1, 2. (a) Zvineso zvapi zvina vazinji nyamasi uno, zve zvingavaitisenyi? (b) Vetero yapi yo gwinyiso inowanika pana Isaia 41:10, 13?

HAMBZAJI IMWENI iri piyona wo nguva jese zve yakarovohwa ngo mukuru wo ungano yakati: “Pikija ndairamba ndina urongwa hwakanaka hwo kumujimu, ndaihwisana no kuthimwa-thimwa ko makore mazinji. Izvo zvaindiitisa kuti hope jitame kuza, zvakadereja uhomi hwangu, zvakapsasa matajiro ondinoita vamwe, zve pa nguva zvaidiita kuti ndide kuramwa.”

² Munokwanisa kuzwisisa mazwiro o hambzaji iyo here? Zvinosuruvarisa kuziva kuti ngo kuti tiri kurarama mu nyika yakashata ya Sathana, tinowanana no kuvangijihwa kwakawanda kunothyisa. Kuezana no nanga (kana cikoti) inocijikira ngarava kuti icadopepa, kuthimwa-thimwa kunotiita kuti tiremehwe kana kurembejeka. (Mazwi Akangwara 12:25) Ngenyi mungathimwa-thimwa? Kangaije makacamwa ngo kufa ko mundhu womunoda kana muri kucungirira ndhendha huruwane kana kuteverehwa. Kangaije muri kuhwisana no kukorondha mbhuri yenyu ina cineso cikuru co upfumi. Pa kufamba  ko nguva, kucamwa kungamuita kuti simba renyu ripere, pikija kutomuruzisa mudakaro wenyu. Asi mungathemba kuti Mwari wakanasiririka kuti amubesere.—Verenganyi Isaia 41:10, 13.

3, 4. (a) Bhaibheri rinoshandisisa kudini gama rokuti “nyara”? (b) Icinyi cingaitisa kuti nyara jedu jipere simba?

³ Bhaibheri kazinji rinoshandisa mativi o muviri kuti risanangure mugariro jakasiana-siana kana zviito zvo mundhu. Inga muezaniso, nyara inonangwa kunokwana mazana mu Bhaibheri. Porinonanga kuti nyara yo mundhu yavangiswa, izvo zvinoreva kuti mundhuwo wavangiswa, wasimbiswa, zve wanasiririka kuti aite ciito. (1 Samueli 23:16; Esdra 1:6) Izvi zvinorevazve kuti ano mavonero akanaka zve ano vetero yo kumbeji.

⁴ Nguva jimweni, Bhaibheri ringananga kuti nyara jo ari wese japera simba. Izvo zvinorevera mundhu wakarembejeka kana waruza vetero. (2 Kronike 15:7; Vaheberi 12:12) Pomunonga mucikazivi co kuita kana kupera simba kana kujizwa kuti ushamwari hwenyu na Jehovha huri kuremba, mungada kuramwa. Mungawana kwapi vangiso? Cicinyi cingamumusa no kumuvangisa kuti mucungirire zve muve no mudakaro?

5. (a) Tingajizwa kudini potinova no zvineso, asi tinodika kuceukijenyi? (b) Zvicinyi zvaticajija?

⁵ Verenganyi Sofonia 3:16, 17. Atidikani kuthya no kurembejeka, kana kutendera kuti nyara jedu jipere simba, potinowanana no zvineso. Baba Wedu vo Rudo, Jehovha, anotikoka kuti tikhandire kuthimwa-thimwa kwedu kwese kwaari. (1 Pedru 5:7) Jehovha anotikorondha kudari ngo zvaaikorondha jinja ro Iziraeri. Iyena wakavabvunja kuti nyara yake “aifupiki kuti aponese.” Iyena nguva jese wakanasiririka kuti aponese vashandiri vake vakagondeka. (Isaia 59:1) Pa musoro uu, tinozobhuisana ngo muezaniso mutatu jinozivika maningi jo Bhaibheri jinotatija kuti Jehovha anoda zve anokwanisa kuvangisa vandhu vake kuti vaite kuda kwake pikija no zvineso zvikuru. Ngativone kuti muezaniso iji jingamuvangisa kudini.

6, 7. Tingajijenyi ngo kunyiswa kwakaitwa vaAmareki ngo vaIziraeri?

⁶ Nopapera mukuvo mushoma vaIziraeri no vabuda mu ushoko ku Ejipita, va Amareki vakavahwisa. Mosi wakabvunja Joshuwa mundhu wo kucunga, kuti atungamirire vaIziraeri kuenda kuhondo. Perepo wakatora Aroni na Huri kuenda ku dundhu raenga phedo. Ngo pondhopo vaikwanisa kuvona maiitihwaro hondo. Vanarume vatatu ava vaitiza ngokuthya hondo here? Andizvopi!

⁷ Mosi wakashandisa zano rimweni rakabesera vaIziraeri kuti vawine pakuhwisana no vaAmareki. Iyena wakabata ndonga ya Mwari wokadi-kadi mu nyara jake wojimusira mudenga. Paaiita izvo, Jehovha waipa simba vaIziraeri ro kuhwisana no vaAmareki. Asi, nyara ja Mosi pojaishasha kana kuyoya jotanga kupera simba, vaAmareki vaitanga kuwina. Aroni na Huri vakaita ciito ngo kukasika kuti vabesere Mosi. “Vakatora buwe voridira pasi, yena wakagara panyezuru paro. Aroni na Huri  vakacijikira mukono yake, umwe ngo divi rimwe, umweni ngo divi rimweni. Kudaro mukono yake yakavanga mbhera kuvira ko zuva.” Hina, ngo ndava yo nyara ina simba ya Mwari, vaIziraeri vakawina pa hondo iyo.—Exodo 17:8-13.

8. (a) Aza wakaitenyi vaEtiopia povaihwisana no Judha? (b) Tingatevejeresa kudini Aza?

⁸ Jehovha wainga akanasiririka kuti ashandise nyara yake ina simba kuti abesere vandhu mu njiku ja Mambo Aza. Bhaibheri rinobhuya maningi ngo pamusoro po masoca, asi masoca arinonanga kuva akawandisa ainga a Zera mu Etiopia, awo aikwana kuita 1.000.000 (miriyau umwe), zve ainga no uzivi. Masoca o Etiopia aiwanda mutengo unokhwedera kupeta uviri masoca a Aza. Aza wakathimwa-thimwa, kuthya kana kurembejeka here? Wakatendera kuti nyara jake jipere simba here? Aazivi! Aza wakakumbira Jehovha kuti amubesere ngo kukasika. Ku mavonero o masoca, zvaivoneka kuti azvicaikwanisika kunyisa vaEtiopia. “Kaveta kuna Mwari bzese bzinokwanisika.” (Mateu 19:26) Mwari wakashandisa simba rake guru zve “wakanyisa vaEtiópia pambeji pa Asa,” wiya wainga no “mwoyo . . . wakatevera [Jehovha], mu kurarama kwake kwese.”—2 Kronike 14:8-13; 1 Majimambo 15:14.

9. (a) Ngenyi Neemia aazivi kusiya basa ro kuvakisazve mufimbiji jo Jerusarema? (b) Mwari wakadavirisa kudini mukumbiro wa Neemia?

⁹ Neemia wakawanenyi naaguma ku Jerusarema? Wakavona vavengi vokubva nyikanja vaihwisa vaJudha, kuitira kuti varegere kuvaka mufimbiji jo Jerusarema. Dhorobha rainga ricizivi kujivirihwa, zve vaJudha vairembejeka. Neemia wakajizwa kudini? Wakarembejekavo, wotendera kuti nyara jake jipere simba here? Haiwa! Kufanana na Mosi, Aza no vashandiri vamweni vakagondeka va Jehovha, Neemia waithemba Jehovha nguva jese. Pa mugariro wakadarivo, Neemia wakaita mukumbiro kuti Jehovha amubesere, zve Jehovha wakamudavira. Mwari wakashandisa ‘simba rake guru no mukono wake wakavanga’ kuti avangise vaJudha. (Verenganyi Neemia 1:10; 2:17-20; 6:9.) Munotenda here kuti Jehovha anoshandisa ‘simba rake guru no mukono wake wakavanga’ kuti avangise vandhu vake nyamasi uno?

10, 11. (a) Sathana anoejesa kudini kupeja simba nyara jedu? (b) Jehovha anoshandisenyi kuti ativangise no kutipa simba? (c) Makabesereka kudini ngo ndhungamiriro ja Jehovha?

¹⁰ Tino cokwadi co kuti Dhiabhu aazorembesi nyara jake. Anozoenderera mberi acitihwisa, acieja kujamisa mabasa edu o ciKristu. Ecishandisa vatongi, vatungamiriri vo zviara no vapanduki, iyena anotinyepera no kuthyisijira. Ngocapi cinangwa cake? Dhiabhu anoda kuti tiregere kucumaira masoko akanaka o Umambo. Asi,  Jehovha anokwanisa zve anoda kutibesera, zve anotipa mujimu wake mucena kuti utivangise. (1 Kronike 29:12) Zvinosisira maningi kuti tikumbire mujimu wa Mwari kuitira kuti tikwanise kuhwisa Sathana no nyika yake yakashata. (Nduyo 18:40; 1 VaKorinto 10:13) Tinobongazve ngo besero rotinowana mu Soko ra Mwari. Rangariranyivo zvakawanda zvatinojija mu mabhuku edu mweji ngo mweji. Masoko a Zakaria 8:9, 13 (verenganyi) akabhuiwa pa mukuvo waivakiswa temberi mu Jerusarema, asi masoko aya angatibesera nyamasi uno.

¹¹ Jehovha anotivangisazve ecishandisa ndhungamiriro yotinoashira pa musongano jedu jo ciKristu, magungano o ndharaundha no o mutundhu, no pa zvikora zvedu zvo umwari. Ndhungamiriro iyo ingatibesera kuti tishandire Mwari ngo zvido zvakanaka, kuva no zvokudadamira, zve kuti tiite mabasa edu o ciKristu. (Nduyo 119:32) Munoda kuwana vangiso inobva ku ndhungamiriro ya Jehovha here?

12. Tinodikana kuitenyi kuti tigare takavanga?

¹² Jehovha wakabesera vandhu vake kuti vanyise vaAmareki no vaEtiopia, zve wakapa Neemia no vaJudha simba ro kupeja mufimbiji jo Jerusarema. Mu njira yakafanana, Mwari anozotipa simba kuti tienderere mberi pa basa redu ro kucumaira pikija no kuthimwa-thimwa kwedu zve pikija no kuzondwa no kutama kudakarira kunotatijwa ngo vamweni. (1 Pedru 5:10) Jehovha aazopeji zvineso zvedu ngo mushamaiso. Kunja kwa izvi, tinodikana kuita divi redu. Kuitisa kudini? Tinodikana kuverenga Soko ra Mwari njiku jese, kunasirira no kuenda kumusongano bviki ngo bviki, kuramba ticiita jijo yo mundhu ega no kunamata ko mbhuri no kuthemba Jehovha ngo kuita mukumbiro. Atidikani kutendera kuti ciricese citikangaije ku zviro zvinoshandisa Jehovha kuti avangise no kutipa simba. Kudari muri kujizwa kuti nyara jenyu jiri kupera simba pa divi riri rese, kumbiranyi besero ra Mwari. Perepo, vonanyi kuti Mwari ari kumupekejesa kudini “simba ro kuda no kuita, ngo kuteveja kuda kwake.” (VaFilipi 2:13) Waro, mungakwanisavo kuvangisa nyara jo vamweni here?

13, 14. (a) Hama imweni yakavangiswa kudini pasure po kufa ko mukaji wayo? (b) Tingavangisa kudini vamweni?

¹³ Jehovha wakatipa ukama hwo pasi pese hwo hama no hambzaji jina rudo, jokuti jingatibesera. Mupostori Pauro wakati: “Musanyi mikono yakarembejeka! Vangisanyi makokobvi akatetepa. Fambanyi mu makwanja akarungama.” (Vaheberi 12:12, 13) MaKristu o kutanga akawana mukhaindi uwo wo besero ricibva ku hama no hambzaji javo. Ndizvonavo na nyamasi uno. Vonanyi muezaniso umwe. Hama imweni noyafihwa ngo mukaji wayo zve yecihwisana no mugariro jimweni jinosuruvarisa, yakati: “Ndakaziva kuti atikwanisi kukheta zvineso zvotinozowanana nazvo, bvaza no nguva yazvinodikana kuguma ndiyona. Mukumbiro no jijo yo mundhu ega zvaidari inga sarvha-vhidha yaiita kuti musoro wangu urambe uri pasezuru po kumwa. Besero ro hama no hambzaji jangu jo kumujimu rakandiembezeravo maningi. Ndakaguma pa kuziva kusisira ko  kuva no ushamwari na Jehovha, mugariro jinonesa jicito jaguma.”

¹⁴ Aroni na Huri vakabesera kuvangisa nyara ja Mosi ngo kujicijikira povaiita hondo no vaAmareki. Nyamasi uno, tingapsakavo njira jo kumusijira no kubesera vamweni. Hama jedu jimweni jiri kutambujika ngo usharuka, zvineso zvo uhomi, kuteverehwa ngo vopambhuri, ndhwaji kana kufihwa ngo wovanoda. Tingavangisazve majaha okuti kazinji anovangijihwa kuti aite zvakashata kana kuti abudirire mu nyika ino. (1 VaTesalònika 3:1-3; 5:11, 14) Psakanyi njira jo kutatija ndijona haraka kuno vamweni pa Nyumba yo Umambo, mu mushando, pa kuha no vamweni kana pomunobhuya no vamweni ngo foni.

15. Magama anovaka angapsasisa kudini hama jedu no hambzaji?

¹⁵ Pasure po kunyisa kwaakaita Aza masoca mazinji o vaAmareki, muphorofita Azaria wakamuvangisa no vandhu vake ngo kunanga kudari: “Asi imwimwi vangisanyi, nyara jenyu jicaremba, ngokuti bziito bzenyu bzinozoaxira mupocero.” (2 Kronike 15:7) Izvi vakaitisa kuti Aza aite cinjo jakawanda kuti amusijire kunamata kwakacena. Mu njira yakafanana, magama enyu anovaka anovangisa vamweni no kuvabesera kuti varambe vacishandira Jehovha. (Mazwi Akangwara 15:23) Zve amudikani kukanganwa kuti mupinguro jenyu pa musongano jinovangisa maningi hama jenyu.

16. Vakuru vo ungano vangatevejeresa kudini Neemia? Ipanyi muezaniso wo mabesehwe omakaitwa ngo hama no hambzaji.

 ¹⁶ Ngo besero ra Jehovha, Neemia no vaJudha vakavangisa nyara javo. Ngo njiku jinokwana kuita 52 basi, vakapeja kuvaka mufimbiji jo Jerusarema! (Neemia 2:18; 6:15, 16) Neemia aacaivonererepi basi, vamweni vecishanda. Iyena wakabeseravo pa kuvaka mufimbiji jo Jerusarema. (Neemia 5:16) Mukuezana, vakuru vazinji vanotevejera Neemia ngo kubesera pa mabasa o kuvaka kana kucenesa no kunasirira-nasirira Nyumba yo Umambo. Vanarume vo rudo avo, vanovangisavo hama no hambzaji jiri kuthimwa-thimwa mu mwoyo ngo kuvafambira no kushanda navo mu kucumaira.—Verenganyi Isaia 35:3, 4.

17, 18. Patinova no zvineso kana tiri kuthimwa-thimwa, tingava no gwinyiso renyi?

¹⁷ Potinoshanda pamwe no hama jedu no hambzaji, zvinovangisa kubatana kwedu. Izvo zvinotibeserazve kuti tivake ushamwari hucikaperi zve zvinovangisa kuthemba kwedu makomborero acazoviiswa ngo Umambo hwa Mwari sasambi. Potinovangisa nyara jo vamweni, tinovabesera kuti vacungirire mugariro jinonesa zve varambe vano vetero yakanaka yo kumbeji. Kusiapo izvo, potinobesera vamweni, zvinovangisa nyara jedu no kutibesera kuti tisotesese kumbeji.

¹⁸ Tikarangarira ngo mabesere aakaita Jehovha no kujivirira vashandiri vake vakagondeka vo kare, gonda redu no kumunyinda kwedu zvinovangiswa. Ngokudaro, pomunova no zvineso no kujizwa kuthimwa-thimwa, ‘nyara jenyu jicadopera simba’! Mungava no gwinyiso ro kuti kudari mukakumbira kuna Jehovha kuti amubesere, nyara yake ina simba inozomubesera no kumutungamirira ku makomborero o Umambo kumbejiyo sasambi.—Nduyo 73:23, 24.