Kwenda ku nda-nda-nda yo zviri mukati

Kwenda ku bhokiso ro zviri mukati

CIPAUKO 9

“Mwari Aakheti”

“Mwari Aakheti”

Makristu anotanga kucumaera ku majinja acizivi kusokwa

Zvakacijikira pana Mabasa o Vapostori 10:1–11:30

1-3. Pedhru wakavonenyi, ngenyi tinodikana kuzwisisa revo yo civoniso caakavonari?

 PEDHRU ari panyezuru po denga ro nyumba, eciita mukumbiro ecijiihwa ngo zuva phedo no guta ro jope mu gore ra 36 Kristu Aviya. Iyena ndi murendo pa nyumba iyi i waano mazuva akawanda naari pondhopo. Kuda kwake kugara pa nyumba iyi, zvinovonesa kuti iyena aakheti, ngokuti mune wo muzi uu wainga Simoni musukuti wo matovo. Asipi Vajudha vese vaizodakarira kugumira pa muzi wo mundhu anoita basa rakadari. a Pikija zvakadaro, Pedhru ari kuda kujija kuti Jehovha ndi Mwari acikakheti.

2 Pedhru anoita inga wabathwa ngo hope paanonga eciita mukumbiro. Zvaanovona zvingaita kuti Mujudha umwe nga umwe akaye-kaye. Iyena wakavona ciro caibzuka kudenga inga jira, panyezuru paro painga no zvinyama zvakasvipiswa mukuzwirana no Mutemo. Paakazwa izwi recimuvhunja kuti auraye no kuha zvinyama izvi, iyena wakadavira kudari: “Azviiti, ngokuti andizivi kumboha zviro zvinorambijwa no zvicizivi kucena.” Asi iyena anovhunjwa katatu kuciripi kamwe basi, kuti: “Ucadanija zviro zvakaceneswa ndi Mwari kuti izviro zvakasvipiswa.” (Mab. 10:14-16) Pedhru anobararika hwiru ngo civoniso ici, asi azvizivi kutora nguva yakareba.

3 Zviro zvakavoniwari ndi Pedhru zvinoda kurevenyi? Zvinosisira maningi kuzwisisa revo yo civoniso ici, ngokuti cinotijijisa manera aanovona vandhu Jehovha. Inga Makristu ocokwadi, atingakwanisi kuita ucapupu ngo pamusoro po Umambo hwa Mwari kudari ativoni vandhu ngo manera Jehovha aanovona. Kuti tivone revo yo civoniso ca Pedhru, ngativone zviitiko zvinoshamaisa kuti azogume pa kuvona zvaakavonari.

‘Kuita Mukumbiro Kuna Mwari Nguva Jese’ (Mab. 10:1-8)

4, 5. Korneriyo wainga ani, ngozvapi zvakaitika paainga eciita mukumbiro?

4 Pedhru aacaitozvizivavo pa njiku yadarika, ku Sezareya pa mumango wainga no makiromita anokwana 50, mwanarume anozwi Korneriyo, wainga akavonavo civoniso. Korneriyo, mutungamiriri wo masoca o Roma, “waingavo akajipira.” b Iyena wainga musoro wo mbhuri waushoni ngokuti “wainamata Mwari no mbhuri yake yese.” Iyena aacaingepi Mujudha i wainga acizivi kusokwa, asi waibesera Vajudha ngo kuvapa zviya zvavaida. Mwanarume uu wakagondeka ‘waiita mukumbiro jo kudeketera mukuvo wese kuna Mwari.’—Mab. 10:2.

5 Pojaiita nguva jinokwana 15, Korneriyo waiita mukumbiro paakava no civoniso wovona ngirozi yecimuvhunja kudari: “Mwari wazwa mukumbiro jako no kuvona kubesa kwaunoita varombo.” (Mab. 10:4) Inga zvaakavhunjwa ngo ngirozi, Korneriyo wakatuma vanarume kuti vaende koodaninja mupostori Pedhru. Inga mundhu acizivi kusokwa, Korneriyo wakapuwa mukana wokuti aacaiufanera kuti aashire masoko o ruponeso.

6, 7. (a) Ngozvapi zvakaitika zvinovonesa kuti Mwari anodavira mukumbiro jo vandhu vakanaka vanoda kuziva cokwadi ngo pamusoro pake? (b) Tingaguma pa mbhejiso yapi ngo zvakaitikari?

6 Kureva kuti nyamasi, Mwari anodaviravo mukumbiro jo vandhu vakanaka vanoita mukumbiro vecida kuziva ngo pamusoro pake? Ambovonanyi umwe muezaniso wo mwanakaji anogara ku Arbhana, wakatendera kuashira Murindiri unobhuya ngo pamusoro po kurera vana. c Iyena wakavhunja Capupu cakagumaya kumuzi kwake kudari: “Kureva kuti munozvitenda kuti inini ndaiita mukumbiro kuna Mwari kuti andibese kurera vana vangu? Ndiyena wamuvisari pano, zvamanangari ndizvona kamare zvandaida kuzwa.” Mwanakaji uu no vana vake vakatanga kujija Bhaibheri. Pa kufamba ko nguva, mwamuna wake wakatangavo kujija.

7 Kureva kuti uu ndi muezaniso wo zviro zvicingaitiki? Haiwa. Zviro zvakaitikari, zvakaitikavo mu nyika yese, azvizivi kuitika ngo kutoitikavo hazvo. Tingaguma pa mbhejiso yapi? Cokutanga, Jehovha anodavira mukumbiro yo vandhu vanomupsaka ngo mwoyo wese. (1 Maj. 8:41-43; Ndu. 65:3) Cocipiri, ngirozi jinotibesera pa basa ro kucumaera.—Ap. 14:6, 7.

‘Pedhru Wainga Ecirangarira’ (Mab. 10:9-23a)

8, 9. Mujimu mucena wakavhunjenyi Pedhru, iyena wakaitenyi?

8 Paainga panyezuru po denga, ‘Pedhru wainga ecirangarira’ ngo pamusoro po revo yo civoniso caakavona apo vandhu vaingaya vatumwa ndi Korneriyo vainga vaaphedo no nyumbeyo. (Mab. 10:17) Pedhru wakaramba katatu kuha zviro zvaivoneka zvicizivi kucena ngo Mutemo. Waro kureva kuti waizova akanasiririka kuti aende no vanarume ava no kunghwina mu nyumba yo mundhu acikaripi Mujudha? Mujimu mucena wakavhunja Pedhru cinangwa ca Mwari pa shwiro iyi powakati: “Vonai! Vanarume vatatu vari kukupsaka. Waro mukai, derukai upinde navo, ucadokana-kana ciri cese, ngokuti ndini ndavatuma.” (Mab. 10:19, 20) Civoniso caakavonari zvinyama zvicizivi kucena, zvakabesera Pedhru kuti ave akanasiririka kuti azotendere ndhungamiriro jese jaaizopuwa ngo mujimu mucena.

9 Pedhru paakaziva kuti Mwari ndiyena wakavhunja Korneriyo kuti aende komutora, wakakoka vanarume vaya kuti vanghwine mumba mwake, “wovaashira.” (Mab. 10:23a) Mupostori Pedhru wakacinja mavonero ake paakaziva cidisiso ca Mwari.

10. Jehovha anoshandisenyi kuti atungamirire vandhu vake? Muvhunjo japi jatinodikana kujiita?

10 Mbhera na nyamasi, Jehovha ari kuenderera mberi ecitungamirira vandhu vake. (Mazwi 4:18) Ecishandisa mujimu mucena wake, iyena ari kutungamirira “muranda wakagondeka no wakangwara.” (Mat. 24:45) Nguva jimweni, tingaashira zwisiso imbza ngo pamusoro po soko ra Mwari kana pangava no cinjo ngo pamusoro po zviro zvimweni mu sangano ra Jehovha. Tinodikana kujivhunjisa kudari: Ndinoitenyi pandinoashira cinjo iji? Ndinozwira ndhungamiriro jo mujimu mucena wa Mwari ngo pamusoro po shwiro iji?

Pedhru “Wakaita Kuti Vaende Kobhabhatijwa” (Mab. 10:23b-48)

11, 12. Pedhru wakaitenyi paakaguma Sezareya? Iyena wainga ajijenyi?

11 Pa njiku yakazotevera, Pedhru no vanarume vakatumwaya ndi Korneriyo, no “hama ndhandhatu” jo ku Jope, vakaenda Sezareya. (Mab. 11:12) Ecivetera kuguma ka Pedhru, Korneriyo “wainga waunganija ukama hwake no shamwari jake jo phedo.” Zvinovoneka inga kuti avacainga Vajudha. (Mab. 10:24) Pedhru paakaguma wakaita zviro zvokuti aacaizozviitepi. Iyena wakanghwina mu nyumba yo vandhu vo majinja vacizivi kusokwa. Pedhru wakati: “Imwimwi munonasa kuzviziva kuti azvitendehwi kuti Mujudha ashamwarijane kana kukhwederera mundhu aciripi Mujudha, asi Mwari wakanditatija kuti andidikani kudanija mundhu kuti wakasvipiswa.” (Mab. 10:28) Pa nguva iyi, Pedhru wainga azwisisa kuti civoniso caakavonaya, cinangwa cakona cainga co kumujijisa zviro zvizinji kupinda zviro zvaaidikana kuha. Iyena aacaidikanepi ‘kudaninja mundhu [pikija acikaripi Mujudha] kuti wakasvipiswa.’

“Korneriyo wainga ecivavetera. Iyena wainga waunganija ukama hwake no shamwari jake jo phedo.”—Mab. 10:24

12 Vandhu vazinji vaivetera Pedhru. Korneriyo wakati: “Waro itusu tese tiri pano, pamberi pa Mwari, kuti tizwe zviro zvese zvamakavhunjwa ndi Jehovha kuti munange.” (Mab. 10:33) Amborangariranyi kuti maizojizwa kudini movhunjwa magama aya akanangwari ndi Korneriyo ngo mundhu anoda cokwadi. Pedhru wakatanga hurukuro yake ngo magama anoshamaisa, iyena wakati: “Wari ndiri kunasa kuzwisisa kuti Mwari aakheti, asi iyena anoashira vandhu vanomuthya no vanoita zvakanaka vo majinja ese.” (Mab. 10:34, 35) Pedhru wainga wajija kuti Jehovha anoda vandhu vese, azvinenyi ndumi yavo, kwavanovha no mugariro wavo. Perapo, Pedhru wakajijisa ngo pamusoro po basa ra Jesu, kufa kwake no kumuswa.

13, 14. (a) Kutendeuka kwakaita Korneriyo no vandhu vamweni vo majinja mu gore ra 36 Kristu Aviya, zvaida kurevenyi? (b) Ngenyi atidikani kutonga vandhu takacijikira pa zviro zvatinovona?

13 Ngo civhumbu kwakaitika ciro cinoshamaisa “Pedhru paainga acabhuya,” mujimu mucena wakaderukira pa nyezuru po “vandhu vo majinja.” (Mab. 10:44, 45) Ciitiko ici ndicona cega basi cinonangwa mu Matahwa cokuti mujimu mucena wakadururihwa vandhu vainga vacito vabhabhatijwa. Paakaziva kuti ici cainga citatijo cokuti vandhu ava vainga vatendehwa ndi Mwari, Pedhru, “wakaita kuti [vandhu vo Majinja] vaende kobhabhatijwa.” (Mab. 10:48) Kutendeuka kwavakaitari vandhu ava vo majinja mu gore ra 36 Kristu Aviya, zvakavonesa kuti Vajudha avacaisisirepi maningi kupinda vandhu vamweni. (Dan. 9:24-27) Ngo kucumaera vandhu vo majinja pa vhaza iyi, Pedhru wakashandisa shavhi co citatu no cokupejisira ‘co umambo.’ (Mat. 16:19) Shavhi ici, cakafunungura musuvo kuitira kuti vandhu vo majinja no vacizivi kusokwa, vave Makristu akazojwa ngo mujimu mucena.

14 Inga vacumaeri vo umambo nyamasi uno, tinozviziva kuti “Mwari aana mukheto.” (Var. 2:11) Iyena anoda kuti “vandhu vese vaponeswe.” (1 Tim. 2:4) Ngo iyo ndava, atidikani kutonga vandhu pa zviya zvatinovona. Cinangwa cedu, ngo cokuita ucapupu hwakaperera ngo pamusoro po Umambo hwa Mwari. Izvi zvinobatanija kucumaera vandhu vese azvinenyi ndumi yavo, kwavanovha, mugariro wavo kana ciara cavo.

‘Ivona Vakanyarara Votanga Kukuja Mwari’ (Mab. 11:1-18)

15, 16. Ngenyi Makristu o Cijuda akashora Pedhru? Iyena wakavadavirisa kudini?

15 Zvinovoneka inga kuti Pedhru waida maningi kwenda ku Jerusarema koozivisa zviro zvainga zvaitika. Asi masoko okuti vandhu vo majinja vacizivi kusokwa vainga “vaashira soko ra Mwari,” vainga vamaziva Pedhru acito aendeyo. Pedhru paakaguma, “Vandhu vaibatisisa shwiro yo kusokwa, vakatanga kumushora.” Vainga vakanyangajwa maningi ngokuti Pedhru wakanghwina “mu nyumba yo vandhu vacizivi kusokwa, woha navo.” (Mab. 11:1-3) Ndava yakona aicaingepi yokuti vandhu ava vo majinja avacaidikanepi kuva Makristu. Asi yainga yokuti vandhu ava vo majinja, vaidikana kusotesesa Mutemo kubatanijavo kusokwa kuitira kuti kunamata kwavo kutendehwe ndi Jehovha. Zvinovoneka inga kuti vajiji vamweni vo Cijudha, vainga vecinesehwa kuti vatende kuti Mutemo wa Mosi wainga wapera.

16 Pedhru wakavadavirisa kudini? Mukuzwirana no Mabasa o Vapostori 11:4-16, iyena wakananga zviro zvirongomuna zvinovonesa kuti iyena wainga watungamirihwa ndi Mwari pa shwiro iyi: (1) civoniso caakavona (Vhesi 4-10); (2) ndhungamiriro jaakashira kuvha ku mujimu mucena (Vhesi 11, 12); (3) kuvhakacihwa kwakaitwa Korneriyo ngo ngirozi (Vhesi 13, 14); no (4) kudururihwa ko mujimu mucena ku vandhu vo majinja. (Vhesi 15, 16) Pedhru pakupejisira, wakaita muvhunjo wokuti aucaizovasiya vecikana-kana paakati: “Asi, kudari Mwari wakavapavo cipo co mwoyo wese inga zvaakatipa itusu takatendari Mambo Jesu Kristu, ndini ani kuti ndiphingaije Mwari?”—Mab. 11:17.

17, 18. (a) Zvakananga Pedhru zvakaeja kudini rutendo hwo Makristu? (b) Ngenyi zvinganesa ungano kuva yakabatana, asi tinodikana kujivhunjisenyi?

17 Zvakanangari Pedhru, zvakaeja rutendo hwo Makristu o Cijudha. Kureva kuti ivona vaizosiya mukheto, votendera kuashira Makristu mapsa aya aingari apera kubhabhatijwa o majinja? Bhaibheri rinonanga kudari: “Ivona [vapostori no Makristu amweni o Cijudha,] vakanyarara povakazwa zviro izvi. Votanga kukuja Mwari veciti: ‘Ngo kudaro, Mwari wadavo kuti vandhu vo majinja vakhauye kuti vawane upenyu.’” (Mab. 11:18) Kuva no mavonero akanaka, kwakaita kuti ungano ive no rubatano.

18 Nyamasi unovo, zvinganesa kuva no rubatano, ngokuti vashandiri vokadi va Mwari, vanovha “ku majinja ese, ku mavhumbo ese, ku vandhu vese no ku ndimi jese.” (Ap. 7:9) Ngo kudaro mu ungano zinji, tinovona vandhu vo ndumi jakasiyana-siyana, vanovha ku ndau jakasiyana no zvirovejeso zvakasiyana. Zvaizova zvaushoni kujivhunjisa kudari: “Kureva kuti ndicino mukheto? Kureva kuti mugariro wo nyika ino ngo pamusoro po kunyenyana ngo kwaanovha mundhu, zvirovejeso zvake, zviri kundipsasavo pa manera andinotaja hama jangu?” Ceukijanyi zvakaitika na Pedhru (Khefasi) makore mashoma naadarika apo vandhu vo majinja pavakava Makristu. Ecitungamirihwa ngo mukheto, Pedhru “wakasiya kuha” no Makristu o majinja. Ngo kudaro, Pauro wakamupangira. (Vag. 2:11-14) Itusu tinodikanavo kungwarira maningi kuti titame kuva no mukheto.

“Vandhu Vazinji Vakava Vatendi” (Mab. 11:19-26a)

19. Makristu o Cijudha akatanga kucumaera ani, i ngowapi wakava muviyo?

19 Kureva kuti vateveri va Jesu vakatanga kucumaera vandhu vo majinja vacizivi kusokwa? Ambovonanyi zvakaitika ku Antiyokiya yo Siriya. d Dhorobha iri rainga no vandhu vazinji vo Cijudha i vomajinja no Vajudha avacaizwana. Ngo kudaro Antiyokiya yainga ndau yaushoni yo kucumaera vandhu vo majinja. Vajiji vo Cijudha, vakatanga kucumaera masoko akanaka “ku vandhu vaivereketa Cigiriki.” (Mab. 11:20) Avacaicumaera basi vandhu vanobhuya Cigiriki, asi vaicumaera vandhu vo majinja vacizivi kusokwa. Jehovha wakakomborera basa iri, ngo kudaro “vandhu vazinji vakava vatendi.”—Mab. 11:21.

20, 21. Bharnabha wakakhombija kudini kuzvidodokesa? Itusu tingatevejeresavo kudini mugariro uu wo kuzvidodokesa?

20 Kuti vakwanise kucumaera mu ndima iyi, ungano yakatuma Bharnabha kuti aende ku Antiyokiya. Vandhu vakawanda vaida kuzwa masoko akanaka zvokuti iyena aacaitokwanisa kucumaera ega. Ndiyani waizomubesera pa basa iri kuciripi basi Sauro uwo waizova mupostori ku majinja? (Mab. 9:15; Var. 1:5) Kureva kuti Bharnabha waivona Sauro inga muvengi? Kuciripi kumuvona inga muvengi, Bharnabha wakazvidodokesa maningi. Bharnabha ndiyena wakaenda kopsaka Sauro ku Tarso kuti aviye naye ku Antiyokiya kuti vabesane. Vakagara vese gore rimwe vecibesera vajiji vo ungano yo kondhoyo.—Mab. 11:22-26a.

21 Tingakhombijisa kudini kuti tinozvidodokesa patinonga teciita basa ro kucumaera? Mugariro uu unotibesera kuti tivone zviro zvaticikakwanisi kuita. Tese tino zvatinoziva no zvatinokwanisa kuita. Inga muezaniso, vamweni zvingavarerukira kupa ucapupu ucizivi kurongwa kana kucumaera nyumba ngo nyumba asi zvingavanesera kuita hwiririro no kutangisa jijo jo Bhaibheri. Kudari muno zviri zvese zvamunodikana kuitisa nane, madini kukumbira besero? Mukaita izvi, munozobudirira ushoni no kuva no mudakaro mu basa ro kucumaera.—1 Vak. 9:26.

Ivona “Vakatumira zvo Kubesera Ndizvona” (Mab. 11:26b-30)

22, 23. Hama jo ku Antiyokiya jakakhombijisa kudini kuti jaidisana? Kuitisa kudini vandhu va Mwari vanotevejeravo muezaniso wavo?

22 Mu Antiyokiya, “ndimona makatanga kudaninjwa vajiji kuti Makristu.” (Mab. 11:26b) Zina rokuti Makristu rakatendehwari ndi Mwari, rinovonesa upenyu hwa vaya vanotevejera upenyu hwa Jesu. Vandhu vo majinja povaiva Makristu, kureva kuti vaivonana no Vajudha inga hama jakaivha kuumwari mu ungano? Vonanyi kuti ngozvapi zvakaitika apo pakawanika njara huru mu gore ra 46 Kristu Aviya. e Kareko, vaitambujika ngo njara vainga varombo basi ngokuti avacainga no mare kuti vatenge zvokuha. Zvinovoneka inga kuti Makristu mazinji o Cijudha aigara ku Judheya ainga varombo, ngo kudaro vaida maningi zvokuha. Povakazwa izvi, Makristu o ku Antiyokiya kubatanijavo Makristu o majinja, vakatumira “zvokubesera ndizvona” hama jo ku Judheya. (Mab. 11:29) Ivona vakakhombija rudo hwakakura maningi ku hama javo.

23 Nyamasi unovo vandhu va Mwari vanoitavo zviro zvondhozvo. Patinoziva kuti hama jo nyika imweni kana vo mundharaundha mwedumo vanoda besero, tinotopsaka manera okuvabesera ngo mwoyo wese. Makomisau o Firiyari, vanoronga ngo kukasika Makomisau o Kubesera Vawihwa ngo Ngozi kuti vabesere hama jedu jinonga japsaswa ngo ngozi jinoitika joga inga kuzungunyika ko pasi no ngozi jimweni. Mabasa ese aya o kubesera, anokhombija kuti tinodisana maningi inga hama no hama.—Joh. 13:34, 35; 1 Joh. 3:17.

24. Tingakhombijisa kudini kuti tinozwisisa zvivoniso zvakavona Pedhru pa nyumba yo padenga?

24 Inga Makristu okadi, tinoziva kuti civoniso caakavonari Pedhru, paainga panyezuru po denga ku Jope cinosisira maningi. Tinonamata Mwari acikakheti, iyena anoda kuti tiite ucapupu hwakaperera ngo pamusoro pake inga kucumaera vandhu vese, azvinenyi ndumi yavo, kwavanovha no mugariro wavo. Ngokudaro ngatiteme civaringo co kucumaera vandhu vese vanoda kuashira masoko akanaka o umambo.—Var. 10:11-13.

Hama jedu pajinoda besero, tinodikana kujibesa

a Vajudha vamweni avacaireremeja basa raiizwa ngo musukuti wo matovo. Ngokuti basi iri raibatanija kubata matovo, makarakasa o zvinyama no zvimweni zvaaishandisa zvokuti azvicaivoniwepi inga zvinosisira. Vasukuti vomatovo vaivoniwa inga avacaisisirepi zvokuti avacaitodikana kwenda ku themberi. Nyumba javo jaidikana kugara kunja ko dhorobha pa mametro anokwana kuita 22. Izvi kangaije ndizvona zvakaita kuti nyumba ya Simoni igare “mumbhiripiri mo jombe.”—Mab. 10:6.

b Vonanyi bhokiso rinoti “ Korneriyo no Masoca o Roma.”

c Musoro wokuti “Mazano Akavimbika Okurera Vana,” unowanika mu Murindiri wa 01 ya Novembro wo 2006 pheji 4-7, mu Cishona.

d Vonanyi bhokiso rinoti: “ Antiyokiya yo Siriya,” pa pheji 81.

e Mubudisi wo masoko anozwi Josefa, wakananga kuti “njara huru” iyi yakaitika pa nguva yaaitonga Kraudhiyo (41-54 Kristu Aviya).