CIPAUKO 14
“Itusu Kuno Tazwirana Tese”
Tinozovona manera okuti mukhumbi unotonga wakatema civaringo zvoita kuti ungano jive jakabatana
Zvakacijikira pana Mabasa o Vapostori 15:13-35
1, 2. (a) Mukhumbi unotonga wo ungano yo muzana rokutanga ro makore wakava no muvhunjo japi? (b) Vakava no besero renyi kuti vateme civaringo caushoni?
VESE vakanyarara. Vapostori no vakuru vakaungana mu nyumba ku Jerusarema vecisotana, vese vari kuzviziva kuti waguma mukuvo wo kutema civaringo. Shwiro yo kusokwa yamusa muvhunjo jinosisira maningi. Kunanga kuti Makristu anodikana kuzwira Mutemo wa Mosi? Panodikana kuva no musiyano pakati po Vajudha no Makristu o Majinja?
2 Hama jaitungamirira jakasotesesa zvese zvakanangwa pa musongano uu. Ivona vanonasa kuziva zvinonangwa mu Soko ra Mwari no zvakanangwa na vaya vakavona vega makomborero a Jehovha ku vandhu ava. Vese vakananga mavonero avo novakasujunuka. Ivona vano masoko akawanda okuvabesera kutema cisungo ici. Mujimu mucena wa Jehovha uri kuvavonesa zvavanodikana kuita. Waro kureva kuti vanarume ava vanozozwira ndhungamiriro iji?
3. Tingabesereka kudini ngo kujija bhuku ra Mabasa o Vapostori cipauko 15?
3 Vaidikana kuva no rutendo hwokadi no cicunge kuti vatendere ndhungamiriro yo mujimu mucena pa shwiro iyi. Civaringo cavo cingaguma pa kuita kuti vatungamiriri vo zviyara vanyangajwe maningi no kuvazonda. Kusiyapo izvo, vandhu vazinji mu ungano vari kuvangirira pa shwiro iyi no kuda kuvangirija vamweni kuti vaenderere mberi vecizwira Mutemo wa Mosi. Mukhumbi unotonga unozoitenyi? Ngativonenyi mupinguro wo muvhunjo uu no kuvona kuti kuitisa kudini iwona wakasiya muezaniso waushoni ku Mukhumbi Unotonga wo Zvapupu zva Jehovha nyamasi uno. Itusu tinodikana kutevejera muezaniso uu patinotema zvivaringo kana patinohwisana no zvineso mu upenyu hwedu inga Makristu.
“Izvi Zvinozwirana no Masoko o Vaporofeti” (Mab. 15:13-21)
4, 5. Jakobo wakanangenyi zvaizwirana no masoko o vaporofeti va Mwari?
4 Mujiji Jakobo uwo wainga munukuna wa Jesu, wakatanga kuvereketa. a Kangaije ndiyena wakatungamirira musongano uu. Magama ake akavonesa zvairangarihwa ngo vese vo mukhumbi unotonga. Jakobo wakati kovari: “Simiyoni, wakapera kutivhunja kuti wari, Mwari wakatendera vandhu vo Majinja zvokuti angatokheta vandhu vanotora zina rake kuvha pakati pavo. Izvi zvinozwirana no masoko o vaporofeti.”—Mab. 15:14, 15.
5 Hurukuro ya Simiyoni kana Simoni Pedhru pamwepo no zvakanangwa ndi Pauro na Bharnabha, kangaije zvakaita kuti Jakobo aceukije mavhesi anosisira aizojekesa shwiro iyi yo kusokwa. (Joh. 14:26) Ngo iyo ndava iyena wakati: “Izvi zvinozwirana no masoko o vaporofeti.” Perapo Jakobo wakananga masoko akatahwa pana Amosi 9:11, 12. Bhuku iri rinowanika ku divi ro Matahwa o Cihebheri, rinozivika maningi inga “vaporofeti.” (Mat. 22:40; Mab. 15:16-18) Imwimwi munozovona kuti masoko akanangwa ndi Jakobo akasiyana padoko no masoko atinowana mu bhuku ra Amosi nyamasi uno. Izvi zvinovonesa kuti kangaije Jakobo wakananga masoko ari mu sandujo yo Septuaginta, Sandujo yo Matahwa o Cihebheri kwenda ku Cigiriki.
6. Matahwa akabesera kudini pa kujekesa shwiro iyi?
6 Ecishandisa muporofita Amosi, Jehovha wakananga kuti waizoviya mukuvo wokuti Iyena waizomusa ‘tende ya Dhavhidhi’ kana kuti mubarihwana waizoita kuti Mambo wo Umambo hwa Mwari abahwe. (Ezek. 21:26, 27) Kureva kuti Jehovha waizoenderera mberi ecivona Vajudha inga jinja rinosisira kupinda amweni? Haiwa. Ciporofita ici cinoengejera ceciti: “Vandhu vo Majinja ese,” vaizounganijwa kuti ‘vadanijwe ngo zina ra [Mwari].’ Ceujanyi kuti Pedhru wainga wapera kuvona kuti: ‘[Mwari] aazivi kusiyanisa [Makristu o Cijudha no o Majinja], asi wakacenesa mwoyo yavo ngo rutendo.’ (Mab. 15:9) Ngo magama amweni, kuda ka Mwari kwainga ko kubatanija Vajudha no vo Majinja amweni kuti agare utaka mu Umambo. (Var. 8:17; Vae. 2:17-19) Apana pari pese mu zviporofita izvi panovonesa kuti Makristu o Majinja aidikana kutanga kusokwa kamare kuti vatendehwe ndi Mwari.
7, 8. (a) Ngoapi akava mavonero a Jakobo? (b) Tinodikana kuzwisisa kudini magama a Jakobo?
7 Ecindundihwa ngo zviri mu Matahwa no zvese zvainga zvapera kunangwa, Jakobo wakananga mavonero ake okuti: “Ngo kudaro, zvandinosunga asipi zviro zvinodikana kuviisa zvineso pakati po vandhu vo Majinja ava. Ivona wari vari kutenda Mwari, asi kuti ndivatarire kuti vatame kushandisa zviro zvakasvipiswa ngo zvithombi, zvo uhure, zviro zvakafa ngo kutikinywa no ngazi. Kuvhira kare, zvakatahwa ndi Mosi zviri kucumaehwa mu dhorobha ngo dhorobha ngo kuti zviri kuverengwa ngo izwi rinozika mu masinagoga ngo mu Masabudu ese.”—Mab. 15:19-21.
8 Jakobo wakananga kuti “zvandinosunga.” Zvecivoneka kuti ndiyena wainga ecitungamirira musongano uu, kureva kuti wainga ecivangirija hama jake kuti vatendere mavonero ake no kusunga ega zvaidikana kuithwa? Haiwa! Gama ro Cigiriki rakasandujwa kuti “zvandinosunga,” ringarevazve kuti “mavonero angu ngo okuti.” Kusiyapo kuda kuvangirija vese, Jakobo wainga ecivonesa mavonero ake akacijikira pa zviya zvainga zvapera kunangwa ngo vamweni no kujekeswa ngo Matahwa.
9. Ngowapi waizova muviyo ngo kushandisa zano ra Jakobo?
9 Kureva kuti zano ra Jakobo rainga raushoni? Hina, ngokuti ndirona rakazoshandiswa ngo vapostori no vakuru. Ngowapi waizova muviyo? Ku divi rimwe, zano iri aricaizoviisa “zvineso” kuno Makristu o Majinja ngo kuvavangirija kuzwira Mutemo wa Mosi. (Mab. 15:19) Ku divi rimweni, cisungo ici caizokhombija nderemejo ku hana jo Makristu o Cijudha, ngokuti ko makore vainga vazwa Mutemo wa Mosi weciverengwa “ngo izwi rinozika mu masinagoga ngo mu Masabudu ese.” b (Mab. 15:21) Pacina kukana-kana, cisungo ici caizovangisa ushamwari hwo Makristu o Cijudha no o Majinja. Cinosisira maningi ngo cokuti zvaizodakajisa Jehovha ngokuti zvaizozwirana no kuda kwake. Aya akava manera aushoni o kutonga cineso caida kupeja rubatano no runyararo wo vashandiri va Mwari. Uu muezaniso waushoni ku ungano jo Cikristu nyamasi uno.
Hama Albert Schroeder veciita hurukuro pa gungano ro nyika jese mu gore ra 1998
10. Mukhumbi Unotonga nyamasi uno, unotevejeresa kudini mukhumbi unotonga wo mu zana rokutanga ro makore?
10 Inga zvakanangwa mu cipauko cakapera, zvakaitwa ngo mukhumbi unotonga wo mu zana rokutanga, ndizvona zvinoitwavo ngo Mukhumbi Unotonga wo Zvapupu zva Jehovha nyamasi uno. Iwona unopsaka ndhungamiriro ja Jehovha mu shwiro jese ngokuti ndiyena Mukuru-kuru wo zviro zvese, cimwenizve vanopsakavo ndhungamiriro ja Jesu Kristu Musoro wo ungano. c (1 Vak. 11:3) Vanozviitisa kudini? Hama Albert Schroeder vakashanda inga umwe wo Mukhumbi unotonga kutangira mu gore ra 1974 mbhera kupejisa basa ravo pasi pano mu mweji wa Março wo 2006, vakati: “Mukhumbi Unotonga unoungana ngo mucitatu, vanotangisa musongano uu ngo mukumbiro vecikumbira besero ro mujimu mucena wa Jehovha. Vanovangisira kuti zvisungo zvese zvinoithwa pa musongano uu zvizwirane no Soko ra Mwari Bhaibheri.” Mu njira yakafanana, hama Milton Henschel avo vakashanda ko mukuvo wakareba inga umwe wo Mukhumbi Unotonga no kupejisa basa ravo pasi pano mu mweji wa Março wo 2003, vakaita muvhunjo unosisira maningi ku vajiji vo Giriyadhi vo turma 101. Vakavhunjisa kudari: “Kureva kuti kunazve sangano rimweni pasi pano rino vatungamiriri vanopsaka ndhungamiriro mu Soko ra Mwari Bhaibheri vacito vaita zvisungo?” Tese tinouziva mupinguro wakona.
Vakatuma “Vanarume Vakasanwa” (Mab. 15:22-29)
11. Cisungo co mukhumbi unotonga cakaziviswa kudini ku ungano?
11 Ku Jerusarema, mukhumbi unotonga wainga wazwana pa cisungo cavaidikana kutema pa shwiro yo kusokwa. Asi kuti hama jese jo mu ungano jitendere cisungo ici, icona caidikana kuziviswa mu njira yakajeka no inovangisa. Ngoyapi yaizova njira yaushoni yo kuzviita? Bhaibheri rinoti: “Tevere, vapostori no vakuru, pamwepo no ungano yese vakasunga kutuma vanarume vakasanwa pakati pavo kuti vaende ku Antiyokiya. Pakati po vandhu vainga vakasanwa, painga na Pauro na Bharnabha. Vakatumazve Judha, waidanijwa kuti Bharsabha na Sira, vanarume vaitungamirira hama.” Kusiyapo izvi, vakatara karata votumira no hama iji kuti iverengwe mu ungano jese ku Antiyokiya, Siriya no Sirisiya.—Mab. 15:22-26.
12, 13. Ngowapi wakava muviyo ngo kutumira (a) Judha na Sira? (b) karata yo mukhumbi unotonga?
12 Inga “vanarume vaitungamirira hama,” Judha na Sira vainga vakanasiririka kuti vaimirire mukhumbi unotonga. Cikwata ici co vandhu varongomuna caizojekesa kuti masoko avo aacaingepi o kudavira muvhunjo waiithwa ngo vazinji, asi ainga o ndhungamiriro yo mukhumbi unotonga. Kuvepo ka Judha na Sira inga “vanarume vakasanwa,” kwaizobesera kuvangisa rudo hwo Makristu o Cijudha ku Jerusarema no Makristu o MajinjaMajinja mu ungano. Iyi yakava nasiriro yaushoni maningi. Izvi zvakaita kuti pave no runyararo no rubatano pakati po vashandiri va Mwari.
13 Karata iyi, yakapa ndhungamiriro jakajeka kuno Makristu o Majinja pa shwiro yo kusokwa kubatanijavo no zvavaidikana kuita kuti vaashire makomborero a Jehovha. Divi raisisira maningi rainanga kudari: “Mujimu mucena na itusu takabatana kuti titame kumuengejerera muthwaro umweni kusiyapo zviro izvi zvinodikana: kuti muenderere mberi meciregera zviro zvakapihwa ku zvithombi, ngazi, zviro zvakafa ngo kutikinywa no zvo uhure. Kudari mukaregera zviro izvi mukuvo wese, zviro zvese zvinozomufambira ushoni. Saranyi zvakanaka.”—Mab. 15:28, 29.
14. Vandhu va Jehovha vanokwanisa kudini kuva vakabatana mu nyika iyi yakaparajana?
14 Pikija kuti Zvapupu zva Jehovha nyamasi uno zvinopindirija 8.000.000 mu ungano jinopindirija 100.000 mu nyika yese, ivona vakabatana pa zvavanotenda no kuita. Vanozvikwanisa kudini, maningi-ningi patinovona kutama kuzwana kweciengejeka mu nyika? Izvi zvinokwanisika maningi ngo ndava yo ndhungamiriro jakajeka ja Jesu, Musoro wo ungano, jinoviiswa pecishandiswa “muranda wakagondeka no wakangwara,” kana kuti Mukhumbi Unotonga. (Mat. 24:45-47) Tino rubatano ngokuti hama jese no hambzaji jinozwira ndhungamiriro iji.
“Vakadakara Maningi ngo Kuvangiswa” (Mab. 15:30-35)
15, 16. Ngowapi wakava muviyo pa shwiro iyi yo kusokwa, ngenyi izvi zvakaitika?
15 Ciitiko ciri mu bhuku ra Mabasa, cinonanga kuti hama iji jakatumwari pojakaguma ku Antiyokiya, jakaungana “no vandhu vese vo kondhoyo, vovapa karata iyi.” Waro hama jakajizwa kudini novapera kuashira ndhungamiriro iyi? “Pavakapera kuverenga karata iyi, vakadakara maningi ngo kuvangiswa kwavakaithwa.” (Mab. 15:30, 31) Kusiyapo izvo, Judha na Sira “vakavangisa hama ngo kuvavhunja zviro zvakawanda zvinovangisa.” Ngo kudaro, vanarume vaviri ava vaingavo “vaporofeti” inga manera aidanijwa Pauro, Bharnabha no vamweni. Zina iri raishandiswa kuna vaya vaizivisa kuda ka Jehovha kuno vamweni.—Mab. 13:1; 15:32; Ex. 7:1, 2.
16 Zvanasa kujeka kuti Jehovha wakakomborera zvese zvavakaita, zvoita kuti shwiro iyi itongwe mu njira yaushoni. Zvicinyi zvakabesera kuti zvese zvifambe ushoni? Pacina kukana-kana, jakava ndhungamiriro jakajeka jakaviiswa pa nguva kwayo ngo mukhumbi unotonga, ijona jaicijikira mu Bhaibheri no mu ndhungamiriro jo mujimu mucena. Cimwenizve, akava manera aushoni okuti mukhumbi unotonga wakazivisa ungano zvainga zvakasungwa.
17. Ngocapi cinangwa cikuru pa kufambihwa kwatinoithwa ngo vavonereri vo ndharaundha nyamasi uno?
17 Mukutevejera zvakaithwari, Mukhumbi Unotonga wo Zvapupu zva Jehovha nyamasi uno unopa ndhungamiriro pa nguva kwayo ku hama jese no hambzaji pasi pese. Ungano jinoziviswa zvisungo zvakaitwa mu njira yakajeka. Njira imwe yo kuzviita ngo yo kushandisa vavonereri vo ndharaundha. Hama iji jinovhakacira ungano imwe nga imwe jecipa ndhungamiriro jakajeka no vangiso. Inga ndi Pauro na Bharnabha ivona vanobatikana maningi pa basa ro “kutokotesa masoko akanaka o soko ra Jehovha pamwepo no vamweni vazinji.” (Mab. 15:35) Inga ndi Judha na Sira, ivona vanovangisa “hama ngo kuvavhunja zviro zvakawanda zvinovangisa.”
18. Vandhu va Mwari vanodikana kuitenyi kuti vawane makomborero ake?
18 Tingati kudini ngo ungano? Zvicinyi zviri kubesera kuti ungano jo pasi pese jienderere mberi jino runyararo no rubatano mu nyika iyi yakaparajana? Ceujanyi zvakazotahwa ngo mujiji Jakobo, wakati: “Ungwaru hunovha mugore, pakutanga hwakacena, perapo hunoita runyararo, hunoda kuzwira . . . Mucero wo ururami unosimwa mu runyararo, kuna vaya vanoita runyararo.” (Jak. 3:17, 18) Atizvizivi dangani Jakobo waiceukija zvakanangwa pa musongano uu paakatara masoko aya. Asi zviitiko zvatajija zviri pana Mabasa o Vapostori cipauko 15, zvanasa kujekesa kuti kudari pakava no rubatano no mujimu o kushanda pamwepo, Jehovha anokomborera zvatinoita.
19, 20. (a) Tinozvizivisa kudini kuti ungano yo Antiyokiya yakava no runyararo no rubatano? (b) Pauro na Bharnabha vakasara veciitenyi?
19 Zvainasa kujeka kuti ungano yo Antiyokiya yainga yaano runyararo no rubatano. Kusiyapo kupopana na Judha na Sira, hama jo Antiyokiya jakadakara ngo kuva navo. Bhaibheri rinoti: “Pavainga vapera kugara mukuvo wakati kuti vari kondhoyo, hama jakazoenekana navo zvakanaka. Ivona vakahwirira ngo runyararo kovainga vakatumwa ndivona,” kunangira ku Jerusarema. d (Mab. 15:33) Tingava no cokwadi cokuti hama jo ku Jerusarema jakadakaravo maningi povakazwa zvaiverengwa ngo vanarume vaviri ava ngo pamusoro po hwendo hwavo. Ngo ndava yo unyasha ucikaezaniswi hwa Mwari, ivona vakabudirira pa basa ravo.
20 Zvecivoneka kuti Pauro na Bharnabha vakasara ku Antiyokiya, ivona vakabatikana pa kutungamirira basa ro kucumaera inga zvinoitwa ngo vavonereri vo ndharaundha nyamasi uno pavanovhakacira ungano. (Mab. 13:2, 3) Aya akava makomborero makuru ku vashandiri va Mwari. Ngoapi mabasa no makomborero akapazve Jehovha kuno vacumaeri vaviri ava vanovangisira? Tinozozvivona pa cipauko cinotevera.
Makristu nyamasi uno vanobesereka ngo nasiriro jo kumujimu jinoitwa ngo Mukhumbi Unotonga no vaimiriri vavo
a Vonanyi bhokiso rinoti “ Jakobo—‘Munukuna wa Mambo,’” pa pheji 126.
b Ngo ungwaru, Jakobo wakananga ngo zvakatahwa ndi Mosi inga Mutemo no ndhungamiriro. Izvi zvaibatanijavo manera Mwari waitaja vandhu vake no manera waivabesera kuti vaite kuda Kwake. Inga muezaniso, bhuku ra Genesi rinonasa kujekesa mavonero a Mwari ngo pamusoro po sangi, uhure no kunamata zvithombe. (Gn. 9:3, 4; 20:2-9; 35:2, 4) Ngo kudaro, Jehovha wakapa ndhungamiriro jo kuti vandhu vese vanodikana kujizwira, azvinenyi dangani mundhuwo ndi Mujudha kana ngo wo Majinja amweni.
c Vonanyi bhokiso rinoti “ Mukhumbi Unotonga Nyamasi Wakarongeswa Kudini,” pa pheji 124.
d Pa vhesi ya 34, sandujo jimweni jinoengejera masoko jeciti, Sira wakazosana kugara ku Antiyokiya. (Versão Rei Jaime) Asi kuno zvizinji zvinovonesa kuti masoko aya aawaniki mu muphukutu jo kare, iwona akaita kuengejehwa pa kufamba ko nguva.
