Imuli yangakithi ivela elizweni okuthiwa yiTonga elilezihlenge ezingafika 170. Sisahlala eTonga sasingelazinto ezinengi, sasingela magetsi futhi singela mota. Kodwa sasisikha amanzi empompini njalo sifuye lenkukhu ezilutshwana. Nxa izikolo zivaliwe mina labanewethu ababili sasincedisa ubaba eplazini lapho esasilima khona amabhanana, ama-yam, ama-taro kanye le-cassava. Ubaba wayethengisa izilimo lezi futhi esenza leminye imisebenzi etshiyeneyo ukuze anakekele imuli. Lathi njengabanengi ababehlala endaweni le, sasiliqakathekisa iBhayibhili njalo sasijayele ukuya esontweni. Kodwa sasibona angani ukuze siphile impilo engcono kwakumele sithuthele kwelinye ilizwe elimi kuhle kwezomnotho.

Ngathi sengileminyaka engu-16 umalume wancedisa imuli yangakithi ukuthi ithuthe iyehlala eCalifornia, e-U.S.A. Impilo yakhonale yayitshiyene kakhulu kuleyalapho esasisuka khona. Lanxa sasingasasweli kangako, indawo esasihlala kuyo yayingathuthukanga njalo kwakugcwele izigebenga labantu ababesebenzisa izidakamizwa. Sasijayele ukuzwa imibhobho ikhala ebusuku njalo abantu babehlalela evalweni ngenxa yezigebenga. Abanengi babehamba bethwele imibhobho ukuze bazivikele kanti njalo babejayele ukuyisebenzisa nxa besilwa labanye. Lalamuhla lokhe ngilohlamvu esifubeni olwasala ngize ngixabane lomunye.

Esikolo ngazama ngazo zonke indlela ukuzifananisa labanye abantwana. Kancane kancane ngaqalisa ukuya emaphathini, ukunatha kakhulu, ukuba lodlakela lokusebenzisa izidakamizwa ezingavunyelwayo. Ngokuya kwesikhathi ngasengisehluleka ukuhlala ngingabhemanga i-cocaine. Ngaqalisa ukutshontsha ukuze ngithole imali yokuthenga izidakamizwa. Lanxa sonke emulini sasihamba esontweni, angizange ngifunde lutho olwalunganginceda ukuthi ngilwisane lokuyengwa ngabanye. Izikhathi ezinengi ngangicina ngibotshiwe ngenxa yokuba lodlakela. Impilo yami yayiqhubeka isibambi ngisehluleka lokuthi ngingayilungisa njani. Ngacina ngibotshiwe ngavalelwa ejele.

Ngo-1997 ngangilokhe ngisejele njalo esinye isibotshwa sangibona ngithwele iBhayibhili. Kwakulilanga leKhisimusi njalo ngesikhathi lesi abantu beTonga bajayele ukucabanga ngezinto eziphathelene lokukhonza. Isibotshwa lesi sangibuza ukuthi iBhayibhili lithini mayelana lokuzalwa kukaJesu ngasengisitshela ukuthi akulalutho engilwaziyo. Sangitshengisa indaba yokuzalwa kukaJesu eseBhayibhilini ngasenginanzelela ukuthi izinto ezinengi ezenziwa ngeKhisimusi azikho eBhayibhilini. (UMathewu 2:1-12; ULukha 2:5-14) Lokhu kwangimangalisa kakhulu ngaqalisa ukubona ukuthi mhlawumbe kunengi okuseBhayibhilini engingakwaziyo. Indoda le yayijayele ukungena imihlangano yaboFakazi bakaJehova ababeyenza maviki wonke khonapho ejele. Lami ngabona kungcono ukuthi ngiyingene. Ngafica kukhulunywa ngebhuku leSambulo. Lanxa kukulutshwane engakuzwisisayo, ngananzelela ukuthi konke ababekufundisa babekuthatha eBhayibhilini.

OFakazi bakaJehova bathi becela ukufunda lami iBhayibhili ngahle ngavuma. Ngafunda ukuthi uNkulunkulu uthembise ukuletha ipharadayisi lapha emhlabeni njalo ngangiqalisa ukukuzwa lokho. (U-Isaya 35:5-8) Kwahle kwangicacela ukuthi ukuze ngithokozise uNkulunkulu kwakumele ngitshintshe indlela engangiphila ngayo. Ngabona ukuthi uNkulunkulu wayengeke angivumele ePharadayisi nxa ngingaqhubeka ngemikhuba yami emibi. (1 KwabaseKhorinte 6:9, 10) Yikho ngazimisela ukwehlisa ulaka engangilalo, ukutshiya ukubhema lezidakamizwa kanye lokwekela ukunatha kakhulu.

Ngo-1999 ngahanjiswa kwenye ijele njalo ngahlala isikhathi esingedlula umnyaka ngingazange ngibonane laboFakazi. Kodwa ngangizimisele ukuqhubeka ngilungisisa impilo yami. Ngo-2000 uhulumende wase-United States wangiyalela ukuthi ngiqhubeke ngihlala khona yikho ngabuyiselwa kithi eTonga.

Sengifikile kithi ngahle ngadinga oFakazi bakaJehova masinyane ngaqhubekela phambili ngokufunda. Ngakukholisa kakhulu engangikufunda njalo kwangithokozisa ukubona ukuthi langapha oFakazi babesebenzisa iBhayibhili njengalabo engangibabone e-United States.

Ubaba wayesaziwa kakhulu endaweni yakithi ngenxa yesikhundla ayelaso esontweni yakhe. Abangakithi babengakuzwisisi ukuthi kungani ngasengizihlanganisa laboFakazi bakaJehova futhi lokho kwabacaphula kakhulu. Kodwa ngokuya kwesikhathi kwacina kubathokozisa abazali bami ukuthi ngangifunda iBhayibhili ngoba kwakunginceda ukuthi ngilungisise impilo yami.

Into eyaba nzima kakhulu yikwekela utshwala okuthiwa yi-kava obunathwa kakhulu endaweni yakithi. Utshwala lobu buphekwa ngempande zebilebile njalo buyadaka kakhulu. Amadoda amanengi eTonga ajayele ukuchitha isikhathi esinengi ebunatha. Phose nsukuzonke ntambama ngasengijayele ukuyanatha njalo ngangidakwa ngize ngehluleke lokwenza loba yini. Okwakusenza kubenzima kakhulu yikuthi abangane engangilabo babengakuqakathekisi lokho okufundiswa liBhayibhili. Kodwa ngokuya kwesikhathi ngacina ngifundile ukuthi engangikwenza kwakungamthokozisi uNkulunkulu. Yikho ngatshintsha ukuze ngamukeleke kuye.

Ngaqalisa ukungena yonke imihlangano yaboFakazi bakaJehova. Ukuzihlanganisa labantu abakhonza uNkulunkulu kwanginceda ukuthi ngilwisane lezilingo. Ngo-2002 ngabhabhathizwa ngaba nguFakazi kaJehova.

Ukubekezela kukaNkulunkulu kungincede kakhulu njengoba iBhayibhili lisitsho ukuthi: “UJehova . . . uyalibekezelela ngoba kafisi ukuthi loba ngubani abhujiswe kodwa ufisa ukuthi abantu bonke baphenduke.” (2 UPhetro 3:9) Wayengenelisa ukuthi asuse umhlaba lo omubi kudala kodwa wakhetha ukuwuyekela ukhona ukuze abantu abanjengami bathole ithuba lokutshintsha babe ngabangane bakhe. Ngilethemba lokuthi uNkulunkulu uzangisebenzisa ukuthi ngincedise abanye bafunde ngaye.

UJehova wangincedisa ukuthi ngitshintshe impilo yami. Khathesi angisatshontsheli muntu njalo angisasebenzisi izidakamizwa. Kodwa sengincedisa abanye ukuthi labo babe ngabangane bakaNkulunkulu. Ukuzihlanganisa labantu bakaNkulunkulu kungenze ngathola inkosikazi enhle okuthiwa nguTea. Silomntwana omncane ongumfana njalo siyathokoza kakhulu. Siyakukholisa ukufundisa abanye ngethemba eliseBhayibhilini lokuthi sizaphila phakade epharadayisi elilokuthula.