Yeqa uye kokuphakathi

Yeqa uye kokumunyethweyo

INDABA YOKUPHILA

UJehova Kazange Angitshiye Loba Nini

UJehova Kazange Angitshiye Loba Nini

Ngangiphakathi kwamankazana amane ayekhethwe ukuthi anike u-Adolf Hitler amaluba ngemva kwenkulumo yakhe ayenza emhlanganweni othile. Mina ngakhethwa ngaliphi? Ngakhethwa ngoba ubaba wayelilunga leqembu lamaNazi njalo wayetshayela imota eyayithwala isiphathamandla seqembu lelo. Umama wayengumKatolika otshisekayo njalo wayefuna ngibe ngusista. Lanxa kunjalo kangizange ngibe ngusista loba ngijoyine iqembu lamaNazi. Ake ngilitshele ukuthi kungani ngingakwenzanga.

NGAKHULELA eGraz, e-Austria futhi ngangena esikolo ngileminyaka eyisikhombisa. Esikolo engangifunda kiso kwakusiba lezifundo ezanzelwe abantwana abafuna ukuba ngosista. Engakubona lapho kwangitshiya ngibambe owangaphansi ngoba abaphristi babesiya emacansini labosista. Kungakapheli umnyaka umama wangikhipha esikolo leso.

Silobaba egqoke ezesisotsheni

Ngemva kwalokho ngaya esikolo lapho engangifunda ngihlala khona. Ngobunye ubusuku ubaba wabuya wazongithatha ngoba idolobho leGraz laselihlaselwa ngamabhomba. Sasuka lapho sayaphephela edolobheni leSchladming. Sathi sisanda kuchapha ibholoho lasala libhonjwa. Kwathi ngelinye ilanga ngilogogo izindizamtshina zempi zadubula eyadini yangakithi. Ngemva kwempi sananzelela ukuthi uhulumende lesonto babesithembise izinto ezingekho.

INDLELA ENGAMAZI NGAYO UNKULUNKULU

Ngo-1950 umama waqalisa ukufunda iBhayibhili laboFakazi bakaJehova. Ngangijayele ukulalela nxa befunda lomama njalo kwezinye izikhathi ngangihamba laye emihlanganweni. Umama wakukholwa lokho ayekufunda njalo wabhabhathizwa ngo-1952.

Ibandla esasingena kulo laligcwele ogogo. Kodwa ngelinye ilanga savakatshela kwelinye ibandla elaligcwele abasakhulayo. Ngemva kokubuyela eGraz ngaqalisa ukungena imihlangano zikhathi zonke futhi lokhu kwangenza ngabona ukuthi engikufundayo kuliqiniso. Njalo kwangisiza ngabona lokuthi uJehova uyazisekela izinceku zakhe lanxa kwezinye izikhathi singabona angani sisodwa.​—Hubo. 3:5, 6.

Ngangifuna ukutshela abanye ngalokho engikufundayo. Yikho ngaqalisa ngabemuli yangakithi. Odadewethu abane babengababalisi njalo babengasahlali ngekhaya. Ngabavakatshela ezikolo ababefundisa kuzo ngabakhuthaza ukuthi baqalise ukufunda iBhayibhili. Lakanye bakwenza lokho njalo babhabhathizwa.

Ngathi ngilamaviki amabili ngiqalisile ukutshumayela ngahlangana lomunye umama owayeleminyaka engaba ngu-30. Wafunda waze wabhabhathizwa njalo umkakhe labantwababo babhabhathizwa. Ukufunda lemuli leyo kwaluqinisa ukholo lwami. Njani? Phela akulamuntu owangifundisa iBhayibhili. Yikho kwakumele ngilungiselele kuhle ukuze ngiyefundisa imuli leyo. Lokhu kwenza iqiniso lagxila enhliziyweni yami. Ngazinikela njalo ngabhabhathizwa ngo-April 1954.

‘SAHLUKULUZWA, KODWA KASIDELWANGA’

Ngo-1955 ngangena imihlangano yezizwe eyenzelwa eGermany, eFrance, lase-England. Ngathi ngiseLondon ngahlangana lomfowethu u-Albert Schroeder. Umzalwane lo wayefundisa eSikolo seGiliyadi ngemva kwesikhathi waba lilunga leQula Elibusayo. Sathi siseBritish Museum, umfowethu uSchroeder wasitshengisa imibhalo yeBhayibhili yakudala. Yayilebizo likaNkulunkulu elibhalwe ngezinhlamvu zesiHebheru futhi wasichazela ngokuqakatheka kwayo. Lokhu kwangithinta futhi kwangenza ngaba lesifiso esikhulu sokuxoxela abanye iqiniso elitholakala eLizwini likaNkulunkulu.

(Kwesokudla) ngudade engangiphayona laye eMistelbach, e-Austria

Ngaqalisa ukuphayona mhlaka 1 January 1956. Ngemva kwezinyanga ezine ngacelwa ukuthi ngibe liphayona eliqakathekileyo e-Austria. Ngaleso sikhathi kwakungela oFakazi edolobheni leMistelbach lapho engangicelwe ukuthi ngiyephayona khona. Ngahlangana lobunzima ngoba mina lalowo engangiphayona laye sasitshiyene kakhulu. Ngangileminyaka engaba ngu-19 njalo ngikhulele edolobheni ikanti yena wayeleminyaka engu-25 njalo ekhulele emakhaya. Mina ngangiphuza ukulala njalo ngiphuza lokuvuka kodwa yena wayephangisa ukulala futhi evuka emathathakusa. Lanxa sasilobuntu obutshiyeneyo ukusebenzisa izimiso zeBhayibhili kwasisiza ukuthi senelise ukuphayona ndawonye futhi sithokoza.

Mina lodade engangiphayona laye sathwala nzima ngenxa yokuhlukuluzwa kodwa uJehova kazange ‘asidele.’ (2 Khor. 4:7-9) Ngelinye ilanga sathi sitshumayela kweyinye indawo abantu bavulela izinja zabo befuna zisilume. Sathi sisithi qaqabu sabona sesigonjolozelwe yizinja ezinkulu ezazikhonkotha njalo ziveze ingavula zamazinyo. Ngabamba umngane wami isandla ngakhuleka ngathi, “Jehova ngicela ukuthi zingasiluma sihle sife masinyane ukuze singezwa ubuhlungu.” Zathi zifika kithi zama, zatshikiza imisila zabuyela emuva. Sakubona ukuthi uJehova nguye owayesivikele. Ngemva kwalokho satshumayela endaweni leyo njalo abantu abanengi basamukela kuhle. Mhlawumbe okwenza basilalela yikuthi babona izinja zingasilumi kumbe babona ukuthi silesibindi sokuqhubeka sitshumayela lanxa sasiphose salunywa. Abanye babo bafunda baze babangoFakazi.

Ngemva kwalokho saphinda sehlelwa ngesinye isigameko. Umnikazi wendlu esasiloja kuyo wabuya edakwe efile njalo etshinga esithi ufuna ukusibulala ngoba siphambanisa abantu emphakathini. Umkakhe wazama ukumkhuza kodwa kwakungani kenzi lutho. Sathi sisizwa konke ayekukhuluma sathatha izitulo sajeka ngazo umnyango saqalisa ukupakitsha impahla zethu. Sathi sisithi siyaphuma sambona ethutsha ethwele umhedla wengqamu. Sahle satshibilika saphuma ngomnyango wangemuva sacela ezinyaweni ngapha sithwele imitshaqana yethu. Kasizange siphinde sibuyele endlini leyo.

Sasuka sathola indawo yokuhlala ehoteleni futhi sahlala khona phose umnyaka wonke. Ukuhlala lapho kwasinceda kakhulu enkonzweni yethu. Ihotela leyo yayiphakathi kwedolobho futhi abanye esasifunda labo iBhayibhili babebuya sizofundela khona. Ngemva kwesikhatshana saqalisa ukuqhuba isifundo saphakathi kanye le-Nqabayokulinda endlini esasihlala kuyo njalo kwezinye izikhathi sasisiba ngu-15.

Sahlala eMistelbach okwesikhathi esingaphezu komnyaka. Ngemva kwalokho mina ngantshintshelwa eFeldbach. Indawo leyo yayingelabandla njalo ngaphiwa omunye udade ukuthi ngiyephayona laye. Sasihlala kokunye okuyindlu okwakwenziwe ngezigodo. Umoya wawungena ezikhaleni ezaziphakathi laphakathi kwezigodo njalo sasizama ukuvala izikhala lezo ngamaphephandaba amadala. Sasisikha amanzi emthonjeni. Lanxa sasihlangana lobunzima kwaba lempumela emihle ukutshumayela endaweni le. Ngenyanga ezilutshwana nje kwasekuleqembu futhi kwenye imuli kwaphenduka abantu abangu-30 baba ngoFakazi.

Konke lokho okwakusenzakala empilweni yami kwangitshengisa ukuthi uJehova kabatshiyi labo abenza intando yakhe. UJehova uhlala ekulungele ukusisiza kungelani lokuthi siphakathi kobunzima obungakanani.​—Hubo. 121:1-3.

UJEHOVA WANGISEKELA ‘NGESANDLA SAKHE SOKUDLA’

Ngo-1958 kwakuzakuba lomhlangano wezizwe eYankee Stadium lasePolo Grounds, eNew York City. Lami ngabhalisa ukuyangena umhlangano lo njalo abazalwane ababekhokhela ewofisini yegatsha lase-Austria bangibuza ukuthi ngiyafuna yini ukuyangena ikilasi yesi-32 eSikolo seGiliyadi. Ngahle ngavumela phezulu ngoba lesi kwakuyisibusiso esikhulu.

Ekilasini ngangihlala eceleni kukaMartin Poetzinger, umzalwane lo wayebekezelele ukuhlukuluzwa kabuhlungu ngesikhathi ebotshwe ngamaNazi. Ngemva kwesikhathi uMartin Poetzinger waba lilunga leQula Elibusayo. Kwezinye izikhathi sisekilasini uMartin wayenginyenyezela athi, “Erika lokhu okukhulunywayo kutshoni ngesiGerman?”

Sathi singakaqedi ikhosi yethu umfowethu uNathan Knorr wahle wasitshela ukuthi sizakuya ngaphi. Mina ngatshelwa ukuthi ngizakuya eParaguay. Kwakumele ngiqale ngithole imvumo kubaba ngoba ngangisesemncane ngalesosikhathi. Ubaba wathi sevumile ngaya elizweni lelo ngoMarch 1959. Ngathi sengifikile elizweni lelo ngatshelwa ukuthi ngizayahlala endlini yabanali eyayise-Asunción kanye lomunye udade engasengizaphayona laye.

Kungakayi ngaphi ngahlangana loWalter Bright owayengumnali njalo owayengene ikilasi yesi-30 eSikolo seGiliyadi. Ngemva kwesikhatshana mina loBright satshada. Sasithi singehlelwa luhlupho sibale isithembiso sikaJehova esitholakala ku-Isaya 41:10 esithi: “Ngakho ungesabi, ngoba ngilawe; ungakhathazeki, ngoba nginguNkulunkulu wakho. Ngizakuqinisa, ngikusize; ngizakusekela ngesandla sami sokudla esiqotho.” Umbhalo lo wawusisiza sibone ukuthi uJehova kasoze asitshiye nxa singahlala siqotho kuye njalo sifaka uMbuso wakhe kuqala.

Ngokuhamba kwesikhathi santshintshelwa endaweni eyayiseduze lomngcele weBrazil. Abakhokheli bamasonto endaweni leyo bathumela okungabafana ukuthi kujikijele indlu yethu ngamatshe. Lokhu kwakuzadala umonakalo ngoba yayivele ingekho esimeni esihle. Ngemva kwesikhatshana uWalter waqalisa ukufunda iBhayibhili losibalukhulu wamapholisa. Indoda le yathumela amapholisa ukuthi azolinda indlu yethu okweviki yikho asizange siphinde sihlutshwe ngabantu. Kungakayi ngaphi santshintshwa sahanjiswa endaweni engcono kakhulu eyayisemhlubulweni weBrazil. Leli kwakulicebo elihle kakhulu ngoba sasesiqhuba imihlangano eBrazil laseParaguay. Sathi sesisuka endaweni leyo satshiya kulamabandla amabili.

Ngilomkami uWalter, ngesikhathi singabanali e-Asunción, eParaguay

UJEHOVA ULOKHU ENGISEKELA

Amadokotela ayengitshele ukuthi kangilanzalo kodwa mina lomkami sasala singelankani ngesikhathi nginanzelela ukuthi ngizithwele ngo-1962. Ngakho sasuka sayahlala eHollywood eFlorida eduze lakoWalter. Ngalesosikhathi kwakunzima ukuthi siphayone ngoba kwasekumele sinakekele imuli yethu. Lanxa kunjalo, saqhubeka sikuqakathekisa ukukhonza uJehova.​—Mat. 6:33.

Sathi sifika eFlorida ngoNovember 1962 samangala sibona ukuthi abazalwane abamnyama labamhlophe babengangeni ndawonye imihlangano njalo bengatshumayeli bonke. Kodwa lokhu kwalungiswa ngoba uJehova kalufuni ubandlululo. Kuyakhanya sibili ukuthi uJehova wangenela endabeni le ngoba khathesi sokulamabandla amanengi endaweni le.

Ngo-2015 uWalter wahlaselwa yimvukuzane wasetshona. Wayemthanda kakhulu uJehova njalo wasiza abazalwane abanengi. Mina laye sasesileminyaka engu-55 sitshadile. Ngisilindele ngabomvu isikhathi lapho engizaphinda ngimbone khona esevuswa.​—ImiSeb. 24:15.

Ukuba senkonzweni yesikhathi sonke okweminyaka engu-40 kungenze ngathokoza futhi ngathola izibusiso ezinengi. Kunengi engakukholisayo enkonzweni ngokwesibonelo abantu esafunda labo iBhayibhili njalo babhabhathizwa ngiloWalter bangu-136. Lanxa sasihlangana lobunzima saqhubeka simkhonza uJehova. Lokhu kwasisiza ukuthi sisondele eduze kwakhe njalo saba lethemba lokuthi uzalungisa izinto ngesikhathi sakhe langendlela afuna ngayo.​—2 Tim. 4:16, 17.

Ngiyamkhumbula uWalter kodwa ukuphayona kuyangisiza ukuthi ngingezwa ubuhlungu. Ukutshumayela kuyanginceda sibili, okungithokozisa kakhulu yikutshela abanye ngokuthi abafileyo bazavuswa. Ngingakutsho ngikuphinde ukuthi uJehova kazange angitshiye loba nini. Usigcinile isithembiso sakhe njalo wahlala engiqinisa, engisiza njalo engisekela ‘ngesandla sakhe sokudla esiqotho.’​—Isaya. 41:10.