1. Pikija kuti mucadho unotanga ngo mudakaro, vanorovorana waro vangavetera kuwanana nenyi? (Vonanyi pikica yo kutanga.)

MUROVORI paanovona kuseja ko musikane wake pa njiku yo mucadho wavo, vovaviri vanozwa inga kuti mudakaro wavo auzoperi. Povainomorari, rudo hwavo hwo umwe ku umweni hunokura maningi zvokuti vanoda kurovorana, ngo kudaro, vanothembesana kuramba vakagondeka umwe kuno umweni. Pavanotanga upenyu hwavo, pasure po kucadha, vanozodikana kuita cinjo kuitira kuti varambe vakabatana. Jehovha, Musiki wo Mucadho, anoda kuti mucadho umwe na umwe uve no upenyu hwo mbhuri hunobudirira no hunodakajisa, ngo iyo ndava wakapa mbhangiro jo ungwaru jinowanika mu Soko rake, Bhaibheri. (Mazwi Akangwara 18:22) Pikija zvakadaro, Bhaibheri rinotibvunja kuti vandhu vacizivi kukwana vanocadha vacazova no zvineso kana “nyatwa yo muviri.” (1 VaKorinto 7:28) Varovorani vangapungurisa kudini zvineso izvi? Zve maKristu angaitisa kudini kuti mucadho ubudirire?

2. Mukhaindi japi jo rudo jinodikana kukhombijirana varovorani?

² Bhaibheri rinotijijisa kuti rudo i mugariro unosisira. Asi  kuna mukhaindi jakasiya jo rudo jinodikana ngo varovorani pa mucadho. Inga muezaniso, vanodikana kuva no rudo hwo kudisana inga hama no hama zve rudo hwo kudisana inga mukaji no mwamuna. Kudari vakava no vana, rudo hwavo pakati po mbhuri hunozodiwavo maningi. Asi, rudo hunozoitisa kuti mucadho wavo hubudirire kamare nga wiana wakacijikira pa ciambi. Mupostori Pauro wakasanangura mukhaindi uu wo rudo paakananga kudari: “Ariwese wenyu ngaadisise mukaji wake, inga madisiro aanojiita ega, mwanakaji ngaapurukirevo mwamuna wake.”—VaEfeso 5:33.

3. Rudo pa mucadho hunodikana kuvanga zvakadini?

³ Pauro wakatara kudari: “Imwimwivo vanarume disanyi vakaji venyu, inga madisiro aakaita Kristu ku Gungano [kana ungano]; wakajipira koriri.” (VaEfeso 5:25) MaKristu nyamasi uno anotevejera muezaniso wa Jesu ngo kudisana umwe kuno umweni kudari ngo madiro aakaita vajiji vake. (Verenganyi Johani 13:34, 35; 15:12, 13.) Mukaji no mwamuna vo ciKristu vanodikana kudisana maningi zvokuti vanototendera umwe kufira umweni. Asi, kudari pa mucadho pakava no zvineso zvikuru, vamweni vangatozwa kuti rudo hwavo hwaakupera. Icinyi cingavabesera? Rudo hwakacijikira pa zviambi, uhwo “hunokungurira bzese, hunotenda bzese, hunovetera bzese, hunovangirira ku bzese.” Mukhaindi uwo wo rudo “ahuperi kamare.” (1 VaKorinto 13:7, 8) Varovorani vanodikana kuceukija kuti vakaita mbhiko. Vakapikirana kudisana no kuva vakagondeka umwe kuna umweni. Kuceukija izvi, kunozokwevejera maKristu akacadha kuti apsake besero ra Jehovha no kushanda pamwepo kuti vapeje cineso ciri cese.

4, 5. (a) Ngowapi mutoro wo mwamuna inga musoro wo mbhuri? (b) Mukaji anodikana kuvona kudini umusoro hwo mwamuna wake? (c) Icinjo japi jaidikana kuitwa ngo varovorani wamweni?

⁴ Pauro wakananga mutoro wo umwe na umwe wo varovorani paakati: “Vanakaji ngavapurukire vanarume vavo, kudari inga mapurukiriro o vanomuitira Kristu; ngokuti mwanarume ndiyena musoro wo mukaji, kudari inga Kristu ari musoro wo gungano.” (VaEfeso 5:22, 23) Izvi azvirevi kuti mwamuna wakanaka maningi kupinda mukaji wake. Jehovha wakananga ngo pamusoro po basa rinosisira ro mukaji paakananga kudari: “Abzidiki kuti mundhu agare ega. Ndinomuitira mubeseri wakaezana naye.” (Genesi 2:18) Mukaji anodikana kubesera mwamuna wake kuti ave musoro wo mbhuri waushoni. Zve mwamuna anodikana kutevejera muezaniso wo rudo hwa Jesu, uwo ari ‘musoro wo ungano.’ Ngo kuita kudaro, mukaji wake anozwa kugarisika zve anorerukihwa kuti amureremeje no kumubesera.

⁵ Kathy, wakacadha na Fred, wakati: “Inga hambzaji icizivi kurovohwa, andicaitongwepi ngo mundhu zve ndaijisapota ndega. Kurovohwa kwakava cinjo kondiri, ngo kuti ndaidikana kunyinda mwamunangu. Azvicairerukepi nguva jese, asi takakhwedererana maningi inga varovorani ngo kuita zviro ngo njira ya Jehovha.” ^[1] (Vonanyi masoko o kupejisira.) Fred wakati: “Kutema zvivaringo azvicaindirerukirepi. Pondakazocadha, zvakazonyanya kunesa ngo kuti ndaidikana kurangarira kuti tiri vaviri. Asi, ngo kupsaka ndhungamiriro ya Jehovha ngo mukumbiro no kupurukirisisa mazano  o mukaji wangu, zviri kureruka njiku ngo njiku. Ndiri kuzwa kuti tiri cikwata kamare!”

6. Rudo hunoshandisa kudini inga “cisungo cakaperera” co rubatano pakabuda zvineso pa mucadho?

⁶ Mucadho ungavanga kudari varovorani ‘vakacijikirana ngocavo ngo rudo, vecikungurirana. Kudari aripo ana ciricese no mudoni wake.’ Zvecivoneka kuti ivona avazivi kukwana, vanoposerana. Pozvinoitika, vangajija ngo kuposa kwavo, vangajija kuva vanoregerera no kutatija rudo hwakacijikira mu zviambi zvo Bhaibheri. Rudo uhu i “cisungo cakaperera” co rubatano. (VaKolosi 3:13, 14) Varovorani vangatatija rudo uhu ngo kuva vanosengerera no kunaka mwoyo no kutama ‘kugara no runya.’ (1 VaKorinto 13:4, 5) Pakava no kutama kuzwana, zvecikwanisika varovorani vanodikana kueja kupeja mapopeo zuva ricito ravira. (VaEfeso 4:26, 27) Zvinoda kuzvidodokesa no kucunga kuda kunanga kuti “ndiregererevo ngo kukushaishira,” asi kuita kudaro kunobesera kupeja mapope no kuita kuti varovorani vakhwedererane.

7, 8. (a) I mbangiro yapi inopa Bhaibheri ngo pamusoro po kuita bonde ko vandhu vakarovorana? (b) Ngenyi varovorani vanodikana kukhombijirana kunaka mwoyo?

⁷ Bhaibheri rinopa mazano angabesera varovorani kuti vave no mavonero anofanera ngo pamusoro po zvo kuita bonde. (Verenganyi 1 VaKorinto 7:3-5.) Izvi zvinosisira maningi kuitira kuti mukaji no mwamuna vavone mazwiro no zvinodiwa zvo umwe no umweni. Kudari mwamuna akatama kuva wakanaka mwoyo no mukaji wake, mukaji aazodakajihwi pa kuita bonde. Majimwamuna anodikana kutaja vakaji vavo ‘ngo kuziva.’ (1 Pedru 3:7, BMAA) Kuita bonde akudikani kuitiwa ngo kuita ngo kuvangijirana asi hunodikana kukwevejehwa ngo mazwiro o umwe no umweni. Kazinji mwanarume anodavira ngo kukasika asi mwanakaji angava anonoka. Asi nguva yo kuita bonde inodikana kuva inodakarihwa ngo vese vovaviri.

⁸ Bhaibheri arina mutemo kamare jinobhuya ngo pamusoro po mukhaindi no mutengo wo kuvonesa zvikhombijiro zvo rudo kuno mukaji no mwamuna. Asi rinonanga ngo pamusoro po zvikhombijiro izvi. (Ndumbo jo rudo 1:2; 2:6) Varovorani vo ciKristu vanodikana kutajana ngo maitiro o kunaka mwoyo.

9. Ngenyi kudakarira kuita ruvatano no mundhu woticikazivi kurovorana naye azvitendehwi?

⁹ Potinova no rudo hwakavanga kuna Jehovha no mudoni wedu, atizotenderi kuti ariwese kana ciricese kuti cidire pa ngozi mucadho wedu. Vamweni vakarembejeka kana kutoshaishira mucadho wavo ngo kuva no cirovejeso co kuvona zvo umitu-umitu. Tinodikana kutiza kukwevejehwa kuri kwese ku zvo umitu-umitu kana mufumbo umweni wo zvido zvo vatano icikafaneri. Tinotodikana kuramba ciri cese  cinoita kuti zvivoneke inga tiri kutamba no mundhu woticikazivi kurovorana nae teciita inga tinomuda, ngokuti zvaizova kutama rudo. Tinodikana kurangarija kuti Mwari anoziva murangarijo jedu no zviito zvese. Izvi zvinozotibesera kuti tivangise cido cedu co kumudakajisa no kugara takagondeka ku votakarovorana nae.—Verenganyi Mateu 5:27, 28; Vaheberi 4:13.

10, 11. (a) Kurambana kuri kuengejeka zvakadini? (b) Bhaibheri rinonangenyi ngo pamusoro po kuparajana? (c) Icinyi cinozobesera varovorani kuti vatame kuparajana ngo kukasika?

¹⁰ Zvineso zvikuru zvikatama kutongiwa, varovorani vamweni vanotosunga kuparajana kana kurambana. Mu nyika jimweni, uzinji hwo vakarovorana vanorambana. I zvokadi kuti izvi azviitiki mu ungano yo ciKristu. Asi, uzinji hwo varovorani vo ciKristu vari kuva no zvineso zvikuru mu mucadho hwavo.

¹¹ Bhaibheri rinotipa ndhungamiriro iji: “Mwanakaji atame kuparajana no mwamuna wake; kaveta, kudea vakaparajana, mukaji acadorovohwa; nokuti aviirane no mwamuna wake; mwanarumevo ngaatame kurambana no mukaji wake.” (1 VaKorinto 7:10, 11) Varovorani vamweni vangajizwa kuti zvineso zvavo zvakakura maningi zvokuti vanodikana kuparanana. Asi, Jesu wakakhombija kuti kuparajana i shwiro huru paakaphinda zvakananga Mwari pa kutanga ngo pamusoro po mucadho, perepo woengejera eciti: “Mundhu acadoparaja bzakabatanijwa ndi Mwari.” (Mateu 19:3-6; Genesi 2:24) Ngokudaro, Jehovha anoda kuti mukaji no mwamuna vagare vese. (1 VaKorinto 7:39) Tese tinodikana kuceukija kuti tinozvidavirira tega kuna Jehovha ngo zviito zvedu. Izvi zvingatibesera kuti titonge zvineso ngo kukasika zvicito zvakura maningi.

12. Zvicinyi zvingaitisa kuti varovorani vade kuparajana?

¹² Ngenyi varovorani vamweni vanowanana no zvineso zvikuru? Ku vamweni, mugariro wo mucadho wavo asipi wovaivetera, ngo kudaro vari kusuruvara ndiwona. Kazinji zvineso zvinoviiswa ngo kuti umwe nga umwe wo varovorani wakava no makurire akasiya kana kuti ano mazwiro akasiya. Zvineso zvingaviiswavo ngo kutama kuzwana no ukama hwo mwamuna kana hwo mukaji, mashandisire anomuita mare kana marerere amunoda kuita vana venyu. Asi, zvakanaka kuvona kuti varovorani vazinji vo ciKristu vari kukwanisa kutonga zvineso zvavo ngokuti vanotendera kuti Mwari avatungamirire.

13. Ngoapi mathangwe anofanera kuitira kuparajana?

¹³ Pangava no mathangwe anofanera kuti varovorani vaparajane. Mugariro jakashatisisa jakadari inga kuramba ngo cabomo kusapota mbhuri, kutakwa, no kudira pa ngozi kamare upenyu hwo kumujimu ndizvona zvinoitisa kuti vandhu vamweni vapsake kuparaja. Pakava no zvineso zvikuru,  varovorani vanodikana kukumbira besero ro vakuru vo ungano. Vanarume ava vano uzivi hwakawanda zve vanokwanisa kubesera varovorani kuti vashandise mbhangiro ja Mwari mu upenyu hwavo. Varovorani povanokumbira mujimu mucena wa Jehovha, unozovabesera kuti vashandise zviambi zvo Bhaibheri no kutatija mugariro jo ciKristu. (VaGalàsia 5:22, 23) ^[2]—Vonanyi masoko o kupejisira.

14. Bhaibheri rinoti kudini kuno maKristu akacadha no vacinamati Jehovha?

¹⁴ Bhaibheri rinotatija kuti kuna mathangwe akanaka okuti varovorani vagare vese pikija kuti umwe wavo aanamati Jehovha. (Verenganyi 1 VaKorinto 7:12-14.) Mudoni acikatendi “anonaswa” kana kuceneswa ngo kurovorana kwake no mushandiri wa Mwari. Vana vavo vanovoneva kuti “vanasi,” kana kuti vakacena, ngo kudaro vanobvikihwavo ndi Mwari. Pauro wakavangisa varovorani vo ciKristu kudari: “Iwewe mwanakaji unoziva dangani unozokwanisa kuponesa mwamuna wako, kani? Na iwewe, mwanarume, unoziva dangani unozokwanisa kuponesa mukaji wako, kani?” (1 VaKorinto 7:16) Kuno muezaniso jakawanda jo vakaji no majimwamuna vo ciKristu vakabesera vovakarovorana navo kuti vave vashandiri va Jehovha.

15, 16. (a) Bhaibheri rinopa mbhangiro yapi ku vakaji vo ciKristu vana majimwamuna acikashandiri Mwari? (b) Cicinyi cinodikana kuita muKristu kudari ‘mundhu aciripi mutendi akada kujireesa’?

¹⁵ Mupostori Pedhru wakapangira vakaji vo ciKristu kuti vazwire majimwamuna avo, “kuti, nokunyati vamweni avatendi izwi ra Mwari, vanyiswe” haiwa “ngo mazwi, kaveta ngo bziito bzo vakaji vavo, vecivona maitiro enyu akanaka no o kureremeja.” Kusiyapo basi kuvereketa ngo pamusoro po zvaanotenda mukuvo wese, mukaji angabesera kuti mwamuna wake atende cokwadi  paanotatija mujimu “wokuthiva no kunyarara.” Uwo uno “mutengo panyasi pa Mwari.”—1 Pedru 3:1-4.

¹⁶ Tingati kudini kudari murovorani aciripi mutendi akakheta kuparajana? Bhaibheri rinoti: ‘Kaveta, mundhu aciripi mutendi akada kujireesa, ngaaree hake. Mutendi, hama nokuti hambzaji, asipi xoko. Mwari wakamudana ku rugarisiko [kana runyararo].’ (1 VaKorinto 7:15) Pikija kuparajana kungaviisa runyararo muvorovari ari muKristu aazivi kusujunuka kuti arovore kana kurovohwa no umweni, kuzwirana no zvinonanga Bhaibheri. Asi aadikani kueja kuvangijira muvorovorani acikatendi kuti varambe vari vese. Pa kufamba konguva, mudoni acikatendi angazosunga hake kuviya, acida kumusijira mucadho. Kumbejiyo, iyena kangaije angatozova mushandiri wa Jehovha kumbejiyo.

17. Icinyi cinodikana kudihwa pa kutanga ngo varovorani vo ciKristu?

¹⁷ Ngokuti tiri kurarama ku mugumo wo “njiku jokupejisira,” tiri mu “mukuvo wokunesa.” (2 Timoti 3:1-5) Ngo iyo ndava tiri kuda kujivirihwa ngo kuva no ushamwari hwakavanga na Jehovha. Pauro wakatara kudari: “Nguva i doko. Vaya vano vakaji, ngavaite inga vacina . . . Vanobata bzo nyika inga vacikabati bzo nyika.” (1 VaKorinto 7:29-31) Pauro aacainangepi kuti vakarovorana vaidikana kureja-reja vovakarovorana navo. Asi, zvecivoneka kuti tiri kurarama mu njiku jokupejisira, tinodikana kudira kunamata kwedu Jehovha pa kutanga.—Mateu 6:33.

18. Ngenyi zvinokwanisika ku maKristu kuva no mucadho unodakajisa no unobudirira?

¹⁸ Mu mukuvo uno wo kunesa, tiri kuvona mucadho muzinji jicipera. Zvinokwanisika kuva no mucadho wakadakara no unobudirira? Zvinokwanisika, kudari tikaramba tiri phedo na Jehovha no vandhu vake, kushandisa zviambi zvo Bhaibheri no kutendera ndhungamiriro yo mujimu mucena wa Jehovha. Patinoita izvi, tinoreremeja “bzakabatanijwa ndi Mwari.”—Marco 10:9.