Ngingakalandisi okunengi kahle ngilixoxele ukuthi ngaqalisa njani ukuba senkonzweni yesikhathi sonke.

Ngazalwa ngo-1942 esihlengeni saseCaribbean okuthiwa yiCuraçao. Ubaba yena udabuka eSuriname kodwa wabuya esihlengeni lesi ngenxa yomsebenzi. Ubaba waba ngomunye wabantu bokuqala ukuba nguFakazi kaJehova eCuraçao a njalo wabhabhathizwa sekusele iminyaka emilutshwane ukuthi ngizalwe. Wayesifundisa iBhayibhili maviki onke lanxa kwezinye izikhathi sasingafuni. Ngathi sengileminyaka engu-14 ubaba wathatha imuli yonke sabuyela eSuriname ukuze ayenakekela unina owayesesehluleka.

ESuriname ngathola abangane abasakhulayo ebandleni ababekhuthele ekukhonzeni uJehova. Babebadala mbijana kulami futhi bengamaphayona esikhathi sonke. Babesithi nxa bexoxa ngalokho abahlangane lakho ekutshumayeleni kwakukhanya ukuthi bayathokoza kakhulu. Ngezinye insuku ngemva kwemihlangano mina labangane bami sasixoxa ngezihloko eziseBhayibhilini. Kwezinye insuku sasixoxa siphandle sibukele izinkanyezi. Abangane bami laba bangenza ngaba lesifiso sokusebenzela uJehova. Ngakho ngabhabhathizwa ngileminyaka engu-16, ngaqalisa ukuba liphayona lesikhathi sonke sengileminyaka engu-18.

Ngafunda izifundo ezinengi ngesikhathi ngiphayona njalo zingincede kakhulu enkonzweni yami yesikhathi sonke. Okokuqala engakufundayo yikuthi kuqakathekile ukuqeqetsha abanye. Ngathi ngiqalisa ukuphayona omunye umnali okuthwa nguWillem  Van Seijl wangisondeza eduze kwakhe ukuze angiqeqetshe. b Wangifundisa ukuthi ngingayenza njani kuhle imisebenzi engiyiphiwayo ebandleni. Ngalesosikhathi ngangingaboni isidingo sokuthi ngiqeqetshwe. Ngomnyaka olandelayo ngaba liphayona eliqakathekileyo njalo ngaqalisa ukuncedisa amaqembu amancane abafowethu labodadewethu ababekhatshana lamanye amabandla emaguswini eSuriname. Ukuqeqetshwa engakutholayo kwanginceda kakhulu. Kusukela lapho lami ngahle ngakuqakathekisa ukuqeqetsha abanye.

Okwesibili engakufundayo yikuphila impilo elula lokuhlela kuhle izinto. Ekuqaliseni kwenyanga ngayinye mina lalowo engangiphayona laye sasibhala phansi zonke izinto esizazisebenzisa inyanga yonke. Ngemva kwalokhu oyedwa wethu wayehamba umango omude esiya edolobheni ukuze ayethenga lokhu esikubhalileyo. Kwakumele siyisebenzise kuhle imali esasiyithola njalo sibe leqiniso lokuthi esasikuthengile kwakuqeda inyanga yonke. Nxa sasingaphelelwa lulutho sikhonale emaguswini kwakungaba nzima ukuthi kube lomuntu owayengasinceda. Ukufunda ngisesemncane ukuphila impilo elula lokuba ngumuntu ohlelekileyo kwanginceda ukuthi ngiqakathekise umsebenzi kaJehova okwempilo yami yonke.

Okwesithathu engakufundayo yikuqakatheka kokufundisa abantu ngolimi lwabo. Ngakhula ngikhuluma isiDutch, lesiNgisi, lesiPapiamento lesiSranantongo esaziwa langokuthi yisiSranan futhi esikhulunywa ngabantu abanengi eSuriname. Kodwa lapho esasikhona emaguswini ngananzelela ukuthi abantu babelalela izindaba ezinhle nxa sibatshumayeza ngolimi lwabo. Ngakuthola kunzima ukukhuluma ezinye indimi lezi ikakhulu isiSaramaccan ngoba sona sinzima. Kwakunzima ukufunda indimi lezi kodwa ngiyathokoza ukuthi ngakwenza. Sengifundise abantu abanengi ngenxa yokuthi ngiyenelisa ukukhuluma indimi zabo.

Kwakusiba lezikhathi lapho engangisenza khona amaphutha ayeyangisa. Ngelinye ilanga ngathi ngifuna ukubuza umama engangifunda laye iBhayibhili owayekhuluma ulimi lwesiSaramaccan ukuthi wayesizwa njani njengoba wayebulawa yisisu ngaphambanisa ngambuza ukuthi uzithwele yini. Umbuzo lo awuzange umhambe kuhle umama lo. Lanxa ngangiphambanisa ngazama ngamandla wonke ukufunda izindimi zabantu abahlala lapho engangitshumayela khona.

Ngo-1970 ngabekwa ukuthi ngibe ngumbonisi wesiqinti. Ngomnyaka lowo ngavakatshela amaqembu atshiyeneyo emaguswini ngiwatshengisa imifanekiso elesihloko esithi, “Ukuvakatshela Amawofisi Amakhulu AboFakazi BakaJehova.” Ukuze siyefika endaweni lezo mina labanye abafowethu sasihamba ngesikepe eside esenziwe ngamaplanka. Esikepeni sethu  kwakule-generator, isigubhu samafutha lamalayithi ayesebenzisa iphethro kanye lomtshina wokutshengisa abantu amapikitsha. Sasisithi singafika lapho esiyakhona sasithwala izinto ezazisesikepeni sihambe lazo endaweni lapho esasibukelisa khona abantu imifanekiso. Engikukhumbula kakhulu yindlela abantu laba abasemaphandleni ababekukholisa ngayo ukubona imifanekiso leyo. Okwakungithokozisa kakhulu yikubafundisa ngoJehova langenhlanganiso yakhe. Nxa ngangibona abantu besondela kuJehova kwakungenza ngithokoze kakhulu ngomsebenzi onzima engangiwenzile.

Ukungatshadi kwakunginceda sibili emsebenzini engangiwenza. Lanxa kunjalo ngangifuna ukutshada. Yikho ngaqalisa ukuthandaza kuJehova ngicela umfazi owayengangincedisa emsebenzini onzima wokutshumayela emaguswini. Ngemva komnyaka ngaqalisa ukuthandana lo-Ethel owayeliphayona eliqakathekileyo elizinikeleyo emsebenzini wokutshumayela. Kusukela esesemncane u-Ethel wayefuna ukuba njengomphostoli uPhawuli, azinikele emsebenzini wenkonzo. Satshada ngoSeptember 1971 sahle saqalisa ukuhambela amabandla.

U-Ethel wakhulela emulini engelanto ezinengi yikho kwaba lula ukuthi ajayele umsebenzi wokuhambela emaguswini. Ngokwesibonelo nxa sasivakatshela amabandla sasingathwali izinto ezinengi. Sasiwatsha sigezele emfuleni. Safunda ukudla loba yini abazalwane ababesinika yona okugoqela impankwa okuthiwa ngama-iguana lenhlanzi okuthiwa ngama-piranha laloba yini ababeyizingele egangeni kumbe abayibambe emfuleni. Sasidlela emahlamvini ebhanana nxa kwakungelamiganu kumbe sidle ngezandla nxa kungelazipunu. Mina lo-Ethel  sesibone ukuthi ukuzinikela emsebenzini kaJehova sekusenze saba yintambo eqinileyo elemicu emithathu. (Umtshu. 4:12) Ayikho eyinye into ebingasithokozisa ukwedlula inkonzo le.

Engikhulume ngakho ekuqaliseni kwenzakala sivela kweyinye indawo ekhatshana emaguswini. Isikepe sathi sesitshaye idwala sacwila emanzini saphinda savumbuluka. Okuhle yikuthi thina asiwelanga emanzini njalo sasigqoke amajakhethi anceda umuntu ukuthi angagaluli. Sathululela emanzini ukudla esasilakho embizeni sasesizisebenzisa ukukhupha amanzi ayesesikepeni.

Saqalisa ukuthiya inhlanzi emfuleni lowo ngoba sasingaselakudla kodwa asibambanga lutho. Yikho sakhuleka kuJehova ukuthi asinike ukudla kwamhlalokho. Siqeda nje ukuthandaza omunye umfowethu wabamba inhlanzi enkulu esayidla sasutha senela sonke sobahlanu.

Sasesihambele okweminyaka engu-5 lapho mina lo-Ethel sithola isibusiso esasingasilindelanga sokuba ngabazali. Ngathaba kodwa ngangingakwazi ukuthi impilo izakuba njani. Sasifuna sibili ukuqhubeka sisenkonzweni yesikhathi sonke. Indodana yethu u-Ethniël yazalwa ngo-1976. Kwasekusithi ngemva kweminyaka emibili lezinyanga eziyisithupha kwazalwa uGiovanni.

Iwofisi yegatsha yahlela ukuthi ngiqhubeke ngingumbonisi wesiqinti ngapha ngikhulisa abantwana ngenxa yokuthi kwakudingeka izisebenzi ezinengi eSuriname. Abafana bethu bathi besesebancane sacela ukuthi sihambele iziqinti ezazilamabandla amalutshwane. Izikhathi ezinengi ngangihambela okwamaviki amabili ngenyanga besekusithi okwamabili aseleyo ngiphayone lebandla esasikulo. Ngangihamba lemuli yami nxa ngangisiya emabandleni aseduze lalapho esasihlala khona kodwa ngangihamba ngedwa nxa ngangihambela amabandla aleziqinti ezisemaguswini.

Kwakumele ngihlele kuhle ukuze ngenze konke okwakumele ngikwenze. Ngangisiba leqiniso lokuthi siyafunda siyimuli maviki onke. U-Ethel wayesala efunda labafana nxa ngangihambele amabandla asemaguswini kodwa izikhathi ezinengi sasisenza izinto siyimuli. Kanti njalo sasijayele ukudlala imidlalo labafana futhi sivakatshele izindawo  ezaziseduze lalapho esasihlala khona. Izikhathi ezinengi ngangiphuza ukulala ngilungiselela izinkulumo njalo ngisenza eminye imisebenzi yebandla. U-Ethel wayengumfazi omuhle okukhulunywa ngaye kuZaga 31:15 ngoba wayevuka kusesele ukuze senelise ukwenza umbhalo wosuku siyimuli njalo senelise ukudla ndawonye labafana bengakayi esikolo. Ngiyathokoza ukuba lonkosikazi ozinikeleyo ohlala engincedisa ukuthi ngenze umsebenzi uJehova anginike wona.

Sasebenza nzima ukuze abantwabethu bathande uJehova lenkonzo. Sasifuna bazikhethele ukuba senkonzweni yesikhathi sonke hatshi ukuthi kube yithi esibatshela okokwenza. Sasihlala sibatshela ukuthi inkonzo yesikhathi sonke yayizabanceda bahlale bethokoza. Sabatshengisa indlela uJehova ayesincedise ngayo lanxa sasihlangana lobunzima. Kanti njalo saba leqiniso lokuthi abantwabethu baba labangane abaqakathekisa ukukhonza uJehova.

UJehova wasinika konke esasikudinga ngesikhathi sikhulisa abantwabethu. Lami ngangisenza konke engingakwenza ukuze nginakekele imuli yami. Ukuba liphayona eliqakathekileyo emaguswini kwangifundisa ukugcina imali yokuthenga izinto esizidingayo. Kwezinye izikhathi lanxa sasenze konke esingakwenza kwakusiba nzima ukuthi sithole ezinye izinto. Angithandabuzi ukuthi uJehova wayesincedisa ezikhathini ezinjalo. Ngokwesibonelo kusukela ngo-1986 kusiya ku-1992 kwaba leziphithiphithi zombangazwe eSuriname. Ngalesosikhathi kwakunzima ukuthola izinto zansuku zonke kodwa uJehova wasinakekela.—Mat. 6:32.

UJehova ubelokhu esinakekela futhi esenza sithokoze njalo sisuthiseke. Siyazigqaja ngabantwabethu futhi kube yisibusiso ukubafundisa ngoJehova. Kuyasithokozisa ukuthi labo bakhetha ukuba senkonzweni yesikhathi sonke. U-Ethniël loGiovanni sebengene izikolo zenhlanganiso futhi khathesi sebesewofisini yegatsha leSuriname kanye labomkabo.

Mina lo-Ethel sesikhulile kodwa silokhu sikhuthele emsebenzini wokuba ngamaphayona aqakathekileyo. Umsebenzi ube mnengi okokuthi lokhu ngingasitholi isikhathi sokufunda ukubhukutsha kodwa angizisoli ngitsho. Nxa ngikhangele emuva ngiyabona ukuthi ngenza isinqumo esihle ngokukhetha ukukhonza uJehova ngisesemncane. Awukho omunye umsebenzi ongcono ebengingawenza.