Yeqa uye kokuphakathi

Yeqa uye kokumunyethweyo

ISIFUNDO 2

‘Ungabaduduza Kakhulu’ Abanye

‘Ungabaduduza Kakhulu’ Abanye

‘Laba yibo esisebenzela uMbuso kaNkulunkulu sincedisana futhi bayangiduduza kakhulu.’​—KOL. 4:11.

INGOMA 90 Khuthazanani

ESIZAKUFUNDA *

1. Abantu bakaJehova abanengi abathembekileyo behlelwa yibuphi ubunzima?

ABANTU bakaJehova abanengi emhlabeni jikelele bahlangana lezimo ezibenza bakhathazeke kumbe badane. Bakhona yini abazalwane abaphakathi kwezimo ezinjalo ebandleni okulo? Amanye amaKhristu athwaliswe nzima yikugula kumbe azwa ubuhlungu bokufelwa. Amanye azwa ubuhlungu obukhulu obubangelwa yikubona umngane kumbe isihlobo sitshiya uJehova. Amanye wona athwele nzima ngenxa yomonakalo wemvelo. Bonke abafowethu labodadewethu laba bayakudinga ukududuzwa. Manje singakwenza njani lokhu?

2. Kungani umphostoli uPhawuli wayedinga ukududuzwa ngezinye izikhathi?

2 Impilo yomphostoli uPhawuli yaba sengozini okwezikhathi ezinengi. (2 Khor. 11:23-28) Kwakumele aphinde aqinisele ngoba ‘wayelameva enyameni’ okungenzakala kwakuyikugula. (2 Khor. 12:7) Kanti njalo wadana ngesikhathi uDemasi umzalwane ayeke wasebenza laye emtshiya “ngenxa yokuthanda umumo lo wezinto.” (2 Tim. 4:10) UPhawuli wayengumKhristu ogcotshiweyo olesibindi futhi owayenceda abanye ngenhliziyo yonke, lanxa kunjalo wayeke adane.​—Rom. 9:1, 2.

3. UJehova wamduduza njani uPhawuli?

3 UPhawuli wayithola induduzo ayeyidinga. UJehova wamduduza esebenzisa umoya wakhe ongcwele. (2 Khor. 4:7; Flp. 4:13) Waphinda wasebenzisa amanye amaKhristu ukuthi amduduze. UPhawuli wathi abanye ayesebenza labo ‘bamduduza kakhulu.’ (Kol. 4:11) Phakathi kwalabo abaqamba ngamabizo kwakulo-Aristakhu loThikhikhu loMakho. AmaKhristu la amduduza uPhawuli njalo amnceda ukuthi aqinisele. Kodwa kuyini okwenza enelisa ukumduduza? Singawalingisela njani nxa siduduza futhi sikhuthaza abanye?

U-ARISTAKHU WAYEQOTHO

Lathi njengo-Aristakhu singatshengisa ukuthi singabangane abaqotho ngokungabatshiyi abafowethu labodadewethu ‘ngezikhathi zenhlupheko’ (Khangela indima 4-5) *

4. U-Aristakhu watshengisa njani ukuthi ungumngane oqotho kaPhawuli?

4 U-Aristakhu, umKhristu owayevela eThesalonika esabelweni saseMakhedoniya watshengisa ukuthi ungumngane oqotho kaPhawuli. IBhayibhili liqalisa ukukhuluma ngo-Aristakhu lapho uPhawuli evakatshele e-Efesu phakathi kohambo lwakhe lwesithathu engumnali. Wathi eloPhawuli kwatheleka ixuku lambamba. (ImiSeb. 19:29) Esekhululiwe kazange aye kwenye indawo ukuze avikeleke kodwa watshengisa ukuthi uqotho ngokuqhubeka elaye. Ngemva kwenyanga ezithile eseseGrisi, waqhubeka elaye lanxa abaphikisi babelokhu befuna ukubulala uPhawuli. (ImiSeb. 20:2-4) Ngabo-58 C.E. ngesikhathi uPhawuli ethunyelwa eRoma eyisibotshwa, u-Aristakhu wayelaye kulolohambo olude futhi babebonke bebhidlikelwa ngumkhumbi. (ImiSeb. 27:1, 2, 41) Kukhanya sebeseRoma wabotshwa loPhawuli okwesikhathi esithile. (Kol. 4:10) Kumele ukuthi uPhawuli kwamkhuthaza njalo kwamduduza ukuba lomngane oqotho njengo-Aristakhu.

5. Ngokwalokho okutshiwo kuZaga 17:17, singatshengisa njani ukuthi singabangane abaqotho?

5 Lathi singalingisela u-Aristakhu ngokuba ngabangane abaqotho kubafowethu labodadewethu, hatshi nxa izinto zihamba kuhle kuphela kodwa ‘langezikhathi zenhlupheko.’ (Bala iZaga 17:17.) Umfowethu kumbe udadewethu angadinga ukududuzwa okwesikhathi eside lanxa uhlupho abelalo seludlulile. UFrances * wafelwa ngabazali bebulawa yimvukuzane njalo batshiyana ngenyanga ezintathu. Uthi: “Ngicabanga ukuthi inhlupho ezinkulu zisithwalisa nzima okwesikhathi eside. Ngiyabonga ngokuba labangane abaqotho abakhumbula ukuthi ngilokhu ngisizwa ubuhlungu lanxa sekudlule isikhathi eside abazali bami bafa.”

6. Sizakwenzani nxa siqotho?

6 Abangane abaqotho basebenzisa isikhathi lamandla abo ukuthi bancede abafowabo labodadewabo. Ngokwesibonelo omunye umfowethu okuthiwa nguPeter watshelwa ukuthi ulomkhuhlane omubi kakhulu futhi owawuzacina umbulele. Umkakhe uKathryn uthi: “Omunye umfowethu lomkakhe abasebandleni esikulo bahamba lathi kudokotela owasitshela ngomkhuhlane kaPeter. Bahle benza isinqumo khonapho sokuthi babengasoze basitshiye sodwa ebunzimeni esasiphakathi kwabo futhi bahlala besincedisa nxa sidinga uncedo.” Kuyaduduza sibili ukuba labangane beqiniso abasincedisayo ukuze siqinisele nxa siphakathi kwenhlupho.

UTHIKHIKHU WAYETHEMBEKILE

Lathi njengoThikhikhu singatshengisa ukuthi singabangane abathembekileyo nxa abanye belenhlupho (Khangela indima 7-9)  *

7-8. Ngokwalokho okutshiwo kuKholose 4:7-9, uThikhikhu watshengisa njani ukuthi uthembekile?

7 UThikhikhu umKhristu owayevela e-Asiya, isabelo seRoma wayengumngane othembekileyo kaPhawuli. (ImiSeb. 20:4) Ngabo-55 C.E., uPhawuli wahlela ukuthi kuqoqwe imali eyayizanceda amaKhristu aseJudiya njalo kungenzakala wathuma uThikhikhu ukuthi ancedise emsebenzini lo owawuqakathekile. (2 Khor. 8:18-20) Ngokuhamba kwesikhathi uPhawuli wabotshwa okokuqala eRoma futhi uThikhikhu wayeyisithunywa sakhe. Wayehambisa izincwadi lemilayezo kaPhawuli ekhuthazayo emabandleni ase-Asiya.​—Kol. 4:7-9.

8 UThikhikhu wahlala engumngane othembekileyo kaPhawuli. (Tit. 3:12) Kayisiwo wonke amaKhristu ayengathenjwa njengoThikhikhu ngalesosikhathi. Ngabo-65 C.E., uPhawuli ebotshwe okwesibili wathi amaKhristu amanengi e-Asiya ayengafuni ukuba laye. Kungenzeka ayesesaba abaphikisi. (2 Tim. 1:15) Kodwa uPhawuli wayemthemba uThikhikhu yikho wamnika omunye umsebenzi. (2 Tim. 4:12) Akuthandabuzwa ukuthi uPhawuli wayekuqakathekisa ukuba lomngane omuhle njengoThikhikhu.

9. Singamlingisela njani uThikhikhu?

9 Singalingisela uThikhikhu ngokuba ngabangane abathembekileyo. Ngokwesibonelo, kasifuni ukuphonguthembisa ukunceda abafowethu labodadewethu kodwa sifuna lokwenza okuthile ukuze sibancede. (Mat. 5:37; Luk. 16:10) Labo abadinga usizo bayaduduzeka kakhulu nxa bekwazi ukuthi sizabanceda. Omunye udadewethu uchasisa ukuthi kungani kunjalo. Uthi: “Awukhathazeki ngoba uyabe ukwazi ukuthi umuntu okuthembise ukuthi uzakuncedisa uzakwenza sibili lokho akuthembisileyo.”

10. Ngokwalokho okutshiwo kuZaga 18:24, ngobani abangaduduza labo abaphakathi kobunzima kumbe abadanileyo?

10 Izikhathi ezinengi abantu abaphakathi kobunzima kumbe abadanileyo bayaduduzeka nxa bangaxoxela umngane abamthembayo lokho okubakhathazayo. (Bala iZaga 18:24.) UBijay owadaniswa yikususwa kwendodana yakhe ebandleni uthi: “Ngangifuna ukuxoxela umuntu engimthembayo indlela engizizwa ngayo.” UCarlos owalahlekelwa ngumsebenzi webandla ayewuthanda ngenxa yokuphambanisa akwenzayo uthi: “Ngangidinga umuntu engangingamtshela indlela engizizwa ngayo owayengasoze angahlulele.” Ngakho uCarlos waxoxa labadala futhi bamncedisa ukuthi alwisane lohlupho lwakhe. Kwaphinda kwamduduza ukwazi ukuthi abadala babengasoze batshele muntu lokho ayebatshele khona.

11. Kumele senzeni nxa sifuna ukuba ngabangane abathembekileyo?

11 Nxa sifuna ukuba ngabangane abathembekileyo kumele sibekezele. Udadewethu okuthiwa nguZhanna owabalekelwa ngumkakhe wayesizwa ngcono nxa etshela abangane bakhe abaseduze indlela ayezizwa ngayo. Uthi: “Babebekezela bangilalele lanxa kungenzeka ngangikhuluma into eyodwa kanenginengi.” Lawe ungaba ngumngane omuhle nxa ubekezela.

UMAKHO WAYEZIMISELE UKUNCEDA ABANYE

UMakho watshengisa uPhawuli umusa futhi lokhu kwanceda uPhawuli ukuthi aqinisele. Lathi singabanceda abafowethu labodadewethu nxa besebunzimeni (Khangela indima 12-14) *

12. Wayengubani uMakho futhi watshengisa njani ukuthi wayezimisele ukunceda abanye?

12 UMakho wayengumKhristu ongumJuda odabuka eJerusalema. Umzawakhe uBhanabha wayengumnali owayesaziwa. (Kol. 4:10) Kukhanya ngakibo kaMakho babenothile, lanxa kunjalo yena kazange ayiqakathekise inotho leyo. Wayezimisele ukunceda abanye. Ngokwesibonelo, izikhathi ezinengi wayesebenza lomphostoli uPhawuli kanye lomphostoli uPhetro futhi kumele ukuthi wayebanceda ngalokho ababekudinga. (ImiSeb. 13:2-5; 1 Phet. 5:13) UPhawuli wathi uMakho ‘wayesebenzela uMbuso kaNkulunkulu bencedisana’ lokuthi ‘wamqinisa kakhulu.’​—Kol. 4:10, 11, amabala angaphansi.

13. Umbhalo ka-2 Thimothi 4:11 uveza njani ukuthi uPhawuli wayekuqakathekisa konke okwakwenziwe nguMakho?

13 Akuthandabuzwa ukuthi uPhawuli wayekuqakathekisa konke okwakwenziwe nguMakho. Yikho uMakho waba ngomunye wabangane bakaPhawuli abaseduze. Ngokwesibonelo, ngesikhathi uPhawuli ebotshwe okokucina eRoma ngabo-65 C.E., wabhala incwadi yesibili eyayisiya kuThimothi. Encwadini leyo wamcela ukuthi abuye loMakho eRoma. (2 Tim. 4:11) Kungenzakala ngalesosikhathi uPhawuli wayekwazi ukuthi usezabulawa ngakho wacela uMakho ukuthi abe laye. Kanti njalo kungenzakala uMakho wayemphathela izinto ayezidinga ezinjengokudla kumbe incwadimgoqwa le-inki. Kumele ukuthi indlela uPhawuli asekelwa njalo wakhuthazwa ngayo yamnceda ukuthi aqinisele njengoba wayesezabulawa.

14-15. UMathewu 7:12 usinceda njani endabeni yokusiza abanye?

14 Bala uMathewu 7:12. Nxa sisebunzimeni siyaluqakathekisa kakhulu uncedo esiluthola kwabanye. URyan owafelwa nguyise uthi: ‘Izinto ezinengi esijayele ukuzenza zingakhanya sezinzima ukuzenza nxa sisebunzimeni. Kuyaduduza ukuncedwa ngomunye lanxa engenzanga into enkulu.’

15 Nxa singaba lelihlo elibukhali sizenelisa ukubona ukuthi singabanceda njani abanye. Endimeni 6 sikhulume ngomfowethu lomkakhe abathembisa ukuncedisa uPeter loKathryn. Udade lo wakhetha ukubanceda ukuthi baye kudokotela. UPeter loKathryn babengasenelisi ukutshayela yikho udade lo wenza uhlelo lokuthi abazalwane ebandleni batshintshane ukubahambisa esibhedlela. Kwanceda yini lokhu? UKathryn uthi, “Kwakungani sethulwe umthwalo osindayo.” Hlala ukhumbula ukuthi lokwenzela abanye izinto ezincane kungabaduduza.

16. Sifundani esibonelweni sikaMakho?

16 Umfundi uMakho wayengumKhristu owayelokunengi kokwenza. Wayesenzela uJehova imisebenzi eqakathekileyo futhi omunye waleyo misebenzi kwakuyikubhala iVangeli elibizwa ngebizo lakhe. Lanxa kunjalo wayesiba lesikhathi sokududuza uPhawuli futhi uPhawuli wayekhululekile ukumcela ukuthi amncede. U-Angela olesihlobo esabulawayo wabonga kakhulu ngalokho akwenzelwa yilabo ababezimisele ukumduduza. Uthi: “Nxa abangane bezimisele sibili ukukunceda kuba lula ukuthi ukhulume labo. Bayafuna ukukuncedisa, abakudondeli.” Zibuze, ‘Ngaziwa njengomuntu ozimisele ukunceda abanye ebandleni yini?’

ZIMISELE UKUDUDUZA ABANYE

17. Ukucabangisisa ngo-2 Khorinte 1:3, 4 kungasinceda njani endabeni yokududuza abanye?

17 Akunzima ukuthola abafowethu labodadewethu esingabaduduza. Singabatshela amazwi akhuthazayo lathi esake saduduzwa ngawo. Udadewethu okuthiwa nguNino owafelwa ngugogo wakhe uthi: “UJehova angasisebenzisa ukuthi aduduze abanye nxa simvumela ukuthi asisebenzise.” (Bala u-2 Khorinte 1:3, 4.) UFrances esike sakhuluma ngaye uthi: “Aliqiniso sibili amazwi aku-2 Khorinte 1:4. Singenelisa ukududuza abanye ngenduduzo lathi esiduduzwa ngayo.”

18. (a) Kuyini okungenza abanye besabe ukududuza? (b) Kuyini okungenza siphumelele ukududuza abanye? Nika isibonelo.

18 Kumele sidinge izindlela esingaduduza ngazo abanye lanxa sisesaba. Ngokwesibonelo singabe sisesaba ngoba singakwazi ukuthi sizathini kumbe sizamenzelani umuntu odinga ukududuzwa. Umdala webandla okuthiwa nguPaul uyayikhumbula indlela abanye ababezama ngayo ukumduduza ngesikhathi efelwe nguyise. Uthi: “Ngangibona ukuthi kubathwalisa nzima ukungilanda bazokhuluma lami. Babengakwazi ukuthi bathini, kodwa ngangisiqakathekisa isifiso sabo sokungiduduza lokungisekela.” Ngemva kokuzamazama komhlaba okulamandla, umfowethu okuthiwa nguTajon wathi: “Kangiwakhumbuli wonke amameseji abantu abangithumela wona ngemva kokuzamazama komhlaba kodwa engikukhumbulayo yikuthi babesiba leqiniso lokuthi ngivikelekile.” Sizaphumelela ukududuza abanye nxa silendaba labo.

19. Kungani uzimisele ‘ukubaduduza kakhulu’ abanye?

19 Izinto zizaqhubeka zisiba nzima kakhulu lempilo isiba lukhuni ngenxa yokuthi sekuseduze ukuthi umumo lo uphele. (2 Tim. 3:13) Kanti njalo sizaqhubeka sikudinga ukududuzwa ngoba silesono futhi sihlala sisenza amaphutha. Umphostoli uPhawuli wahlala ethembekile waze wafa njalo okunye okwamnceda waqinisela yikuthi wayeduduzwa ngamanye amaKhristu. Kasibeni qotho njengo-Aristakhu, sithembeke njengoThikhikhu njalo sizimisele ukunceda abanye njengoMakho. Singenza njalo, sizanceda abafowethu labodadewethu ukuthi baqhubeke bekhonza uJehova bethembekile.​—1 Thes. 3:2, 3.

^ indima 5 Umphostoli uPhawuli wehlelwa zinhlupho ezinengi ekuphileni kwakhe. Ngezikhathi lezo, abanye abazalwane babemduduza kakhulu. Sizaxoxa ngokuthi kuyini okwenza benelisa ukumduduza lokuthi singabalingisela njani.

^ indima 5 Amanye amabizo asesihlokweni lesi antshintshiwe.

INGOMA 111 Silezizathu Zokujabula

^ indima 56 OKUSEMFANEKISWENI: U-Aristakhu loPhawuli babhidlikelwa ngumkhumbi.

^ indima 58 OKUSEMFANEKISWENI: UThikhikhu wayehambisa izincwadi zikaPhawuli emabandleni.

^ indima 60 OKUSEMFANEKISWENI: UMakho wayenceda uPhawuli ngezinto ayezidinga.