1. Adhamu na Evha novapera kushaisha, Jehovha wakasanangurenyi ngo pamusoro po muvengi wedu?

ADHAMU waizviziva kuti nyoka ajivereketi. Ngo kudaro, paakazwa kuti nyoka yainga yakabhuya na Evha, kangaije Adhamu wakazwisisa kuti wainga mujimu kamare waivereketaro. (Genesi 3:1-6) Adhamu na Evha avacaizviziva kuti mujimu wondhowo wainga ani. Pikija zvakadaro, Adhamu wakasana kubatana no waacikazivi zve wopandukira Baba wake vo mugore vano rudo. (1 Timoti 2:14, Bhaibheri Mazwi Akacena aMwari) Ciriporipoco, Jehovha wakatanga kusanangura zvizinji ngo pamusoro po muvengi uwo waishata zve wakagondisa kuti iyena waizogumisira ngo kuparajwa. Asi Jehovha wakangwaja kuti pa kufamba ko nguva, mujimu wakavereketeya ucishandisa nyoka, waizohwisa vese vaya vanoda Mwari.—Genesi 3:15.

2, 3. Ngorapi ringava thangwe rakaitisa kuti Jehovha adurujire padoko ngo pamusoro pa Sathana, Mesia acito aviya?

² Jehovha aazivi kumbotibvunja zina ro ngirozi iya yakamupandukiraya. * (Vonanyi masoko o pasi.) No padarika 2.500 o  makore kupanduka no kwaitika mu munda wo Edheni, Jehovha wakasanangura kuti mupandukiri wiya wainga ani. (Jobe 1:6) Iyena anozivika ngo zina rokuti “Sathana” rinoda kureva “Muphikizi.” Mu Matahwa o ciHebheru, zina iri rokuti Sathana, tinoriwana mu mabhuku matatu basi: 1 Kronike, Jobe na Zakaria. Ngenyi kwakabhuiwa padoko basi ngo pamusoro po muvengi uu, Mesia acito aviya?

³ Jehovha aazivi kubatanija mu Matahwa o ciHebheru zviro zvizinji ngo pamusoro pa Sathana no zvaakaita. Pa musoro pa zvese, cidisiso co Matahwa o ciHebheru cainga co kubesera vandhu kuti vazive no kutevera Mesia. (Luka 24:44; VaGalàsia 3:24) Mesia paakaguma, Jehovha wakashandisa iyena no vajiji vake kuti vadurujire zvizinji zvatinoziva nyamasi ngo pamusoro pa Sathana no ngirozi jakabatana nayena. * (Vonanyi masoko o pasi.) Izvi zvinofanera, ngo kuti Jehovha anozoshandisa Jesu no vokuzojwa kuti vaparaje Sathana no vatevereri vake.—VaRoma 16:20; Apokalipsi 17:14; 20:10.

4. Ngenyi atidikani kuthya Dhiabhu?

⁴ Mupostori Pedru wakasanangura Sathana Dhiabhu inga ‘mbhondoro inobhoonga’ zve Johani wakamudanija “nyoka” zve “cikara.” (1 Pedru 5:8; Apokalipsi 12:9) Asi itusu atidikani kuthya Dhiabhu. Simba rake rina parinongumira. (Verenganyi Jakobo 4:7.) Itusu tina jiviriro ra Jehovha, Jesu, no ngirozi jakagondeka. No besero ravo, tingahwisana no muvengi wedu. Asi pikija zvakadaro, tinodikana kuziva mupinguro jo mubvunjo mutatu jinosisira maningi: Sathana anocengeja ani? Iyena anoejesa kudini kucengeja vandhu? Zve ngozvapi zviro zvaacikakwanisi kuita? Ngatibhuisanenyi ngo mubvunjo iji zve tovona kuti zvicinyi zvatingajija.

5, 6. Ngenyi utongi hwo vandhu aukwanisi kuviisa cinjo jinodiwaya maningi ngo vandhu?

⁵ Ngirozi zinji jakabatana na Sathana pa kupandukira Mwari. Ndambi icito yaitika, Sathana wakaeja jimweni kuti jive no vatano no vanakaji. Bhaibheri rinosanangura izvi ngo manera okufananija parinonanga kuti cikara cakaderuka kubva mugore pomwe no zviuri zvo ndhondho. (Genesi 6:1-4; Juda 1:6; Apokalipsi 12:3, 4) Ngirozi iji pajakasia mbhuri ya Mwari, ijona jakazvidira pasi po utongi wa Sathana. Atidikani kurangarira kuti ngirozi iji i cikwata cicikazivi kurongeka. Ku ndau yo kumujimu icikavoneki, Sathana wakagaja utongi hwake ecitevejera Umambo hwa Mwari. Iyena wakazviita mambo pacake zve iyena wakaronga madhimoni, womapa simba zve womaita vatungamiriri o nyika.—VaEfeso 6:12.

⁶ Sathana anoshandisa sangano rake kuti avonerere utongi wese wo vandhu. Tingava no gwinyiso yazvo, ngo kuti iyena wakakhombija Jesu “umambo hwese hwo nyika,” woti: “Ndinozokupa utongi no uthende hwo  umambo uhu, ngokuti bzese bzakapuwa inini; ndinobzipa wiya wondinoda.” (Luka 4:5, 6) Pikija zvakadaro, utongi uzinji unoita zviro zvakanaka kuna vagari vavo zve vatungamiriri vamweni vanoda kubesera vandhu ngo mwoyo wese. Asi akuna mutungamiriri anokwanisa kuita cinjo jatinodaya maningi.—Nduyo 146:3, 4; Apokalipsi 12:12.

7. Kusiapo basi kushandisa utongi, Sathana anoshandisa kudini ciara co manyepo pomwe no zvokutengeserana mu nyika? (Vonanyi pikica yo kutanga.)

⁷ Sathana no madhimoni ake vanoshandisavo ciara co manyepo no zvokutengeserena mu nyika yese kuti vapause “nyika yese yo pasi pano,” kana vandhu vese. (Apokalipsi 12:9) Sathana anoshandisa ciara co manyepo kuti andhandhanise manyepo ngo pamusoro pa Jehovha zve iyena anoejavo kuviga zina ra Mwari. (Jeremia 23:26, 27) Inga muviyo, vandhu vano mwoyo wakanaka vanorangarira kuti vari kunamata Mwari kuveni zvokadi kamare ivona vari kunamata madhimoni. (1 VaKorinto 10:20; 2 VaKorinto 11:13-15) Sathana anoshandisazve zvokutengeserana mu nyika kuti andhandhanise manyepo, inga manyepo o kuti mare no zviro zvimweni zvinoita kuti vandhu vadakare. (Mazwi Akangwara  18:11) Vaya vanotenda manyepo aya vanopeja nguva yavo mu upenyu vecishandira “Upfumi” kuciripi Mwari. (Mateu 6:24) Pikija ivona vanoda Mwari, rudo hwavo ngo zviro zvokunyama unozoguma pa kuvanga maningi zvo kuti rudo hwavo na Mwari hwapora.—Mateu 13:22; 1 Johani 2:15, 16.

8, 9. (a) Zvijijo zvapi zviviri zvatinojija kubva ko zvakaitwa ndi Adamu, Evha, pomwe no ngirozi jakapandukaya? (b) Ngenyi zvakanaka kwatiri kuziva kuti Sathana ari kutonga nyika?

⁸ Pano zviro zviviri zvinosisira maningi zvatinojija ngo zvakaita Adhamu, Evha no ngirozi jakapandukaya. Cokutanga, tinojija kuti kuna mativi maviri basi zve tinodikana kusana divi rimwe. Tingava ku divi ra Jehovha kana ku divi ra Sathana. (Mateu 7:13) Cocipiri, tinojija kuti vese vanobatana na Sathana vanobesereka ko nguva shomani basi. Adhamu na Evha vakava no mukana wo kusana pacavo zvakanaka no zvakashata. Zve madhimoni akakwanisa kuwana simba ku utongi hwo vandhu. (Genesi 3:22) Asi kusana divi ra Sathana mukuvo wese kuna muviyo wakashata. Akuna muviyo uri wese wakanaka hao!—Jobe 21:7-17; VaGalàsia 6:7, 8.

⁹ Ngenyi zvaushoni kotiri kuziva kuti Sathana ari kutonga nyika? Izvo zvinotibesera kuva no mavonero aushoni ngo utongi zve zvinotindundira kuti ticumaere masoko akanaka. Tinozviziva kuti Jehovha anoda kuti tireremeje utongi. (1 Pedru 2:17) Iyena anovetera kuti tizwire mutemo javo kudari jicikahwisani no ndhungamiro jake. (VaRoma 13:1-4) Asi tinozvizivazve kuti tinodikana kuramba ticina kwatakapeamira zve narini atidikani kubesera partidhu iri yese kana mutongi ari wese. (Johani 17:15, 16; 18:36) Ngo kuti tinozwisisa kuti Sathana ari kueja kuviga zina ra Mwari no kushoresa mugariro Wake, tinoita zvese zvatinokwanisa kuti tijijise vandhu cokwadi ngo pamusoro pa Mwari wedu. Itusu tinodada maningi ngo kudanijwa  ngo zina rake no kurishandisa. Rudo hwa Mwari unosisira maningi kupinda rudo wo upfumi kana zviro zvimweni.—Isaia 43:10; 1 Timoti 6:6-10.

10-12. (a) Sathana wakashandisa nyambo yapi kuti aeje ngirozi jimweni? (b) Tinojijenyi ngo zvakaita ngirozi iji?

¹⁰ Sathana anoshandisa njira jinobudirira kuti akwevejere vamweni. Kuti avaitise kuda kwake, pa nguva jimweni anoshandisa nyambo kuti avakhevejere zve pa nguva jimweni anoeja kuvashora.

¹¹ Sathana wakashandisa nyambo kuti aeje ngirozi jakawanda. Kangaije iyena waijisotesesa ko mukuvo wakareba kuti avone zvaangashandisa kuti ajieje. Ngirozi jimweni jakaruma nyambo iyana jotoita vatano no vanakaji. Vana vajo vakava magakanyara awo aiita zvakashata kuna vandhu vaivatendeneja. (Genesi 6:1-4) Kusiapo kushandisa uhure basi kuti aeje ngirozi iji, kangaije Sathana wakajigondisa kuti ijona jaizotonga pakati po vandhu. Mu njira iyi, Sathana wakaeja kuphingaija kukwanirisika ko ciporofita ca Jehovha ngo pamusoro po ‘jija ro mwanakaji.’ (Genesi 3:15) Asi Jehovha aazivi kutendera kuti abudirire. Iyena wakaviisa Ndambi, iyo yakaparaja mazano ari ese airongwa ndi Sathana no madhimoni.

¹² Tinojijenyi nga izvi? Uhure no kujikuja ndi mushovo wo nyambo jinobudirira maningi. Ngirozi jakabataneya na Sathana jainga jakapeja makore akawanda mugore na Mwari! Pikija zvakadaro, uzinji hwajo hwakatendera kuti zvido zvakashata zvikure, zve zvidozvo zvakaguma pa kuvanga kamare. Tinodikana kuceukija kuti azvinenyi kuti tino makore akadini tecishandira Jehovha, zvido zvakashata zvingamera muji mu mwoyo mwedu. (1 VaKorinto 10:12) Ngo iyo ndava, mukuvo wese tinodikana kusotesesa zviri mu mwoyo mwedu zve toramba murangariro jese jo uhure no kuzvikuja ko umbau!—VaGalàsia 5:26; verenganyi VaKolosi 3:5, Shanduro yeNyika Itsva.

13. Ngo wapi mushovo umweni wo nyambo unoshandiswa ndi Sathana zve tingautizisa kudini?

¹³ Mushovo umweni wo nyambo unoshandiswa  ndi Sathana i kuda kuziva zviro zvo masaramuso. Nyamasi uno, iyena anoeja kubata vandhu vanoda kuziva ngo zvo madhimoni ngo kushandisa manamatiro o kunyepa pomwe no mabungaijo. Mavhidhio, mavhidhio gemi no mukhaindi umweni o mabungaijo angaita kuti zviro zvo masaramuso zviite inga zvinonyaukirisa. Tingatizisisa kudini nyambo iyi? Itusu atidikani kuvetera kuti sangano ra Jehovha ritipekeje rista yo mabungaijo akanaka no akashata. Tinodikana kuroveja hana yedu kuti tikwanise kukheta zviro zvakanaka zvakacijikira mu zviambi zva Jehovha. (Vaheberi 5:14) Zve kudari rudo hwedu na Mwari ukatama ‘kuva no ucengeji’ tinozokheta ngo ungwaru. (VaRoma 12:9, Shanduro yeNyika Itsva) Mucengejeri anonanga zvimweni perapo woita zvimweni. Ngokudaro, patinokheta mabungaijo, tingajibvunjisa kuti: ‘Ndiri kuteverera zviambi zvimwezvo zvadinobvunja vamweni kuti vazviteverere here? Vajiji vangu vo Bhaibheri kana vandhu vandinofambira vanorangarirenyi vakavona mabungaijo andinosana? Patinoteverera zviambi zvimwezvo, zvatinobvunja vamweni kuti vatevererevo, zvinozoreruka kwatiri kuramba nyambo ya Sathana.—1 Johani 3:18.

14. Sathana anoejesa kudini kutishora zve tingarambisa kudini takavanga?

¹⁴ Sathana anoejavo kutishora no kutithyisijira kuti titame kuva vakangodeka kuna Jehovha. Inga muezaniso, iyena angashandisa utongi kuti urambise basa redu ro kucumaera. Iyena angakukumijira vadoni vedu vo kubasa kana vo ku cikora kuti vatishore ngo kuti tinoteveja ndhungamiriro jo mu Bhaibheri. (1 Pedru 4:4) Sathana angakukumijiravo ukama wedu ucikatendi, uwo unorangarira kuti uri kuda kutibesera asi wecieja kutirambisa kuti ticaenda ku musongano. (Mateu 10:36) Tingaitenyi kuti tirambe takavanga patinoshohwa ndi Sathana? Atidikani kukahamara ngo kuhwiswa kondhoko, ngo kuti tinozviziva kuti Sathana ari pa hondo nesu. (Apokalipsi 2:10; 12:17) Cimwenizve, tinodikana kuceukija shwiro huru: Sathana wakananga kuti itusu tinoshandira Jehovha basi kudari zviro  zvikatama kunesa asi kudari zvikanesa tinoramba Mwari. (Jobe 1:9-11; 2:4, 5) Pejisire, mukuvo wese tinodikana kukumbira Jehovha kuti atipe vangiso. Ceukijanyi kuti narini Jehovha aazotisii.—Vaheberi 13:5.

15. Sathana angativangijira kuti tiite zvaticikadi kuita here? Sananguranyi.

¹⁵ Sathana aangavangiriji vandhu kuti vaite zviro zvovacikadi. (Jakobo 1:14) Vazinji mu nyika avatozvizivi kuti vari ku divi ra Sathana. Asi mundhu paanojija cokwadi, anodikana kusana kwapi kwaanoda kuva, kuva ku divi ra Jehovha kana ra Sathana. (Maitiro o Vapostori 3:17; 17:30) Kudari takasunga kuzwira Mwari, Sathana aangakwanisi kuphwaya kugondeka kwedu.—Jobe 2:3; 27:5.

16, 17. (a) Ngo zvapi zvimweni zvicikakwanisi kuitwa ndi Sathana no madhimoni? (b) Ngenyi atidikani kuthya kuita mukumbiro ngo izwi guru kuna Jehovha?

¹⁶ Pana zviro zvimweni zvo kuti Sathana no madhimoni ake avangaiti. Inga muezaniso, Bhaibheri arizivi kumbonanga kuti ivona vangakwanisa kuziva zviri mu murangariro mwedu no mu mwoyo. Jehovha na Jesu ndivona basi vangazviziva. (1 Samueli 16:7; Marco 2:8) Waro, tinodikana kuthya tikavereketa kana kuita mukumbiro ngo izwi guru, ngo kuti Dhiabhu no madhimoni ake vonozozwa zvatiri kunanga zve vozozvishandisa kuti vatihwise here? Haiwa! Ngenyi tinonanga kudaro? Rangariranyi ngo kuezanisira uku: Itusu atithyi kuita zviro zvaushoni mu basa ra Jehovha ngo kuti Dhiabhu angativona. Mu njira yakafanana, atidikani kuthya kuita mukumbiro ngo izwi guru ngo kuti Dhiabhu angatizwa. Cimwenizve, kazinji Bhaibheri rinonanga kuti vashandiri va Mwari vaiita mukumbiro ngo izwi guru zve atito taverenga kuti ivona vaithya ngo kuti Dhiabhu waizovazwa. (1 Majimambo 8:22, 23; Johani 11:41, 42; Maitiro o Vapostori 4:23, 24) Kudari tikaita zvatinokwanisa kuti tiverekete no kuita zvaanoda Mwari kwatiri, tingava no cokwadi co kuti Jehovha aazotenderi kuti Sathana atikhuvaze mbhera narini.—Verenganyi Nduyo 34:8.

¹⁷ Tinodikana kuziva muvengi wedu, asi atidikani kumuthya. Pikija tiri vacizivi kukwana, no besero ra Jehovha tingakwanisa kunyisa Sathana! (1 Johani 2:14) Kudari tikahwisana naye, iyena anozotitiza. (Jakobo 4:7; 1 Pedru 5:9) Nyamasi uno, tiri kuvona kuti Sathana ari kuhwisa maningi-ningi majaha no vasikane. Waro, vangacijikirisa kudini pa kuhwiswa na Dhiabhu? Tinozobhuisana nga izvi pa musoro unotevera.