1. Kuyini okwenzakala kuJehowashi, lo-Uziya loJosiya besesebancane?

 ZICABANGE usesemncane, ungumfanyana nje, ubusubekwa ukuba yinkosi yabantu bakaNkulunkulu. Ubungawasebenzisa njani amandla oyabe usulawo? IBhayibhili lisitshela ngabanye ababa ngamakhosi akoJuda besesebancane. Ngokwesibonelo uJehowashi waba yinkosi eleminyaka engu-7, u-Uziya elengu-16, uJosiya yena elengu-8. Ubona angani kwakulula yini ukuthi benze umsebenzi lo? Kwakungalula sibili kodwa uJehova labanye babancedisa ukuthi balwisane lobunzima ababehlangana labo lokuthi benze izinto ezinengi ezinhle.

2. Kuzasinceda ngani ukufunda ngoJehowashi, lo-Uziya loJosiya?

² Lanxa singayisiwo makhosi, sonke kunengi esingakufunda ebantwini laba abathathu okukhulunywa ngabo eBhayibhilini. Benza izinqumo ezinhle kodwa baphinda benza lezimbi. Ngesikhathi sifunda ngabo sizabona ukuthi kuqakatheke ngani ukuba labangane abenza okuhle, lokuhlala sithobekile kanye lokuqhubeka sidinga uJehova.

3. Kuyini okwenziwa yiNkosi uJehowashi isifundiswe nguMphristi Omkhulu uJehoyada?

³ Yenza izinqumo ezinhle njengoJehowashi. INkosi uJehowashi yenza izinqumo ezinhle ngesikhathi isakhula. UJehowashi wakhula engelayise kodwa wayelalela lokho ayekufundiswa nguMphristi Omkhulu uJehoyada. Umphristi lo wamkhulisa njengendodana yakhe futhi wamfundisa okunengi ngoJehova. Lokhu kwenza uJehowashi wakhetha ukukhonza uJehova njalo wancedisa labantu ukuthi bakhonze uJehova ngendlela ayifunayo.  UJehowashi waze wahlela lokuthi ithempeli likaJehova lilungisiswe.—2 Imilan. 24:1, 2, 4, 13, 14.

4. Ukuthanda imithetho kaJehova lokuyilalela kusinceda njani? (IZaga 2:1, 10-12)

⁴ Kungenzakala ukuthi abazali bakho kumbe omunye umuntu ukufundisa ukuthanda uJehova lokulandela imithetho yakhe. Lowo okufundisa iBhayibhili ukunika isipho esiligugu kakhulu. (Bala iZaga 2:1, 10-12.) Abazali bakho bangakufundisa ngendlela ezitshiyeneyo. Ngokwesibonelo omunye udade okuthiwa nguKatya wancediswa nguyise ukuthi enze izinqumo ezinhle. Nsuku zonke wayesithi nxa emhambisa esikolo baxoxe ngombhalo wosuku. UKatya uthi: “Ingxoxo lezi zazinginceda ukuthi ngenelise ukulwisana lezilingo engangihlangana lazo esikolo.” Ungenzani nxa kuyikuthi lokho abazali bakho abakutshela khona okuvela eBhayibhilini kukhanya angathi kukuncitsha inkululeko? Kuyini okungakunceda ukuthi ubalalele? Omunye udade okuthiwa ngu-Anastasia uthi abazali bakhe babezinika isikhathi sokumchasisela ukuthi kungani babemfakela imithetho ethile. Uthi: “Lokhu kwanginceda ngazwisisa ukuthi abazali bami babengifakela imithetho ngenxa yokuthi babengithanda futhi befuna ukungivikela hatshi ngoba befuna ukungicindezela.”

5. UJehova labazali bakho bezwa njani nxa ubalalela? (IZaga 22:6; 23:15, 24, 25)

⁵ Abazali bakho bazathokoza nxa bangabona usenza lokho abakutshela khona okusekelwe eBhayibhilini. Okuhle kakhulu yikuthi uzathokozisa uNkulunkulu, uhlale ungumngane wakhe. (Bala iZaga 22:6; 23:15, 24, 25.) Lezi yizizathu ezinhle ezingenza ulingisele lokho okwenziwa nguJehowashi esasemncane.

6. Ngemva kokufa kukaJehoyada, uJehowashi waqalisa ukulalela bani futhi kwaphetha ngani? (2 ImiLando 24:17, 18)

⁶ Ungenzi amaphutha enziwa nguJehowashi. UJehoyada wathi esefile uJehowashi wakhetha abangane ababesenza izinto ezimbi. (Bala u-2 ImiLando 24:17, 18.) Walalela abakhokheli bakoJuda ababengamthandi uJehova. Ubona angani kwakuqondile yini ukuthi uJehowashi azisondeze ebantwini laba ababesenza okubi? (Zaga. 1:10) Kuyadanisa ukuthi uJehowashi walalela lokho ayekutshelwa ngabangane bakhe. UZakhariya owayeyisihlobo sakhe wathi ezama ukumncedisa, uJehowashi wathi kabulawe. (2 Imilan. 24:20, 21; Mat. 23:35) Wayeyisiphukuphuku sibili! UJehowashi wayeqalise kuhle kodwa wacina esehlamukile futhi esengumbulali. Izinceku zakhe zacina zimbulele. (2 Imilan. 24:22-25) Aluba waqhubeka elalela uJehova kanye lalabo ababethanda uNkulunkulu wayengasoze  abe semanyaleni wonke lawa. Ufundani kulokho okwenziwa nguJehowashi?

7. Kumele ukhethe abangane abanjani? (Khangela lomfanekiso.)

⁷ Esinye isifundo esisitholayo yikuthi kumele sikhethe abangane abathanda uJehova, abazimisele ukumthokozisa futhi abazasincedisa ukuthi senze okuhle. Akumelanga sikhethe abangane esilingana labo kuphela. Phela loJehowashi wayemncane kakhulu kulomngane wakhe uJehoyada. Nanku ongazibuza khona ngabangane bakho: ‘Bayangincedisa yini ukuthi ngiqinise ukholo lwami kuJehova? Bayangikhuthaza yini ukuthi ngilandele imithetho kaNkulunkulu? Bayakuthanda yini ukukhuluma ngoJehova langeqiniso asifundisa lona? Bayayilalela yini imithetho kaNkulunkulu? Balaso yini isibindi sokungiqondisa nxa sengilahleka kumbe bangitshela lokho engifuna ukukuzwa kuphela?’ (Zaga. 27:5, 6, 17) Nxa abangane bakho bengamthandi uJehova tshiyana labo. Kambe uyabe ubagcineleni? Kodwa nxa ulabangane abathanda uJehova, qina ngabo bazakunceda!—Zaga. 13:20.

8. Yiphi imibuzo okufanele sizibuze yona nxa sisebenzisa ezempucuko?

⁸ Ezempucuko (social media) ziyasinceda ukuthi sihlale sikhuluma lezihlobo zethu labangane. Kodwa abantu abanengi bathanda ukufaka imifanekiso kumbe amavidiyo ezinto abazithengileyo loba lokho abakwenzileyo besenzela ukubukwa ngabantu. Nxa lawe usebenzisa ezempucuko zibuze ukuthi: ‘Ngifaka izinto ezizakwenza ngibukwe ngabantu yini? Izinto engizifakayo ziyabakhuthaza yini abanye kumbe zenza bangibuke? Indlela engicabanga ngayo, engikhuluma ngayo kanye lalokho engikwenzayo kutshengisa ukuthi sengilandela imibono yabanye abasebenzisa ezempucuko yini?’ Umfowethu uNathan Knorr owayelilunga leQula Elikhokhelayo wathi: “Ungenzi izinto uhlose ukuthokozisa abantu ngoba uzacina ungathokozisanga muntu. Nxa ungathokozisa uJehova bonke abathanda uJehova bazathokoza ngalokho okwenzayo.”

9. UJehova wancedisa u-Uziya ukuthi enzeni? (2 ImiLando 26:1-5)

⁹ Yenza izinqumo ezinhle njengo-Uziya. INkosi u-Uziya yayithobekile isakhula. Yafunda “ukwesaba uNkulunkulu weqiniso.” Inkosi le yaphila iminyaka engu-68 futhi okweminyaka eminengi uJehova wayeyibusisa. (Bala u-2 ImiLando 26:1-5.) U-Uziya wanqoba izitha ezinengi njalo wenza iJerusalema yavikeleka. (2 Imilan. 26:6-15) Kumele ukuthi u-Uziya wathokoza kakhulu ebona indlela uNkulunkulu ayemncedisa ngayo.—Umtshu. 3:12, 13.

10. Ekucineni izinto zamhambela njani u-Uziya?

¹⁰ Ungenzi amaphutha enziwa ngu-Uziya. Njengoba u-Uziya wayeyinkosi, wayekujayele ukutshela abantu okokwenza. Mhlawumbe lokho kwamenza wacabanga ukuthi angenza loba yini ayifunayo. Ngelinye ilanga wacabanga ukwenza into amakhosi ayengavunyelwa ukuyenza. Wangena ethempelini likaJehova wazama ukutshisa impepha e-alithareni. (2 Imilan. 26:16-18) UMphristi Omkhulu u-Azariya wazama ukumkhuza kodwa u-Uziya wazonda kakhulu. Kuyadanisa ukuthi u-Uziya kazange aqhubeke ethembekile njalo uJehova wamjezisa ngobulephero. (2 Imilan. 26:19-21) Aluba waqhubeka ethobekile izinto zazizamhambela kuhle.

11. Singenzani ukuze sitshengise ukuthi sithobekile? (Khangela lomfanekiso.)

¹¹ U-Uziya wathi eselamandla wakhohlwa ukuthi uJehova nguye owayemenze waphumelela futhi waba lamandla. Sifundani? Kumele sihlale sikhumbula ukuthi uJehova nguye osiphe izinto zonke ezinhle esilazo kanye lemisebenzi yenkonzo esingabe siyenza. Ngakho akumelanga sizitshaye isifuba ngalokho esiyabe senelise  ukukwenza kodwa kumele sidumise uJehova. b (1 Khor. 4:7) Kumele sizithobe sivume ukuthi silesono njalo sivume ukuqondiswa. Omunye umfowethu oleminyaka engaba ngu-60 wathi: “Sengafunda ukungazondi nxa abanye bengitshengisa amaphutha ami. Nxa ngingaphiwa iseluleko ngamaphutha engiyabe ngiwenzile, ngiyazama ukulungisisa besengiqhubeka ngikhonza uJehova ngenhliziyo yonke.” Iqiniso yikuthi izinto zizasihambela kuhle empilweni nxa singamesaba uJehova njalo sihlale sithobekile.—Zaga. 22:4.

12. UJosiya wamdinga njani uJehova esesemncane? (2 ImiLando 34:1-3)

¹² Yenza izinqumo ezinhle njengoJosiya. UJosiya wayeleminyaka engu-16 ngesikhathi eqalisa ukudinga uJehova. Wayefuna ukufunda ngoJehova kanye lokwenza intando yakhe. Kodwa kwakungalula ukuthi inkosi le esakhulayo ikwenze lokho. Ngalesosikhathi abantu abanengi babekhonza izithombe, yikho kwakudingeka ukuthi uJosiya abe lesibindi ukuze abancedise bakhonze uNkulunkulu weqiniso. Lakanye wayelaso! Waqalisa ukususa ukukhonza kwamanga elizweni engakabi leminyaka engu-20.—Bala u-2 ImiLando 34:1-3.

13. Nxa ungazinikela kuJehova kuyabe sekumele uphile njani?

¹³ Lanxa usesemncane ungalingisela uJosiya ngokudinga uJehova langokufunda ngobuntu bakhe. Lokho kuzakunceda ukuthi ufise ukuzinikela kuye. Nxa ungazinikela kuJehova kuyabe sekumele uphile njani? Umfowethu okuthiwa nguLuke owabhabhathizwa eleminyaka engu-14 uthi: “Kusukela khathesi sengizakwenza ukuthi ukukhonza uJehova kube yikho okuza kuqala empilweni yami futhi ngizame ngamandla wonke ukumthokozisa.” (Mak. 12:30) Lawe uzathokoza kakhulu nxa ungazama ukwenza njalo.

14. Abanye abasakhulayo bayilingisela njani iNkosi uJosiya?

¹⁴ Nxa ungosakhulayo okhonza uJehova yibuphi ubunzima ongahlangana labo? Umfowethu okuthiwa nguJohan owabhabhathizwa eleminyaka engu-12 uthi abanye afunda labo esikolo bake bazama ukumyenga ukuthi abheme. Okunceda uJohan ukuthi alwisane  lobunzima lobu yikuzikhumbuza ukuthi ukubhema kungaphambanisa impilakahle yakhe kuphinde kuphambanise ubungane bakhe loJehova. URachel owabhabhathizwa eleminyaka engu-14 uyasitshela ukuthi kuyini okumncedayo ukuthi alwisane lobunzima ahlangana labo esikolo. Uthi: “Ngiyazama ukudinga izinto ezingikhumbuza ngeBhayibhili langoJehova. Kwezinye izikhathi nxa sifunda ngembali ngiyakhumbula ngeyinye indaba engayibala eBhayibhilini kumbe ngesiphrofetho. Ngiyake ngithi nxa ngixoxa lomunye umuntu ngikhumbule umbhalo engingamtshela wona.” Ubunzima ohlangana labo bungabe butshiyene lalobo iNkosi uJosiya eyahlangana labo kodwa lawe ungenelisa ukukhetha kuhle njalo uhlale uqotho njengaye. Nxa ungaphumelela ukulwisana lezilingo usesemncane uzenelisa ukulwisana lalezo ozahlangana lazo usukhulile.

15. Kuyini okwanceda uJosiya ukuthi aqhubeke ekhonza uJehova ethembekile? (2 ImiLando 34:14, 18-21)

¹⁵ INkosi uJosiya yathi isileminyaka engu-26 yakhokhela emsebenzini wokulungisisa ithempeli. Ngesikhathi kusenziwa umsebenzi lo kwatholakala “ibhuku loMthetho kaJehova ayewunike ama-Israyeli esebenzisa uMosi.” Inkosi yathi isizwa uMthetho ubalwa yahle yenza okwakubhalwe kuwo. (Bala u-2 ImiLando 34:14, 18-21.) Wena uyakufisa yini ukubala iBhayibhili nsuku zonke? Nxa kuyikuthi uyazama ukulibala nsuku zonke uyakukholisa yini ukulibala? Uyawabhala phansi yini amavesi obona angani angakunceda? ULuke esike saxoxa ngaye uthi uyabhala phansi imicijo ayithandayo afisa ukuyisebenzisa. Mhlawumbe lawe ungenza njalo. Lokho kuzakunceda ukhumbule imibhalo kanye lemicijo oyabe uyifundile. Nxa ungakuthanda ukubala iBhayibhili njalo ufunde okunengi kulo, uzaba lesifiso esikhulu sokuqhubeka ukhonza uJehova. Kanti njalo kuzakuba lula ukuthi usebenzise lokho okufunda eLizwini likaNkulunkulu njengalokho okwenziwa yiNkosi uJosiya.

16. Kungani uJosiya wenza iphutha elikhulu njalo thina sifundani kulokho?

¹⁶ Ungenzi iphutha elenziwa nguJosiya. UJosiya  wathi eseleminyaka engaba ngu-39 wenza iphutha elabangela ukuthi acine esebulewe. Wazithemba wangaceli ukukhokhelwa nguJehova. (2 Imilan. 35:20-25) Sifundani? Kungelani lokuthi singanani lokuthi silesikhathi esinganani sitaditsha iBhayibhili akumelanga siyekele ukuqhubeka sidinga ukuthi uJehova uthini. Lokho kugoqela ukuqhubeka sikhuleka sicela ukuthi uJehova asikhokhele, ukutaditsha iLizwi lakhe kanye lokulalela nxa sicetshiswa ngamaKhristu alokholo oluqinileyo. Nxa singenza njalo sizathokoza kakhulu futhi sizabalekela ukwenza amaphutha amakhulu.—Jak. 1:25.

17. Sifundani kulokho okwenziwa ngamakhosi amathathu akoJuda?

¹⁷ Nxa usakhula uyabe ulamandla okwenza izinto ezinengi. Okwenziwa nguJehowashi, lo-Uziya loJosiya kutshengisa ukuthi abasakhulayo bangenelisa ukukhetha kuhle futhi bathokozise uJehova. Kodwa ukuqhubeka sithokozisa uJehova kuyasetshenzelwa njengoba sibonile. Lanxa kunjalo singenelisa ukulingisela okuhle okwenziwa ngamakhosi la njalo sibalekele amaphutha abawenzayo. Singenza njalo sizaphumelela empilweni.

18. Ngobani okukhulunywa ngabo eBhayibhilini ongabalingisela ukuze izinto zikuhambele kuhle empilweni? (Khangela lomfanekiso.)

¹⁸ IMibhalo isitshela ngabanye abasakhulayo abasondela kuJehova, baba ngabangane bakhe futhi izinto zabahambela kuhle. Omunye wabo nguDavida. Esasemncane wahle wakhetha ukuba ngumngane kaNkulunkulu futhi ngokuhamba kwesikhathi waba yinkosi ethembekileyo. Lanxa laye wayewenza amaphutha, uNkulunkulu wayembona njengomuntu othembekileyo. (1 Amakho. 3:6; 9:4, 5; 14:8) Ukubala ngoDavida uhlola impilo yakhe kungakunceda ukuthi lawe ukhonze uJehova uthembekile. Okunye ongakwenza yikufunda ngempilo kaMakho kumbe ekaThimothi. Baqalisa ukukhonza uJehova bebancane futhi baqhubeka bengabangane bakhe. Lokhu kwenza uJehova wathokoza futhi izinto zabahambela kuhle sibili.

19. Impilo yakho izakuba njani nxa ungathembela kuJehova?

¹⁹ Ukuthi izinto zizakuhambela njani esikhathini esizayo kuzakuya ngokuthi wenzani khathesi usesemutsha. Nxa ungathembela kuJehova kulokuthi uzithembe wena, yena uzakuncedisa ukuthi wenze izinqumo ezinhle. (Zaga. 20:24) Uzathokoza empilweni futhi uphumelele. Hlala ukhumbula ukuthi uJehova uyakuqakathekisa lokho omenzela khona. Kambe ikhona yini into engcono ongayenza ngaphandle kokukhonza uJehova uBaba wethu olothando?