Yeqa uye kokuphakathi

Yeqa uye kokumunyethweyo

ISIFUNDO 45

INGOMA 138 Inwele Ezimhlophe Zinjengomqhele

Sifundani Emazwini Okuvalelisa Akhulunywa Ngamadoda Ayethembekile?

Sifundani Emazwini Okuvalelisa Akhulunywa Ngamadoda Ayethembekile?

“Kanti ukuhlakanipha akutholakali ebantwini abadala yini? Asebephile iminyaka eminengi ayisibo yini abalokuzwisisa?”JOBE. 12:12.

ESIZAKUFUNDA

Nxa singalalela uJehova sizathola izibusiso khathesi, lokuphila okungapheliyo esikhathini esizayo.

1. Kungani kumele silalele nxa sicetshiswa ngasebekhulile?

 SONKE siyakudinga ukuncediswa ukuze senze izinqumo ezinhle. Abadala bebandla kanye labafowethu labodadewethu abamthandayo uJehova bangasinika amacebo angasinceda. Nxa lowo ozama ukusicebisa emdala kakhulu kulathi, akumelanga sihle sizitshele ukuthi asitshela khona akusasebenzi esikhathini sethu. UJehova uyafuna ukuthi sifunde kwasebekhulile. Sebebone okunengi empilweni futhi balokuzwisisa kanye lenhlakanipho.—Jobe. 12:12.

2. Sizaxoxa ngani esihlokweni lesi?

2 Kudala uJehova wayesebenzisa asebekhulile ababethembekile ukuthi bakhuthaze njalo bakhokhele abantu bakhe. Abanye babo kwanguMosi, loDavida, lomphostoli uJohane. Baphila ngezikhathi ezitshiyeneyo futhi lalokho okwenzakala empilweni zabo kwakutshiyene. Bathi sebezakufa balaya abasakhulayo futhi babanika amacebo ayengabanceda. Into abayigcizelela kakhulu bobathathu yikuqakatheka kokulalela uNkulunkulu. UJehova wawalondoloza amazwi abo ukuze lathi siwathole. Ukuhlola abakutshoyo kungasinceda kungelani lokuthi sibadala kumbe sibancane. (Rom. 15:4; 2 Thim. 3:16) Esihlokweni lesi sizaxoxa ngamanye amazwi okuvalelisa akhulunywa ngamadoda la besesibona ukuthi singafundani kuwo.

“NGUYE OZAKWENZA LIHLALE ISIKHATHI ESIDE”

3. Yiphi imisebenzi eyenziwa nguMosi?

3 UMosi wayezinikele ukusebenzela uJehova okwempilo yakhe yonke. Wenza imisebenzi etshiyeneyo. Wayengumphrofethi, engumahluleli, engumkhokheli njalo engumlobi. UMosi wabona okunengi empilweni. Phela wakhokhela isizwe sako-Israyeli ngesikhathi siphuma eGibhithe njalo wazibonela ngawakhe izimangaliso ezinengi ezenziwa nguJehova. UJehova wamnika umsebenzi wokubhala amabhuku amahlanu okuqala eBhayibhili. Wabhala leHubo 90 njalo kungenzakala ukuthi nguye owabhala iHubo 91 lebhuku likaJobe.

4. Ngobani uMosi ababuthanisayo futhi wayebabuthaniselani?

4 UMosi wathi eseleminyaka engu-120 njalo esezakufa wabuthanisa wonke ama-Israyeli ndawonye wasewakhumbuza izinto ayebone uJehova ewenzela zona. Abanye ababekhona ngesikhathi ekhuluma babebone izimangaliso ezenziwa nguJehova kanye lendlela ajezisa ngayo abantu baseGibhithe futhi lokho babekubone besesebancane. (Eks. 7:​3, 4) Babona uJehova evula indlela eLwandle Olubomvu, basebechapha behamba emhlabathini owomileyo. Babona lendlela atshabalalisa ngayo uFaro lebutho lakhe. (Eks. 14:​29-31) Bathi sebesenkangala babona ukuthi uJehova wayebanakekela futhi ebavikela. (Dute. 8:​3, 4) Njengoba kwasekusele kancane ukuthi bangene eLizweni Lesithembiso, uMosi wahle wasebenzisa lelothuba ukuthi abakhuthaze abantu. a

5. KuDutheronomi 30:​19, 20 uMosi wawakhuthaza njani ama-Israyeli?

5 UMosi wathini? (Bala uDutheronomi 30:​19, 20.) Wakhumbuza abako-Israyeli ukuthi babezathola izibusiso ezinengi esikhathini esizayo. UJehova wayezababusisa baphile isikhathi eside elizweni ayebathembise lona. Ilizwe lelo lalilihle futhi livundile. UMosi wabachasisela ukuthi lalinjani. Wathi: ‘Lilizwe elilamadolobho amakhulu futhi amahle ongazange uwakhe, lezindlu ezigcwele yonke imihlobo yezinto ezinhle ongazange uzisebenzele, lemigodi yamanzi ongazange uyigebhe kanye lamasimu amagilebisi lezihlahla zama-oliva ongazange uzihlanyele.’—Dute. 6:​10, 11.

6. Kungani uJehova engazange avikele ama-Israyeli ngesikhathi ehlaselwa ngezinye izizwe?

6 Okunye uMosi akwenzayo esezakufa yikuxwayisa ama-Israyeli. Phela kwakumele alalele imithetho kaJehova ukuze aqhubeke ehlala elizweni lawo elivundileyo. UMosi wawakhuthaza ukuthi ‘akhethe ukuphila’ ngokulalela uJehova “langokunamathela kuye.” Kodwa ama-Israyeli wona ephulela izigodo endlebeni azenzela umathanda. Lokhu yikho okwenza uJehova wangawavikeli ngesikhathi abase-Asiriya kanye labaseBhabhiloni bewahlasela futhi bewathumba.—2 Amakho. 17:​6-8, 13, 14; 2 Imilan. 36:​15-17, 20.

7. Sifundani kulokho okwakhulunywa nguMosi? (Khangela lomfanekiso.)

7 Sifundani? Nxa singalalela uJehova sizaphila kuze kube nini lanini. Ama-Israyeli ayesezangena eLizweni Lesithembiso. Lathi sesizangena emhlabeni omutsha esiwuthenjiswe nguNkulunkulu, sibone umhlaba utshintshwa usiba lipharadayisi. (Isaya. 35:1; Luk. 23:43) USathane lamadimoni akhe bayabe bengasekho. (Isam. 20:​2, 3) Zonke inkolo zamanga ezidukisa abantu ziyabe zingasekho. (Isam. 17:16) Bayabe bengasekho ohulumende abadlisa abantu imbuya ngoluthi. (Isam. 19:​19, 20) Epharadayisi kuyabe kungela ngitsho lesisodwa isigebenga. (Hubo. 37:​10, 11) Wonke umuntu uyabe elalela imithetho kaJehova, yikho emhlabeni abantu bazabe bemanyene futhi kulokuthula. Bayabe bethandana futhi bethembana. (Isaya. 11:9) Sisilindele ngabomvu lesosikhathi. Kanti njalo nxa singamlalela uJehova asisoze siphile okweminyaka emilutshwana nje, sizaphila emhlabeni olipharadayisi kuze kube nini lanini.—Hubo. 37:29; Joh. 3:16.

Nxa singamlalela uJehova asisoze siphile okweminyaka emilutshwana nje, sizaphila emhlabeni olipharadayisi kuze kube nini lanini (Khangela indima 7)


8. Kuyini okwanceda omunye umzalwane oselesikhathi eside elimishinari ukuthi anqobe isilingo ayelwisana lawo? (UJuda 20, 21)

8 Nxa singahlala sicabanga ngempilo engapheliyo esiyithenjiswe nguNkulunkulu, sizazimisela ukumlalela kungelani lezilingo ezingasehlela. (Bala uJuda 20, 21.) Isithembiso lesi singasinika amandla okulwisana lemikhuba emibi engabe isithwalise nzima. Omunye umzalwane oselesikhathi eside elimishinari e-Africa uthi isithembiso lesi samnceda ukuthi angenzi into embi ayelingeka ukuthi ayenze. Uthi: “Ngananzelela ukuthi nxa ngingenza into embi, ngiyabe ngingasoze ngiphile phakade. Lokho kwanginceda ukuthi ngithandaze ngenhliziyo yonke ngicela uJehova ukuthi angincedise njalo kwanginceda ukuthi ngiqhubeke ngilwisana lesilingo leso. Lakanye uJehova wangincedisa ngasinqoba.”

“UZAPHUMELELA”

9. Yibuphi ubunzima obehlela uDavida?

9 UDavida wayeyinkosi ethembekileyo. Wayengumhlabeleli, eyimbongi, eliqhawe njalo engumphrofethi. Bunengi ubunzima obamehlelayo empilweni yakhe. Waqeda iminyaka eminengi ebalekela uSawuli owayemdinga phansi phezulu efuna ukumbulala. Wathi eseyinkosi waphinda wabaleka ngoba indodana yakhe u-Abhisalomu yayifuna ukumhluthunela ubukhosi. UDavida wahlangana lobunzima sibili futhi wenza lamaphutha. Lanxa kunjalo waqhubeka eqotho kuNkulunkulu waze wayakufa. UJehova wathi uDavida ‘yindoda ethokozisa inhliziyo yakhe.’ Yikho kungasinceda kakhulu ukulalela amazwi akhulunywa nguDavida esezakufa.—Imiseb. 13:22; 1 Amakho. 15:5.

10. Kungani uDavida kwakumele ayiqinise indodana yakhe uSolomoni eyayizathatha ubukhosi?

10 Ake sixoxe ngeseluleko uDavida asinika indodana yakhe uSolomoni eyayizakuba yinkosi esikhundleni sakhe. Lanxa uSolomoni wayesesemncane, uJehova wayemkhethile ukuze aqhubekisele phambili ukukhonza kweqiniso futhi akhe ithempeli elalizadumisa uJehova. (1 Imilan. 22:5) Kodwa uSolomoni wayezahlangana lobunzima. Manje uDavida wamqinisa njani? Ake sibone.

11. Ku-1 AmaKhosi 2:​2, 3, uDavida wamtshelani uSolomoni futhi kwakhanya njani ukuthi amazwi akhe ayeliqiniso? (Khangela lomfanekiso.)

11 UDavida wathini? (Bala u-1 AmaKhosi 2:​2, 3.) UDavida watshela uSolomoni ukuthi wayezaphumelela nxa engalalela uJehova. Lakanye okweminyaka eminengi izinto zazimhambela kuhle ngoba wayelalela uJehova. (1 Imilan. 29:​23-25) Wakha ithempeli elalilihle okwamagama. UJehova wamsebenzisa ukubhala amanye amabhuku eBhayibhili njalo amazwi akhe ayatholakala lakwamanye futhi amabhuku eBhayibhili. Wayelenhlakanipho kanye lenotho eyayibatshazwa ngabantu abanengi. (1 Amakho. 4:34) Kodwa njengoba uDavida wayetshilo, okwakuzakwenza ukuthi uSolomoni aqhubeke ephumelela yikulalela uJehova. Kuyadanisa ukuthi ngokuhamba kwesikhathi uSolomoni waqalisa ukukhonza abanye onkulunkulu. UJehova wayekela ukumbusisa ngoba akwenzayo akuzange kumthokozise. Ngakho wayengaselakho ukuhlakanipha, engasenelisi ukubusa abantu kuhle.—1 Amakho. 11:​9, 10; 12:4.

Amazwi okuvalelisa uDavida awatshela indodana yakhe uSolomoni asinceda sibone ukuthi nxa singalalela uJehova, uzasinika ukuhlakanipha okuzasinceda senze izinqumo ezizamthokozisa (Khangela indima 11 lo-12) b


12. Sifundani emazwini kaDavida?

12 Sifundani? Nxa singaqhubeka silalela uJehova sizaphumelela. (Hubo. 1:​1-3) UJehova kasithembisanga ukuthi uzasinika inotho kanye lodumo alunika uSolomoni. Kodwa nxa singamlalela uzasinika ukuhlakanipha okuzasinceda ukuthi senze izinqumo ezimthokozisayo. (Zaga. 2:​6, 7; Jak. 1:5) Izimiso asinika zona zingasinceda ukuthi sikhethe kuhle ezindabeni zezimali, sikhethe kuhle umsebenzi, imfundo, lezokuzilibazisa. Nxa singalalela uNkulunkulu sizaqhubeka singabangane bakhe futhi sizaphila phakade. (Zaga. 2:​10, 11) Sizathola abangane abasikhuthazayo futhi sizakuba lezimuli ezithokozayo.

13. Kuyini okwanceda uCarmen wabona lokho okungamenza aphumelele empilweni?

13 UCarmen ohlala eMozambique wayecabanga ukuthi ukufunda kakhulu yikho okuzamenza aphumelele empilweni. Wahamba eyunivesithi esiyafundela ukudweba amaplani ezakhiwo. Wabhala wathi: “Ngangikuthanda engangikufunda kodwa ngangingaselaso isikhathi sokwenza ezinye izinto. Ngasengihlala ngidiniwe ngoba ngangiqalisa isikolo ngo–7:30 ekuseni, ngiyetshayisa ngo-6 ntambama. Kwakungithwalisa nzima ukuya emihlanganweni yebandla futhi ngangisizwa sengikhatshana loJehova. Kwangicacela ukuthi ngasengikhonza amakhosi amabili.” (Mat. 6:24) UCarmen watshela uJehova indlela ayesezizwa ngayo njalo wachwayisisa lasemabhukwini ethu. Wathi: “Abadala bebandla kanye lomama bangincedisa. Yikho ngacina ngikhethe ukutshiya iyunivesithi ngangena enkonzweni yesikhathi sonke. Ngiyakubona sibili ukuthi ngakhetha kuhle futhi angizisoli ngitsho.”

14. Kuyini uMosi loDavida abakugcizelela kakhulu?

14 UMosi loDavida babemthanda uJehova futhi babekwazi ukuthi kuqakatheke kangakanani ukumlalela. Bathi bebona ukuthi sebezakufa bakhuthaza abanye ukuthi babalingisele, banamathele kuJehova uNkulunkulu wabo. Baphinda babaxwayisa ukuthi nxa babengayekela ukumlalela, wayengasoze ababusise njalo wayengasoze abanike lokho ayebathembise khona. Abakukhulumayo kungasinceda lathi lamuhla. Ngemva kweminyaka eminengi kulenye futhi inceku kaJehova eyatshengisa ukuthi kuqakathekile ukuthi sihlale sithembekile.

‘OKWAKUMTHOKOZISA’ KAKHULU

15. Kwenzakalani ngesikhathi uJohane esaphila?

15 UJesu Khristu wayemthanda kakhulu umphostoli wakhe uJohane. (Mat. 10:2; Joh. 19:26) UJohane wayejayele ukuhamba loJesu nxa wayetshumayela. Wabona lezimangaliso zakhe njalo kazange amtshiye ngezikhathi ezinzima. Wayekhona ngesikhathi uJesu ebulawa futhi wambona esevusiwe. Kanti njalo wabona indlela ibandla lamaKhristu elakhula ngayo. Wabona izindaba ezinhle ‘zitshunyayelwa kukho konke okudaliweyo okungaphansi kwezulu.’—Kol. 1:23.

16. Ngobani abancedwa zincwadi zikaJohane?

16 UJohane wathi esezakufa, wathola isibusiso sokubhala amanye amabhuku aba seLizwini likaNkulunkulu eliphefumulelweyo. Wabhala “isambulo esethulwa nguJesu Khristu” esivusa usinga. (Isam. 1:1) Wabhala leVangeli elibizwa ngebizo lakhe, lezinye izincwadi ezintathu. Incwadi yakhe yesithathu wayibhalela omunye umKhristu owayethembekile okwakuthiwa nguGayu ayemthatha njengomntanakhe. (3 Joh. 1) Kufanele ukuthi ngalesosikhathi banengi kakhulu uJohane ayebathanda, ebathatha njengabantwabakhe. Lokho okwabhalwa yindoda le eyayisigugile kodwa ithembekile kwabakhuthaza kakhulu abalandeli bakaJesu futhi lathi kuyasinceda lamuhla.

17. U-3 Johane 4 uthi kuyini okwenza uJohane wathokoza kakhulu?

17 UJohane wabhalani? (Bala u-3 Johane 4.) UJohane wabhala ukuthi kwakumthokozisa ukubona abafowabo labodadewabo belalela uNkulunkulu. Ngesikhathi uJohane ebhala incwadi yakhe yesithathu kwasekulabantu ababememethekisa izimfundiso zamanga njalo bedala ukwahlukana ebandleni. Lanxa kunjalo, abanye baqhubeka “behamba eqinisweni.” Babemlalela uJehova futhi beqhubeka ‘belandela imilayo yakhe.’ (2 Joh. 4, 6) Okwakusenziwa ngamaKhristu la ayethembekile kwamthokozisa uJohane, kwaphinda kwamthokozisa uJehova.—Zaga. 27:11.

18. Sifundani kulokho okwabhalwa nguJohane?

18 Sifundani? Nxa singahlala sithembekile sizathokoza. (1 Joh. 5:3) Ngokwesibonelo, kuyasithokozisa ukwazi ukuthi nxa sisenza okuhle siyabe sithokozisa uJehova. Uyathaba nxa esibona silwisana lezilingo njalo silalela imilayo yakhe. (Zaga. 23:15) Kanti njalo lezingilosi lazo ziyathokoza. (Luk. 15:10) Lathi siyathaba nxa sibona abanye bethu beqhubeka bethembekile, benqoba izilingo futhi beqinisela nxa besehlelwa yibunzima. (2 Thes. 1:4) Nxa umumo lo wezinto usudlulile kuzasithokozisa ukwazi ukuthi saqhubeka siqotho kuJehova lanxa sasiphila emhlabeni obuswa nguSathane.

19. Udadewethu okuthiwa nguRachel uthi uzwa njani nxa efundisa abanye ngoJehova? (Khangela lomfanekiso.)

19 Okunye okusithokozisa kakhulu yikufundisa abanye ngoJehova. URachel ohlala eDominican Republic uthi ukubona kuyisibusiso esikhulu ukufundisa abanye ngoJehova uNkulunkulu wethu. Usefundise abantu abanengi baqalisa ukukhonza uJehova. Uthi: “Ngiyaswela ukuthi ngiyichaze njani intokozo engiba layo nxa ngibona labo engibafundise iBhayibhili beqalisa ukumthanda uJehova, bemenza abe yisiphephelo sabo njalo betshintsha indlela abaphila ngayo ukuze bamthokozise. Ngenza konke okusemandleni ami, ngidele lezinye izinto ukuze ngibafundise. Kodwa intokozo engiba layo iyedlula konke lokho.”

Kuyasithokozisa kakhulu ukufundisa abanye ukuthi bathande uJehova njalo bamlalele (Khangela indima 19)


FUNDA OKUNENGI EMAZWINI OKUVALELISA AKHULUNYWA NGAMADODA AYETHEMBEKILE

20. Sihambelana njani loMosi loDavida loJohane?

20 UMosi loDavida loJohane baphila endulo futhi lokho okwakusenzakala ngesikhathi abaphila ngaso kutshiyene lalokho okwenzakala khathesi. Kodwa kukhona yini esihambelana labo ngakho? Babekhonza uNkulunkulu weqiniso njengathi. Lathi sithandaza kuJehova njengabo. Siyamthemba futhi siyakulalela lokho asitshela khona. Babeqiniseka ukuthi uJehova uyababusisa kakhulu labo abamlalelayo. Lathi asikuthandabuzi lokho.

21. UJehova uzasenzelani nxa singalalela amazwi okuvalelisa akhulunywa nguMosi loDavida loJohane?

21 Ngakho kasiyilaleleni imilayo kaJehova ukuze sitshengise ukuthi asiwathathi lula amazwi akhulunywa ngamadoda la ayethembekile. Singenza njalo sizaphumelela kukho konke esikwenzayo. ‘Sizahlala isikhathi eside’ siphile kuze kube nini lanini. (Dute. 30:20) Sizathokoza kakhulu nxa singenza lokho okuthokozisa uBaba wethu osezulwini osithandayo. Konke asithembisa khona uzakwenza ngendlela eyedlula khatshana lokho esikucabangayo.—Efe. 3:20.

INGOMA 129 Sizaqhubeka Sibekezela

a Ama-Israyeli amanengi ayebone uJehova esenza izimangaliso eLwandle Olubomvu ayengasekho ngesikhathi amanye engena eLizweni Lesithembiso. (Nani. 14:​22, 23) UJehova wayevele watsho ukuthi labo ababeleminyaka engu-20 kusiya phezulu ababebhalisiwe babezafela enkangala. (Nani. 14:29) Kodwa uJoshuwa loKhalebhi labanengi abesizwana sakoLevi lamanye ama-Israyeli ayengaphansi kweminyaka engu-20 baphila baze babona uJehova egcwalisa isithembiso sakhe. Bachapha umfula uJodani, bangena eKhenani.—Dute. 1:​24-40.

b OKUSEMFANEKISWENI: Kwesenxele: UDavida ulaya uSolomoni emnika amacebo azamnceda. Kwesokudla: Abafowethu labodadewethu bathola imfundo evela kuJehova eSikolo Senkonzo Samaphayona.