1, 2. Zvicinyi zvakaitikira Pauro na Sira ku Firipo? (Vonanyi pikica yo kutanga.)

AMBORANGARIRANYI basi. Ainga mahungu. Mamisionario, Pauro na Sira, vainga mucidima zve mukati kamare mo jeri ro ku dhorobha ro Firipo. Avaicaikwanisa kumuka ngokuti soka javo jainga jakasungwa zve musana javo jaihwaja ngokuti vainga vabva kutakwa maningi. (Maitiro o Vapostori 16:23, 24) Pa mangwanani o njiku yondhoyo, mbhungano yo vandhu vainyangajwa, yainga yakavakwhekwherejera ku bazari. Ngo kukasika, Pauro na Sira vakawira mu nyatwa. Vandhu vaya vakavamwesera nguvo no kuvataka maningi ngo muponda. (Maitiro o Vapostori 16:16-22) Kushata kwazvo! Pauro wainga mugari wo Roma, zve waifaneravo kutongwa ushoni. *—Vonanyi masoko o pasi.

² Paainga ari mu jere, Pauro kangaije wakarangarira ngo  pamusoro po zvainga zvakaitika njiku yondhoyo zve ngo pamusoro po vandhu vaigara ku Firipo. Kusiyana no vo madhorobha amweni akabvakacira Pauro, vandhu avo avacainga no sinagoga mu dhorobha mavo. Ngo kudaro vaJudha vainamatira ku ndharaundha yainga kunja ko musuvo jo dhorobha, phedo no ku murambo. (Maitiro o Vapostori 16:13, 14) Kunanga kuti zvakaitika ngokuti akucainga no mutengo wo 10 ro vanarume vo vaJudha, vaidiwaya kuti kuvakwe sinagoga here? Vandhu vaigara ku Firipo vaijikuja maningi ngo kuva vagari vo Roma. (Maitiro o Vapostori 16:21) Kangaije ngozvakavaita kuti varangarire kuti Pauro na Sira, vaingaya vaJudha, avacaizoita vagari vo Roma. Atinasi kuzviziva ushoni, asi tinoziva kuti Pauro na Sira vakafungihwa vacina ndava.

3. Ngenyi tingananga kuti Pauro kangaije wakabararika musoro paakanghwiniswa mu jere, asi ngo api mavonero aakava nao?

³ Pauro kangaije wakarangariravo ngo pamusoro po magumire aakaita ku Firipo. Pa mweji munganani jainga jakapera, Pauro wainga ngo mwombera ko Jombe Egeu, ku Azia Menori. Paainga ari kondhoyo, mujimu mucena mukuhwirijira no kuhwirijira wakamurambija kucumuera ku ndharaundha imweni. Zvaitodari inga mujimu mucena wainga ucimukwevera ku ndau imweni. (Maitiro o Vapostori 16:6, 7) Kwapi? Paainga ari ku Troadhe, iyena wakava no civoniso ecibvunjwa kudari: “Izai kuno, ku Masedónia.” Ndizvona zvaida Jehovha kamare! Ngo kukasika, Pauro wakaenda ku Masedonia. (Verenganyi VaRoma 16:8-10.) Tevere, zvicinyi zvakazoitika? Paakandoguma Masedonia, wakafungihwa mu jere! Ngenyi Jehovha wakatendera kuti izvi zvimuitikire? Waizopeja mukuvo wakadini mu jere? Pikija kuti Pauro wakarangarijijisa ngo pamusoro po zviro izvi, gonda rake rakaramba rakavanga zve wairamba akadakara. Iyena na Sira “vainamata [kana kuita mukumbiro], no kuimbira Mwari ndumbo.” (Maitiro o Vapostori 16:25) Rugarisiko hwa Mwari hwakatondhoja mwoyo no murangariro javo.

4, 5. (a) Mugariro wedu ungatojana kudini no wa Pauro? (b) Mugariro wa Pauro wakacinjisa kudini ngo maitiro aacaivetehwa?

⁴ Makambojizwa inga ndi Pauro here? Kangaije kuno mukuvo wokuti makambokumbira Mwari kuti amubesere kutema civaringo motovona kuti mateveja ndhungamiriro yo mujimu mucena. Asi pikija zvakadakaro, makasongana no zvineso zvakamuita kuti muite cinjo huru mu upenyu. (Mucumaeri 9:11) Perepo, pamunorangarira ngo pamusoro po mugarirowo, mungatojibvunjisa kuti ngenyi Jehovha ari kutendera kuti zviro zvimweni zviitike. Zvicinyi zvingamubesera kucungirira mecithemba Jehovha zvakaperera? Tinowana mupinguro pa zvakazoitikira Pauro na Sira, tevere.

⁵ Pauro na Sira pavainga veciimba, kwakatanga kuitika zviro zvizinji zvavacaivetera. Cokutanga, kwakaitika mudhuma ngo pasi wakavanga. Musuvo jo jere jakafununguka ngo kukasika. Pasure pazvo, njinga javo jakasujunuka. Tevere, Pauro wakakamisa mungwariri wo jere kuti acajiuraya, zve mungwariri wiya no mbhuri yake vakazoguma pa kubhabhatijwa. Fumi co mangwanani, vatongi vakatumira vangwariri kuti vabudise Pauro na Sira mu jere, avakumbire kuti vabve havo mu dhorobha.  Vatongi avo pavaziva kuti Pauro na Sira vainga vagari vo Roma, vakavona kuti vainga vaposa maningi, ngo kudaro vakavaperekeja mbhera vabude. Asi Pauro na Sira vacito vabuda mu dhorobha, vakakumbira kuti vaende koenekana no hambzaji imweni yaizwi Ridhia, yainga yabva kubhabhatijwa. Vakatoshandisa mukana wondhowo kuti vavangise hama jimweni jo ku Firipo. (Maitiro o Vapostori 16:26-40) Mavona macinjire akaita zviro here?

6. Zvicinyi zvaticada kubhuisana no kuhwirijira wari?

⁶ Tinojijenyi ngo zviitiko izvi? Jehovha anoita zvaticikaveteri, ngo kudaro, atidikani kuthimwa-thimwa patinosongana no zvineso. Tinozviziva kuti zvese izvi azvizivi kubuda mu murangariro ma Pauro ngokuti zvaakazotarira hama jo ku Firipo ngo pamusoro po kuthimwa-thimwa no rugarisiko wa Mwari. Pamusoro uno ticazobhuya ngo pamusoro po masoko a Pauro anowanika pa VaFilipi 4:6, 7. (Verenganyi.) Perepo, ticazohwirijira zvicaivehwa zvakaitwa ndi Jehovha, zvinonangwa ngo Bhaibheri. Pakupejisira ticazobhuya kuti “rugarisiko hwa Mwari” hungatibeseresa kudini kuti ticungirire mu zvineso ngo kugonda Jehovha.

7. Pauro wakajijisenyi hama jo ku Firipo pa karata yake, zve tingajijenyivo?

⁷ Ku Firipo hama pajakaverenga karata ya Pauro jakarangirenyi? Uzinji hwajo kangaije vakaceukija zvakaitikira Pauro na Sira zve mabesere akavaita Jehovha mu njira yavacaivetera. Pauro wakavajijisenyi pa karata yake? Cijijo cainga cokuti: Mucathya. Itanyi mukumbiro, munozoashira “rugarisiko hwa Mwari hunopinda uzivi hwese.” Magama awo aida kunangenyi? Vasanduji vamweni vo Bhaibheri vakananga kuti ‘unopinda zvese zvatinorangarira’ kana ‘zvese zvinorongwa ngo vandhu.’ Ngo kudaro Pauro wainga ecinanga kuti ‘rugarisiko hwa Mwari’ hunoshamaisa kupinda zvese zvatingarangarira. Patinovonaya kuti aticina manera pa ndhango jedu, Jehovha anozviziva. Zve iyena anokwanisa zvaticikaveteri.—Verenganyi 2 Pedru 2:9, Shanduro yeNyika Itsva.

8, 9. (a) Pikija Pauro wainga wakaitihwa zvicizivi kurungama ku Firipo, ngozvapi zvakanaka zvakaitika ngo zvakamuitikiraro? (b) Ngenyi hama jo ku Firipo jainga no mathangwe o kuthemba magama a Pauro?

⁸ Karata ya Pauro yakavangisa hama jo ku Firipo pa mukuvo wajainga jecirangarira zvaakajiitira Jehovha pa 10 ro makore ainga apera. Pikija Jehovha wainga akatendera kuti Pauro na Sira vaitihwe zvicizivi kurungama, zviito izvo zvabesera pa ‘kuinikira no kugajikisa zviri pa mutemo masoko akanaka.’ (VaFilipi 1:7) Vatongi vo dhorobha ro Firipo avacaizotevererazve ungano imbza yo ciKristu yaiwanika mu dhorobha iro. Kunanga ka Pauro kuti wainga mugari wo Roma, kangaije zvakapa mukana kuti mujiji Ruka arambe ari ku  Firipo, Pauro na Sira novapinda. Ngo kuva kwake kondhono, Ruka waikwanisa kuengejera padoko kubesera ungano imbza yo ku Firipo.

⁹ Hama jo ku Firipo pajakaverenga karata ya Pauro, jakaziva kuti magama ake aacainga hao o kurangarira kwake. Pauro wainga wakasongana no muejo jinonesa maningi. Pa nguva yaakatararo karata kuno hama ijo, iyena wainga wakafungihwa pa muzi pake ku Roma. Asi waivonesa kuti wainga no “rugarisiko hwa Mwari.”—VaFilipi 1:12-14; 4:7, 11, 22.

10, 11. Tinodikana kuitenyi kudari tecithya ngo ndava yo cineso ciri cese, zve zvicinyi zvatingavetera kwaari?

¹⁰ Zvicinyi zvingatibesera kutama ‘kuthimwa-thimwa ngo ndava iri yese,’ tova no “rugarisiko hwa Mwari”? Magama a Pauro kuno vaFiripo anokhombija kuti patinothya ngo cineso ciri cese, mutombo i kuita mukumbiro. Ngo kudaro, patinothimwa-thimwa, tinodikana kunanga zvese zvatinothyaro pa mukumbiro. (Verenganyi 1 Pedru 5:6, 7.) Pamunoita mukumbiro kuna Jehovha, thembanyi zvakaperera kuti iyena anomukorondha. Nguva jese mugondenyi ngo makomborero ese aanomupa. Zve mucadokanganwa kuti Jehovha angaita ‘zvinopindirija mukumbiro no murangariro yenyu.’—VaEfeso 3:20.

¹¹ Mukufanana na Pauro na Sira, tingatokahamara ngo zvinoita Jehovha kuti atibesere. Azvingavi hazvo zviro zvinokahamaja, asi nguva jese i zviro zvatinoda. (1 VaKorinto 10:13) Izvi azvirevi kuti tinodikana kugarira nyara, tovetera basi kuti Jehovha arungamise zviro kana apeje ndhango yedu. Tinodikana kushanda mukuzwirana no mukumbiro jedu. (VaRoma 12:11) Zviito zvedu zvinovonesa kuti tiri kukumbira ngo mwoyo wese kamare, zve Jehovha anoita divi rake. Atidikani kukanganwa kuti Jehovha angaita zvinopinda zvatinomukumbira no zvatinovetera. Nguva jimweni anotishamaisa ngo kuita zvaticaivetera. Ngo kudaro, ngativone muezaniso munganani jinozovangisa kuthemba kwatinoita kuti Jehovha anokwanisa kuita zvaticikaveteri.

12. (a) Mambo Ezekia wakaitenyi Senakeribhe paakamuthyisijira? (b) Tinojijenyi ngo matongero akaita Jehovha nyatwa iyi?

¹² Mu Bhaibheri, tinowana muezaniso jinovonesa kuti Jehovha anoita zvaticikaveteri. Inga muezaniso, Ezekia paainga mambo wo Judha, Senakeribhe mambo wo Asiria, wakanghwina mu Judha wonyisa madhorobha ese wosiya Jerusarema. (2 Majimambo 18:1-3, 13) Perepo, Senakeribhe wakaviya kuti ahwise Jerusarema. Mambo Ezekia wakaitenyi? Cokutanga, wakaita mukumbiro kuna Jehovha kuti amubesere, perepo wakakumbira mazano kuna Isaia, muphorofita wa Jehovha. (2 Majimambo 19:5, 15-20) Tevere, Ezekia wakakhombija kuti wainga mundhu wakaezanana ngo kupagari zvaaifanera kupagari kuna Senakeribhe. (2 Majimambo 18:14, 15) Pejisire, Ezekia wakanasirira dhorobha kuti vandhu vatame kutambujika dhorobha paraizonga rakatendenejwa ngo vaAsiria.  (2 Kronike 18:14, 15) Mugariro uu wakazoperesa kudini? Jehovha wakatumira ngirozi yake yoviya koparaja 185.000 zvo masoca a Senakeribhe pa usiku humwe basi. Nee Ezekia aacaivetera kuti ngozvaizotika izvi!—2 Majimambo 19:35.

13. (a) Tinojijenyi kubva kuzvakaitika na Jasefa? (b) Zviro zvapi zvicaivetehwa zvakaitika na Sara?

¹³ Rangariranyi basi zvakaitika no mujaha Jasefa. Paainga ari mu gunia ku Egipita, iyena aacairangirira kuti njiku imweni waizova mundhu wo cipiri anosisira maningi mu Egipita kana kuti Jehovha waizomushandisa kuitira kuponesa ukama hwake ku njara. (Genesi 40:15, 41:39-43, 50:20) Atikanakani kuti zviito zva Jehovha zvakapindirija zvese zvairangarihwa ndi Jasefa. Rangariranyivo basi, ngo pamusoro pa Sara, mbiya wa babake Jasefa. Kunanga kuti Sara waivetera kuti Jehovha waizotendera kuti abare mwana wake kamare kuciri wo kubarihwa ngo muranda-kaji here? Sara aacaitorangarira kuti waizobara Izaki.—Genesi 21:1-3, 6, 7.

14. Cicinyi catinothemba kuti Jehovha anozondotiitira basi?

¹⁴ Atingaveteri hedu kuti Jehovha ashandise mushamaiso kuti abvise zvineso  zvedu, nyika imbza icito yaguma. Zve atikumbiri kuti Jehovha aite zviro zvinoshamaisa mu upenyu hwedu. Asi tinoziva kuti Jehovha wakabesera vashandiri vake vakagondeka kareko ngo maitiro anoshamaisa. Iyena aazivi kucinja. (Verenganyi Isaia 43:10-13.) Izvi zvinotipa mathangwe o kuti timuthembe. Tinothemba kuti iyena anozotipa simba ratinoda kuti tiite kuda kwake. (2 VaKorinto 4:7-9) Tinojijenyi ngo muezaniso wa Ezekia, Jasefa, na Sara? Jehovha angatibesera, pikija pa mugario unonesa maningi kuti tirambe takagondeka.

15. Zvicinyi zvinozotibesera kuva no “rugarisiko hwa Mwari” pikija patinova no zvineso, zve tingahuwanisa kudini?

¹⁵ Tingava kudini no “rugarisiko hwa Mwari” pikija patinonga no zvineso? Tinodikana kuramba tino ushamwari hwakavanga na Mwari. Ushamwari uhu hunokwanisika basi ngo ndava yo mupiro wo kujipira hwa Jesu Kristu. Muripo uwu ndi cimwe co zviito zvinoshamaisa zva Jehovha. Ngo muripo uwu, iyena angaregerera zvishaishi zvedu, zve tingava no hana yakacena tokhwedera phedo naye.—Johani 14:6; Jakobo 4:8; 1 Pedru 3:21.

16. Zvicinyi zvinoitika tikava no “rugarisiko hwa Mwari”? Ezanisanyi.

¹⁶ Zvicinyi zvinozoitika kudari tikaashira “rugarisiko hwa Mwari hunopinda uzivi hwese”? Bhaibheri rinonanga kuti ‘hunozorinda’ kana kungwarira mwoyo no murangariro jedu. (VaFilipi 4:7) Gama rakasandujwa kuti ‘kurinda’ raishandiswa ngo masoca zve rainangira cikwata co masoca caigajwa kuti cingwarire dhorobha. Vandhu varirarama mu dhorobha ro Firipo vaingwaririhwa ngo cikwata ico co vandhu. Ivona vaivata veciziva kuti dhorobha rakangwaririhwa. Ngo maitiro amweyo, tikava no “rugarisiko hwa Mwari,” atizothyi zve mwoyo no murangaririo jedu jinotogajana. Tinoziva kuti Jehovha anotitaja zve anoda kuti tibudirire. (1 Pedru 5:10) Kuziva izvi, kunotingwarira kuti titame kunyiswa ngo kuthimwa-thimwa, totoremba.

17. Zvicinyi zvinozibesera kuthemba Jehovha pa dambujiko guru?

¹⁷ Sambiri pano dambujiko guru rinozoguma. (Mateu 24:21, 22) Atizvizivi kamare kuti zvicinyi zvinozotiitikira. Asi atibviri kunyiswa ngo kuthimwa-thimwa mukuvo wondhowo. Itusu atizivi kamare zvinozoita Jehovha, asi tinoziva ushoni Mwari wedu. Tinoziva zvaakaitira vashandiri vake vakagondeka kareko. Tavona kuti azvinenyi zvicinyi zvinoitika, Jehovha anozoita zvese kuti cidisiso cake cizokwanirisike. Zve angazviita ngo maitiro aticikaveteri! Ngo kudaro, pa mukuvo umwe na umwe Jehovha waanotitira ciricese, tinova no mukana mupsa wo kuzwa “rugarisiko hwa Mwari hunopinda uzivi hwese.”