Kwenda ku nda-nda-nda yo zviri mukati

Kwenda ku bhokiso ro zviri mukati

Tevejanyi Rutendo no Kuzwira kwa Nowa, Dhanieri na Jobe

Tevejanyi Rutendo no Kuzwira kwa Nowa, Dhanieri na Jobe

‘Nowa, Dhanieri, Jobe . . . Vaizoponesa upenyu hwavo ngo ndava yo kururama kwavo.’—EZEKIELI 14:14, Shanduro yeNyika Itsva.

NDUMBO: 89, 119

1, 2. (a) Ngenyi kupopora muezaniso wa Nowa, Dhanieri na Jobe kunotivangisa? (b) Ngowapi mugariro wainga na Ezekieri paakatara masoko anowanika pana Ezekieli 14:14, Shanduro yeNyika Itsva?

MURI kusongana no zvineso zvakadari inga kuhwaja, kutama mare kana kuteverehwa here? Nguva jimweni zvinonesa kuti mudakare mu kushandira kwenyu Jehovha here? Kudari muno mazwiro akadaro, kupopora muezaniso jakadari inga ja Nowa, Dhanieri no wa Jobe zvingamuvangisa. Vanarume ava vainga vacikazivi kukwana zve vainga no zvineso zvakaezana no zvatiri kusongana nazvo nyamasi. Nguva jimweni, upenyu hwavo hwaitonga pa ngozi. Asi ivona vaindoramba vakagondeka kuna Jehovha zve iyena waivavona inga muezaniso wo gonda zve wokuzwira.—Verenganyi Ezekieli 14:12-14, Shanduro yeNyika Itsva.

2 Ezekieri wakatara masoko o vhesi yo musoro wedu ku Bhabhironi mu makore 612 Kristu acito waviya. * (Vonanyi masoko o pasi.) (Ezekieli 1:1; 8:1) Azvizivi kutora nguva yakareba Jerusarema riparajwe mu gore ra 607. Kwainga no vandhu vashoma basi mu Jerusarema vainga vakagondeka zve vaizwira inga ndi Nowa, Dhanieri na Jobe zve ivona vakapokonyoka. (Ezekieli 9:1-5) Jeremia, Bharuki, Ebhedhi-mereki no vaRekabhita ndi vamwe vavo.

3. Zvicinyi zvatinozojija pa musoro uno?

3 Mukuezana, nyamasi uno vandhu vanovoniwa ndi Jehovha kuva vakarungama inga ndi Nowa, Dhanieri na Jobe, ndivona basi vanozopona pa kupera ko nyika ino yakashata. (Apokalipsi 7:9, 14) Ngokudaro, ngatende tijije kuti ngenyi Jehovha wakashandisa vanarume vatatu ava inga muezaniso wo vandhu vakaita zvakanaka pamberi pake. Tinozobhuya ngo (1) zvineso zvakasongana na umwe na umwe wavo zve (2) tingatevejeresa kudini gonda ravo no kuzwira.

NOWA WAKAVA WAKAGONDEKA ZVE ANOZWIRA KO MAKORE ANODARIKA 900!

4, 5. Ngozvapi zvimwe zvo zvineso zvakasongana na Nowa zve zvicinyi zvinoshamaisa ngo pamusoro pake?

4 Zvineso zvapi zvimweni zvakasongana na Nowa? Mu nguva ya Enoki cekurukuruhwe wa Nowa, vandhu vainga vakashatisisa kamare. Ivona vakavereketa ‘mazwi akavanga’ kana zviro zvakashata ngo pamusoro pa Jehovha. (Juda 1:14, 15) Nyika yakazoguma pa kuva no uphanga wakawandisisa. Mu nguva ja Nowa, ‘nyika yainga yazara ngo ugevenga.’ Ngirozi jakashata jakavia pa nyika, josimira muviri wo vandhu zve jocadha no vanakaji. Vana vajo vainga vakashata zve maphanga. (Genesi 6:2-4, 11, 12, Baiberi Mazwi Akacena aMwari) Asi vandhu vese vaivona kuti Nowa wainga wakasiana. Bhaibheri rinonanga kuti: “Noa wakawana unyaxa pa nyasi pa Mwari.” Mukusiana no vandhu vaimutendeneja, iyena waiita zvakarungama. Nowa “Njiku jese waifamba na Mwari.”—Genesi 6:8, 9.

5 Magama aya anotibvunjenyi ngo pamusoro pa Nowa? Cokutanga, rangariranyi kuti Nowa wakashandira kudini Jehovha no wakagondeka mu nyika yakashata icito yavia Ndambi. Aacaengepi 70 kana 80 o makore basi asi akakhwedeja 600 o makore! (Genesi 7:11) Cocipiri, ceukijanyi kuti iyena aacaengepi no ungano kuti imubesere no kumuvangisa inga yatinayowari nyamasi uno. Zvinovoneka inga kuti nee hama no hambzaji jake ajicaimubesera. *—Vonanyi masoko o pasi.

6. Nowa wakakhombijisa kudini kucunga kukuru?

6 Nowa aazivi kumborangarira kuti kuva mundhu wakanaka zvaikwana. Acingathyi, wakabvunja vamweni ngo pamusoro po gonda rake kuna Jehovha. Bhaibheri rinomudanija inga ‘mucumaeri wo zvakarurama.’ (2 Pedru 2:5, Baiberi Mazwi Akacena aMwari) Mupostori Pauro wakananga kudari ngo paumusoro pa Nowa: “Ngo maitiro akadari, yena wakatongera nyatwa nyika yo pasi.” (Vaheberi 11:7) Atikani-kani kuti vandhu vaimuseka zve vaieja kumukamisa kuita basa rake. Kangaije vaitoeja kumukhuvaza. Asi Nowa aacaithya vandhu. (Mazwi Akangwara 29:25) Kunja kwa izvo, iyena wainga no rutendo, ngokudaro Jehovha wakamupa cicunge . Zve nyamasi uno anopavo cicunge cakaezana ku vashandiri vake vese vakagondeka.

7. Ngozvapi zvineso zvakava na Nowa paaivaka arka?

7 Nowa wakava wakagondeka kuna Jehovha kunopinda 500 o makore, Jehovha paakamubvunja kuti avake ngarava huru kana arka. Iyo yaizoshandiswa kuti iponese vandhu vanganani no zvinyama pa Ndambi. (Genesi 5:32; 6:14) Kuvaka arka yakakura kudari zvaivoneka inga zvinonesa kamare kuna Nowa. Waizviziva kuti vandhu vaizomuseka maningi zve zvaizoita kuti upenyu hwake unese. Asi Nowa waigondeka zve waizwira Jehovha. “Noa wakaita kudaro.”—Genesi 6:22.

8. Nowa wakakhombijisa kudini kuti waithemba kuti Jehovha waizopa zvinodiwa ku mbhuri yake?

8 Nowa wakava no cineso cimweni. Waidikana kupa zvinodiwa kuna mukaji no vana vake. Ndambi icito yatanga, vandhu vaishanda maningi kuti vawane zvokuha. Nowa waiitavo zvondhozvo. (Genesi 5:28, 29) Asi, iyena aacaithimwa-thimwa maningi ngo ndava yo zvinodiwa zvo mbhuri yake. Aazivi kusia kuti zvinodiwa zvo mbhuri yake zvigume pa kumuthyimwathyimwisa. Kushandira Jehovha nguva jese ndikona kwaisisira maningi mu upenyu hwake. Pikija Nowa wainga wakabatikana maningi ngo kuvaka ngarava kangaije ko 40 kana 50 o makore, iyena wakaramba wakasotesesa Jehovha. Zve wakaenderera mberi ecidaro pa makore anodarika 350 pasure po Ndambi. (Genesi 9:28) Nowa ndi muezaniso wakanaka wo kugondeka no wokuzwira!

9, 10. (a) Tingatevejeresa kudini kugondeka no kuzwira ka Nowa? (b) Kudari masunga kuzwira mutemo ja Mwari, mungava no cokwadi cenyi?

9 Tingatevejeresa kudini kugondeka no kuzwira ka Nowa? Tinoita kudaro ngo kubvikira mavonero a Jehovha ngo pamusoro po zvakanaka, patinotama kuita divi ro nyika ya Sathana zve patinodira Jehovha pakutanga. (Mateu 6:33; Johani 15:19) Zvokadi kamare, ngo mathangwe aya, nyika aitidakariri. Inga muezaniso, ngokuti takasunga kuzwira mutemo ja Mwari ngo pamusoro po vatano no mucadho, vandhu vangatishora vecishandisa zvinofambisa masoko. (Verenganyi Malakia 3:17, 18.) Inga Nowa, itusu atithyi vandhu. Tinothya Jehovha, ngo iyo ndava, tinomureremeja zve atidi kumunyangajisa. Tinozviziva kuti ndiyena Ega basi anokwanisa kutipa upenyu ucikaperi.—Luka 12:4, 5.

10 Zvibvunjisenyi kudari: ‘Ndinoramba ndeciita zvakarungama pamberi pa Mwari, pikija vamweni vakandiseka kana kundivereketera here? Ndinothemba kuti Jehovha angapa zvinodiwa ku mbhuri yangu, pikija maponero ari kunesa here?’ Kudari munothemba Jehovha zve munomuzwira inga ndi Nowa, ivanyi no cokwadi co kuti Jehovha anozomukorondha.—VaFilipi 4:6, 7.

DHANIERI WAKAVA WAKAGONDEKA ZVE ANOZWIRA PIKIJA WAIRARAMA MU DHOROBHA RAKASHATA

11. Ngozvapi zvineso zvikuru zvakava na Dhanieri no shamwari jake ndhatu ku Bhabhironi? (Vonanyi pikica yo kutanga.)

11 Ngozvapi zvimwe zvo zvineso zvakasongana na Dhanieri? Dhanieri wakatohwa kuti ararame ku Bhabhironi, nyika yonyikanja yaizara ngo zvimwari zvo manyepo no zvo madhimoni. Vandhu vokhondhoyo avacaida vaJudha zve vaivashora pamwepo na Mwari wavo, Jehovha. (Nduyo 137:1, 3) Izvi zvaihwaja maningi Dhanieri no vaJudha vamweni vaida Jehovha! Kunja kwa izvo, vandhu vazinji vaindosotesesa Dhanieri no shamwari jake ndhatu Hanania, Mixaeri, Hazaria ngokuti vaizorovejwa kuti vazoshandire mambo wo Bhabhironi. Zvaivetehwa kuti vahe zvaihiwa ndi mambo, izvo zvaibatanija zviro zvokuti Jehovha aacaida kuti zvihiwe ngo vashandiri vake. Asi Dhanieri ‘aacaizojingoresa ngo bzokuha bza mambo.’—Danieli 1:5-8, 14-17.

12. (a) Dhanieri wainga mundhu wo mushovonyi? (b) Jehovha waimuvona kudini Dhanieri?

12 Dhanieri wakava no cineso cimweni, cokuti pokutanga cingavoneka inga acinesi maningi. Zvecivoneka kuti waikwanisa zvizinji, mambo wakamupa zvidakajiso zvakawanda. (Danieli 1:19, 20) Pikija zvakadaro, Dhanieri aazivi kuguma pa kuzvikuja kana kurangarira kuti zvaainanga nguva jese zvainga zvakanaka. Wakaramba ecizvidodokesa zve anotendera zvaari. Nguva jese wainanga kuti Jehovha ngaaimuitisa kuti abudirire. (Danieli 2:30) Rangariranyi basi: Jehovha wakabatanija Dhanieri pamwepo na Nowa na Jobe inga muezaniso wakanaka kuti tiutevejere. Pa nguva yondhoyo, Nowa na Jobe vainga vatoshandira Jehovha vakagondeka mu upenyu hwavo hwese, asi Dhanieri wainga cimujaha. Zvokadi kamare Jehovha waigonda Dhanieri! Izvo ndizvona, ngokuti Dhanieri wakaramba wakagondeka kuna Jehovha mu upenyu hwake hwese. Dhanieri paakava no 100 ro makore, ngirozi ya Mwari yakamubvunja magama aya o kunaka mwoyo: “Danieli, mundhu wokudikanwa.”—Danieli 10:11.

13. Ngorapi rimwe ro thangwe rakaita kuti Jehovha abesere Dhanieri kuti ave pa cigaro cakakhwirira?

13 Ngo ndava yo kubesehwa ndi Jehovha, Dhanieri wakaguma pa kuva mukuru anosisira maningi, pakutanga mu Umambo hwo Bhabhironi perapo Umambo hwo Medho-Persa. (Danieli 1:21; 6:2, 3) Kangaije Jehovha wakaita kuti Dhanieri ave no cigaro ici cakakhwirira kuti abesere basi vandhu vake, inga zvaakaitira Jasefa ku Ejipita, Esita na Mordhekai ku Persia. * (Vonanyi masoko o pasi.) (Danieli 2:48) Mungakwanisa kurangarira mazwiro akava na Ezekieri no vaJudha vamweni vainga mu ushoko povakavona Jehovha acishandisa Dhanieri kuti avabesere here? Izvi zvakavavangisa kamare!

Tinosisira maningi kuna Jehovha patinoramba takagondeka kwaari (Vonanyi ndima 14, 15)

14, 15. (a) Kuitisa kudini mugariro wedu wakaezana no wa Dhanieri? (b) Vabari vangajijenyi kubvira ku vabari va Dhanieri?

14 Tingatevejeresa kudini kugondeka no kuzwira ka Dhanieri? Nyika yatiri kurarama nyamasi uno yakazara ngo uhure no manamatiro okunyepa. Vandhu vakapsaswa ngo Bhabhironi Guru, mutongi wo pasi pese wo ciara co manyepo, iro rinodanwa ngo Bhaibheri inga “muzi wo masathana.” (Apokalipsi 18:2) Asi takadari inga vonyikanja mu nyika ino. Inga muviyo, vandhu vangativona inga takasiana zve vangatotiseka. (Marco 13:13) Hina, inga Dhanieri, ngatende tikwedere phedo na Mwari wedu, Jehovha. Patinozvidodokesa, tothemba Jehovha zve tomuzwira, iyena anozotivona inga tinosisiravo.—Hagayo 2:7.

15 Vabari mungajija cijijo cinosisira kubvira ku vabari va Dhanieri. Dhanieri paainga cimujaha ku Judha, vandhu vazinji vaimutendeneja vainga vakashatisisa. Asi, iyena wakakura ecida Jehovha. Izvi zvakatoitikavo zvega here? Haiwa. Vabari vake vakamujijisa ngo pamusoro pa Jehovha. (Mazwi Akangwara 22:6) Zina rokuti Dhanieri, rinoreva kuti “Mwari Ndi Mutongi Wangu,” rinovonesa kuti vabari vake vakamujijisa kuda Jehovha. (Danieli 1:6) Ngokudaro, vabari, ivanyi munosengerera pamunojijisa vana venyu ngo pamusoro pa Jehovha. Mucadoremba. (VaEfeso 6:4) Itanyi mukumbiro navo. Vaitirenyi mukumbiro. Itanyi zvamunokwanisa kuti muvajijise kuda zvinonangwa ndi Jehovha kuva zvakanaka zve Jehovha anozomukomborera.—Nduyo 37:5.

JOBE WAINGA WAKAGONDEKA ZVE WAIZWIRA PA UTHENDE NO PA UROMBO

16, 17. Zvineso zvapi zvakava na Jobe mu mukuvo jakasiyana siyana mu upenyu hwake?

16 Ngozvapi zvimwe zvineso zvakasongana na Jobe? Jobe wakasongana no zvineso zvikuru mu upenyu hwake. Pakutanga, Jobe “wainga mundhu mukuru kupinda vandhu vese vo kumavhazuva.” (Jobe 1:3, BMAA) Iyena wainga mukhupuki zve vandhu vazinji vaimuziva zve vaimureremeja maningi. (Jobe 29:7-16) Pikija zvakadaro, Jobe aazivi kumborangarira kuti wakanakisisa kupinda vamweni kana kuti aacaijizwa kuti aadi Mwari. Tinozviziva zvondhozvo ngokuti Jehovha wakamudana “muranda wangu” zve wakananga kudari ngo pamusoro pake: “Akuna umweni wakaezana naye: mundhu wakaperera no kururama, anothya Mwari, woramba bzakaxata.”—Jobe 1:8.

17 Ngo civhumbu, upenyu hwa Jobe hwakacinja kamare. Wakaruza zvese zve wakasuruvara zvokuti waida kufa. Nyamasi uno, tinoziva kuti Sathana ngowakaitisa matambujiko a Jobe. Iyena wakananga kuti Jobe waishandira Jehovha basi ngo umbau. (Verenganyi Jobe 1:9, 10.) Jehovha wakavona kumpumbha uku kwakashatainga shwiro huru kamare. Jehovha wakaitenyi kuti akhombije kuti Sathana wainyepa? Wakapa mukana Jobe kuti avonese kugondeka kwake kuna Mwari no kukhombija kuti waimushandiradi kamare ngo rudo.

18. (a) Zvicinyi zvinomukahamaja ngo pamusoro pa Jobe? (b) Tinojijenyi ngo matajihwe akaitwa Jobe ndi Jehovha?

18 Sathana no kushata mwoyo kwese wakatambuja Jobe kuphinda no kuphinda Zve wakamuita kuti arangarire kuti matambujiko ake aibva kuna Mwari. (Jobe 1:13-21) Pasure pazvo, vanarume vatatu vaijiita shamwari ja Jobe vakavereketa zviro zvakashata ngo pamusoro pa Jobe. Vakananga kuti iyena wainga mundhu wakashata wainga ecipanicwa ndi Mwari. (Jobe 2:11; 22:1, 5-10) Pikija no zvese izvi, Jobe wakaramba akagondeka kuna Jehovha. I zvokadi kuti Jobe nguva jimweni wainanga zviro zvicina musoro. (Jobe 6:1-3) Asi Jehovha wakazwisisa kuti Jobe wainanga zviro izvo ngo kuti waihwajihwa no kubararika hwiru. Jehovha wakavona kuti Jobe aazivi kumbomusiya, pikija zvakadaro, Sathana inga mushori mukuru , mukuphinda no kuphinda, wakanesa no kutuka Jobe. Nowapera mugariro uwu unosuruvarisa, Jehovha wakapekeja Jobe zviro zvaaingaya nazvo, kakapetwa kaviri, womuita kuti apone 140 o makore. (Jakobo 5:11) Mukati mo nguva yondhoyo, Jobe wakaramba ecishandira Mwari ngo mwoyo wake wese. Tinozvizivisa kudini izvi? Ngo kuti, Ezekieli 14:14, Shanduro yeNyika Itsva, vhesi yakacijikira musoro uno, yakatahwa papera mazana o makore Jobe naafa.

19, 20. (a) Tingatevejeresa kudini kugondeka no kuzwira ka Jobe? (b) Tingakhombijisa kudini usizi kuna vamweni inga zvinoita Jehovha?

19 Tingatevejeresa kudini kugondeka no kuzwira ka Jobe? Azvinenyi mugariro japi jatinajo, tinoda kuva no gwinyiso ro kuti Jehovha nguva jese ndi Mundhu anosisira maningi. Tinoda kumuthemba zvakakwana kamare no kumuzwira ngo mwoyo wedu wese. Zvokadi kamare, tino mathangwe akawanda okuita kupinda zvakaitari Jobe. Rangariranyi ngo zvatinoziva nyamasi uno. Tinoziva zvizinji ngo pamusoro pa Sathana no murau jake. (2 VaKorinto 2:11) Ngo ndava yo Bhaibheri, maningi-ningi bhuku ra Jobe, tinoziva kuti ngenyi Mwari anotendera matambujiko. Kubvira ku ciporofita va Dhanieri, tinoziva kuti Umambo hwa Mwari ndi utongi wokadi, uri kutongwa ndi Jesu Kristu. (Danieli 7:13, 14) Zve tinoziva kuti Umambo uhwu sasambi unozotonga pasi pese zve wozopeja matambujiko ese.

20 Zvakaitikari na Jobe zvinotijijisazve kuti tikhombije usizi hama jedu pajinotambujika. Inga ndi Jobe, ivona vangananga zviro zvicina musoro. (Mucumaeri 7:7) Asi atidikani kurangarira zvakashata ngo pamusoro pavo kana kuvapumbha kuti vaita ciri cese cakashata. Kunja kwa izvo, tinodikana kueja kuvazwisisa. Tikadaro, tinozova inga Baba wedu, Jehovha, avo vano rudo no unyasha.—Nduyo 103:8.

JEHOVHA ‘ANOZOMUVANGISA’

21. Kuitisa kudini magama ari pana 1 Pedru 5:10 anoticeukija zvakaitika kuna Nowa, Dhanieri na Jobe?

21 Nowa, Dhanieri na Jobe vakararama mu nguva jakasiana kamare zve vainga no mugariro jakatosianavo. Asi, vese vakacungirira zvineso zvavo. Zvakavaitikirari zvinoticeukija zvakananga mupostori Pedru: ‘Asi pasure po kutambujika padoko, Mwari wo unyasha hwese ucikafaneri kuwana . . . iyena pacake acapejisa kumuroveja. Acaita kuti muve makaima, acaita kuti muve makavanga.’—1 Pedru 5:10, Shanduro yeNyiika Itsva.

22. Pa musoro unotevera tinozojijenyi?

22 Magama ari pana 1 Pedru 5:10 ngookadi kuitira vandhu va Mwari nyamasi uno. Jehovha anotithembesa kuti anozoita kuti vashandiri vake vagwinye zve vavange. Tese tinoda kuti Jehovha ativangise zve itusu tinoda kuramba takagwinya no kuramba takagondeka kwaari. Ndiyo ndava tinoda kutevejera kugondeka no kuzwira ka Nowa, Dhanieri na Jobe. Mu musoro unotevera, tinozojija kuti vanarume ava vakakwanisa kuramba vakagondeka kuna Jehovha ngokuti vainasa kumuziva kamare. Zvokadi kamare, ivona vaikwanisa ‘kuzwisisa zvese’ zvaaida kuti ivona vaite. (Mazwi Akangwara 28:5) Zve tingaitavo zvakafanana.

^ ndim. 2 Ezekieri wakatohwa kwenda Bhabhironi mu gore ro 617 Kristu acito wavia. Iyena wakatara masoko anowanika pana Ezekieli 8:1–19:14 mu “gore rocitandhatu” pakupera kutohwa kuendeswa kondhoyo, mu gore ro 612.

^ ndim. 5 Baba va Nowa, Rameki, vainga vakagondeka kuna Mwari asi vakafa makore mashanu Ndambi icito yaitika. Kudari mai no hama no hambzaji ja Nowa jainga jiciripo Ndambi poyakatanga, avazivi kupokonyoka.

^ ndim. 13 Zvingaita kuti Jehovha wakashandisavo Hanania, Mixaeri na Hazaria kuti vabeserevo vandhu vo ciJudha.—Danieli 2:49.