1, 2. Ngenyi tinodikana kubhuisana ngo pamusoro pokuti tinotondhojesa kudini vakasuruvara? (Vonanyi pikica yo kutanga.)

SUSI wakati: “No pokhwedera kuita gore mwana wedu naafa, taihwajihwa maningi ngo mukati.” Hama imweni no yafihwa ngo mukaji wayo ngo cibvumbo, yakananga kuti yaizwa “kuhwaja muviri zvicikanangiki.” Zvinosuruvarisa ngo zvokuti vazinji vari kuwanana no kuhwajihwa kwakadari. Mu ungano yo ciKristu nyamasi uno, muno hama no hambzaji jokuti ajicaivetera kufihwa ngo vadiwa vajo, Armagedhoni icito yaguma. Kangaije makatoruza mudiwa kana kuti munotoziva mundhu wakatosuruvara. Kudari ndizvona, mungajibvunjisa kuti, ‘mundhu ano cineso cakadari angawanira kwapi kutondhojwa?’

² Vamweni vanonanga kuti nguva inorapa zvivonje zvese. Waro zvinondoitika kudaro mukuvo wese? Noni imweni yakati, “ndinovona kuti zvakarungama kunanga kuti mashandisiro aanoita nguva mundhu, ngaanobesera kumurapa.”  Civonje co pamuviri cinoda mukuvo no kunasiriwa usoni kuti cirapike. Mukafananavo, zvinoda kutajwa ushoni zve zvinotora nguva kuti kuhwajihwa kurapike. Ngo zvapi zvingabesa, maningi-ningi vari kusuruvara kuti vathuruje kuhwajihwa kwavo?

3, 4. Ngenyi tinova no gwinyiso rokuti Jehovha anozwisisa kusuruvara kwedu?

³ Baba wedu vanozwira pena, Jehovha, ndiena anotipa nyarajo yotinoda. (Verenganyi 2 VaKorinto 1:3, 4.) Iyena ndi muezaniso mukuru wo mundhu anozwira urombo zve anogondesa vandhu vake kudari: “Inini ndini kamare wiya anokupendejera.”—Isaia 51:12; Nduyo 119:50, 52, 76.

⁴ Baba wedu vano rudo vakafihwavo ngo vadiwa vavo, vakadari inga vashandiri vavo Abhirahama, Izaki, Jakobe, Mosi na Mambo Dhavhidhi. (Bziverengo 12:6-8; Mateu 22:31, 32; Maitiro o Vapostori 13:22) Bhaibheri rinokhombija kuti Jehovha ari kuvetera maningi njiku yaanozomusa vagondeki ava. (Jobe 14:14, 15) Ivona vanozodakara no kubusa uhomi hwakakwana pa mukuvo wondhowo. Jehovha wakafihwazve ngo Mwana wake wo dangwe. Bhaibheri rinonanga kuti Jesu waenga “kudakara” ka Mwari mukuvo wese. (Mazwi Akangwara 8:22, 30) Atikwanisi kurangarira kuti Jehovha wakahwajihwa kudini mwoyo ngo kuvona ngo Mwana wake acifa ngo maitiro anohwaja maningi.—Johani 5:20; 10:17.

5, 6. Jehovha anotitondhojesa kudini?

⁵ Tina gwinyiso kamare rokuti Jehovha acatibesera. Ngokudaro, ngative takasujunyuka kuti tiite mukumbiro kwaari no kumubvunja mazwiro okusuruvara no kuhwajihwa kwedu. Zvinotitondhoja maningi kuziva kuti Jehovha anozwisisa mazwiro edu zve anotipendejera. Waro anozwiitisa kudini?

⁶ Jehovha maningi-ningi anoshandisa mujimu mucena wake kuti atitondhoje. (Maitiro o Vapostori 9:31) Jesu wakagondisa kuti baba wedu vanozopa mujimu mucena wavo kuna vese vanoukumbira. (Luka 11:13) Susi wabuiwaya pakutanga, wakati: “Paenga no hwendo hwakawanda maningi hwotaipfukama ngo makokobvi basi, todeketerera Jehovha kuti atitondhoje. Mukuvo wese wo taizvita, rugarisiko kana runyararo hwa Mwari hwaingwarira kamare mwoyo no murangariro jedu.”—Verenganyi VaFilipi 4:6, 7.

7, 8. Ngenyi tina gwinyiso rokuti Jesu anozotitondhoja?

⁷ Jesu paaenga pasi pano, wakatevejera zvakaperera mugariro jakanaka ja Baba wake ngo zvaaibhuya no zvaaiita. (Johani 5:19) Jehovha wakamutumira pasi pano  kuti apendejere “vano mwoyo inohwaja” no “vanocamwa.” (Isaia 61:1, 2; Luka 4:17-21) Vandhu vaizviziva kuti Jesu waizwisisa kutambujika kwavo zve waida kamare kuvabesera.—Vaheberi 2:17.

⁸ Paenga aciri mudoko, Jesu wakafihwavo ngo shamwari no vopaukama. Inga muezaniso, zvinovoneka inga kuti Josefa baba mudoko wake, vakafa Jesu aaciri mujaha. * (Vonanyi masoko o pasi.) Rangariranyi basi manesero ozvaizoita ku mujaha ano rudo wakadari kuti acijikire kusuruvara kwake, kubatanijavo no kuhwajihwa ka mai, hama no hambzaji jake.

9. Jesu wakakhombija kudini kuzwira urombo pakafa Razaro?

⁹ Jesu paaicumaira pasi pano, wakakhombija kuti waizwisisa vandhu zve waivazwira urombo. Inga muezaniso, paakafa Razaro shamwari yake yo pamwoyo, wakahwajihwa maningi pamwe na Maria na Marta. Kuzwira urombo kwake kwakavanga maningi, wotanga kucema, pikija waizviziva kuti waizomumusa.—Johani 11:33-36.

10. Ngenyi tina gwinyiso rokuti Jesu anozwisisa mazwiro otinao nyamasi uno?

¹⁰ Magama o kutondhoja a Jesu aakavereketa kare anotibeseravo kudini nyamasi uno? Bhaibheri rinojekesa kuti Jesu aazivi kucinja. Irona rinoti: “Jesu Kristu ndiyena wondhowo basi, zuro, nyamasi no njiku jese.” (Vaheberi 13:8) Jesu anodanijwa kuti ndi “Mupi wo uhomi” ngokuti tinozowana upenyu hucikaperi ngo pamusoro pake. Anozwisisazve mundhu wakasuruvara zve “anokwanisavo kubesa vaya vanoejwa.” (Maitiro o Vapostori 3:15; Vaheberi 2:10, 18) Ngokudaro, tina gwinyiso rokuti Jesu acandopsasika, panohwajihwa vamweni. Anozwisisa kusuruvara kwavo zve anokwanisa kuvatondhoja “pa ngari yokudikana.”—Verenganyi Vaheberi 4:15, 16.

11. Matahwa api anoanja kumutondhoja?

¹¹ Zvakatahwa ngo pamusoro po kusuruvara kukuru kwakava na Jesu ngo kufa kwa Razaro, ndi rimwe basi ro mativi anotondhoja ari mu Soko ra Mwari. Izvi azvitikahamaji, ngokuti “bzese bzakatahwa kare bzakatahwa kuti tijije, kuti tivetere, ngo ndava yo kuvangirira no runyarajo bzinobva mu Matahwa.” (VaRoma 15:4) Kudari makasuruvara, munowanavo kutondhojwa kunodakajisa kunowanika mu matahwa inga anotevera:

• “Tenji Mwari ari phedo no mwoyo yakakhuvazwa; anoponesa vese vakapera simba.”—Nduyo 34:19, 20.

• “Apo kuthimwa-thimwa kunoengejeka kondiri, maembejero enyu anondidakajisa.”—Nduyo 94:19.

• “Tenji wedu Jesu Kristu, na Mwari Baba wedu, wakatidisa no kutipa unyarajo hucikaperi no ruvetero hwauxoni ngo unyaxa, ngaamuse mwoyo yenyu; amuvangise.”—2 VaTesalònika 2:16, 17.

12. Tingatondhojesa kudini vamweni?

¹² Vakasuruvara vanowanazve kutondhojwa mu ungano yo ciKristu. (Verenganyi 1  VaTesalònika 5:11.) Mungavangisa kudini no kutondhoja vano “mwiha wakacamwa”? (Mazwi Akangwara 17:22) Mucadokanganwa kuti kuna “mukuvo wo kunyarara, no mukuvo wo kuvereketa.” (Mucumaeri 3:7) Imwe noni inodanijwa kuti Dalene yakadurujira kuti vakasuruvara vanodikana kubhuya mazwiro no murangariro javo. Comunodikana kuita ngo cokuvapurukira basi mucikavaphingi. Junia, ano nyavanji vakajiuraya, wakati: “Pikija amukwanisi kunasa kuzwisisa kusuruvara kwavo, cinosisira maningi ngo cokuti munoda kuva no mazviro avo okuhwajihwa.”

13. Ngozvapi zvoticikadikani kukanganwa ngo pamusoro po kusuruvara?

¹³ Atidikani kukanganwa kuti asipi tese tinova no mazwiro no kuasumura ngo njira yondhoyo. Nguva jimweni azvidokwanisiki kunasa kubhuya kuti tiri kuhwajihwa zvakadini. Soko ra Mwari rinoti: “Mwoyo unoziva matambujiko awo; apana anoziva uxoni kudakara kwawo.” (Mazwi Akangwara 14:10) Pikija ariwese akasumura mazwiro aari kuita, azvizivi kureruka mukuvo wese kuti vamweni vazwisise kuti ari kuda kunangenyi kamare.

14. Ngozvapi zvotingananga kuitira kutondhoja vakasuruvara?

¹⁴ Zvingatonesa kuziva kuti ngozvapi zvo kunanga ku mundhu wakasuruvara. Asi Bhaibheri rinonanga kuti “rurimi hwo vazivi hunorapa.” (Mazwi Akangwara 12:18) Vamweni vakawana masoko angashandiswa kuitira kutondhoja vakasuruvara, mu bhurushura Apo Mumwe Munhu Waunoda Anofa. * (Vonanyi masoko o pasi.) Ciro cinobesera maningi kazinji comungaita ngo co kurira “na vaya vanorira.” (VaRoma 12:15) Gaby ano mwamuna vakafa, wakananga kuti njira imwe basi yaanobudisa ndiyona mazwiro ake ngo yokurira. Wakaengejera kudari: “Ngo iyo ndava shamwari jangu pajinorira na inini, ndinowana nyarajo. Pa mukuvo wondhowo, andivi no ushongwe pikija ndakasuruvara.”

15. Tingatondhojesa kudini vamweni kudari tinonesehwa ngo kuzviita? (Vonanyizve bhokiso “ Mashoko o kupendejera anotondhoja.”)

¹⁵ Kudari munovona kuti zvinonesera kunanga ciro cinotondhoja mundhu, zvingareruka kutumira ciphepha, e-mail, mensajhi kana karata. Munganokora vhesi inotondhoja, kunanga mugariro wakanaka womucaceuja waenga no mundhu wafavo kana kubhuya naye murangariro womunoreremeja. Junia wakati: “Kuashira masoko akafupika anovangisa kana mukoka kuitira kopeja mukuvo no maKristu doni zvinondibesera  maningi kupinda zvondinokwanisa kunanga. Zviitiko izvi zvinondiitisa kuti ndijizwe kuti ndiri kudiwa no kutajwa.”

16. Ngoyapi njira inoshanda bhem pa kuda kutondhoja vamweni?

¹⁶ Mukumbiro jedu jinobesera hama no hambzaji jedu jakasuruvara. Tingavaitira mukumbiro kana kutoita mukumbiro navo. Pikija zvinganesa ngokuti mungatodavo kurira, mukumbiro wenyu wo mwoyo wese unova citondhojo cikuru. Dalene acaceuja kudari: “Hambzaji pojaiviya konditondhoja nguva jimweni, ndaijikumbira kuita mukumbiro. Jaita mukumbiro, kazinji pakutanga ajicaikwanisa kuvereketa, asi, no kuvangisira kwese, jaitangisa ngo magama mashoma, padoko ngo padoko izwi rajo raitanga kuzika ushoni jotovereketa zvecibva pa mwoyo kamare. Kuvanga ko gonda ro hambzaji iji, rudo hwajo no kukaya-kaya kwajo kwakavangisa maningi gonda rangu.”

17-19. Ngenyi tinodikana kuramba tecitondhoja vamweni?

¹⁷ Azvikwanisiki kunasa kuziva kuti mundhu angapeja mukuvo wakadini akasuruvara. Panofa mundhu, pa kutanga shamwari zinji no voukama vanovepo kuti vatondhoje vafihwaro. Asi vamweni vavo vakahwirira ku ma muzi kwavo, vakafihwaya vanondosara vacakasuruvara vecida kutondhojwa. Ngokudaro, ivanyi vakanasiririka kuti mubesere. “Xamwari inokuda mu mukuvo wese; yakabahwa kuti iite hama pa bonezi.” (Mazwi Akangwara 17:17) Tinodikana kutondhoja vakasuruvara  pa mukuvo wese pavanonga veticida.—Verenganyi 1 VaTesalònika 3:7.

¹⁸ Mucakanganwa kuti mundhu anganyiswa ngo cibvumbu ngo kusuruvara pa mukuvo uriwese. Izvo zvinoitika ngo ndava yo kukhirira ko makore, mumbo uriwese, mafoto, mabasa kana kunuhira, zvokurijwa kana ngari yo pagore. Mwanarume kana mwanakaji wafihwa ngo waakarovorana nae, paanotanga kuita ciricese ega, cakadari inga kuva pa gungano ro ndharaundha kana pa Cirangarijo, zvinohwaja maningi. Hama imweni yakati: “Ndaivetera kuti njiku yotaizoita gore no ndacadha yaizova inozwisa urombo zve azvicaireruka. Asi hama no hambzaji nganani jakanasirira mabungaijo no shamwari jangu jo pamwoyo kuitira kuti nditame kuva ndoga.”

¹⁹ Mucakanganwa kuti vakasuruvara vanoda kuvangiswa haiwa basi pa mukuvo unosisira. Junia wakadurujira kudari: “Besero no ushamwari zvinopiwa kuciripi ngo kuceukijira ciitiko cikuru co pagore, zvinobesera maningi. Mukuvo jo zviitiko izvi zvo mwoyo wese zvinosisira maningi zve zvinoviisa kutondhoja kwakakura.” Zvokadi kamare, atikwanisi kupeja kusuruvara kana ushongwe hwavo hwese, asi tinovatondhoja ngo kuvaitira zviro. (1 Johani 3:18) Gaby wakati: ‘Ndiri kubonga maningi Jehovha ngo ndava yo vakuru vo ungano vano rudo, vaindibesera pikija no zvineso zvondaisongano nazvo. Ndaijizwa kamare kuti Jehovha wainditaja no rudo hwese.’

20. Ngenyi zvigondiso zva Jehovha zvinopa tondhojo yakakura?

²⁰ Zvinotondhoja kuziva kuti Jehovha, Mwari wo unyarajo hwese anozobvisa cikamwe kusuruvara pa nguva. (Johani 5:28, 29) Mwari anopikira kuti “anozopeja kufa mbhera narini. Tenji Mwari anozopukuta musoji yo mumeso” mo vese. (Isaia 25:8) Pa mukuvo wondhowo, akucazodikizve kurira “na vaya vanorira” ngokuti pa nyika vese vanozodakara “na vaya vanodakara.”—VaRoma 12:15.