Kwenda ku nda-nda-nda yo zviri mukati

Kwenda ku bhokiso ro zviri mukati

CIPAUKO 8

Ungano “Jakava no Mukuvo wo Runyararo”

Ungano “Jakava no Mukuvo wo Runyararo”

Sauro anosiya kuteverera Makristu ova Mukristu anovangisira

Zvakacijikira pana Mabasa o Vapostori 9:1-43

1, 2. Sauro waida kuitenyi ku Dhamasko?

 VANARUME vanothyisa vari kuviya ku Dhamasko, ivona vano cido co kuita zviro zvakashata maningi. Vanarume ava vanozonda kamare vateveri va Jesu, ngo kudaro ivona vanoda kuvatorera nyumba javo, kuvasunga, kuvapseruja no kuvaendesa ku Jerusarema kuti vahwisane no vatongi vo Sinedhriyo.

2 Ari kutungamirira cikwata ici ndi Sauro, iyena wainga apera kuita zviro zvakashata maningi. a Pa mukuvo mushoma wapera, iyena wakatendera kuti vadoni vake vafure Estefano ngo mapuwe mbhera kufa, ngo kuva kwake muteveri wa Jesu. (Mab. 7:57–8:1) Sauro acaidakarepi ngo kuteverera Makristu aigara ku Jerusarema basi. Ngo kudaro, wakaita zvese zvaikwanisa kuti kuteverehwa uku kugume mu ndau jakawanda. Iyena waida kupeja cikwata ici cainyenywa ngo vese caizwi “Gwanja.”—Mab. 9:1, 2; vonanyi bhokiso rinoti “ Simba Rainga na Sauro ku Dhamasko,” pa pheji 69.

3, 4. (a) Zvicinyi Zvakaitikira Sauro? (b) Muvhunjo japi jaticazodavira?

3 Ngo civhumbu, Sauro anotanga kuvhenekehwa ngo ruvheneko hwakakura. Vainga naye pavakavona ruvheneko uu, vakashamaisika maningi vokonehwa cokunanga. Sauro anoita bofu, owa pasi. Naacikakwanisi kuvona, Sauro anozwa izwi recivha kudenga reciti: “Sauro, Sauro, uri kunditeverera ngo ndava yenyi?” Sauro ecithya anovhunjisa kudari: “Ndimwi ani?” Mupinguro waakazwa Sauro wakamuita kuti athye maningi, “Ndini Jesu, wauri kutevereraro.”—Mab. 9:3-5; 22:9.

4 Tinojijenyi ngo magama okutanga a Jesu kuna Sauro? Tingabesereka kudini ngo kujija zvakaitika no Mukristu uu wainga mutevereri? Zvicinyi zvatinojija kuvha ku zvakaithwa ngo ungano iyi pa mukuvo wo vakava no runyararo, Sauro naacinja mugariro jake?

“Uri Kunditeverera ngo Ndava Yenyi?” (Mab. 9:1-5)

5, 6. Tinojijenyi ngo magama a Jesu kuna Sauro?

5 Jesu paakabhuya na Sauro pa gwanja raiyenda ku Dhamasko, Iyena aazivi kuvhunjisa kudari: “Ngenyi uri kuteverera vajiji vangu?” Inga zvapera kunangwa pakutanga, iyena wakati: “Uri kunditeverera ngo ndava yenyi?” (Mab. 9:4) Izvi zvinovonesa kuti Jesu anohwajihwa maningi paanovona vateveri vake veciteverehwa.—Mat. 25:34-40, 45.

6 Kudari imwimwi muri kuneswa ngo kutenda Kristu, ivanyi no cokwadi cokuti Jehovha na Jesu vanoziva zvamuri kusongana nazvo. (Mat. 10:22, 28-31) Zvingaita kuti cineso ici acizoperi wari uno. Ceujanyi kuti Jesu wakavona Sauro ecibesera kuurawa ka Estefano no kuvangisira kwaiita kuti atore nyumba jo vateveri vake vo ku Jerusarema. (Mab. 8:3) Pikija zvakadaro, Jesu aazivi kunghwinira mu shwiro iyi pa mukuvo wondhowo. Asi Jehovha ecishandisa Kristu, wakapa Estefano no vajiji vamweni simba ra vaida kuti vaenderere mberi vakagondeka.

7. Mungaitenyi kuti mukwanise kucungirira pamunoteverehwa?

7 Imwimwivo mungakwanisa kucungirira pamunoteverehwa ngo kuita zviro izvi: (1) Ivanyi makacunga kuti muve makagondeka azvinenyi no zvinozoitika. (2) Kumbiranyi besero ra Jehovha. (Vaf. 4:6, 7) (3) Siyanyi kuti Jehovha atonge ndiyena shwiro iyi. (Var. 12:17-21) (4) Thembanyi kuti Jehovha anozomupa simba kuti mucungirire mbhera paanozovhisa cinesoco.—Vaf. 4:12, 13.

“Sauro, Hama Yangu, Mambo . . . Wandituma” (Mab. 9:6-17)

8, 9. Ananiya wakajizwa kudini ngo basa raakapuwa?

8 Naapera kudavira muvhunjo wa Sauro wokuti, “Ndimwi ani?” Jesu wakati kwaari: “Mukai uende mudhorobha ro Dhamasko, unozovhunjwa zvaunodikana kuita.” (Mab. 9:6) Naacikavoni, Sauro wakatohwa mbhera ku ndau yaaidikana kugumira ku Dhamasko. Kondhoyo wakazira pa njiku ndhatu. Pa mukuvo uu, Jesu wakabhuya ngo pamusoro pa Sauro ku mujiji umweni wainga mudhorobhemo anozwi Ananiya, iyena ‘waisimbwa ngo Vajudha vese’ vaigara mu Dhamasko.—Mab. 22:12.

9 Rangariranyi basi mazwiro o kuthya akava na Ananiya. Iyena wainga ecibhuya na Jesu Kristu, Musoro wo Ungano, ecisanwa kuitira basa rinosisira maningi. Basa rinosisira asi rokunesa. Paakavhunjwa kuti waidikana kwenda kosongana na Sauro, Ananiya wakati: “Mambo, ndakazwa zvizinji ngo pamusoro po mundhu uwu, no zviro zvakashata zvese zvaakaitira vandhu va Mwari mu Jerusarema. Wari, iyena wakatendehwa ngo vapiri vakuru kuti asunge vandhu vese vanodanija zina renyu.”—Mab. 9:13, 14.

10. Tinojijenyi ngo pamusoro pa Jesu patinovona manera aakataja Ananiya?

10 Jesu aazivi kupangira Ananiya ngo kunanga kuneseka kwake. Asi wakamupa ndhungamiriro jakajeka. Jesu wakavonesa kuti waimureremeja ngo kumuvhunja kuti ngenyi waidikana kwenda koita basi iri. Jesu wakati ngo pamusoro pa Sauro: “Mundhu uwu ndiyena mujiyo wakasanwa ndini kuti atore zina rangu kuti aende naro ku majinja, majimambo no ku vana vo Vaiziraeri. Inini ndinozokutatija matambujiko akawanda aanozosongana nao ngo ndava yo zina rangu.” (Mab. 9:15, 16) Ngo kukasika Ananiya wakazwira Jesu. Iyena wakasongana na Sauro womuvhunja kuti: “Sauro, hama yangu, Mambo Jesu wakambokugumiraya mu gwanja pawainga weciviya kuno, wandituma kuti ndiviye kwauri kuti iwewe ukwanise kuvona pomwe no kuzara ngo mujimu mucena.”—Mab. 9:17.

11, 12. Tinojijenyi ngo zvakaithwa ndi Jesu, Ananiya na Sauro?

11 Tinojija zvizinji ngo zvakaithwa ndi Jesu, Ananiya na Sauro. Inga muezaniso, Jesu ari kutungamirira basa ro kucumaera inga zvaakagondesa. (Mat. 28:20) Pikija wari aacabhuyi kamare no vandhu, asi Jesu ari kutungamirira basa ro kucumaera ecishandisa muranda wakagondeka, uwo wakagajwa kuti uvonerere zviro zvake zvese. (Mat. 24:45-47) Ngo ndhungamiriro yo Mukhumbi Unotonga, vacumaeri no mapiyona ari kwenda kopsaka vaya vanoda kuziva zvizinji ngo pamusoro pa Kristu. Inga zvanangwa pa cipauko cakapera, vandhu vazinji vari kugumihwa ngo Zvapupu zva Jehovha pasure po kuita mukumbiro vecipsaka besero ra Mwari.—Mab. 9:11.

12 Ananiya wakatendera basa raakapuwa, perapo wakakomborehwa. Imwimwi muri kuzwira mupango wo kupa ucapupu pikija pazvinovoneka kuti zvinonesa maningi? Kuno vamweni, zvinonesa maningi kwenda nyumba ngo nyumba vecibhuya no vandhu vovacikazivi. Vamweni vanonesehwa kucumaera mu mabazari, mu makwanja, ngo foni kana ngo karata. Ananiya wakanyisa kuthya kwake, wobesera Sauro kuti aashire mujimu mucena. b Ananiya wakabudirira ngokuti wakathemba Jesu, wovona Sauro kuva hama yake. Inga ndi Ananiya, tingakwanisa kunyisa kuthya kwedu kudari tikathemba kuti Jesu ari kutungamirira basa ro kucumaera, kudari tikazwira pena vatinocumaera no kuziva kuti ivona vangava hama jedu, pikija kuti vamweni vangatiita kuti tithye kuvacumaera.—Mat. 9:36.

“Wakatanga Kucumaera ngo Pamusoro pa Jesu” (Mab. 9:18-30)

13, 14. Kudari muri kujija Bhaibheri asi amuto mabhabhatijwa, mungajijenyi mecivona muezaniso wa Sauro?

13 Ngo kukasika, Sauro wacinja upenyu hwake pa zviya zvaakajija. Paakapera kurapwa, iyena wakabhabhatijwa no kutanga kushamwarijana no vajiji vainga ku Dhamasko. Asi wakaita zvizinji. “Iyena wakatanga kucumaera mu sinagogemo ngo pamusoro pa Jesu ngo kukasika, kuti ndiyena Mwana wa Mwari.”—Mab. 9:20.

14 Kudari imwimwi muri kujija Bhaibheri asi amuto mabhabhatijwa, kureva kuti munozotevejera Sauro ngo kushandisa zvamunojija ngo kukasika? Ndizvonadi kuti Sauro wakavona ega zvakaithwa ndi Jesu, izvi zvakamubesera maningi kuti acinje mufambiro wake. Asi vamweni vakavonavo mushamaiso jakaithwa ndi Jesu. Inga muezaniso, Vafarisi vamweni vakamuvona ecirapa mwanarume wainga no nyara yakaoma, Vajudha vazinji vaizviziva kuti Jesu wainga amusa Razaro. Asi pikija zvakadaro, vazinji avazivi kutendera mushamaiso iji, vakatohwisana na Jesu. (Mar. 3:1-6; Joh. 12:9, 10) Mukusiyana, Sauro wakacinja mugariro jake. Ngenyi Sauro wakatendera zvaakajija, vamweni votama kutendera? Ngokuti waireremeja maningi Mwari kupinda vandhu, cimwenizve, waibongesera unyasha hwese hwaakatatijihwa ndi Kristu. (Vaf. 3:8) Kudari mukavavo no mazwiro ondhoo, amuzotenderi kuti ciri cese cimuphingaije kucumaera masoko akanaka no kuita mudanyu jinodiwa kuti mubhabhatijwe.

15, 16. Sauro waitenyi mu masinagoga, Vajudha vo ku Dhamasko vakaashira kudini masokoo?

15 Munokwanisa kurangarira kushamaisika kwakava no vandhu, kunyangajwa kwavo pavakavona Sauro ecitanga kucumaera? Vazinji vaijivhunjisa kuti: “Uwu, andiyepi mundhu wiya waitevereraya ngo ushungu vateveri va Jesu mu Jerusarema?” (Mab. 9:21) Paaisanangura kuti ngenyi wainga wacinja mavonero ake ngo pamusoro pa Jesu, Sauro waijekesa “kuti Jesu ndiyena Kristu.” (Mab. 9:22) Asi asipi vese vaitendera masoko aya. Ivona vaibatikana pa zvirovejeso zvavo no kujikuja kwavo. Asi Sauro aazivi kuremba.

16 Pikija nopapera makore matatu, Vajudha vo ku Dhamasko vaieja kuhwisana basi na Sauro. Pakupejisira, vakaeja kumuuraya. (Mab. 9:23; 2 Vak. 11:32, 33; Vag. 1:13-18) Sauro paakaziva zvavaironga, wakatiza ngo cifise-fise, hama jakamudira muzidengu, jomubzusa ngo pa mufimbiji. Ruka wakatara kuti Sauro wakabesehwa ngo “Vajiji vake.” (Mab. 9:25) Masoko aya anovonesa kuti vandhu vamweni vakazwa masoko akacumaehwa ndi Sauro ku Dhamasko, voita cinjo mbhera kuguma pa kuva vateveri va Kristu.

17. (a) Vandhu vanoitenyi pavanozwa cokwadi ciri mu Bhaibheri? (b) Tinodikana kuenderera mberi teciitenyi, ngenyi?

17 Zvingaita kuti pamakatanga kubhuya no ukama hwenyu, shamwari no vamweni ngo pamusoro po zviro zvamainga mecijija, kangaije makarangarira kuti vese vaizotendera cokwadi ici. Kangaije vamweni vakatendera, asi vazinji avazivi. Zvingatoitazve kuti ukama hwenyu kamare hwakatanga kumunyenya. (Mat. 10:32-38) Asi kudari mukaenderera mberi meciitisa nane uzivi hwenyu pa kucumaera no kusanangura Matahwa, moramba muno mufambiro waushoni, pikija vaya vaimunyenya vangaguma pa kucinja mufambiro wavo.—Mab. 17:2; 1 Ped. 2:12; 3:1, 2, 7.

18, 19. (a) Ngowapi wakava muviyo Bharnabha paakajivirira Sauro? (b) Tingatevejeresa kudini Bharnabha na Sauro?

18 Sauro paakaguma ku Jerusarema, vajiji avazivi kukasika kutendera zvaainanga zvokuti wari wainga waa muteveri wa Kristu. Asi Bharnabha paakamujivirira, vapostori vakamuashira vogara naye pa mukuvo wakati kuti. (Mab. 9:26-28) Sauro waizviita ngo kungwarira kwese, asi acaipserukepi ngo masoko akanaka. (Var. 1:16) Ngo cicunge cese, wakacumaera mu Jerusarema, ndau yondhoyo kamare yaaiteverera ngo ushungu hwese vateveri va Jesu Kristu. Vajudha vo ku Jerusarema vakanyangajwa maningi pavakavona kuti mundhu wo vaireremeja maningi wainga wava muteveri wa Kristu, ngokudaro vakaeja kumuuraya. Bhaibheri rinoti: “Hama pajakazviziva, jakamutora [kunangira Sauro] kwenda naye Sezareya, jomutuma kuti aende Tarso.” (Mab. 9:30) Sauro wakazwira ndhungamiriro yaakapuwa ndi Jesu ecishandisa ungano. Ngo kudaro, iyena kubatanijavo no ungano vakabesereka maningi.

19 Vonanyi kuti Bharnabha wakazvipira kuti abesere Sauro. Pacina kukana-kana zvaakaitari zvakabesera maningi kuti vashandiri ava va Jehovha vave no ushamwari hwakavanga ku umwe no umweni. Imwimwi muri kutevejera muezaniso wa Bharnabha ngo kubesera vajiji vapsa mu ungano, ngo kucumaera navo no kuvabesera kuti vakure ku divi ro umwari? Kudari muri kuzviita munozokomborehwa maningi ndizvona. Kudari matanga wari kucumaera masoko akanaka, muri kutendera kubesehwa inga zvakaithwa ndi Sauro? Pamunoshanda pamwepo no vacumaeri vano ruzivo hwakakura, imwimwi munozoitisa nane kukwanisa kwenyu kucumaera no kuita shamwari jamunozova najo kwenda no kwenda.

“Vazinji Vakatenda Mambo” (Mab. 9:31-43)

20, 21. Vashandiri va Mwari vo kare no vo wari vanoshandisa kudini “mukuvo wo runyararo”?

20 Sauro paakapera kutendeuka no kutiza mu Jerusarema, “ungano jese jo Judheya, Garireya no Samariya jakava no mukuvo wo runyararo.” (Mab. 9:31) Vajiji vakaitenyi ‘pa nguva iyi yakanaka’? (2 Tim. 4:2) Bhaibheri rinoti ivona ‘vaivangiswa.’ Vapostori no hama jimweni jaitungamirira, jaivangisa rutendo hwo vajiji no kutungamirira ungano “pajainga jecivonesa kuthya Jehovha jecirarama mukuzwirana no nyarajo yo mujimu mucena.” Inga muezaniso, Pedhru wakashandisa mukana uu kuti avangise vajiji vainga ku dhorobha ro Ridha, mubani ro Saroni. Kuvangisira kwake kwakaita kuti vazinji vaigara ku dhorobha iri no phedo paro ‘vatendeuke kuna Mambo.’ (Mab. 9:32-35) Vajiji avazivi kutendera kuti zviro zvimweni zvivaphingaije, asi vakabatikana pa kubeserana no kucumaera masoko akanaka. Inga muviyo, ungano “jaienderera mberi jeciwanda.”

21 Pa makore manganani adarika, Zvapupu zva Jehovha mu nyika zinji zvakavavo “no mukuvo wo runyararo.” Vatongi vazinji vainyenya vandhu va Mwari, ngo civhumbu vakasiya kutonga, mutemo zinji jaibzinyirira basa ro kucumaera jakaitiswa nane kana kupejwa. Zvapupu zva Jehovha zvakawanda zvakashandisa mukana uu kuti vaengejere basa ravo ro kucumaera. Izvi zvakavisa muviyo jaushoni.

22. Mungashandisa kudini rusujunuko hwamunahwo?

22 Imwimwi muri kushandisa ushoni rusujunuko hwamunahwo? Kudari muri kupona mu nyika yokuti basa redu riri kutendehwa, zivanyi kuti Sathana anoda maningi kumucengeja kuti mubatikane pa kupsaka upfumi kusiyapo kudira Umambo pakutanga. (Mat. 13:22) Mucadocengejwa. Shandisanyi ushoni mukuwo wo runyararo hwamunahwo. Uvonenyi kuva mukana wo kupa ucapupu hwakaperera no kuvangisa ungano. Ceujanyi kuti runyararo uu ungaguma pa kupera ngo civhumbu.

23, 24. (a) Tinojijenyi ngo zviitiko zva Tabhita? (b) Tinodikana kusunga kuitenyi?

23 Ambovonanyi basi zvakaitika no mujiji anozwi Tabhita kana Dhorka. Iyena waigara ku Jope, dhorobha iri rainga phedo no dhorobha ro Ridha. Hambzaji iyi yakagondeka yaishandisa ushoni nguva yayo no uzivi. Bhaibheri rinoti, “iyena waiita mabasa mazinji akanaka.” Asi ngo civhumbu, iyena wakahwaja, ofa. c Vajiji vo ku Jope vakahwajihwa maningi ngo kufa kwake, maningi-ningi noni jainga jakabesereka ngo unyasha hwake. Pedhru paakaguma pa nyumba painasirihwa muviri wake kuti uende kovigwa, wakaita mushamaiso umweni wainga ucito wakaitwazve ngo vapostori va Jesu Kristu. Pedhru wakaita mukumbiro perapo womusa Tabhita ku vakafa. Munokwanisa kurangarira kudakara kwakaita noni jiya no vajiji vamweni, Pedhru paakavakumbira kuti vanghwine mumba, vovona Tabhita eciraramazve? Zviitiko izvi zvakavabesera maningi kuti vajinasirire pa zvineso zvaizoviya. Tinozwisisa kuti mushamaiso uu wakazivika ngokuti “mu Jope mwese, vazinji vakatenda Mambo.”—Mab. 9:36-42.

Tingatevejeresa kudini Tabhita?

24 Zviitiko zva Tabhita zvinotijijisa zviro zviviri zvinosisira maningi. (1) Upenyu hwedu hungapera ngo civhumbu. Ngo kudaro, zvinosisira maningi kuita zina rakanaka pamberi pa Mwari wari uno. (Muc. 7:1) (2) Vetero yo rumuko ngo yokadi. Jehovha wakavona zviro zvaushoni zvakaithwa ndi Tabhita, perapo wakamukomborera. Iyena anozoceukijavo kuvangisira kwedu no kutimusa kudari tikafa Armagedhoni icito yaguma. (Vah. 6:10) Azvinenyi dangani tiri “pa nguva inonesa” kana “pa nguva yakanaka,” ngatienderere mberi tecipa ucapupu hwakaperera ngo pamusoro pa Kristu.—2 Tim. 4:2.

a Vonanyi bhokiso rinoti “ Sauro Mufarisi,” pa pheji 70

b Kazinji, vandhu vaiashira mujimu mucena pecishandiswa vapostori. Asi pa vhaza iyi Jesu wakatendera kuti Ananiya ape mujimu mucena kuna Sauro. Pikija paakapera kutendeuka, pakapera nguva yakati kuti acito asongana na 12 o vapostori. Asi tino cokwadi cokuti iyena wainga ecicumaera pa mukuvo uu. Zvinovoneka kuti Jesu wakapa Sauro simba raaida kuti akwanise kuita basa raakagajwa ro kucumaera.

c Vonanyi bhokiso rinoti “ Tabhita ‘Waiita Mabasa Mazinji Akanaka,’” pa pheji 75.