esesemhlabeni yayitshengisa okuncane nje kwalokho okuzakwenzakala ngesikhathi esizayo lapho esebusa. Emhlabeni kaNkulunkulu omutsha, uJesu uzaphinda enze izimangaliso, kodwa uzabe esezenza emhlabeni wonke. Cabanga ngokunye okumangalisayo okuzakwenzakala esikhathini esizayo.

22 UJesu uzabuyisela imvelo esimweni sayo esifaneleyo. Khumbula ukuthi watshengisa ukuthi ulamandla okulawula imvelo ngokuthulisa isiphepho. Ngakho-ke nxa sekubusa uMbuso kaKhristu, abantu abasoze besabe ukulinyazwa yiziphepho, ukuzamazama komhlaba, izintabamlilo loba ezinye izingozi zemvelo. Njengoba uJesu eyiSisebenzi esiyiNgcitshi, uyakuzwisisa kuhle ukuthi umhlaba wenziwe njani ngenxa yokuthi uJehova wamsebenzisa ukuthi adale umhlaba lezinto zonke eziphilayo ezikuwo. Uyakwazi ukuthi angazisebenzisa njani izinto zemvelo ezisemhlabeni. Nxa esebusa, umhlaba wonke uzantshintshwa ube liPharadayisi.​—ULukha 23:43.

23. Njengoba eyiNkosi, uJesu uzazigcwalisa njani izidingo zabantu?

23 Kuthiwani ngezidingo zabantu? Ukwenelisa kukaJesu ukunika izinkulungwane zabantu ukudla okunengi esebenzisa ukudla okulutshwana, kuyasiqinisekisa ukuthi ukubusa kwakhe kuzaqeda indlala. Kuliqiniso ukuthi nxa inala yokudla ingabelwana kuhle, indlala izaphela kuze kube nini lanini. (IHubo 72:16) Ukuba kwakhe lamandla okwelapha imikhuhlane, kusitshengisa ukuthi abantu abagulayo, iziphofu, izacuthe lezigoga bazakwelatshwa basile bangaphindi bagule. (U-Isaya 33:24; 35:5, 6) Ukwenelisa kwakhe ukuvusa abafileyo kusenza sibe leqiniso lokuthi amandla alawo njengoba eyiNkosi yasezulwini, agoqela lawokuvusa izigidi zabantu abasemkhumbulweni kaYise.​—UJohane 5:28, 29.

24. Kuyini okungamelanga sikukhohlwe nxa sicabangisisa ngamandla kaJesu, futhi ngani?

24 Nxa sicabangisisa ngamandla kaJesu, kakumelanga sikhohlwe ukuthi iNdodana le ilingisela uYise ngokupheleleyo. (UJohane 14:9) Indlela uJesu asebenzisa ngayo amandla iyasicacisela ukuthi uJehova uwasebenzisa njani amandla. Ngokwesibonelo, cabanga ngendlela elesineke uJesu asilisa ngayo umuntu owayelobulephero. Uzwelo lwenza uJesu wayithinta indoda le wathi: “Ngiyathanda.” (UMakho 1:40-42) Esebenzisa izindaba ezinjengalezi, uJehova usitshela ukuthi, ‘Le yindlela engisebenzisa ngayo amandla ami!’ Awuzizwa yini ufuna ukudumisa uNkulunkulu wethu olamandla njalo ubonge ukuthi usebenzisa amandla akhe ngendlela elothando?

^ indima 1 Iziphepho ezinjalo zijayelekile eLwandle lwaseGalile. Lokhu kwenziwa yikuthi ulwandle lolu luphansi (lwehle ngamamitha angu-200 nxa luqathaniswa lolwandle olujayelekileyo) okokuthi umoya ovunguza kulolo lwandle uyakhudumala ukwedlula lowo ovunguza ezindaweni eziseduzane lalo. Lokhu kuphambanisa umkhathi. Umoya olamandla uyavunguza udlula eSigodini saseJodani uvela eNtabeni iHemoni esenyakatho. Masinyane umkhathi othuleyo ungantshintsha ube yisiphepho esilamandla.

^ indima 12 Okunye njalo yikuthi ngezinye izikhathi amaVangeli ahlanganisa izimangaliso ezinengi ezenziwa nguJesu azichaze ngebala elilodwa. Ngokwesibonelo, ngesinye isikhathi “idolobho lonke” leza ukuzombona njalo wasilisa “abanengi” ababegula.​—UMakho 1:32-34.

^ indima 19 Ukukhafula amathe kwakuyindlela kumbe uphawu olwaluvunyelwa ngamaJuda kanye labangayisiwo maJuda njalo ukusetshenziswa kwamathe ekwelapheni kwakukhulunywa ngakho emibhalweni yabakhokheli bamaJuda. Kungenzakala ukuthi uJesu wakhafula amathe ukuze atshengise indoda le ukuthi wayesezayisilisa. Loba yisiphi isizathu, uJesu kasebenzisanga amathe akhe sengathi yiwo ayengumuthi wokwelapha.