Yeqa uye kokuphakathi

Yeqa uye kokumunyethweyo

ISIFUNDO 52

Bazali Fundisani Abantwabenu Ukuthi Bathande UJehova

Bazali Fundisani Abantwabenu Ukuthi Bathande UJehova

“Abantwana balilifa elivela kuJehova.”​—HUBO. 127:3, NWT.

INGOMA 134 Abantwana Balilifa Elivela KuNkulunkulu

ESIZAKUFUNDA *

1. Yiwuphi umsebenzi uJehova awunike abazali?

UJEHOVA wadala abantu bokuqala belesifiso sokuba labantwana. Yikho iBhayibhili lisithi: “Abantwana balilifa elivela kuJehova.” (Hubo. 127:3, NWT) Kutshoni lokhu? Ake sithi umngane wakho oseduze ukucele ukuthi umgcinele imali enengi. Kumele ukuthi lokho kuzakuthokozisa ngoba uyabe ubona ukuthi uyakuthemba. Kodwa ungakhathazeka ngokuthi ungayigcina njani kuhle. UMngane wethu omkhulu kulabo bonke uJehova ugcinise abazali into eligugu kakhulu ukwedlula imali. Ubanike umsebenzi wokuba leqiniso lokuthi bondla kuhle abantwababo njalo benza bathokoze.

2. Yiphi imibuzo esizaxoxa ngayo?

2 Ngubani okumele akhethe ukuthi abatshadileyo bazakuba labantwana lokuthi bazakuba labo nini? Abazali bangenzani ukuze abantwababo bathokoze empilweni? Ake sixoxe ngezinye izimiso eziseLizwini likaNkulunkulu ezinganceda amaKhristu atshadileyo ukuthi enze izinqumo ezinhle.

HLONIPHA ISINQUMO SABATSHADILEYO

3. (a) Ngubani okumele akhethele abatshadileyo ukuthi bazakuba labantwana? (b) Yiziphi izimiso zeBhayibhili okumele abemuli labangane bazikhumbule?

3 Kwamanye amasiko kukhangelelwe ukuthi abantu bangatshada bahle babe labantwana. Bangacindezelwa ngabemuli kanye labanye ukuthi babe labantwana besanda kutshada. Umfowethu okuthiwa nguJethro ohlala e-Asia uthi: “Abanye abazalwane abalabantwana bajayele ukucindezela labo abangelabo ukuthi babelomntwana.” Omunye umfowethu okuthiwa nguJeffrey laye ohlala e-Asia uthi: “Abanye batshela labo abangelabantwana ukuthi bazaswela ozabagcina nxa sebekhulile.” Kodwa abatshadileyo kumele bazikhethele ukuthi bayafuna yini ukuba labantwana. Akulamuntu okumele abakhethele, kungumlandu wabo. (Gal. 6:5, amabala angaphansi) Lanxa abemuli labangane befuna ukuthi abasanda kutshada bathokoze kumele bakhumbule ukuthi abatshadileyo kufanele bazenzele isinqumo sokuthi bazakuba labantwana yini kumbe hatshi.​—1 Thes. 4:11.

4-5. Yiphi imibuzo emibili okumele abatshadileyo baxoxe ngayo futhi yisiphi isikhathi esingcono sokuxoxa ngayo? Chasisa.

4 Kuhle ukuthi abatshadileyo abafuna ukuba labantwana baxoxe ngemibuzo emibili eqakathekileyo: Owokuqala, bafuna ukuba labo nini? Owesibili, bafuna ukuba labangaki? Bangaxoxa nini ngemibuzo le futhi kungani iqakatheke kakhulu?

5 Izikhathi ezinengi abanye bakubona kungcono ukuxoxa ngendaba yabantwana bengakatshadi. Kungani kukuhle ukuthi baxoxe ngakho ngalesosikhathi? Esinye isizatho esikhulu yikuthi kuqakathekile ukuthi babe ngqondonye endabeni le. Kumele baxoxe langokuthi bazakwenelisa yini ukuba ngabazali. Abanye bakhetha ukungabi labantwana okomnyaka owodwa kumbe emibili ngemva kokutshada ngoba ukukhulisa umntwana kudinga isikhathi lamandla. Bathi lokhu bakwenzela ukuthi baqale bajayele ukuphila ndawonye betshadile njalo kubanika isikhathi sokuba ngabangane.​—Efe. 5:33.

6. Isikhathi esiphila kuso senza abanye abatshadileyo bakhethe ukwenzani?

6 Amanye amaKhristu akhethe ukulingisela okwenziwa ngamadodana amathathu kaNowa labomkawo. Kawazange aphangise ukuba labantwana. (Gen. 6:18; 9:18, 19; 10:1; 2 Phet. 2:5) UJesu wafanisa isikhathi esiphila kuso ‘lezinsuku zikaNowa’ futhi kasithandabuzi ukuthi siphila ‘ezikhathini ezinzima, okunzima ukuphila kuzo.’ (Mat. 24:37; 2 Tim. 3:1) Lokhu kwenze abanye abatshadileyo babona kungcono ukuthi baqale bame ukuba labantwana ukuze bazinikele ukwenza okunengi enkonzweni kaJehova.

Abatshadileyo abahlakaniphileyo ‘bayabala izindleko’ nxa besenza isinqumo sokuthi bazakuba labantwana yini lokuthi bazakuba labangaki (Khangela indima 7) *

7. Isimiso esikuLukha 14:28, 29 lakuZaga 21:5 sibanceda njani abatshadileyo?

7 Abatshadileyo abahlakaniphileyo ‘bayabala izindleko’ nxa besenza isinqumo sokuthi bazakuba labantwana yini lokuthi bazakuba labangaki. (Bala uLukha 14:28, 29.) Abatshadileyo abake bakhulisa abantwana bayavuma ukuthi ukubakhulisa kudinga imali, isikhathi lamandla. Yikho kuqakathekile ukuthi abatshadileyo bazibuze imibuzo le: ‘Kuzamele sobabili sisebenze yini ukuze imuli yethu ithole ekudingayo? Siyavumelana yini ukuthi yiziphi izinto esizidingayo? Ngubani ozasala ekhangele abantwabethu nxa sobabili kumele sisebenze? Ngubani ozabumba imicabango yabo njalo bazalingisela bani?’ Nxa abatshadileyo bexoxa ngemibuzo le bayabe besebenzisa lokho okutshiwo kuZaga 21:5.​Bala.

Indoda elothando yenza konke okusemandleni ayo ukuthi incedise umkayo (Khangela indima 8)

8. Yibuphi ubunzima abatshadileyo abangahlangana labo njalo indoda elothando yenzani?

8 Umntwana udinga isikhathi lamandla omzali ngamunye. Nxa bengelamisa eduze duze kungaba nzima ukuthi banike umntwana ngamunye lokho akudingayo. Abanye abake bakwenza lokhu bayavuma ukuthi kunzima futhi kungenza umama ahlale ediniwe. Angadinwa okokuthi angehluleka ukufunda eyedwa, ukukhuleka lokuphuma kanengi ekutshumayeleni. Kungaba nzima lokuthi alalele emhlanganweni yebandla njalo ancedakale kuyo. Kodwa indoda elothando yenza okusemandleni ayo ukuthi incedise umkayo ngabantwana emihlanganweni yebandla langekhaya. Incedisa umkayo ngokwenza eminye imisebenzi yangekhaya futhi isebenza nzima ukuze uKukhonza Kwemuli kuncede bonke. Kanti njalo ihamba lemuli yayo ekutshumayeleni zikhathi zonke.

FUNDISA ABANTWABAKHO UKUTHI BATHANDE UJEHOVA

9-10. Kuyini okumele abazali bakwenze ukuze bancede abantwababo?

9 Kuyini okungenziwa ngabazali ukuthi bafundise abantwababo ukuthanda uJehova? Bangabavikela njani ezingozini ezisemhlabeni lo omubi? Asixoxeni ngokunye abangakwenza.

10 Khuleka ucele ukuthi uJehova akuncedise. Cabanga ngokwenziwa ngabazali bakaSamsoni, uManowa lomkakhe. UManowa wathi esibakwazi ukuthi bazakuba lendodana wacela uJehova ukuthi abafundise indlela okwakumele bayikhulise ngayo.

11. Abanye abazali basilingisela njani isibonelo sikaManowa esikuBahluleli 13:8?

11 UNihad lomkakhe u-Alma abadabuka eBosnia and Herzegovina bafunda esibonelweni sikaManowa. Bathi: “Senza njengoManowa sacela ukuthi uJehova asifundise ukuba ngabazali abahle. UJehova waphendula imithandazo yethu esebenzisa iBhayibhili, amabhuku asekelwe kulo, imihlangano yebandla kanye lemihlangano emikhulu.”​—Bala aBahluleli 13:8.

12. UJosefa loMariya babafundisa njani abantwababo?

12 Bafundise ngesibonelo sakho. Lanxa okutshoyo kuqakathekile, okwenzayo yikho okungamnceda kakhulu umntanakho. Siyaqiniseka ukuthi uJosefa loMariya babeyizibonelo ezinhle kubantwababo. UJosefa wayesebenza nzima ukuze ondle imuli yakhe. Kanti njalo wayeyikhuthaza ukuthi ithande ukukhonza uJehova. (Dute. 4:9, 10) UJosefa wayehamba lemuli yakhe eJerusalema “minyaka yonke” ukuyonanza iPhasika lanxa uMthetho wawungatsho ukuthi ahambe layo. (Luk. 2:41, 42) Kungenzeka abanye obaba ngalesosikhathi babecabanga ukuthi ukuhamba lemuli yonke eJerusalema kungumthwalo, kudla imali enengi njalo kuthatha isikhathi. Kodwa uJosefa wayekuqakathekisa ukukhonza futhi wafundisa abantwabakhe ukuthi labo benze njalo. UMariya laye wayeyazi kuhle iMibhalo. Asithandabuzi ukuthi wafundisa abantwabakhe ukuthi bathande iLizwi likaNkulunkulu ngalokho ayekutsho layekwenza.

13. Enye imuli yamlingisela njani uJosefa loMariya?

13 UNihad lo-Alma esike sakhuluma ngabo babefuna ukulingisela uJosefa loMariya. Bayinceda njani indodana yabo ukuthi ithande uNkulunkulu njalo imkhonze? Bathi: “Sazama ukutshengisa indodana yethu ubuhle bokusebenzisa izimiso zikaJehova ngendlela esasiphila ngayo.” UNihad uphinda athi: “Woba yilokho ofuna umntanakho abe yikho.”

14. Kungani kumele abazali babazi abangane babantwababo?

14 Ncedisa abantwabakho ukuthi bakhethe abangane abahle. Abazali bobabili kumele babazi abangane babantwababo lokuthi abantwababo benzani. Kumele bakwazi lokuthi baxoxa labobani kwezempucuko. Abangane bangenza imicabango lezenzo zabantwabakho zibe zinhle kumbe zibe zimbi.​—1 Khor. 15:33.

15. Abazali bangafundani kulokho okwenziwa nguJessie?

15 Abazali bangenzani nxa bengazi okunengi ngamakhompiyutha kumbe ngamafoni? Omunye ubaba okuthiwa nguJessie ohlala ePhilippines uthi: “Sasisazi okulutshwana ngezempucuko. Kodwa lokho akuzange kusenze siyekele ukuxwayisa abantwabethu ngezingozi zezempucuko.” UJessie kazange ayalise abantwabakhe ukusebenzisa ezempucuko ngenxa yokuthi yena kazijayelanga. Uthi: “Ngakhuthaza abantwabami ukuthi basebenzise ezempucuko ukufunda olunye ulimi, ukulungiselela imihlangano lokubala iBhayibhili nsuku zonke.” Nxa ungumzali, usuke waxoxa labantwabakho yini ngamacebo amahle atholakala kungxenye ethi “Abasakhulayo” eku-jw.org® amayelana lokuthumezelana imilayezo lokufaka amapikitsha ku-inthanethi? Usuke wabukela labo yini ividiyo ethi Usuphilela Ezempucuko Yini? lethi Sebenzisa Kuhle Ezempucuko? * Izinto lezi zingakunceda kakhulu ukuthi ufundise abantwabakho ukusebenzisa kuhle ezempucuko.​—Zaga. 13:20.

16. Abazali abanengi benzeni futhi kube lempumela bani?

16 Abazali abanengi bazama ngamandla wonke ukuthi abantwababo baqede isikhathi belabantu abenza kuhle ekukhonzeni. Ngokwesibonelo, uN’Déni lomkakhe uBomine abahlala eCôte d’Ivoire babejayele ukunxusa umbonisi wesiqinti ukuthi azohlala emzini wabo. UN’Déni uthi: “Lokhu kwayinceda kakhulu indodana yethu elizibulo. Yaqalisa ukuphayona futhi khathesi ibambela umbonisi wesiqinti nxa engekho.” Ungahlela yini ukuthi abantwabakho babe lesikhathi sokuba labantu abayisibonelo esihle?

17-18. Abazali kumele baqalise nini ukufundisa abantwababo?

17 Bafundise besesezinsane. Kubangcono kakhulu nxa abazali bangasigoqa sisesemanzi. (Zaga. 22:6) Ngokwesibonelo, unina kaThimothi uYunisi logogo wakhe uLoyisi bamfundisa ‘eseselusane.’ (2 Tim. 1:5; 3:15) UThimothi wathi esekhulile wahamba lomphostoli uPhawuli.

18 Abazali abahlala eCôte d’Ivoire okuthiwa nguJean-Claude lomkakhe uPeace benelisa ukunceda abantwababo abayisithupha ukuthi bakhule bethanda uJehova futhi bemkhonza. Kuyini okwabancedayo? Balandela okwenziwa nguYunisi loLoyisi. Bathi: “Sagcizelela iLizwi likaNkulunkulu kubantwabethu besesezinsane, besanda nje kuzalwa.”​—Dute. 6:6, 7.

19. Kutshoni ukugcizelela iLizwi likaNkulunkulu ebantwaneni benu?

19 Kutshoni ‘ukugcizelela’ iLizwi likaJehova ebantwaneni benu? ‘Ukugcizelela’ kutsho ‘ukufundisa uphindaphinda.’ Abazali kumele bahlale besiba lesikhathi labantwababo ukuze bakwenze lokhu. Ngezinye izikhathi abazali bangadakeka ngokuphindaphinda nxa befundisa abantwababo. Kodwa kumele bakhumbule ukuthi ukwenza njalo yindlela yokubanceda ukuthi bazwisise iLizwi likaNkulunkulu futhi basebenzise lokho elikutshoyo.

Abazali kumele babone ukuthi bangamfundisa njani umntwana ngamunye (Khangela indima 20) *

20. Chasisa ukuthi iHubo 127:4 lisebenza njani ekukhuliseni abantwana.

20 Bazi kuhle abantwabakho. IHubo 127 lifanisa abantwana lemitshoko. (Bala iHubo 127:4.) Imitshoko ingenziwa kusetshenziswa izinto ezitshiyeneyo futhi iyatshiyana ubukhulu. Lokhu kusinceda sibone ukuthi akulabantwana abafanana xathu. Yikho abazali kumele babone ukuthi bangamfundisa njani umntwana ngamunye. Abanye abazali abahlala e-Israel bakhuluma ngalokho okwabancedayo ukuthi baphumelele ukukhulisa abantwababo ababili ukuthi bakhonze uJehova. Bathi: “Abantwabethu sasingabafundisi ndawonye.” Inhloko yemuli ngayinye izabona ukuthi ukufundisa abantwana ngalindlela kuyadingeka kumbe kuyavuma yini.

UJEHOVA UZAKUNCEDISA

21. UJehova ubancedisa njani abazali?

21 Ngezinye izikhathi abazali bangakubona kunzima kakhulu ukufundisa abantwababo. Kodwa abantwana bayisipho esivela kuJehova futhi uhlala ezimisele ukuncedisa abazali. Uyayilalela imithandazo yabazali njalo uyabaphendula esebenzisa iBhayibhili, amabhuku ethu lamacebo amahle avela kwabanye abazali ebandleni kanye lesibonelo sabo.

22. Yiziphi ezinye izipho ezingcono kakhulu abazali abangazipha abantwababo?

22 Abanye abantu bajayele ukuthi ukukhulisa umntwana kuthatha iminyaka engu-20 kodwa ukuba ngumzali akupheli. Ezinye izipho ezingcono kakhulu abazali abangazinika abantwababo luthando, isikhathi lokubafundisa besebenzisa iBhayibhili. Abantwana kabasoze bakusebenzise ngendlela efananayo lokho elibafundise khona. Kodwa abantwana abanengi abakhuliswe ngabazali abathanda uJehova bazizwa ngendlela efanana lekadade okuthiwa nguJoanna Mae ohlala e-Asia. Uthi: “Nxa ngicabanga ngendlela abazali bami abangikhulisa ngayo ngiyababonga kakhulu ukuthi bangilaya futhi bangifundisa ukuthi ngithande uJehova. Bangifundisa indlela yokuphila engcono kakhulu.” (Zaga. 23:24, 25) Abafowethu labodadewethu abanengi labo bazizwa ngendlela efananayo.

INGOMA 59 Dumisa UJehova

^ indima 5 Abantu abatshadileyo kumele babe labantwana yini? Nxa bekhetha ukuba labo, kumele babe labangaki? Kanti njalo bangabafundisa njani ukuthi bathande uJehova futhi bamkhonze? Esihlokweni lesi sizaxoxa ngezibonelo zalamuhla kanye lezimiso zeBhayibhili ezingasinceda ukuthi siphendule imibuzo le.

^ indima 15 Khangela lebhuku elithi Intsha Iyabuza​—Izimpendulo Ezisebenzayo, Umqulu 1 isahluko 36 lomqulu 2 isahluko 11.

^ indima 60 OKUSEMFANEKISWENI: Indoda lomkayo baxoxa ngokuthi bazaba labantwana yini. Bacabanga ngobuhle lobunzima obungabakhona nxa bangaba labo.

^ indima 64 OKUSEMFANEKISWENI: Abazali bafundisa abantwababo behlukene ngenxa yeminyaka kanye lezimo zabantwababo.