1-3. (a) Kungani singathandabuzi ukuthi singenelisa ukuba ngabangane bakaNkulunkulu? (b) Ngobani esizaxoxa ngabo esihlokweni lesi?

ZINTATHU izindawo eBhayibhilini esithola khona ukuthi u-Abhrahama wayengumngane kaNkulunkulu. (2 ImiLan. 20:7; Isaya. 41:8; Jak. 2:22, 23) Indoda le eyayithembekile yiyo yodwa iBhayibhili eliyibiza ngokuthi yayingumngane kaNkulunkulu. Manje sesingathi nguye yedwa yini owayengumngane kaJehova? Hatshi, ngoba iBhayibhili liveza ukuthi loba ngubani angenelisa ukuba ngumngane kaNkulunkulu.

² ILizwi likaNkulunkulu lilezibonelo ezinengi zamadoda labesifazana ababemesaba uJehova, ababelokholo kuye futhi ababengabangane bakhe. Lithi: “UJehova uba ngumngane walabo abamesabayo.” (Hubo. 25:14, nwt.) Umphostoli uPhawuli waloba ‘ngexuku elikhulu labofakazi’ esileqiniso lokuthi bonke abantu laba babengabangane bakaNkulunkulu. (Heb. 12:1) Ixuku leli lalibunjwa ngabantu abatshiyeneyo.

³ Ake sihlole izibonelo ezintathu zabantu ababengabangane bakaJehova okukhulunywa ngabo emibhalweni. Sizaxoxa (1) ngoRuthe umfelokazi wakoMowabi owayeqotho; (2) ngoHezekhiya owayeyinkosi elungileyo yakoJuda (3) langoMariya unina kaJesu owayethobekile. Kuyini esingakufunda endleleni abantu laba abakha ngayo ubungane loNkulunkulu?

4, 5. Yisiphi isinqumo esinzima okwakumele senziwe nguRuthe, njalo kungani kwakunzima ukusenza? (Khangela umfanekiso osekuqaliseni.)

⁴ Nampaya abafelokazi abathathu bekhasabula emgwaqweni odabula phakathi kwamaqaqa akoMowabi. Izigqoko zabo ziyaphephezela njengoba umoya uvunguza. Abafelokazi laba nguNawomi labomalukazana bakhe ababili, uRuthe lo-Opha. Nangu u-Opha usephenduka, usecabange ukubuyela ngakibo koMowabi. Kodwa uNawomi uzimisele ukuwuhamba umango lo aqonde elizweni lakibo ko-Israyeli. URuthe uthe sece eceleni kwakhe futhi kumele akhethe phakathi kwezinto ezimbili. Ukubuyela ngakibo koMowabi kumbe ukunamathela kuninazala njengoba elubangise eBhethilehema.​—Ruthe. 1:1-8, 14.

⁵ URuthe wayengakhetha ukubuyela ngakibo koMowabi, phela kulapho okwakulonina khona lezinye izihlobo zakhe futhi zazingamemukela zimgcine. Wayewazi amasiko abo, ekhuluma ulimi ababelukhuluma njalo babeyisizwe sakibo. Kodwa eBhethilehema wayesezazithola eseyindlubu ewele ephokweni. Ngakho uNawomi watshela umalokazana wakhe ukuthi abuyele kibo. UNawomi wayekwazi ukuthi kasoze aphinde enelise ukuzalela omalukazana bakhe amanye amadoda kumbe ukubagcina. Pho uRuthe wayezakwenzani? Wenza okutshiyene kakhulu lalokho okwenziwa ngu-Opha ‘owabuyela kwabakibo kanye labonkulunkulu bakhe.’ (Ruthe. 1:9-15) URuthe wayekufuna yini ukubuyela kubonkulunkulu bamanga bakibo? Hatshi.

6. (a) Yikuphi ukukhetha okuhle uRuthe akwenzayo? (b) Kungani uBhowazi wamncoma uRuthe ngokuza kwakhe ukuzophephela ngaphansi kwamaphiko kaJehova?

⁶ Kukhanya angathi uRuthe wayesemazi uJehova uNkulunkulu, mhlawumbe wayefundiswe ngumkakhe kumbe nguninazala uNawomi. Wayesefundile ukuthi uJehova kafanani ngitsho labonkulunkulu bakoMowabi. URuthe wayesekwazi ukuthi kwakumele akhonze uJehova njalo amthande. Kodwa ulwazi lolu ayelalo lwalungenelanga. Kwakumele akhethe ukuthi uzakwenzani. Wayezakhetha ukuthi uJehova abe nguNkulunkulu wakhe yini? Yikho kanye akwenzayo. Watshela uNawomi wathi: “Abantu bakini bazakuba ngabakithi, loNkulunkulu wakho uzakuba nguNkulunkulu wami.” (Ruthe. 1:16) Kungasithokozisa kakhulu ukucabangisisa ngendlela uRuthe ayemthanda ngayo uninazala, kodwa okungaba kuhle kakhulukazi yikunakana ngendlela ayemthanda ngayo uJehova. Indoda eyayinothile okuthiwa nguBhowazi yamncoma uRuthe ngokuza kwakhe ukuzophephela ngaphansi kwamaphiko kaJehova. (Bala uRuthe 2:12.) Lokhu kungasikhumbuza iphuphu elicatshe ngaphansi kwamaphiko kanina alamandla ukuze lithole isivikelo. (Hubo. 36:7; 91:1-4) UJehova waba ngumzali onjalo kuRuthe futhi wamnika umvuzo ngenxa yokholo lwakhe. URuthe kazange lanini azisole ngokukhetha kwakhe.

7. Kuyini okunganceda labo abathikazayo ukuzinikela kuJehova?

⁷ Abantu abanengi sebefundile ngoJehova kodwa kabafuni ukuphephela kuye. Bayathikaza ukuzinikela kuye lokubhaphathizwa. Nxa lawe ungomunye wabo, uyake uzibuze ukuthi kubangelwa yini lokhu? Iqiniso elikhona yikuthi wonke umuntu ophilayo lamuhla ulonkulunkulu amkhonzayo kumbe into ethile ayikhonzayo. (Josh. 24:15) Kungani pho ungaphepheli kuNkulunkulu weqiniso okufaneleyo ukukhonzwa? Ukuzinikela kuJehova yindlela enhle kakhulu ongatshengisa ngayo ukuthi ulokholo kuye. Uzakuncedisa ukuthi wenelise ukuhlala uzinikele kuye lokuthi ububekezelele bonke ubunzima obungakwehlela. Lokhu yikho kanye uNkulunkulu akwenzayo kuRuthe.

8. Chaza ukuthi uHezekhiya wakhulela emulini enjani.

⁸ UHezekhiya wayengafanani loRuthe ngoba yena wazalelwa esizweni esasizinikele kuJehova. Kodwa kayisiwo wonke ama-Israyeli ayelokhu  ethembekile kuJehova. Omunye owayesephambukile yiNkosi u-Ahazi uyise kaHezekhiya. Indoda le yenza izinto ezimbi, yangenisa lesizwe sakoJuda ekukhonzeni izithombe, yangcolisa lethempeli likaJehova elaliseJerusalema. U-Ahazi waphinda wathatha labanye abantwabakhe wabaphosela emlilweni bephila enikela ngabo kubonkulunkulu bamanga. Kuyakhanya-ke ukuthi uHezekhiya wakhula nzima kakhulu.​—2 AmaKho. 16:2-4, 10-17; 2 ImiLan. 28:1-3.

9, 10. (a) Kungani kwakungaba lula ukuthi uHezekhiya abe lolaka? (b) Kungani kungamelanga sithukuthelele uNkulunkulu? (c) Kungani kungamelanga sicabange ukuthi indlela esakhuliswa ngayo yiyo etshoyo ukuthi sizakuba ngabantu abanjani?

⁹ Kwakungaba lula ukuthi uHezekhiya akhule engumuntu ololaka futhi ongamlaleliyo uNkulunkulu. Abanye abake bahlangana lobunzima obungeke bufike kobukaHezekhiya, bazibona belesizathu esizwakalayo ‘sokuthukuthelela uJehova’ kumbe ukuzondela inhlanganiso yakhe. (Zaga. 19:3) Abanye njalo ngabathi indlela ebuhlungu abakhuliswa ngayo yiyo ebenza baphile impilo embi kumbe balingisele lokho okwakusenziwa ngabazali babo. (Hez. 18:2, 3) Kodwa iqondile yini imicabango enjalo?

¹⁰ Imbali kaHezekhiya elotshwe eBhayibhilini itshengisa ukuthi abakucabangayo akuqondanga. Kasikho isizatho sokuthukuthelela uJehova ngoba kayisuye obangela izinto ezimbi ezehlela abantu emhlabeni lo omubi. (Jobe. 34:10) Kuliqiniso sibili ukuthi abazali bangaba yisibonelo esihle loba esibi ebantwaneni babo. (Zaga. 22:6; Kol. 3:21) Kodwa lokhu akutsho ukuthi indlela umuntu akhuliswe ngayo yiyo etshoyo ukuthi uzaphila impilo enjani kusasa. Akumelanga sikhohlwe ukuthi uJehova usinike isipho esiligugu kakhulu sokukhetha ukuthi sifuna ukwenzani empilweni lokuthi sizakuba ngabantu abanjani. (Dute. 30:19) UHezekhiya wasisebenzisa njani isipho lesi?

11. Kuyini okwenza uHezekhiya waba yinkosi enhle kakhulu yakoJuda?

¹¹ Lanxa uHezekhiya wayengumntanenkosi eyayisenza izinto ezimbi kakhulu, yena wakhula waba yinkosi enhle okwamagama. (Bala u-2 AmaKhosi 18:5, 6.) Uyise wayeyisibonelo esibi kuye, kodwa babekhona abanye abantu ababesenza okuhle ayengabalingisela. Kwakulabaphrofethi ababekhona ngezikhathi lezo, kwakulo-Isaya, uMikha loHoseya. Akuthandabuzwa ukuthi iNkosi uHezekhiya yakwamukela  ngenhliziyo yonke okwakutshiwo ngabaphrofethi laba ababethembekile, yavumela ukuthi iseluleko kanye lesiqondiso esivela kuJehova singene sijule enhliziyweni yayo. Ngakho uHezekhiya wazimisela ukulungisa wonke umonakalo owawubangelwe nguyise. Waqala ngokuhlanza ithempeli, wenzela abantu indlela yokubuyisana loNkulunkulu, wenza lomkhankaso wokutshabalalisa bonke onkulunkulu bamanga ababegcwele elizweni. (2 ImiLan. 29:1-11, 18-24; 31:1) Langesikhathi uSenakheribi inkosi yase-Asiriya efuna ukuhlasela iJerusalema, uHezekhiya watshengisa ukuthi ulokholo kanye lesibindi. Wathembela kuNkulunkulu futhi wakhuthaza abantu bakibo ngamazwi langesibonelo. (2 ImiLan. 32:7, 8) Ngitsho langesikhathi ekhuzwa ngenxa yokuzikhukhumeza ayekwenzile, uHezekhiya wazithoba futhi wantshintsha. (2 ImiLan. 32:24-26) Kuyacaca-ke ukuthi uHezekhiya kazange avumele ukuthi indlela akhuliswa ngayo iphambanise impilo yakhe. Kodwa watshengisa ukuthi wayengumngane kaJehova futhi uyisibonelo esihle esingasilingisela.

12. Abanengi lamuhla bamlingisele njani uHezekhiya?

¹² Abantwana abanengi bakhula bengelabo abazali ababanakekelayo futhi ababathandayo ngenxa yokuthi siphila emhlabeni ogcwele abantu abalolaka njalo abangelathando. (2 Tim. 3:1-5) AmaKhristu amanengi lamuhla angabangane bakaJehova lanxa akhuliswa ngendlela ebuhlungu kakhulu. Lawo enze njengoHezekhiya, awazange avumele ukuthi indlela akhuliswa ngayo iphambanise ikusasa lawo. UNkulunkulu wasenza saba lesithunzi ngokusinika inkululeko yokuzikhethela njalo kukithi ukuthi sisebenzise isipho lesi ukuba sakhe ubungane loJehova njalo simnike udumo lenkazimulo njengalokho okwenziwa nguHezekhiya.

13, 14. Kungani umsebenzi owaphiwa uMariya wawungakhanya angathi unzima kakhulu, njalo yena wayiphendula njani ingilosi?

¹³ Sekwedlule iminyaka eminengi uHezekhiya efile, intombi ethile engumJuda eyayidabuka eNazaretha yaba ngumngane kaJehova. UJehova wanika intombi le umsebenzi ayengakaze awunike loba ngubani. Kwakumele ikhulelwe, ibelethe futhi ikhulise iNdodana kaNkulunkulu eyiyo yodwa! Intombi le nguMariya indodakazi kaHeli. Kumele ukuthi uJehova wayemethemba kakhulu kuMariya yikho wamphathisa umsebenzi omkhulu kangaka. Kodwa kuyini okungabe kwafika engqondweni kaMariya ngesikhathi etshelwa ukuthi uzakwamukela umsebenzi lo?

¹⁴ Kulula ukuthi sikhangele ubuhle bomsebenzi owawuphiwe uMariya sikhohlwe ngokukhathazeka ayengabe elakho ngawo. UGabriyeli ingilosi kaNkulunkulu yamtshela ukuthi uzazithwala ngendlela eyisimangaliso, engazange ahlangane lendoda. UGabriyeli kazange athi uzayabikela abangakibo kaMariya labomakhelwana bakhe ukuthi umthwalo lo ayezakuba lawo wayezabe ewuthethe ngaphi. Pho babezacabangani abantu laba? Kumele ukuthi uMariya wayekhathazeke langoJosefa owayesethembisane laye. Wayezakwenzani ukuze amenze akholwe ukuthi lanxa wayesezithwele,  kwakungelakuganga ayekwenzile? Kanti njalo ukukhulisa, lokunakekela kanye lokuqeqetsha iNdodana yoPhezukonke ngokunye ayengabe ekhathazeke ngakho! Kasingeke sikwazi konke okungabe kwafika engqondweni kaMariya ngesikhathi uGabriyeli ekhuluma laye. Kodwa esikwaziyo yikuthi waphendula wathi: “Ngiyincekukazi yeNkosi. Kakwenzeke kimi njengoba utshilo.”​—Luk. 1:26-38.

15. Kungani sisithi uMariya wayelokholo oluqinileyo?

¹⁵ Akuthandabuzwa ukuthi uMariya wayelokholo oluqinileyo sibili! Intombazana le eyayiyincekukazi yayizimisele ukwenza okufunwa yiNkosi yayo. Ngakho uMariya wathembela kuJehova iNkosi yakhe ukuthi wayezamnakekela futhi amvikele. Wayezimisele ukwenza loba yini uNkulunkulu ayeyifuna. Kungani wayelokholo olungaka? Phela akulamuntu ozalwa elokholo. Luba khona nxa umuntu esebenza nzima njalo ethola isibusiso sikaNkulunkulu. (Gal. 5:22; Efe. 2:8) Bukhona yini ubufakazi obuveza ukuthi uMariya wasebenza nzima ukuthi aqinise ukholo lwakhe? Bukhona sibili. Ake sixoxe ngendlela ayelalela ngayo layekhuluma ngayo.

16. Kuyini okutshengisa ukuthi uMariya wayeyisibonelo esihle endabeni yokulalela?

¹⁶ Indlela ayelalela ngayo. IBhayibhili lisikhuthaza ukuthi ‘siphange silalele, siphuze ukukhuluma.’ (Jak. 1:19) Wayeyisibonelo esihle yini uMariya endabeni yokulalela? Ubufakazi balokhu bukhona. IVangeli likaLukha litshengisa kabili ukuthi uMariya walalelisisa amazwi ajulileyo ayephathelane loNkulunkulu njalo ngemva kwalokho wayezinika isikhathi sokucabangisisa ngalokho ayekuzwile. UJesu esanda kuzalwa kwafika abelusi abatshela uMariya umlayezo ababewutshelwe zingilosi. Ngemva kweminyaka engu-12, uJesu esesengumfana laye wakhuluma amazwi ayeqakathekile kakhulu. Kuzo zombili izikhathi lezi uMariya walalela njalo kazange akukhohlwe ayekuzwile futhi wayenakana ngakho.​—Bala uLukha 2:16-19, 49, 51.

17. Indlela uMariya ayekhuluma ngayo isifundisani?

¹⁷ Indlela ayekhuluma ngayo. Malutshwana amazwi akhulunywa nguMariya alotshwe eBhayibhilini. Kodwa amazwi akhe amanenganyana atholakala kuLukha 1:46-55. Amazwi la atshengisa ukuthi uMariya wayengayiphumputhi iMibhalo engcwele. Amazwi awasebenzisayo ahambelana lalawo akhulunywa nguHana unina kamphrofethi uSamuyeli ngesikhathi ethandaza. (1 Sam. 2:1-10) Kukhanya angathi enkulumeni yakhe uMariya wacaphuna ka-20 eMibhalweni. Kuyacaca ukuthi owesifazana lo wayekuthanda kakhulu ukuxoxa ngezinto eziphathelane lokukhonza. UMariya wayekugcina enhliziyweni yakhe konke ayekufundiswa ngumngane wakhe uJehova uNkulunkulu futhi wayekusebenzisa ekhululekile.

18. Singalulingisela njani ukholo lukaMariya?

¹⁸ Lathi njengoMariya uJehova angasipha umsebenzi ongakhanya angathi unzima kakhulu ukuwenza. Kasizimiseleni ukumlingisela ngokuzithoba sivume ukusetshenziswa nguJehova, sibe lethemba lokuthi uzasisekela. Singamlingisela langokulalelisisa lokho esikufundiswayo ngoJehova langezinjongo zakhe langokucabangisisa ngakho siphinde sikhuthale ekutsheleni abanye ngakho.​—Hubo. 77:11, 12; Luk. 8:18; Rom. 10:15.

19. Kuyini esiqiniseka ngakho njengoba silingisela izibonelo zabantu ababelokholo?

¹⁹ Kambe ngubani ongathandabuza ukuthi uRuthe, uHezekhiya loMariya labo babengabangane bakaJehova njengo-Abhrahama? Bona kanye labanye ababethembekile okukhulunywa ngabo eBhayibhilini babalwa phakathi ‘kwexuku elikhulu labofakazi’ futhi basijabulela isibusiso sokuba ngabangane bakaNkulunkulu. Kasizimiseleni-ke ukuqhubeka silingisela izibonelo zabantu abanjalo. (Heb. 6:11, 12) Nxa singakwenza lokhu sizakuba leqiniso lokuthi sizathola umvuzo omkhulu wokuba ngabangane bakaJehova kuze nini lanini!