Ngazalwa ngo-1934 edolobheni lePescara eliseduze loLwandle lwe-Adriatic, e-Italy. Ngilicinathunjana emankazaneni amane. Ubaba wasinika amabizo elandela indlela inhlamvu zamabala ezilandelana ngayo. Ibizo likadadewethu omdala liqalisa ngo-“A,” yikho elami liqalisa ngo-“D.”

 Kusukela kudala ubaba wayekuthanda ukufunda ngoNkulunkulu. Waqalisa ukuzwa ngaboFakazi bakaJehova ngoJuly 1943. Ngalesosikhathi indoda okwakuthiwa nguLiberato Ricci eyayifunda iBhayibhili laboFakazi yamxoxela ngalokho eyayikufunda yasimboleka iNqabayokulinda. Ngemva kwesikhatshana nje, ubaba wahle waqalisa ukutshela abanye lokho ayekufunda. Umama laye walamukela iqiniso. Lanxa wayengafundanga futhi engenelisi ukubala, laye waqalisa ukuxoxela abanye ngethemba ayeselalo futhi wayebatshela amavesi ayewabambe ngekhanda.

 Ngakithi kwasekuhlala kuphithizela. Sasingenela khona imihlangano yebandla. Kanti njalo lanxa indlu yangakithi yayincane, sasike sihlale labahambeli kanye lamanye amaphayona.

 Udadewethu olizibulo lomelamayo abazange balamukele iqiniso njalo ngokuhamba kwesikhathi basuka ngekhaya bayakwenda. Kodwa mina lodadewethu engimelamayo uCesira sasikuthanda ukulalela ubaba ngesikhathi ebala iBhayibhili. Sasizikholisa lenkulumo ezikhuthazayo ezazisenziwa ngabazalwane ababevakatshela iqembu lethu elincane.

 Ngangijayele ukuhamba lobaba labanye ekutshumayeleni kodwa ngangilenhloni yikho kwangithatha izinyanga ukuthi ngibe lesibindi sokutshumayela. Lanxa kunjalo, ngaqhubeka ngimthanda kakhulu uJehova futhi ngabhabhathizwa ngoJuly 1950. Inkulumo yobhabhathizo yenzelwa ngakithi kwathi ngemva kwalokho saya elwandle ukuze ngiyebhabhathizwa. Ngomnyaka owalandelayo kwabuya omunye umfowethu lomkakhe bezokuba ngamaphayona aqakathekileyo endaweni yakithi futhi ngangijayele ukuhamba labo ekutshumayeleni. Ngaqalisa ukujayela ukuxoxa labantu ngenxa yokuthi ngasengisebenzisa isikhathi sami esinengi ngitshumayela. Ngokuhamba kwesikhathi ngaqalisa ukuwuthanda kakhulu umsebenzi lo.

 Umbonisi wesiqinti owaqalisa ukusihambela kwakungumfowethu uPiero Gatti. a Wangikhuthaza ukuthi ngiqalise ukuphayona lokuthi ngithuthele lapho okulabamemezeli abalutshwana khona. Ngangingakaze ngicabange ngakho konke lokhu. Endaweni engakhulela kuyo kwakujayelekile ukuthi amankazana aqhubeke ehlala ngakibo aze aye emendweni. NgoMarch 1952 ngaqalisa ukuphayona ngisahlala ngakithi. Ngalesosikhathi angizange nginanzelele ukuthi isinqumo leso sasizatshintsha impilo yami.

 Kwakulodade osakhulayo okuthiwa ngu-Anna owayefuna ukuqalisa ukuphayona. Udade lo wathuthela ngakithi ukuze sitshumayele sonke. Ngo-1954 saba ngamaphayona aqakathekileyo sasesithunyelwa edolobheni lePerugia. Idolobho leli lingamakhilomitha angu-250 nxa usuka lapho esasihlala khona njalo kwakungela oFakazi endaweni leyo.

 Kwakulutshintsho olukhulu kakhulu kimi lolo! Ngangileminyaka engu-20 kuphela futhi ngangingajayelanga ukuvakatsha. Nxa ngangiphuma edolobheni, ngangiyabe ngisiya emihlanganweni yesabelo labazali bami. Khathesi kwasekungathi ngiya ekucineni komhlaba. Ubaba kwakumkhathaza ukuthi mina lo-Anna sasesizahlala sodwa yikho wahamba lathi ukuze ayesincedisa ukudinga indawo yokuhlala. Sadinga indlu esahlala kuyo njalo sasiphinda singenele khona lemihlangano yebandla. Lanxa ekuqaliseni sasingena imihlangano sisodwa, sasikukholisa ukutshumayela ePerugia lasezindaweni eziseduze. Ngokuhamba kwesikhathi insimu yethu yaqalisa ukuthela. Phose ngemva komnyaka, kulomzalwane owathuthela ePerugia njalo nguye owayesekhokhela emihlanganweni yebandla. Ngo-1957 sathunywa ukuyatshumayela kwenye indawo futhi satshiya ePerugia sekulebandla elincane.

 Sisuka ePerugia saya edolobheni elincane okuthiwa yiTerni eliphakathi laphakathi kwe-Italy. Sasikulindele ngabomvu ukutshumayela edolobheni lelo ngoba kwakulabantu abanengi ababefuna ukufunda iBhayibhili. Kodwa kulobunzima obunengi esahlangana labo endaweni leyo. Lanxa uhulumende wama-Fascist wayecine ukubusa ngo-1943, ezinye iziphathimandla zazilokhe zizama ukwalisa oFakazi bakaJehova ukutshumayela. Zazisithi kwakumele sibe lamalayisensi ukuze sivunyelwe ukutshumayela endlini ngendlu.

 Amapholisa ayejayele ukusilandela nxa sitshumayela. Ngezinye izikhathi sasisenelisa ukuwacatshela nxa singaba sendaweni elabantu abanengi kodwa ngezinye izikhathi ayesibona. Ngabotshwa kabili ngesikhathi ngisendaweni le. Okokuqala ngangitshumayela lombonisi wesiqinti. Amapholisa asibopha asihambisa enkambeni afika asethesa icala lokutshumayela singelamvumo asesithi kwakumele sibhadale ifayindi. Sayala ukubhadala ngoba sasingephulanga mthetho. Ngalesosikhathi inhliziyo yami yayitshaya angani izaphuma esifubeni ngenxa yokwesaba. Ngambonga kakhulu uJehova ngoba ngangilombonisi wesiqinti ngalelolanga. Ngakhumbula amazwi akhuthazayo aku-Isaya 41:13 athi: “Ungesabi. Ngizakunceda.” Sakhululwa ngalelolanga. Icala lethu lathi selihanjiswa emthethwandaba umahluli wathi sasingelacala. Ngaphinda ngabotshwa ngemva kwenyanga eziyisithupha kodwa mhlalokho ngangingedwa. Lanxa kunjalo ngatholakala ngingelacala yikho ngakhululwa.

 Ngathokoza kakhulu ngisizwa ukuthi ngo-1954 kwakuzakuba lomhlangano weSabelo owawuzakwenzelwa eNaples, eningizimu ye-Italy. Ngathi ngifika khona, ngazinikela ukuncedisa kuhlangothi lokuklina indawo okwakuzakwenzelwa khona umhlangano. Ngacelwa ukuthi ngikline eduze lesteji. Ngilapho ngabona elinye ilikhwa elalingumlindi okuthiwa ngu-Antonio Caparelli. Umfowethu lo wayeliphayona evela eLibya. Imuli yangakibo yayithuthele eLibya sekusiyaphela iminyaka yabo-1930 isuka e-Italy.

 U-Antonio wayekhuthele futhi elesibindi. Wayejayele ukuya enkangala yeLibya ngomdududu wakhe esiyatshumayeza abantu abadabuka e-Italy. Saqhubeka sibhalelana incwadi lapha lalaphayana. Ekuqaliseni kuka-1959 waphenduka e-Italy njalo wasebenza eBhetheli eseRome okwenyanga ezimbalwa. Ngemva kwalokho waba liphayona eliqakathekileyo edolobheni leViterbo, eliphakathi laphakathi kwe-Italy. Satshada mhlaka 29 September ngo-1959. Ngemva kwalokho ngayahlala lo-Antonio eViterbo.

 Kwakumele sidinge indawo yokuhlala leyokungenela imihlangano yebandla. Sathola indawo eyayike yaba yisitolo, eyayilesambuzi lendawo encane yokugezela emuva. Safaka umbheda wethu ekhoneni sasesivala ngekhetheni. Leyo kwabayindlu yokulala. Ingxenye eyayingapha kwekhetheni yayiyindlu yokuhlala njalo ngamanye amalanga yayisiba yiWolu yoMbuso. Indawo le yayingenhle kangako okokuthi ngabe ngangingedwa, ngangingeke ngikhethe ukuhlala kuyo. Kodwa okwakungithokozisa kakhulu yikuthi ngangihlala lomkami.

 Ngo-1961 u-Antonio waba ngumbonisi wesiqinti. Kodwa engakaqalisi ukuhambela kwakumele aqale ayengena isikolo sezinceku zamabandla esasizathatha inyanga. Lokho kwakusitsho ukuthi ngangizasala ngedwa okwenyanga yonke. Kwangidanisa kakhulu lokhu futhi ngangisiba lesizungu ikakhulu ntambama nxa ngasengihlezi ngedwa endlini. Kodwa okwakungithokozisa yikuthi u-Antonio wayesebenzela uJehova. Ngangitshona ngibhizi ukuze ngingabi lesizungu kakhulu njalo lokhu kwenza isikhathi satshova masinyane.

 Emsebenzini wokuhambela sasitshona sisendleleni. Sasidabula sisuka eVeneto, enyakatho ye-Italy size siyefika eSicily, indawo eseningizimu. Saqalisa singelamota yikho sasihamba ngemota zomphakathi. Ngelinye ilanga sathi sihambe ngebhasi emigwaqweni emibi esemaphandleni eSicily, sathola abazalwane besimelele lapho esayehlela khona beledonki eyayizathwala izikhwama zethu. U-Antonio wayegqoke isudu, ebophe lethayi. Mina ngangigqoke isigqoko esihle. Umuntu owayengasibona sihamba labazalwane laba abangabalimi, ledonki ithwele izikhwama zethu wayengamangala kakhulu, azibuze lokuthi ‘Kuhamba njani?’

 Abazalwane babe lomusa futhi bephana lanxa ngezinye izikhathi babeyabe bengelazinto ezinengi. Ezinye izindlu zazingela zambuzi lendawo zokugezela kanye lamanzi aphuma empompini. Kulesinye isikhathi lapho esake sahlala endlini eyayisileminyaka ingasetshenziswa. Ebusuku ngangilokhe ngitshibilika ngisehluleka ukulala, u-Antonio waze wangivusa. Sathi siphakamisa ingubo, sethuka sibona kugcwele izibungu ezitshiyeneyo embhedeni. Akulalutho esasingalwenza ngoba kwakusebusuku yikho sathintitha kuphela sasesizama ukulala.

 Lanxa sasiyake sihlangane lobunzima, ayisikho okwakungikhathaza kakhulu. Okwakungihlupha zinhloni. Kwakungithwalisa nzima ukuba labangane nxa sivakatshela ibandla okokuqala. Ngangisebenza nzima ukuze ngingakhulelwa zinhloni ngoba ngangifuna ukuncedisa odadewethu emabandleni kanye lokubakhuthaza. UJehova wayengincedisa sibili ngoba kwakusithi nxa kusiyaphela iviki ngibe sengihlalisekile. Kwakuyisibusiso esikhulu sibili ukusebenza labafowethu labodadewethu ababelomusa, bethembekile kuJehova futhi bemthanda kakhulu.

 Ngo-1977 sesileminyaka embalwa sihambela amabandla leziqinti,  b sabizwa eBhetheli yeRome ukuze siyencedisa ekulungiseleleni umhlangano wezizwe olesihloko esithi “Victorious Faith” owawuzakwenziwa ngo-1978. Ngemva kwenyanga ezilutshwana sahle saba ngamalunga emuli yeBhetheli. Kungakayi ngaphi u-Antonio waba lilunga leKhomithi yeGatsha.

 IBhetheli kwakuyindawo entsha kimi. Lalapha inhloni zazisenza kube nzima ngezinye izikhathi ukuthi ngikhululeke, kodwa uJehova wangincedisa. Abanye ababesebenza lapha labo bangincedisa kakhulu njalo ngokuhamba kwesikhathi eBhetheli kwasekungani kungakithi.

 Eminyakeni eyalandelayo umkami wagula. Ngo-1984, u-Antonio wa-opharethwa inhliziyo futhi eminyakeni engaba litshumi eyalandelayo wasehlala egula. Ngo-1999 satshelwa ukuthi u-Antonio wayesele-cancer. Ukumbona elokhu ephela amandla kancane kancane kwakungizwisa ubuhlungu kakhulu. Ngangithandaza kuJehova njalo nje ngimcela ukuthi anginike amandla okuqhubeka ngincedisa umkami. Ngasengihlala ngibala ibhuku lamaHubo njalo lokhu kwakunginceda ukuthi ngingakhathazeki kakhulu. U-Antonio kazange enelise ukuwunqoba umkhuhlane lo, wafa mhlaka 18 March ngo-1999. Sasesileminyaka engaba ngu-40 sitshadile.

 Kuyamangalisa ukuthi umuntu angazizwa elesizungu lanxa ephakathi kwabantu. Kodwa abafowethu labodadewethu eBhetheli kanye lalabo esasibe ngabangane ngesikhathi sihambela, bangiduduza kakhulu njalo batshengisa ukuthi bayangithanda. Lanxa ngangilabangane bonke laba, ngangisizwa ubuhlungu nxa sengingedwa endlini ngenxa yesizungu umkami ayengitshiyele sona. Ukukhuleka lokutaditsha kwanginceda ukuthi ngicine sengingcono ngokuhamba kwesikhathi. Kwasekungithokozisa lokuxoxa ngezikhathi ezinhle engangibe lazo lo-Antonio. Ngisazikhumbula izinto esasizenza ndawonye njalo ngiyakwazi ukuthi uJehova uzamvusa umkami ngiphinde ngimbone.

 Minengi imisebenzi esengike ngayenza eBhetheli futhi khathesi ngisebenza kudiphathimenti yokuthunga. Kuyangithokozisa ukwenza umsebenzi onceda abanye lapha eBhetheli. Ngiyazama lokusebenza nzima emsebenzini wokutshumayela. Khathesi angisenelisi ukwenza okunengi njengakuqala kodwa lokhe ngikukholisa ukutshela abanye izindaba ezinhle ezimayelana loMbuso. Umsebenzi lo ngawuthanda kusukela ngisakhula. Ngiyakuthanda ukukhuthaza abasakhulayo ukuthi baphayone ngoba ngiyakwazi ukuthi umsebenzi lowo ungabenza bathokoze kakhulu.

 Nxa ngicabanga ngeminyaka ephosa ibe ngu-70 ngisenkonzweni yesikhathi sonke, ngiyakubona sibili ukuthi uJehova ubengincedisa lokuthi ubengibusisa. Lokhe ngilenhloni njalo ngiyakwazi ukuthi ngabe uJehova ubengangincedisi, bengingasoze ngenelise ukwenza izinto engazenzayo enkonzweni yakhe. Ngike ngaya endaweni ezikhatshana kakhulu futhi ngabona izinto ezinengi ezikhuthazayo. Endaweni lezo ngaphinda ngahlangana labantu abanengi abangifundisa okunengi okwanginceda kakhulu empilweni. Ngingatsho ngingathandabuzi ukuthi nxa bengingaphiwa elinye ithuba, bengizakwenza izinqumo ezifananayo.