Ngiyazwisisa ukuthi kungani abafowethu labodadewethu babethandabuza ukuthi ngizaqhubeka ngiphayona. Phela ngangingaqinanga kangako ekukhonzeni futhi ngingakuthandi lokuya ekutshumayeleni. Kwezinye izikhathi ngangize ngifise ukuthi izulu line ngeSonto ukuze ngingaphumi ekutshumayeleni. Ngangisithi nxa ngingaphuma ekutshumayeleni ngiphongunika abantu omagazini kodwa ngingababaleli amavesi aseBhayibhilini. Umama wayesithi nxa ngingabala iBhayibhili emihlanganweni yebandla uzanginika imali. Ngangingakuthandi lokutaditsha futhi ngingelanto engihlele ukuyenza ekukhonzeni.

 Ngalowomnyaka saba lomhlangano wesigodi (osubizwa ngokuthi ngumhlangano wesabelo) edolobheni leCardiff, eWales. Umhlangano lo wayitshintsha sibili impilo yami. Kweyinye inkulumo umfowethu wabuza imibuzo eyangenza ngacabanga. Wathi: “Sowazinikela futhi wabhabhathizwa yini?” Engqondweni ngaphendula ngathi ‘Ye.’ “Wathembisa uJehova ukuthi uzamkhonza ngenhliziyo yakho yonke, langomphefumulo wakho wonke, langengqondo yakho yonke, langamandla akho wonke yini?” Ngathi ‘Ye.’ “Kukhona yini okukuvimba ukuthi uphayone njengokugula kumbe ukunakekela imuli?” Ngaphendula ngathi ‘Hatshi.’ “Sikhona yini isizatho esikwenza ungaphayoni?” Lalapha ngathi ‘Hatshi.’ Wasesithi, “Nxa uphendule umbuzo wokucina ngohatshi, manje yindaba ungaphayoni?”

 Imibuzo le yangivula ingqondo sibili, yahle yangenza ngabona ukuthi ngangidlalisa impilo yami lokuthi ngangingasigcinanga isithembiso engasenza ngesikhathi ngizinikela. Ngazibonela ukuthi ngangingamkhonzi ngomphefumulo wonke uJehova. Nxa ngangifuna uJehova angenzele lokho angithembise khona, lami kwakumele ngenze lokho engimthembise khona. Yikho ngo-October 1956 ngaba liphayona lesikhatshana eselibizwa ngokuthi liphayona elisizayo.

 Ngomnyaka owalandelayo, ngaba liphayona lesikhathi sonke futhi ngathuthela ebandleni elalilabamemezeli abangu-19. Ngangisiba lenkulumo maviki wonke. Abazalwane babengincedisa ngesineke futhi lokhu kwenza ngathuthukisa indlela engangifundisa ngayo. Ngo-1959 ngacelwa ukuthi ngiyekuba liphayona eliqakathekileyo edolobheni le-Aberdeen elisenyakatho kweScotland. Ngemva kwenyanga ezimbalwa ngabizwa eBhetheli yeLondon. Okweminyaka eyisikhombisa ngiseBhetheli ngasebenza lapho okudindwa khona amabhuku.

 Lanxa ngangikukholisa ukusebenza eBhetheli ngangilokhu ngilesifiso esikhulu sokwenza okunengi emsebenzini wokutshumayela. Phela ngangisesemncane, ngiqinile emzimbeni njalo ngizimisele ukusetshenziswa nguJehova loba ngaphi abona kufanele. Yikho ngo-April 1965 ngafila amafomu okuya eSikolo seGiliyadi ukuze ngiyeqeqetshelwa ukuba ngumnali.

 Ngalowomnyaka mina lomunye umfowethu engangihlala laye saya emhlanganweni wesabelo owawuseBerlin, eGermany. Sasifisa lokuyabona umduli weBerlin owawusanda kwakhiwa.

 Ngelinye ilanga umhlangano ungakapheli ngaphuma ekutshumayeleni lodade okuthiwa nguSusanne Bandrock. Satshada ngo-1966 futhi ngemva kweminyaka emibili sacelwa ukuthi siyengena iklasi yesi-47 yeSikolo seGiliyadi. Siyambonga kakhulu uJehova ngesibusiso lesi! Isikhathi sagijima okokuthi samangala inyanga ezinhlanu zesikolo seziphelile. Sacelwa ukuthi siye eZaire, khathesi esibizwa ngokuthi yiDemocratic Republic of the Congo. Sasala singelankani! Kwakukulutshwane kakhulu esasikwazi ngelizwe leli. Lanxa sasikhathazekile ngokuthi kuzahamba njani sesikhonale savuma ukuya khona njalo sathembela kuJehova.

 Ngemva kwamahola amanengi sigada sisehla ezindizamtshineni sacina sifikile edolobheni elincane elilamamayini okuthiwa yiKolwezi. Safica kungelabazalwane abazosihlangabeza kodwa ngokuya kwesikhathi satshelwa ukuthi incwadi eyayithunyelwe abazalwane ukuthi basihlangabeze yafika ngemva kwamalanga amabili sifikile. Sisesekhonapho salandwa ngelinye ipholisa lafika lakhuluma lathi ngesiFrench, kodwa ngenxa yokuthi sasingalwazi ulimi lolu asizange silizwe ukuthi lalisithini. Umama owayephambi kwethu watshibilika wasesitshela ngesiKhiwa ukuthi ipholisa lalitheni. Lalithe, “Selibotshiwe.”

 Ipholisa leli labamba eyinye indoda ngamandla ukuthi isithwale ngemota yayo eyayisigugile. Sonke saminyezelana emoteni le ethwala abantu ababili nje kuphela. Wawungahleka uze ukhale ubona imota encane kangaka ithwele abantu kanye lempahla ezinengi okwakusenza ukuthi ibhuthi ingavaleki.

 Sahanjiswa lapho okwakuhlala khona amanye amamishinari. Lanxa sasingakwazi ukuthi indawo yakhona ingaphi, ipholisa lona lalikwazi. Safica amagedi ekhiyiwe wonke amamishinari ehambe emhlanganweni wezizwe. Sama phandle ngapha ilanga litshisa bhe, siphelelwe singasakwazi lokuthi senzeni. Kodwa kwacina kufike umfowethu owayehlala eduze khonapho. Wathi esibona wabobotheka futhi lathi sezwa sesihlalisekile. Umfowethu lo wayelazi ipholisa esasibuye lalo futhi kukhanya lalicabanga ukuthi sizalinika imali. Wathi esexoxe lalo okwesikhatshana lasuka lazihambela, lathi sangena endlini.

 Sathi sesiqalisa ukujayelana labafowethu labodadewethu sazibonela ukuthi balothando futhi balomusa lanxa babedlule ebunzimeni obukhulu. Okweminyaka elitshumi eyayidlulile kwakube leziphithiphithi kanye lokuhlamuka kwabantu okwasekubangele ukuthi kube lodlakela. Kwazokuthi ngo-1971, oFakazi bakaJehova babengasavunyelwa ukuthi bakhonze bekhululekile. Yikho sasizibuza ukuthi sizakwenza njani njengoba izinto zasezimi manzonzo.

 Leso kwakungayisiso sikhathi sokubuyela emuva ngenxa yokwesaba futhi balutshwane abafowethu labodadewethu abakhulelwa yikwesaba. Kwakunzima kakhulu ukungathathi uhlangothi kwezombusazwe ngoba wonke umuntu kwakumele abe lekhadi lepolitiki kumbe agqoke isipenede sakhona. Nxa wawungelaso isipenede lesi wawungasoze uluthole uncedo oluvela kuhulumede futhi wawuzahlala uhlutshwa ngamasotsha lamapholisa. Lokhu kwenza ukuthi abanye abazalwane baphelelwe yimisebenzi ikanti abantwana babexotshwa ezikolo. Abafowethu abanengi babotshwa bafakwa emajele. Kwakuyisikhathi esinzima sibili leso. Lanxa kunjalo, abafowethu labodadewethu baqhubeka belesibindi sokutshumayela.

 Phakathi laleyominyaka enzima mina lomkami uSusanne sasihambela amabandla asemaphandleni ngingumbonisi wesiqinti, ngaphinda ngaba ngumbonisi wesigodi. Kwakungalula ukuphila emaphandleni. Sasihlala ezindlini ezifulelwe ngotshani ezincane okokuthi ngezinye izikhathi kwakulaleka nzima. Izikhathi ezinengi ngangikhohlwa ukukhothama nxa ngingena emnyango besengitshayelela emgubazini. Sasigeza ngamanzi akhiwe emifuleni lasezizibeni, sibala sikhanyise ngekhandlela futhi sipheka ngomlilo. Kodwa konke lokhu kwakungasikhathazi ngoba sasizitshela ukuthi yikho ukuba ngamamishinari. Yikho esasikulandile futhi sasikholisa kakhulu ukusebenzela uJehova.

 Ukuhlala labazalwane kwasifundisa ukuba ngabantu abasuthisekayo nxa silezinto eziqakathekileyo empilweni njengokudla, amanzi, izigqoko lendawo yokuhlala. (1 KuThimothi 6:8) Okunye konke nje yimbasela, asikudingi kangako. Kuze kube lamuhla asikakukhohlwa esakufunda kubazalwane laba.

 Lanxa singazange sihlangane lobunzima umphostoli uPhawuli ahlangana labo, ngezinye izikhathi izimo esasisiba kuzo zazilunyikinya kancane ukholo lwethu. Imigwaqo esasihamba kuyo yayimibi kakhulu futhi kwezinye indawo kwakungelamgwaqo. Ukuhamba emigwaqweni le kwakubangela ukuthi sifike sidinwe sifile lapho esiyakhona. Kwezinye izikhathi imota yayitshona etshebetshebeni besekusithi ngesikhathi sesizulu ibhaje edakeni. Ngelinye ilanga sahamba ilanga lonke kodwa umango esawuhambayo wawungamakhilomitha angu-70 nje kuphela. Imota yethu yabhaja ka-12 edakeni silokhe siyikhipha.

 Ubunzima bonke lobu basenza sasondela kakhulu kuJehova. Sazibonela ukuthi nxa sincediswa nguye siyenelisa ukuqinisela ngapha sithokoza lanxa kungelalutho esingalwenza ngobunzima esikubo. Umkami asomuntu othanda ukuvakatsha lokuhlala esemangweni kodwa kubo bonke ubunzima ebesihlangana labo kazange akhalakhale. Sihlala sikhumbula indlela esasithokoza ngayo ngezikhathi lezo kanye lezifundo eziqakathekileyo esazitholayo.

 Ngabotshwa kanengana ngesikhathi singamamishinari eZaire. Ngake ngamangalelwa kwathiwa ngithengisa amadayamondi ngokungekho emthethweni. Liqiniso ukuthi sasike sikhathazeke ngezinye izikhathi, kodwa sasizitshela ukuthi nxa uJehova efuna senze umsebenzi wakhe uzasincedisa. Lakanye wasincedisa!

 Ngo-1981 sacelwa ukuthi siyesebenza egatsheni eliseKinshasa. Kwasokulomnyaka oFakazi sebephinde bavunyelwa ngokusemthethweni. Abafowethu bathenga indawo enkulu lapho okwakuzakwakhiwa khona iwofisi yegatsha. Kodwa ngoMarch 1986, umongameli welizwe wafaka umthetho wokuthi umsebenzi wethu wawungasavunyelwa futhi. Lokhu kwasidanisa njalo kwasiqeda amandla. Umsebenzi wokwakha iwofisi yegatsha wahle wama futhi kungakayi ngaphi amamishinari amanengi asuka elizweni.

 Thina sahlala okwesikhathi esithile. Saqhubeka sisenza esikwenelisayo emsebenzini wokutshumayela lanxa sasikwazi ukuthi iziphathamandla zazisikhangele ngelokhozi. Lanxa sasitshumayela ngonanzelelo, ngelinye ilanga ngathi ngifunda lomuntu iBhayibhili kwafika amapholisa angibopha. Ngavalelwa ejele eyayigcwele izibotshwa. Kwakutshisha bhe esitokisini sakhona, kunuka futhi kungakhanyi. Ukukhanya okuncane esasikuthola kwakungena ngokuyisikhadlana okwakuphezulu khonale emdulini. Ezinye izibotshwa zangidonsa zangisa kwesinye isibotshwa esasingumkhokheli wazo. Sangihwabhela sathi: “Hlabela ingoma yesizwe!” Mina ngathi, “Angiyazi.” Ezinye izibotshwa zasezisithi kimi, “Hlabela ingoma yelizwe ovela kulo!” Ngaphendula ngathi, “Layo angiyazi.” Wasesithi ngime ngeyame umduli okwemizuzu engaba ngu-45. Ngacina ngikhululiwe ngemva kokuthi abafowethu bekhulumisane leziphathamandla.

 Kwathi sokuzicacela ukuthi izinto zazingasoze zilunge masinyane elizweni, sacelwa ukuthi siye egatsheni leZambia. Sathi sichapha ibhoda, sezwa kusithi hu kodwa sadana sikhumbula iminyaka engu-18 esayikholisa silamanye amamishinari kanye labafowethu labodadwethu elizweni leli. Lanxa impilo yayike ibenzima, asithandabuzi lakancane ukuthi uJehova wayesincedisa futhi esisekela kukho konke esasikwenza. Safunda isiSwahili lesiFrench, ikanti umkami wayesefunde lesiLingala kancane. Sasikukholisa kakhulu ukutshumayela futhi sasesincedise abantu abedlula 130 ukuthi bafunde ngoJehova njalo babhabhathizwe. Okunye okusithokozisayo yikuthi umsebenzi esawenzayo wavula indlela yokuthi abantu abanengi befunda iqiniso. Ngo-1993 uMthethwandaba Ophezulu waphinda wavumela oFakazi bakaJehova ukuthi benze umsebenzi wabo. Khathesi kulabamemezeli boMbuso abedlula 240 000 eCongo. Le yintuthuko emangalisayo sibili!

 SesiseZambia sibe lesibusiso sokubona ukwakhiwa kwewofisi yegatsha lokuqheliswa kwayo ngokuhamba kwesikhathi. Inani labamemezeli lalo seliphindwe kathathu kulangesikhathi sifika lapha ngo-1987.

 Lanxa abanye babebona angani angisoze ngiqede inyanga ngiphayona, uJehova ungincedisile ukuthi ngibe senkonzweni yesikhathi sonke okweminyaka engu-65. Okweminyaka yonke le umkami ubelokhu engisekela. Nginambithile sibili ngakubona ukuthi uJehova muhle!—IHubo 34:8.

 Akulanto emangalisayo ngathi, ebesikwenza nje yikuzama ukuhlala sithembekile kuJehova lokugcina isithembiso esasenza ngesikhathi sibhabhathizwa. Sileqiniso lokuthi uJehova uzaqhubeka esincedisa ukuthi ‘singabuyeli emuva’ kodwa sihlale silokholo oluqinileyo “ukuze silondoloze ukuphila kwethu.”—KumaHebheru 10:39.

Bukela ividiyo ethi  UDayrell loSusanne Sharp: Sathembisa Ukukhonza UJehova Ngenhliziyo Yonke.