Kwenda ku nda-nda-nda yo zviri mukati

Kwenda ku bhokiso ro zviri mukati

Vabari, Beseranyi Kuvaka Gonda ro Vana Venyu

Vabari, Beseranyi Kuvaka Gonda ro Vana Venyu

‘Majaha no matombozana . . . Simbanyi zina ra [Jehovha] Mwari.’—NDUYO 148:12, 13.

NDUMBO: 88, 115

1, 2. (a) Ngenyi azvizivi kureruka ku vabari kujijisa vana vavo kuti vagonde Jehovha, zve ngoyapi njira imwe yovangazviita ndiyona? (b) Mafundo api marongomuna oticabhuisana wari?

VABARI vamweni vo ku Fransa vakati: “Itusu tinotenda Jehovha, asi izvi azvirevi kuti vana vedu vanozomutendavo. Gonda asipi ciro cinogahwa utaka. Vana vedu vanoriwana padoko ngo padoko.” Imwe hama yo ku Austraria yakatara kudari: “Kubesera kuvaka gonda mu mwoyo mo mwana wenyu kangaije i cineso cikuru maningi.” Yakaengejera kudari: “Mungajizwa kuti muri kujipana no mubvunjo kuti mudakajise mwana wenyu. Asi munozovona kuti ari kumuitazve mubvunjo wondhowo! Mupinguro unokhohwesa kuda kuziva ko mwana wenyu nyamasi andiwopi unozomukhohwesa mangwana.” Vana povanokura, vabari vazinji vanovona kuti vanodikana kudurujirazve shwiro jondhojo ngo maitiro akajeka maningi. Zve vanovona kuti vanodikana kushandisa njira jakasiana-siana kuti vajijise vana vavo kuda Jehovha.

2 Kudari muri mubari, munozvibvunjisa nguva jimweni kuti munozokwanisadi kujijisa vana venyu kuda Jehovha no kuramba vacimushandira pikija povanozokura here? Zvokadi, apana naumwe wedu anokwanisa kuzviita ega. (Jeremia 10:23) Ndiyo ndava tinodikana kuthemba Jehovha kuti atibesere. Iyena wakapa ndhungamiriro jakawanda ku vabari. Mungabesesa kudini vana venyu? (1) Nasanyi kuvaziva. (2) Vajijisenyi zviro zviri mu mwoyo mwenyu ngo pamusoro pa Jehovha. (3) Shandisanyi mufananijo. (4) Kumbiranyi mujimu mucena zve ivanyi anosengerera no vana venyu.

ZIVANYI USHONI VANA VENYU

3. Vabari vangatevejeresa kudini njira yaijijisa ndiyona Jesu vajiji vake?

3 Jesu kazinji waibvunjisa vajiji vake zvovaitenda. (Mateu 16:13-15) Mungatevejeravo muezaniso wake. Pomunobhuya no vana venyu kana kuita ciricese navo, vabvunjisenyi zvovanorangarira zve varegerenyi vamubvunje kuti vanojizwa kudini. Kunanga kuti vano kukana-kana kuri kwese? Imwe hama ino makore 15 o kubahwa yo ku Austraria yakati: “Baba kazinji vaibhuya na inini ngo pamusoro po gonda rangu no kundibesera kuti ndirangarire. Ivona vaindibvunjisa kudari: ‘Bhaibheri rinonangenyi?’ ‘Unotenda zvorinonanga?’ ‘Ngenyi unozvitenda?’ Vaida kuti ndidavire ngo magama angu kuciripi kutevejera avo basi kana kutevejera magama a Mamaa. Pondaikura, ndaikurisa mupinguro jangu.”

4. Ngenyi zvinosisira kuva anosengerera no kudavira mubvunjo jese jo vana venyu? Ipanyi muezaniso.

4 Kudari vana venyu avatendi ciripo-ripoco ciro co zvinojijisa Bhaibheri, ivanyi anosengerera. Vabeserenyi kuwana mupinguro jo mubvunjo javo. Vamwe baba vakati: “Mucadorerusa mubvunjo jo mwana wenyu. Mucadojiregeravo henyu inga jicina shwiro, zve mucadoregera kubhuya shwiro ngokuti ingamuita kuti ingamupserujanyi.” Zvokadi, zvakanaka kuti vana venyu vamuite mubvunjo, ngokuti zvinoreva kuti vanoda kuzwisisa. Pikija Jesu waiita mubvunjo paaenga mwana mudoko. (Verenganyi Luka 2:46.) Umwe mujaha wo ku Dhinamarka wakati: “Pondainanga kuti dangani tiri mu ciara co cokwandi, vabari vangu vakagara vakathiva—pikija kuti vaikaya-kaya ngo pamusoro pangu. Ivona vakadavira mubvunjo jangu jese, vacishandisa Bhaibheri.”

Bhuyanyi ngo pamusoro pa Jehovha njiku jese pomunoita zviro no vana venyu

5. Pikija kudari vana vanotatija kugonda Jehovha, vabari vanodikana kuitenyi?

5 Nasanyi kuziva vana venyu. Mucadorangarira kuti vari kugonda Jehovha ngokuti vanoenda koocumaira no kumusongano basi. Vanozwa kudini kamare ngo pamusoro pa Jehovha, zve vanorangarira kudini ngo pamusoro po Bhaibheri? Itanyi zvamunokwanisa kuti muzive dengani pana ciro cinovanesera kuti varambe vakagondeka kuna Jehovha. Bhuyanyi ngo pamusoro pa Jehovha njiku jese pomunoita zviro no vana venyu. Itiranyi mukumbiro vana venyu, pomunonga munavo no pamunonga muri mwega.

VAJIJISENYI ZVIRI MU MWOYO MWENYU NGO PAMUSORO PA JEHOVHA

6. Vabari povanoenderera mberi vacijija ngo pamusoro pa Jehovha no Bhaibheri, zvinovabesera kudini kuti vajijise vana vavo?

6 Vandhu vaidakarira kupurukira Jesu ngokuti waida Jehovha zve waiziva ushoni Matahwa. Vaizwazve kuti Jesu waivada. Ngokudaro, ivona vaimupurukira ushoni. (Luka 24:32; Johani 7:46) Mu njira yakafanana, vana venyu povanovona kuti muri kuda Jehovha, zvinozovabesera kuti vamudevo. (Verenganyi Deuteronòmio 6:5-8; Luka 6:45.) Ngokudaro, endereranyi mberi mucijija ushoni Bhaibheri, no kuverenga mabhuku edu. Gumanyi pa kuziva zvizinji ngo pamusoro po zviro zvakasika Jehovha. (Mateu 6:26, 28) Pomunoziva zvakawanda ngo pamusoro pa Jehovha, munozokwanisavo maningi kujijisa vana venyu ngo pamusoro pake.—Luka 6:40.

Bvunjanyi vana venyu zvamunojija ngo pamusoro pa Jehovha

7, 8. Pomunoziva ciro ngo pamusoro pa Jehovha, mungaitenyi? Vabari vamweni vakazviitisa kudini izvi?

7 Pomunoziva ciro ngo pamusoro pa Jehovha, cibvunjenyi vana venyu. Zviitenyi nguva iriyese yomunavo, kuciripi basi pomunonasirira musongano kana pa kunamata ko mbhuri. Izvo ngo zvinoita vabari vamweni vo ku Estadhos Unidhos. Ivona vanobhuya ngo pamusoro pa Jehovha no vana vavo povanovona ciro cakanyara co zvakasikwa kana povanoha zvokuha zvaushoni. Ivona vakati: “Tinoceuja vana vedu ngo rudo no kunasiririra kunotiita Jehovha zviro zvese zvaakatipa.” Vamwe varovorani vo ku Afrika dhu Suri vanodakarira kubhuya ngo zvakasikwa povanoshanda mu maminda no vana vavo vaviri vokaji. Inga muezaniso, vangananga ngo mashamisiro ozvinoita kuti mbeu kana njuru ive miti. Vabari avo vakati: “Tiri kueja kukurisa nderemejo huru mukati mo vana vedu ku upenyu no kutama kuzwisisika kwaho kunokahamarisa.”

8 Vamwe baba vo ku Austraria vakatora mwana wavo wo gumi ro makore, voenda nae ku muzeu (nyumba jinovigwa zvo kuzoceukijira). Baba avo vakada kushandisa mukuvo uu kuti vabesere mwana wavo kuti avangise gonda rake no kuvona zvitatijo zvokuti Jehovha ndi Musiki. Ivona vakati: “Takavona citatijo co zvisikwa zvo mujombe ro kare zvaidanijwa kuti amonites no trilobites (zviwanika mu jombe). Zvakatikahamarisa ngokuti zvinyama zvokufa izvi zvainyara, zvainesa kuzwisisa zve zvakakwana—azvizivi kusiana no zvotiri kukwanisa kuvona nyamasi uno. Waro kudari upenyu hwakaphinduka-phinduka kubva pa maitiro acikanesi kuzwisisa kuenda pa maitiro anonesa kuzwisisa, ngenyi zvisikwa zvokare izvi zvinonesa maningi kuzwisisa? Ici cakava cijijo cakandikahamarisa maningi zve ndakacibvunjavo mwana wangu.”

SHANDISANYI MUFANANIJO

9. Ngenyi zvakanaka kushandisa mufananijo? Mufananijo wapi wakashandiswa ngo mai vamweni?

9 Jesu kazinji waishandisa mufananijo. Iyena waijijisa zvijijo zvinosisira ngo kusumura ndhorondho kana ngo kuita muezaniso. (Mateu 13:34, 35) Pamunoshandisa mufananijo, tenderanyi kuti vana venyu vashandise murangariro wavo. Izvo zvinozovabesera kuti varangarire ngo pamusoro po cijijo comuri kuvajijisa waro, vazvizwisise ushoni no kuzocirangarijira. Vanozodakajihwa ngo kujija. Inga muezaniso, vamwe mai vo ku Jhapau vaida kuti vana vavo vaviri vorume vajije njira jakaita ndijoja nyika Jehovha jinotatija matajiro aanotiita. Mwana umwe waenga no makore masere zve umweni waenga no gumi ro makore. Ngokudaro mai avo vakashandisa mufananijo wovanokwanisa kuzwisisa vanevo. Vakapa vana vavo mukaka, sikiri no khofi. Perepo vobvunja vana avo kuti umwe na umwe avaitire kopo yo khofi. Mai vondhovo vakadurujira kudari: “Vana vakaita ngo ubhasopa hwese. Pondakavabvunjisa kuti ngenyi vaingwarira maningi, vakananga kuti vaida kuti khofiyo ibude ngo manera ondinoida. Ndakavadurujira kuti Mwari wakabvenganisa gajhi mu mbhepo ngo kungwarira kwakafanana—ngo maitiro aushoni kotiri.” Vanevo vakadakajihwa ngo kujija cijijo ici, zve avazivi kuzocikanganwa!

You can use simple illustrations to show your children that there must be a Creator (See paragraph 10)

10, 11. (a) Muezaniso wapi womaizoshandisa kuitira kutatija vana venyu kuti kuno Musiki? (Vonanyi pikica yo kutanga) (b) Mufananijo japi jomakashandisa?

10 Mufananijo wapi wamungashandisa kuti mukhombije vana venyu kuti kuno Musiki? Mungabika bhoro no mwana wenyu muno meciteverera ndhungamiro jakatahwa ngo pamusoro po zvinodiwa. Musanangurirenyi kuti ngenyi zvinosisira kuteverera kamare ndhughamiriro jiya kuti bhoro ribude. Perepo pekejanyi mwana wenyu sau guru kana mucero umweni, perepo momubvunjisa kudari: “Unozviziva kuti ndhungamiriro jakashandiswa kuti pabude sau iri?” Tevere, cekanyi sauro ngo pakati, zve momupa njuru imwe. Musanangurirenyi kuti njuru yo sau iyi yakakadari inga ndhungamiriro kuti sau ribude. Iyona ino ndhungamiriro jinodiwa kuti pabude sau. Asi jinonesa maningi kuzwisisa kupinda ndhungamiriro jo kuita bhoro. Maizomubvunjisa kudari: “Wakatara ndhungamiriro jo kuita bhoro ndi mundhu. Waro ndiyani wakatara ndhungamiriro jo kuita sau?” Kudari mwanewo wakura, mungasanangurira kuti, mukati mo njuru yo sau iya muno ndhungamiriro jinoita kuti muti wo musau ubare masau akawanda. Maizovatatijazve mapikica no muezaniso jakawanda jiri pa mapheji 10 mbhera 20 bhurushura redu rino musoro unoti: A Origem da Vida—Cinco Perguntas Que Merecem Resposta.

11 Vabari vazinji vanoverenga no vana vavo musoro jo Despertai! jina mutevejwana wokuti “Teve um Projeto?.” Kudari vana vavo vaciri vadoko maningi, vabari vangadurujira masokoo ngo njira yakareruka. Inga muezaniso, varovorani vamweni vo ku Dhinamarka vakaezanisa ndeki no shiri. Ivona vakati: “Ndeki jakaezana no shiri. Asi, ndeki jingabara manda no kusosova zvindeki here? Kunanga kuti shiri jinoda gavhu kuti mate here? Zve waizoezanisisa kudini kubvuma ko ndeki no kurira kana kucema ko shiri? Waro ndiyani wakangwara maningi—muiti wo ndeki kana Musiki wo shiri?” Pomunobhuisana no vana venyu no kuvaitira mubvunjo, muri kuvabesera kuti vashandise “hwiru” hwavo no kuvangisa gonda ravo kuna Jehovha.—Mazwi Akangwara  2:10-12.

12. Mungashandisisa mufananijo wapi kuti mujijise vana venyu kuti ciricese cinonanga Bhaibheri ngo cokadi?

12 Mungashandisa mufananijo kuitira kujijisa vana venyu kuti ciricese cinonanga Bhaibheri ngo cokadi kamare. Inga muezaniso, maizoverenga Jobe 26:7. (Verenganyi.) Mucabvunja vanva venyu basi kuti masoko ari pa vhesi iyi akabva kuna Jehovha. Kunja kwa izvi, vabeserenyi kuti vasandise murangariro wavo. Maizonanga kuti vandhu mu mukuvo wa Jobe kangaije avacaitendepi kuti nyika apana cakaicijikira. Ivona vaiziva kuti ciricese, cakadari inga bhora kana buwe, cinodikana kugajikwa pa ciri cese. Pa mukuvo wondhowo, akuna naumwe waidavira kuti nyika apana payakacijikira, zvecivoneka kuti kwaenga kucina tereskopio kana naves (mucini jinomburusa masientista). Cijijo ngo cokuti, pikija Bhaibheri rakatahwa kare maningi, irona rinonanga izvona ngokuti rakabva ka Jehovha.—Neemia 9:6.

VAJIJISENYI KUTI NGENYI ZVAKANAKA KUTUNGAMIRIHWA NGO BHAIBHERI

13, 14. Vabari vangajijisisa kudini vana vavo kuti vazwire zvinonanga Bhaibheri?

13 Zvinosisirazve kujijisa vana venyu kuti vanozodara vakazwira zvinonanga Bhaibheri. (Verenganyi Nduyo 1:1-3.) Inga muezaniso, mungakumbira vana venyu kuti varangarire inga kuti vari kuenda koorarama pa cirundu. Ivona vaizodikana kukheta vandhu vamweni kuti vaende koogara navo kondhoyo. Perepo mungabvunjisa kudari: “Kudari vecida kugara zvakanaka kondhoyo, i vandhu vo mushovonyi vavaikheta kwenda navo?” Pakupejisera, maizoverenga VaGalàsia 5:19-23 kuti kuvona mukhaindi vo vandhu vaanoda Jehovha mu nyika imbza.

14 Ngo njira iyi, maizojijisa vana venyu zvijijo zviviri zvinosisira. Cokutanga, Jehovha ari kutijijisa kuti tingava kudini no upenyu unodakajisa wari zve no kuva no runyararo no vamweni. Cocipiri, iyena ari kutijijisa mararamiro otingaita mu nyika imbza. (Isaia 54:13; Johani 17:3) Mungatatijazve vana venyu kuti Bhaibheri rakabesesa kudini hama jedu. Inga muezaniso, psakanyi ndhorovondho yo upenyu mu rimwe ro mabhuku edu, kangaije mu mutevejwana wokuti “Bhaibheri Rinochinja Upenyu” mu Murindiri. Kana bvunjisanyi ariwese mu ungano kuti amubvunje no vana venyu kuti wakatenyi aite cinjo huru kuti adakajise Jehovha.—Vaheberi 4:12.

15. Icinyi cingamubesera kujijisa vana venyu?

15 Shandisanyi kurangarijira kwenyu kuti muite kuti zvamunojijisa vana venyu zvivakwevejere no kuvadakajisa. Rangarijanyi ngo njira jakasiana-siyana jo kuvabesera kuti vadakarire kujija ngo pamusoro pa Jehovha no kukhwedera kwaari. Zve rambanyi meciita izvi pavanokura. Baba vamweni vakati: “Ndakaramba ndecieja kushandisa njira imbza jo kusanangura shwiro jokare.”

KUMBIRANYI MUJIMU MUCENA WA JEHOVHA ZVE IVANYI ANOSENGERERA KU VANA VENYU

16. Pomunojijisa vana, ngenyi zvinosisira kuva anosengerera? Vabari vamweni vakava kudini vanosengerera?

16 Ngo besero ro mujimu wa Jehovha, vana venyu vangava no gonda rakavanga. (VaGalàsia 5:22, 23) Asi zvinozotora guva kuti gonda ravo rive rakavanga. Ngokudaro, ivanyi anosengerera ku vana venyu, zve rambanyi mucivajijisa. Baba vamweni vo ku Jhapau vano mwana wokaji no worume vakati: “Inini no mukaji wangu taingwarira maningi vana vedu. Kubvira pa mukuvo wovainga vadodoko, ndaijija navo museswa 15 njiku jese, kusiyapo basi njiku jotaenga no musongano jo ciKristu. Museswa gumi na mushanu jaireruka maningi kotiri kana kovari.” Umwe muvonereri wo ndharaundha wakatara kudari: “Inga muaruki, ndaenga no mubvunjo jakawanda maningi kana kukana-kana jokuti andizivi kutojibvunjisa. Pa kufamba ko nguva, muzinji jajo jakabhuiwa pa musongano kana pa kunamata ko mbhuri kana pa jijo yo mundhu ega. Ngo iyo ndava kuti zvinosisira maningi kuti vabari vandogare vacijijisa.”

Kuti muve mujijisi wakanaka, imwimwi munodikana kuda Soko ra Mwari (Vonanyi ndima 17)

17. Ngenyi zvinosisira kuti vabari vavangise gonda ravo? Vabari vamweni vo ku Bhermudha vakabesesa kudini vana vavo vokaji kuti vagonde Jehovha?

17 Zvokadi kamare, vana venyu vangajija maningi povanovona kuti imwimwi muno gonda rakavanga kuna Jehovha. Ivona vanozosota zvomunoita. Ngokudaro, rambanyi mucivangisa gonda renyu. Itanyi kuti vana venyu vavone kuti kwamuri imwimwi Jehovha ngo wokadi kamare. Inga muezaniso, baba na mai vo ku Bhermudha povaithya ngo pamusoro po ciricese, vaiita mukumbiro no vana vavo vokaji no kukumbira Jehovha kuti avatungamirire. Vaivangisazve vana vavo kuti vaite mukumbiro pacavo. “Takabvunjazve mwana wedu mukuru wokadi kuti: ‘Gondai Jehovha ngo mwoyo wese, rambai wakabatikana pa basa ro Umambo, zve ucadothya maningi.’ Paakavona muviyo, wakaziva kuti Jehovha ari kutibesera. Izvi zvakaita mushamaiso ku gonda rake kuna Jehovha no Bhaibheri.”

18. Vabari avadikani kukanganwenyi?

18 Vabari, mucakanganwa kuti amukwanisi kuvangijira vana venyu kuti vave no gonda. Imwimwi munosima no kudirijira, asi Jehovha basi ngaanokwanisa kurikurisa. (1 VaKorinto 3:6) Ngokudaro, shandanyi ngo simba pa kujijisa vana venyu vanodiwa ngo pamusoro pake. Munozova no gwinyiso rokuti Jehovha anozokomborera kushanda kwenyu ngo simba.— VaEfeso 6:4.