Yeqa uye kokuphakathi

Yeqa uye kokumunyethweyo

ISIFUNDO 9

Vumela UJehova Akududuze

Vumela UJehova Akududuze

“Nxa ukukhathazeka kwasekungikhulela, wangiduduza futhi wangenza ngahlaliseka.”​—HUBO. 94:19, NWT.

INGOMA 44 Umthandazo Womuntu Ophansi

ESIZAKUFUNDA *

1. Kuyini okungenza sikhathazeke futhi singacina sicabangani?

SEWAKE wakhathazeka kakhulu yini? * Kungenzeka ukhathazekile ngenxa yalokho okwakhulunywa loba kwenziwa ngabanye, kumbe ukhathazwa yilokho owakukhulumayo loba owakwenzayo. Mhlawumbe wenza iphutha futhi ucabanga ukuthi uJehova ngeke akuthethelele. Kanti njalo ungacabanga ukuthi ukukhathazeka kakhulu kutsho ukuthi awulakholo oluqinileyo lokuthi ungumuntu omubi. Kodwa liqiniso yini lelo?

2. Yiziphi izibonelo ezitshengisa ukuthi ukukhathazeka akutsho ukuthi asilakholo?

2 Ake sixoxe ngezibonelo eziseBhayibhilini. UHana unina kaSamuyeli wayelokholo oluqinileyo. Lanxa kunjalo wakhathazeka kakhulu ngesikhathi unyanewabo emphatha kubi. (1 Sam. 1:7) Umphostoli uPhawuli wayelokholo oluqinileyo kodwa ‘wayekhathazeka ngawo wonke amabandla.’ (2 Khor. 11:28) INkosi uDavida yayilokholo oluqinileyo futhi uJehova wayeyithanda kakhulu. (ImiSeb. 13:22) Lanxa kunjalo uDavida wenza amaphutha amenza wakhathazeka kakhulu. (Hubo. 38:4) UJehova wabaduduza bonke futhi wabenza bahlaliseka. Ake sixoxe ngokuthi sifundani ezibonelweni zabo.

SIFUNDANI KUHANA OWAYETHEMBEKILE?

3. Kungani singakhathazeka nxa omunye umuntu esitshela amazwi ahlabayo?

3 Singakhathazeka nxa abanye besiphatha kubi kumbe besitshela amazwi ahlabayo. Lokhu kuba buhlungu kakhulu nxa kwenziwe ngumngane oseduze loba yisihlobo. Singakhathazeka sicabanga ukuthi ubuhlobo bethu lomuntu lowo sebuphambanisekile. Kwesinye isikhathi umuntu uyabe engahlosanga ukusizwisa ubuhlungu kodwa amazwi akhe angafanana lokugwaza kwenkemba. (Zaga. 12:18) Kodwa ngezinye izikhathi umuntu angakhuluma izinto akwazi mhlophe ukuthi zizasizwisa ubuhlungu. Lokhu kwake kwenzakala komunye udadewethu. Uthi: “Eminyakeni esanda kwedlula, omunye umuntu engangicabanga ukuthi ungumngane wami waqalisa ukufafaza amanga ngami kwezokuxhumana. Ngezwa ubuhlungu futhi ngakhathazeka. Ngangingazwisisi ukuthi kungani umuntu engangimthemba engizwise ubuhlungu obungako.” Nxa wake wazwiswa ubuhlungu ngumngane oseduze kumbe isihlobo ungafunda okunengi kuHana.

4. Yiziphi inhlupho ezinzima ezehlela uHana?

4 UHana wehlelwa zinhlupho ezinzima. Wayeyinyumba okweminyaka eminengi. (1 Sam. 1:2) Ama-Israyeli amanengi ayecabanga ukuthi owesifazana oyinyumba uqalekisiwe. Yikho lokhu kwakumyangisa uHana. (Gen. 30:1, 2) Okunye okwenza impilo kaHana yaba nzima kakhulu yikuthi umkakhe wayethethe omunye umfazi okuthiwa nguPhenina owayemzalele abantwana. UPhenina wayelomhawu ngoHana futhi “wayehlala emgolomba ukuze amcaphule.” (1 Sam. 1:6) Ekuqaliseni lokhu kwakumzwisa ubuhlungu obukhulu uHana. Wayedana okokuthi ‘wayeze akhale njalo ehluleke lokudla.’ Inhliziyo yakhe yayisiba ‘buhlungu’ kakhulu. (1 Sam. 1:7, 10) Manje wayithola ngaphi induduzo?

5. Ukuthandaza kwamnceda njani uHana?

5 UHana wakhuleka kuJehova emtshela indlela ayezizwa ngayo. Eseqedile ukuthandaza wachasisela uMphristi Omkhulu u-Eli isimo ayephakathi kwaso. U-Eli wathi kuye: “Hamba ngokuthula, sengathi uNkulunkulu ka-Israyeli angakupha lokho okucele kuye.” Ngemva kwalokho uHana “wasuka wahamba, wadla, njalo ubuso bakhe babungasadananga.” (1 Sam. 1:17, 18) Ukuthandaza kwamnceda ukuthi ahlaliseke.

Singamlingisela njani uHana ukuze sibe lokuthula? (Khangela indima 6-10)

6. Kuyini esikufunda kuHana lakuFiliphi 4:6, 7 ngendaba yokuthandaza?

6 Nxa singaphikelela ekuthandazeni sizakuba lokuthula. UHana wathandaza okwesikhathi eside kuYise osezulwini. (1 Sam. 1:12, NWT) Lathi singathandaza okwesikhathi eside sitshela uJehova okusikhathazayo, esikwesabayo lamaphutha ethu. Akudingeki ukuthi sigabaze nxa sithandaza kumbe sizihluphe kakhulu ngokuthi amabala ethu alandelana njani. Ngezinye izikhathi singakhala nxa sitshela uJehova okusikhathazayo. Lanxa kunjalo kasoze adinwe yikulalela imithandazo yethu loba sekutheni. Akumelanga sithandaze simtshela inhlupho zethu kuphela kodwa kumele sikhumbule lalokho okutshiwo kuFiliphi 4:6, 7. (Bala.) Emavesini la uPhawuli wathi kumele sithandaze sibonga. Kunengi esingambonga ngakho uJehova. Ngokwesibonelo, singambonga ngesipho sokuphila, ngezinto azidalileyo, ngothando lwakhe oluqotho langethemba elihle asinike lona. Kuyini okunye esikufunda kuHana?

7. UHana lomkakhe babehlala besenzani?

7 Lanxa uHana wayelenhlupho, yena lomkakhe babehlala besiya eShilo ukuze bayekhonza uJehova. (1 Sam. 1:1-5) UHana wayesethabanikeli ngesikhathi uMphristi oMkhulu u-Eli emtshela ukuthi wayelethemba lokuthi uJehova uzawuphendula umthandazo wakhe. Ukuzwa lokhu kwamkhuthaza uHana.​—1 Sam. 1:9, 17.

8. Imihlangano yebandla isinceda njani? Chasisa.

8 Nxa singahlala singena imihlangano yebandla sizakuba lokuthula. Umfowethu othandaza ekuqaliseni kwemihlangano ujayele ukucela umoya ongcwele kaNkulunkulu ukuthi ube lathi. Ukuthula kuyisithelo somoya ongcwele. (Gal. 5:22) Nxa singahamba emihlanganweni yebandla lanxa sikhathazekile siyabe sinika uJehova labafowethu labodadewethu ithuba lokuthi basikhuthaze lokuthi basincede sibe lokuthula. UJehova usebenzisa kakhulu umthandazo lemihlangano yebandla ukuze asenze sihlaliseke. (Heb. 10:24, 25) Asixoxeni ngokunye esingakufunda kulokho okwenzakala kuHana.

9. Kuyini okungazange kuntshintshe ngesimo sikaHana kodwa kuyini okwamncedayo?

9 Inhlupho zikaHana azizange zihle ziphele. Wathi evela khonza uJehova ethabanikeli waqhubeka ehlala loPhenina. Kanti njalo iBhayibhili kalisitsheli lutho ngokuthi uPhenina watshiya yini ayekwenza. Yikho kumele ukuthi uHana waqhubeka ebekezelela amazwi kaPhenina ahlabayo. Lanxa kunjalo kazange aphinde adane. Khumbula ukuthi wathi esetshele uJehova konke okwakumkhathaza kasazange akhathazeke. Wavumela uJehova ukuthi amduduze lokuthi amenze ahlaliseke. Ngokuhamba kwesikhathi uJehova wawuphendula umthandazo kaHana wamnika abakhe abantwana.​—1 Sam. 1:19, 20; 2:21.

10. Sifundani kuHana?

10 Singenelisa ukuba lokuthula lanxa silokhu siphakathi kohlupho. Ezinye inhlupho zingaqhubeka zikhona lanxa sihlala sithandaza futhi singena imihlangano yebandla sonke isikhathi. Kodwa okwenzakala kuHana kusifundisa ukuthi akulalutho olungavimbela uJehova ukuthi asenze sihlaliseke. UJehova kasoze asikhohlwe loba sekutheni futhi uzasinika umvuzo nxa singahlala sithembekile.​—Heb. 11:6.

SIFUNDANI KUMPHOSTOLI UPHAWULI?

11. Kuyini okwakukhathaza uPhawuli?

11 Kwakulezinto ezinengi ezazikhathaza uPhawuli. Ngokwesibonelo, wayebathanda abazalwane yikho wayekhathazeka kakhulu ngenxa yenhlupho ezazibehlela. (2 Khor. 2:4; 11:28) Ngesikhathi esenza inkonzo yakhe abaphikisi babeke bamtshaye futhi bamfake ejele. Ngezinye izikhathi wayekhathazeka ‘ngokuba lokulutshwana.’ (Flp. 4:12) Okunye okwakungabe kumkhathaza yikuhamba ngomkhumbi ngoba wawusuke wambhidlikela. (2 Khor. 11:23-27) Kuyini okwakumnceda ngesikhathi ekhathazekile?

12. Kuyini okwanceda uPhawuli ukuthi angakhathazeki kakhulu?

12 UPhawuli wayekhathazeka nxa abafowabo labodadewabo besehlelwa yibunzima kodwa kazange azame ukulungisa zonke inhlupho zabo eyedwa. Wayekwazi ukuthi ngeke enelise ukwenza konke eyedwa. Wacela abanye ukuthi bamncedise ekunakekeleni abazalwane. Ngokwesibonelo, waphathisa uThimothi loThithusi imisebenzi eminengi. Akuthandabuzwa ukuthi imisebenzi eyenziwa ngamadoda la ayethembekile yanceda uPhawuli ukuthi angakhathazeki kakhulu.​—Flp. 2:19, 20; Tit. 1:1, 4, 5.

Singamlingisela njani uPhawuli ukuze singakhulelwa yikukhathazeka? (Khangela indima 13-15)

13. Abadala bebandla bangamlingisela njani uPhawuli?

13 Cela abanye bakuncedise. Abadala abanengi abalothando bayakhathazeka njengoPhawuli nxa abazalwane besehlelwa zinhlupho. Kodwa umdala oyedwa ngeke enelise ukunceda bonke abantu ebandleni. Nxa ethobekile uzacela amanye amadoda athembekileyo ukuthi amncedise futhi uzaqeqetsha abafowethu abasakhulayo ukuthi labo bamncedise ekweluseni umhlambi kaNkulunkulu.​—2 Tim. 2:2.

14. Kuyini uPhawuli ayengakhathazeki ngakho futhi sifundani?

14 Vuma ukuthi uyakudinga ukududuzwa. UPhawuli wayethobekile yikho wayekwazi ukuthi uyakudinga ukukhuthazwa ngabangane bakhe. Wayengakhathazeki ngokuthi abanye abantu bazacabanga ukuthi ubuthakathaka nxa wayekhuthazwa ngabangane bakhe. Wabhalela uFilimoni wathi: “Ngathokoza kakhulu futhi ngaduduzeka ngisizwa ngothando lwakho.” (Filim. 7) UPhawuli waqamba labanye ayesebenza labo abamkhuthaza kakhulu ngesikhathi ekhathazekile. (Kol. 4:7-11) Nxa sithobekile sizavuma ukuthi siyakudinga ukukhuthazwa futhi abafowethu labodadewethu bazathokoza ukusisekela.

15. UPhawuli wenzani ngesikhathi esebunzimeni?

15 Taditsha iLizwi likaNkulunkulu. UPhawuli wayekwazi ukuthi iMibhalo izamduduza lokuthi izamnika ukuhlakanipha akudingayo ukuze alwisane lobunzima. (Rom. 15:4; 2 Tim. 3:15, 16) Ngesikhathi ebotshwe okwesibili eRoma, wayekwazi ukuthi usezabulawa. Wenzani ngesikhathi leso esinzima? Wacela uThimothi ukuthi afike kuye masinyane lokuthi amphathele ‘izincwadimgoqwa.’ (2 Tim. 4:6, 7, 9, 13) UPhawuli wathi uThimothi abuye lezincwadimgoqwa lezo ngoba kungenzakala zaziyiMibhalo YesiHebheru ayengayisebenzisa ukutaditsha. Nxa singalingisela uPhawuli ngokuhlala sitaditsha iLizwi likaNkulunkulu, uJehova uzalisebenzisa ukuthi asenze sihlaliseke kungelani lokuthi yiziphi inhlupho ezisehlelayo.

SIFUNDANI ENKOSINI UDAVIDA?

Singamlingisela njani uDavida nxa senze isono esikhulu? (Khangela indima 16-19)

16. Ukona kukaDavida kwabangelani?

16 UDavida wenza izinto ezimbi kakhulu. Wafeba loBhathisheba, wabulalisa u-Uriya futhi okwesikhathi esithile wazama ukufihla lokho ayekwenzile. (2 Sam. 12:9) Ekuqaliseni kazange awulalele umzwangedwa wakhe owawumthonisisa. Lokhu kwaphambanisa ubungane bakhe loJehova njalo kwamenza wakhathazeka kakhulu futhi wagula. (Hubo. 32:3, 4) Kuyini okwanceda uDavida ukuthi alwisane lokukhathazeka okwakubangelwe yisono sakhe futhi kuyini okungasinceda nxa singenza isono esikhulu?

17. Amazwi akuHubo 51:1-4 aveza njani ukuthi uDavida wayezisola sibili ngalokho ayekwenzile?

17 Khuleka ucele uJehova akuthethelele. UDavida wacina ekhuleka kuJehova. Waphenduka ngenhliziyo yonke njalo wavuma izono zakhe. (Bala iHubo 51:1-4.) Lokhu kwamnceda ukuthi ahlaliseke futhi athokoze. (Hubo. 32:1, 2, 4, 5) Nxa ungenza isono esikhulu ungazami ukusifihla. Khuleka kuJehova umtshele konke okwenzileyo. Ukwenza njalo kuzakunceda ukuthi ungazithonisisi kakhulu futhi uhlaliseke. Kodwa kulokunye okumele ukwenze ukuze uphinde ube ngumngane kaJehova.

18. UDavida wenzani ngesikhathi elaywa?

18 Vuma ukulaywa. Ngesikhathi uJehova ethuma umphrofethi uNathani ukuthi ayekhuluma loDavida ngesono ayesenzile, uDavida kazange azame ukucatsha ngomunwe kumbe ukwenza angani ayekwenzile kwakungakubi kangako. Wahle wavuma ukuthi wayengaphambaniselanga umkaBhathisheba kuphela kodwa wayephambanisele loJehova. Wavuma ukulaywa nguJehova yikho uJehova wamxolela. (2 Sam. 12:10-14) Lathi nxa senze isono esikhulu kumele sikhulume lalabo uJehova ababeke ukuthi babe ngabelusi bethu. (Jak. 5:14, 15) Kanti njalo akumelanga sizame ukucatsha ngomunwe. Nxa singathi silaywa sihle sikwamukele lokho esikutshelwayo futhi sikusebenzise, sizaphangisa ukuba lokuthula njalo sithokoze.

19. Kuyini okumele sizimisele ukukwenza?

19 Zimisele ukungaphindi isono osenzileyo. INkosi uDavida yayikwazi ukuthi kwakumele incedwe nguJehova ukuze ingaphindi izono eyayizenzile. (Hubo. 51:7, 10, 12) UDavida wathi esethethelelwe nguJehova wazimisela ukungabi lemicabango emibi. Lokhu kwamenza wahlaliseka.

20. Singatshengisa njani ukuthi siyakuqakathekisa ukuthethelelwa nguJehova?

20 Nxa sithandaza kuJehova simcela ukuthi asithethelele futhi sivuma ukulaywa njalo sisebenza nzima ukuze singaphindi izono esiyabe sizenzile, siyabe sitshengisa ukuthi siyakuqakathekisa ukuthethelelwa nguJehova. Singenza njalo sizahlaliseka. Umzalwane okuthiwa nguJames owenza isono esikhulu wabona ukuthi lokhu kuliqiniso. Wathi: “Ngathi sengivume isono sami ebadaleni ngezwa angani ngethulwe umthwalo osindayo. Ngaba lokuthula kwengqondo.” Kuyaduduza kakhulu ukwazi ukuthi ‘uJehova useduze lalabo abalezinhliziyo ezephukileyo lokuthi uyasindisa labo abadabukileyo emoyeni.’​—Hubo. 34:18.

21. Singamvumela njani uJehova ukuthi asenze sihlaliseke?

21 Kumele ukuthi zinengi izinto ezizakwenza sikhathazeke njengoba insuku zokucina sezizaphela. Nxa kulezinto ezikukhathazayo, khuleka kuJehova masinyane umcela ukuthi akuncede. Taditsha iBhayibhili okuzwayo. Lingisela okwenziwa nguHana, uPhawuli loDavida. Cela uYihlo osezulwini akuncede ubone ukuthi kuyini okukukhathazayo. (Hubo. 139:23) Umvumele akuncedise nxa kulezinto ezikukhathazayo ikakhulu lezo eziphezu kwamandla akho. Ungenza njalo uzaba njengomhubi owahlabelela uJehova esithi: “Nxa ukukhathazeka kwasekungikhulela, wangiduduza futhi wangenza ngahlaliseka.”​—Hubo. 94:19, NWT.

INGOMA 4 “UJehova Ungumalusi Wami”

^ indima 5 Ngezinye izikhathi sonke siyake sikhathazeke nxa sisehlelwa zinhlupho. Esihlokweni lesi sizafunda ngezinceku zikaNkulunkulu ezintathu ezaphila ngezikhathi zeBhayibhili ezake zakhathazeka kakhulu. Sizaphinda sixoxe ngendlela uJehova aziduduza ngayo futhi wazinceda ukuthi zihlaliseke.

^ indima 1 INGCAZELO YAMABALA: Ukukhathazeka kungabangelwa zinhlupho zemali, ukugula, inhlupho zemuli kumbe ezinye inhlupho. Okunye okungasikhathaza ngamaphutha esawenza kudala kumbe inhlupho esicabanga ukuthi zizasehlela esikhathini esizayo.