1. Kungani engekho umbumbi esingamlinganisa loJehova?

NGO-NOVEMBER 2010 edolobheni laseLondon e-England kwathengiswa ivazi yaseChina ngamadola aseMelika angaba yi-70 miliyoni. Ivazi le yayenziwe ngebumba futhi yayisindala kakhulu. Kuyamangalisa ukuthi umbumbi angathatha umdaka into engaduliyo futhi etholakala lula abumbe impahla enhle okwamagama ebiza kangaka. Lanxa kunjalo kakho umbumbi esingamlinganisa loJehova. Ngelanga lesithupha wabumba “umuntu ngothuli lomhlabathi” loba ngebumba. Umuntu lo kwakungu-Adamu njalo wayephelele esenelisa ukulingisela ubuntu boMdali wakhe. (Gen. 2:7) Ngakho-ke indoda le eyayenziwe ngebumba yabizwa ngokuthi ‘yindodana kaNkulunkulu.’—Luk. 3:38.

2, 3. Singawalingisela njani ama-Israyeli ayesephendukile ezonweni zawo?

² Kodwa okudanisayo yikuthi u-Adamu wahlamukela uMdali wakhe njalo walahlekelwa yisibusiso sokuba yindodana kaNkulunkulu. Lanxa kunjalo likhona ‘ixuku elikhulu’ labantu abayizizukulwane zika-Adamu elakhetha ukusekela  ubukhosi bukaNkulunkulu. (Heb. 12:1) Ukulalela kwabo ngokuzithoba kwatshengisa ukuthi babefuna ukubuswa nguJehova hatshi uSathane. (Joh. 8:44) Ukuba qotho kwabo kusikhumbuza lokho okwatshiwo ngama-Israyeli ayesephendukile ezonweni zawo. Athi: “O Jehova, wena unguBaba wethu. Thina silubumba, wena ungumbumbi; sonke singumsebenzi wezandla zakho.”—Isaya. 64:8.

³ Lamuhla bonke abakhonza uJehova ngomoya langeqiniso kumele bazame ngamandla wonke ukumlalela lokuzithoba kuye. Bakubona kuyisibusiso ukubiza uJehova ngokuthi Baba kanye lokumvumela ukuthi abe ngumbumbi wabo. Wena ungumdaka obuthakathaka yini ezandleni zikaNkulunkulu, ovumayo ukubunjwa ube yisitsha esibukekayo? Abafowethu labodadewethu ubabona bengumdaka osezandleni zikaJehova olokhu usabunjwa yini? Ukuze sincedakale endabeni le kasixoxeni ngezinto ezintathu ezenziwa ngumbumbi wethu uJehova: (1) Ukuthi ubakhetha njani labo afuna ukubabumba (2) ukuthi kungani ebabumba (3) lokuthi ubabumba njani.

4. UJehova ubakhetha njani labo afuna ukubabumba? Nika izibonelo.

⁴ Nxa uJehova ehlola abantu kakhangeli isimo sabo kodwa ukhangela izinhliziyo zabo, okutsho lokho abayikho ngaphakathi. (Bala u-1 Samuyeli 16:7b.) Lokhu kwakhanya ngesikhathi uNkulunkulu esungula ibandla lobuKhristu. Wakhetha abantu ababekhanya bengasilutho ngokubona kwabantu wabadonsela kuye laseNdodaneni yakhe. (Joh. 6:44) Omunye wabo ngumFarisi okwakuthiwa nguSawuli indoda ‘eyayingumhlambalazi lomhlukuluzi lesidlwangudlwangu.’ (1 Tim. 1:13) UJehova kazange abone uSawuli engumdaka ongelancedo. (Zaga.17:3) Wabona ukuthi wayengabumbeka abe yisitsha esihle kakhulu, ‘isiphathelo esikhethiweyo’ sokutshumayela “kwabezizwe lamakhosi abo laphambi kwabantu bako-Israyeli.” (ImiSeb. 9:15) Kanti njalo uJehova wakhetha labanye ababengabunjwa babe yizitsha zokwenza ‘umsebenzi omuhle.’ Abanye babo babeyizidakwa, amasela ikanti abanye babengaziphathanga. (Rom. 9:21; 1 Khor. 6:9-11) Ngesikhathi befunda iqiniso baba lokholo njalo bavuma ukuthi uJehova ababumbe.

5, 6. Indlela esimthemba ngayo uJehova njengombumbi wethu kumele isenze ukuthi sibaphathe njani (a) abantu esibatshumayezayo? (b) abafowethu labodadewethu?

⁵ Kusinceda ngani lokhu esikhulume ngakho phezulu? Ukwazi ukuthi uJehova uyenelisa ukuhlola izinhliziyo lokuthi ukhetha loba ngubani amfunayo, kuzasenza singahluleli abanye esikhonza labo kumbe labo esibatshumayezayo. Ngokwesibonelo cabanga ngalokho okwakusenziwa yindoda okuthiwa nguMichael nxa oFakazi bakaJehova befika emzini wayo. Uthi: “Ngangibabalekela kumbe ngizikhangelele eceleni nje ngenze angathi angibaboni. Ngangiyisiqholo sibili. Kodwa ngelinye ilanga ngahlangana leyinye imuli futhi ngayithanda indlela ababeziphatha ngayo. Ngamangala ngisizwa ukuthi bangoFakazi bakaJehova. Indlela ababeziphatha ngayo yangenza ngahlola ukuthi kuyini vele okwakungenza ngibazonde oFakazi. Ngananzelela ukuthi ngangibazonda ngenxa yokungazi lokulalela amahungahunga.” UMichael waqalisa ukufunda iBhayibhili ukuze abazi kuhle oFakazi bakaJehova. Ngokuya kwesikhathi waba ngomunye waboFakazi futhi wacina esengena enkonzweni yesikhathi esigcweleyo.

⁶ Nxa singavuma ukuthi uJehova abe ngumbumbi wethu sizabaphatha kuhle esikhonza labo. Uyakubona yini ukuthi abafowethu labodadewethu abakapheleli, balokhu besaphakathi kokubunjwa nguJehova? UJehova uyenelisa ukubona okusezinhliziyweni zethu kanye lokuthi singaba ngabantu abanjani njengoba  eqhubeka esibumba. Yikho kakhangeli amaphutha esiwenzayo kodwa ukhangela okuhle. (Hubo. 130:3) Lathi singamlingisela ngokukhangela okuhle kwabanye. Kanti njalo singabambisana laye umbumbi wethu ngokusekela abafowethu labodadewethu ukuze bathuthuke ekukhonzeni. (1 Thes. 5:14, 15) Abadala ebandleni kumele babe yisibonelo esihle endabeni le ngoba ‘bayizipho ebantwini.’—Efe. 4:8, 11-13.

7. Kungani kumele sikwamukele ukulaywa nguJehova?

⁷ Mhlawumbe sewake wezwa omunye umuntu esithi, ‘Ngesikhathi abazali bami bengikhuza ngisakhula ngangingelandaba lalokho ababengitshela khona, ngaze ngakubona sengilabami abantwana ukuthi ababekutsho kwakuqakathekile.’ Nxa siqhubeka sikhula sicina sesikuzwisisa ukuthi nxa umuntu enikwa iseluleko kayisikho ukuthi uyabe ezondwa kodwa kutshengisa ukuthi uyathandwa. (Bala uHebheru 12:5, 6, 11.) Yikho uJehova eqhubeka esibumba ngoba uyasithanda. Akufunayo yikuthi sihlakaniphe, sihlale sithokoza njalo simthande. (Zaga.23:15) Kajabuli nxa esibona sihlupheka njalo kafuni sife ‘siyizinto zolaka,’ ilifa esalitshiyelwa ngukhokho wethu u-Adamu.—Efe. 2:2, 3.

8, 9. Kuyini okwenza kube lula ukuthi uJehova asibumbe lamuhla njalo kuzabe kunjani ukufunda emhlabeni omutsha?

⁸ Kungenzakala ukuthi singakalazi iqiniso “sasiyizinto zolaka,” silobuntu obungamthokozisiyo uJehova. Kodwa siyambonga uJehova ngoba wasibumba santshintsha ubuntu bethu saba njengezimvu. (Isaya. 11:6-8; Kol. 3:9, 10) Khathesi singathi sisepharadayisi sibili ngenxa yomumo omuhle esiwukholisayo enhlanganisweni kaJehova. Umumo lo wenza kube lula ukuthi uJehova asibumbe njalo wenza sizizwe sivikelekile lanxa siphila emhlabeni lo ogcwele ububi. Ngitsho lalabo abangazange bakhule beluthola uthando ezimulini zangakibo, bayaluzwa uthando lweqiniso abaluthola kubafowethu labodadewethu. (Joh. 13:35) Sebesenelisa lokutshengisa ukuthi bayabathanda abanye. Okuhle kakhulu yikuthi sebemazi uJehova njalo sebekuzwisisa ukuthi unguBaba olothando.—Jak. 4:8.

⁹ Kunengi esizakufunda ngoJehova emhlabeni omutsha futhi sizakholisa kakhulu ukuphila sesibuswa nguMbuso wakhe. Ngalesosikhathi uJehova uzaqhubeka esibumba njalo esifundisa ngendlela enkulu kakhulu. (Isaya. 11:9) Kanti njalo uzasusa isono kancane kancane ezingqondweni lasezinhliziyweni zethu size sibe ngabantu abapheleleyo. Lokhu kuzasisiza ukuthi senelise ukukuzwisisa konke ayabe esifundisa khona njalo senze intando yakhe ngokugcweleyo. Ngakho kasiqhubekeni simvumela ukuthi asibumbe njalo sitshengise lokuthi siyakuqakathekisa ukuthi uyasithanda.—Zaga.3:11, 12.

10. UJesu wakutshengisa njani ukuthi uYise ungumbumbi olesineke futhi olobuciko?

¹⁰ Njengombumbi olobuciko, uJehova uyakwazi ukuthi ngamunye wethu ‘ulubumba’ olunjani njalo usibumba ngendlela efaneleyo. (Bala iHubo 103:10-14.) Okukhona yikuthi uyananzelela ukuthi kulalapho esehluleka khona kanye lokuthi siqine okungakanani ekukhonzeni. Ukuthi uJehova ubaphatha njani abantu abalesono kukhanya endleleni iNdodana yakhe uJesu eyayisenza ngayo. Yayibaphatha njani abaphostoli bayo? Kulezikhathi lapho ababephambanisa khona, ikakhulu umkhuba wabo wokuhlala bephikisana ngokuthi ngubani phakathi kwabo owayemkhulu kulabanye. Aluba wawubezwa abafundi laba bephikisana, wawuzakuthi balubumba olunjani? UJesu yena wababona belubumba olubumbekayo. Wayekwazi ukuthi abafundi bakhe ababethembekile babengabumbeka nxa wayengaba lesineke kubo futhi abalaye ngomusa njalo abe yisibonelo esihle endabeni yokuthobeka. (Mak. 9:33-37; 10:37, 41-45;  Luk. 22:24-27) UJesu wabanceda sibili ngoba ngemva kokugcotshwa kwabo ngomoya ongcwele, babengasazikhathazi ngezikhundla loba ukuthola udumo kodwa basebephatheke ngomsebenzi ababewuphiwe.—ImiSeb. 5:42.

11. UDavida watshengisa njani ukuthi ulubumba olubumbekayo njalo thina singamlingisela njani?

¹¹ UJehova ubumba izinceku zakhe lamuhla esebenzisa ikakhulu iLizwi lakhe, umoya wakhe ongcwele kanye lebandla lobuKhristu. Manje iLizwi likaNkulunkulu lingasibumba njani? Kumele silibale, sinakane ngalo besesicela uJehova ukuthi asisize sikusebenzise empilweni yethu lokho esikubalayo. UDavida wabhala wathi: “Ngisembhedeni wami ngiyakhumbula; ngiyakukhumbula lanxa ngisemlindweni wasebusuku.” (Hubo. 63:6) Waphinda wathi: “Ngizamdumisa uJehova, onguye ongelulekayo; lasebusuku inhliziyo yami iyangiqondisa.” (Hubo. 16:7) UDavida wavumela ukuthi iseluleko sikaNkulunkulu singene sijule kuye lokuthi sibumbe imicabango kanye lemizwa yakhe. Wayekwenza lokhu lanxa wayephiwa iseluleko esiqatha. (2 Sam. 12:1-13) UDavida uyisibonelo esihle kakhulu kithi endabeni yokuthobeka lokuzehlisa. Ngakho ungazibuza ukuthi: ‘Nxa ngibala iLizwi likaNkulunkulu, ngiyacabangisisa ngalo yini? Ngiyakuvumela yini engikubalayo ukuthi kungene kujule enhliziyweni yami? Ngingayithuthukisa yini indlela engifunda ngayo?’—Hubo. 1:2, 3.

12, 13. UJehova usibumba njani esebenzisa umoya wakhe ongcwele kanye lebandla lobuKhristu?

¹² Umoya ongcwele ungasibumba ngezindlela ezitshiyeneyo. Ngokwesibonelo uyasinceda ukuthi sibe lobuntu obunjengobukaKhristu obugoqela ukutshengisa izithelo zomoya. (Gal. 5:22, 23) Esinye isithelo somoya luthando. Siyamthanda uNkulunkulu njalo siyafuna ukuthi asibumbe futhi siyamlalela ngenxa yokuthi imilayo yakhe kayinzima. Umoya ongcwele ungasinika lamandla okuthi silwisane lomhlaba lo kanye lomoya wawo omubi. (Efe. 2:2) Ngesikhathi umphostoli uPhawuli esakhula, wayelandela abakhokheli benkolo yamaJuda ababezikhukhumeza kakhulu. Kodwa umoya ongcwele wamnceda ukuthi antshintshe. Ngokuhamba  kwesikhathi wabhala wathi: “Ngingenza zonke izinto ngaye onginika amandla.” (Flp. 4:13) Ngakho lathi njengoPhawuli, kasiqhubekeni sicela uJehova ukuthi asinike umoya wakhe ongcwele ngoba uyayizwa imithandazo yabantu abamnene.—Hubo. 10:17.

¹³ UJehova usebenzisa ibandla kanye labadala ukuze abumbe munye ngamunye wethu. Ngokwesibonelo nxa abadala bangananzelela ukuthi sesidonsa nzima ezindabeni zokukhonza, bayazama ukusisiza. Kodwa kabasebenzisi ukuhlakanipha kwabo. (Gal. 6:1) Bayathandaza kuNkulunkulu becela ukuqedisisa lokuhlakanipha. Ngemva kwalokho bayachwayisisa eLizwini likaNkulunkulu lasemabhukwini ethu ukuze babone ukuthi bangasisiza njani. Ukwenza njalo kuyabanceda abadala ukuthi basinike iseluleko esiqondileyo. Ngokwesibonelo abadala bangabuya kuwe bezokunika iseluleko esimayelana lendlela ogqoka ngayo. Okumele ukukhumbule yikuthi iseluleko leso sitshengisa ukuthi uNkulunkulu uyakuthanda. Ungasisebenzisa uzakuba lubumba okulula ukuthi uJehova alubumbe futhi ukwenza njalo kuzakunceda.

14. UJehova utshengisa njani ukuthi uyayihlonipha inkululeko yethu yokuzikhethela lanxa enguye umbumbi?

¹⁴ Ukuzwisisa ukuthi uNkulunkulu usibumba njani kungasisiza ukuthi sibaphathe kuhle abanye esikhonza labo lokuthi singahluleli abantu ekutshumayeleni, okuhlanganisa lalabo esifunda labo iBhayibhili. Endulo umbumbi wayengagebhi umdaka ahle aqalise ukubumba. Wayeqala awulungilungise umdaka ngokukhupha amatshe lezinye izinto ezingadingakaliyo. UNkulunkulu laye njengombumbi, ubumba abantu abazimiseleyo ukubunjwa. Kababambi ngamandla abantu ukuthi bantshintshe, kodwa uyabatshengisa izimiso zakhe ezilungileyo ukuze bakhethe ukuthi bayafuna yini ukuphila ngazo loba hatshi.

15, 16. Esifunda labo iBhayibhili batshengisa njani ukuthi bayafuna ukubunjwa nguJehova? Nika isibonelo.

¹⁵ Ake sixoxe ngokwenzakala komunye udadewethu wase-Australia okuthiwa nguTessie. Udade owayemfundisa iBhayibhili uthi: “UTessie wayelizwisisa sibili iqiniso ayelifunda. Kodwa wayengathuthuki futhi engangeni lemihlangano yebandla. Ngathandaza ngayo indaba le ngasengicabanga ukuthi kungcono ngiyekele ukufunda laye. Kodwa kwenzakala isimanga! Ngelanga engangisithi ngiyacina ukufunda laye ngalo, uTessie wangitshela okwakusenhliziyweni yakhe. Wangitshela ukuthi uzizwa engumzenzisi ngoba wayelokhu ekuthanda ukubheja. Kodwa wayesekhethe ukuwutshiya umkhuba lowo.”

¹⁶ Ngemva kwengxoxo leyo, uTessie waqalisa ukungena imihlangano njalo wantshintsha waba lobuntu obuhle lanxa abangane bakhe babemphikisa. Udade lo uqhubeka esithi: “Ngokuya kwesikhathi uTessie wabhaphathizwa njalo waba liphayona lesikhathi sonke lanxa wayelabantwana abancane.” Lokhu kuveza ukuthi esifunda labo iBhayibhili bangenelisa ukuntshintsha bathokozise uNkulunkulu. Nxa bengenza njalo uyasondela kubo futhi ababumbe babe yizitsha ezinhle okwamagama.

17. (a) Kuyini okukwenza uthokoze ngokuthi uJehova ungumbumbi wakho? (b) Yiphi imibuzo esizaxoxa ngayo esihlokweni esilandelayo?

¹⁷ Lalamuhla zinengi izinto ezilokhu zibunjwa ngezandla futhi zenziwa ngobunono obukhulu. UJehova laye ulokhu ebumba ngamunye wethu ngobunono obukhulu futhi uyasibekezelela ukuze abone ukuthi siyasilalela yini iseluleko sakhe. (Bala iHubo 32:8.) Uyakubona yini ukuthi uJehova ulendaba lawe? Uyazibona yini usezandleni zakhe ekubumba? Nxa kunjalo ubona angathi yiziphi izimpawu zobuntu okumele ube lazo ezingakunceda ukuthi uhlale ulubumba olubumbekayo? Yiphi imikhuba okumele uyibalekele engenza kube nzima ukuthi uJehova akubumbe? Abazali bangabambisana njani loJehova nxa bebumba abantwababo? Isihloko esilandelayo sizayiphendula imibuzo le.