1. Vajiji vo Bhaibheri vaishandisa manera api kuti vajije Bhaibheri zve ngenyi manera awo okujija aibudirira?

PA ZANA ro makore akakhirira, hama Charles Russell no vadoni vavo, vakatanga kuungana. Ivona vaida kujija zvinojijiswa ngo Bhaibheri ngo pamusoro pa Jehovha Mwari, Jesu Kristu, mugariro wo vakafa pomwe no muripo. Manera o vaijija ainga akareruka maningi. Mundhu umwe waiita muvhunjo, cikwata cese caipsaka vhesi yo Bhaibheri yaizwirana no shwiro yaibhuiwaro. Pejisire, vaitara zvese zvovainga vazwisisa ngo kupsakisisa ko vainga vaita. Manera aya okujija, akanasa kubudirira kamare. Ngo makomborero a Jehovha, ivona vakakwanisa kuzwisisa zvokadi zvizinji zvo Bhaibheri zviri kushandari mbhera wari.

2. Ngenyi nguva jimweni tingatoguma pa mbhejiso jiciri ijona ngo pamusoro po zviporofita zvo Bhaibheri?

² Vajiji ava vo Bhaibheri, ngo kukasika vakazwisisa kuti zvinonesa maningi kuzwisisa ciporofita co Bhaibheri kupinda kujija jijiso jokutanga jo Bhaibheri. Ngenyi? Thangwe rimwe rinoitisa zvondhozvo, ngo ro kuti, itusu tinokwanisa kuzwisisa zviporofita pazvinonga zvecikwanirisika kana pazvinonga zvakwanirisika. Asi pano thangwe rimweni. Kuti tinase kuzwisisa ciporofita mu njira kwayo, kazinji tinodikana kuzwisisa ciporofita cese. Kudari tikabatikana pa divi rimwe ro ciporofita condhoco totama kuzwisisa divi rimweni, tingatoguma pa mbhejiso jiciripi ijona. Zviri kuvoneka inga kuti ndizvona zvakaitika no ciporofita cinowanika mu bhuku ra Joeri. Ngatende tivone kuti ciporofita ici cinonangenyi no kuvona kuti ngenyi tinoda kucinja zwisiso yedu ngo pamusoro paco.

3-4. Mbhera wari, ngoyapi zwisiso yatinayo ngo pamusoro po ciporofita ca Joeli 2:7-9?

 ³ Verenganyi Joeli 2:7-9. Apa, Joeri wakananga kuti guzo ro ndongwe raizopsaira nyika yo Iziraeri. Ngo meno ajo no shaya jakadari inga jo mbhondoro, dongwe iji jaingari no njara, jaizoha zvese zvajaizowana! (Joeli 1:4, 6) Ko makore mazinji, taizwisisa kuti ciporofita ici, cainangira vandhu va Jehovha. Tainanga kuti kudari inga guzo ro ndongwe jicikaverengeki, vandhu va Jehovha vaizoenderera mberi vecicumaera zve kucumaera kondhoko kwaizoviisa ngozi pa “nyika” kana kuti, kwaizoviisa ngozi ku vandhu vanotongwa ngo vatungamiriri vo zviara. *

⁴ Kudari tikaverenga basi Joeli 2:7-9, zvaperari kusananguhwa zvingatozwisisika. Asi, kudari tikasotesesa ciporofita cese ca Joeri, tingava no cokwadi co kuti panodikano yo kucinja zwisiso yedu ngo pamusoro po vhesi iji. Ngatende tivone mathangwe marongomuna.

5-6. Muvhunjo japi jinovepo patinoverenga (a) Joeli 2:20? (b) Joeli 2:25?

⁵ Thangwe rokutanga, vonanyi zvakagondisa Jehovha ngo pamusoro po guzo ro ndongwe: “Ndinozofundurusa komuri wiya anobva ka njikazi [ndongwe].” (Joeli 2:20) Izvi zvinomusa muvhunjo: Kudari ndongwe iji i Zvapupu zva Jehovha, vanozwira mupango wakananga Jesu wo kucumaera no kuita vajiji, waro ngenyi Jehovha wakagondesa kuvafundurusa? (Ezekieli 33:7-9; Mateu 28:19, 20) Ngokudaro, zviri pacena kuti Jehovha aafundurusi vashandiri vake, asi anofundurusa ciro kana mundhu anoda kuitira zvakashata vandhu vake.

⁶ Thangwe rocipiri, vonanyi zvakatahwa pana Joeli 2:25. Pa vhesi iyi, Jehovha wakati: “Inini ndinozomupoceresa makore akahiwa ngo ndongwe, ngo ndere, makonye, no makuhwe, masoca angu akawanda ondakatumira korhwa na imwimwi.” Vhesi iyi inomusa muvhunjo uwu, kudari ndongwe iji jinoimirira Zvapupu zva Jehovha, ngenyi Jehovha ‘waizovapoceresa’ ngo basa ravo? Izvo zvaizoita kuti vandhu vavone kuti masoko atinocumaera anoitisa ngozi. Asi basa redu ariitisi zvondhozvo. Irona rinoponesa vandhu, ringatoitazve kuti vandhu vanoita zvakashata vakhauye. (Ezekieli 33:8, 19) Izvo zvaizova zviro zvaushoni kuno vandhu vondhovo, kusiyapo kuva ngozi kwavari!

7. Gama ro kuti “sure kwabzo” rinowanika pana Joeli 3:1, 2, rinotibesera kuti tizwisisenyi?

⁷ Verenganyi Joeli 3:1, 2. Thangwe ro citatu rivonesa kutevererana ko zviitiko zvo zviporofita izvi. Vonanyi basi zvakananga Jehovha: “Sure kwabzo ndinozodurura mujimu wangu,” izvi zvaizoitika ndongwe pajaizopejisa basa rajo. Waro, kudari ndongwe iji i vacumaeri vo Umambo hwa Mwari, ngenyi Jehovha waizovadururira mujimu wake pakupera kuita basa ro kucumaera? Kunasa kunanga, kuti itusu tikwanise kuita basa iri tinoda besero ro mujimu mucena. Ticina besero ro mujimu uwu, aticaizokwanisa kucumaera ko makore akawanda teciteverehwa zve tecinyenywa.

8. Ndiani ndongwe jinonangwa pana Apokalipsi 9:1-11? (Vonanyi pikica yo pakapa.)

⁸ Verenganyi Apokalipsi 9:1-11. Ngatende tivone thangwe ro cirongomuna. Kare, tainanga kuti guzo ro ndongwe rinonangwaya pana Joeri, rainga vandhu va Jehovha,  ngokuti bhuku ra Apokalipsi rinacovo ciporofita cakafanana na ici. Ciporofita ciri pana Apokalipsi cinobhuya ngo guzo ro ndongwe rino mu meso mo vandhu zve mu musoro wajo jino “junguja ro ndarama.” (Apokalipsi 9:7) Kazinji, ndongwe jinoita mweji mushanu jecipona, ngokudaro ijona jinotambuja vese vaya vacizivi “kutahwa ndi Mwari pa huma” kana kuti vavengi va Mwari. (Apokalipsi 9:4, 5) Ngo iyo ndava, ciporofita ici cinoita inga kuti ciri kunangira vashandiri vokuzojwa va Jehovha. No cicunge cese, ivona vanotokotesa rutongeso hwa Mwari ngo pamusoro po nyika ino yakashata, izvo zvinoita kuti vatungamiriri vo nyika ino vanyangajwe maningi.

9. Ngowapi musiyano mukuru uripo pakati po ndongwe jakavoniwari ndi Joeri no ndongwe jakavoniwari ndi Johani?

⁹ Kunasa kunanga, zviro zvimweni zvinowanika mu ciporofita ca Joeri zvakaezana no zvinowanika mu ciporofita ca Apokalipsi. Asi pano musiyano mukuru maningi. Vonanyi basi: Ciporofita ca Joeri cinonanga kuti ndongwe jinoha sora rese ro pasi. (Joeli 1:4, 6, 7) Mu civoniso cakava na Johani, ndongwe ajicaivhira ‘kuxakera mauswa.’ (Apokalipsi 9:4) Ndongwe jakavonari Joeri jaivha ngo kanjikazi. (Joeli 2:20) Kuveni jakavonari Johani jaivha mu rindi rakajikisisa. (Apokalipsi 9:2, 3) Ndongwe jakavoniwari ndi Joeri, Jehovha wakajifundurusa. Asi  jo mu bhuku ra Apokalipsi, Jehovha wakajitendera kuti jipejise basa rajo. Apana cinovonesa kuti Jehovha aazivi kudakara ndijona.—Vonanyi bhokiso rinoti “ Zviporofita ngo Pamusoro po Ndongwe—Zvakaezana asi Zvakasiyana.”

10. Ipanyi muezaniso wo Bhaibheri unokhombija kuti ndongwe jakavonari Joeri no jakavonari Johani jingaimirira zviro zvakasiyana.

¹⁰ Mukuzwirana no zvataperari kuvona, tingaguma pa mbhejiso yo kuti zviporofita zviviri izvi zvakatosiyana kamare. Waro, izvi zvinoda kureva kuti ndongwe jakavonari Joeri jakasiyana no ndongwe jakavonari Johani here? Hina, jakasiyana. Nguva jimweni, Bhaibheri rinoshandisa citatijo kuti rinangire zviro zvakasiyana-siyana. Ngokudaro, revo yakona inofira pa zviri kunangwaro. Inga muezaniso, pana Apokalipsi 5:5, Jesu anodanijwa “mbhondoro yo ukama hwa Juda,” kuveni pana 1 Pedru 5:8, Dhiabhu anosananguhwa inga “mbhondoro inofamba-famba yecibhoonga.” Mukuzwirana no zvese zvaperari kunangwa, zviri kuvoneka inga kuti pano dikano yo kupsaka zwisiso imweni ngo pamusoro po ciporofita ca Joeri. Ngoyapi?

11. Joeli 1:6; na 2:1, 8, 11, inotivhunjenyi kuti tikwanise kuziva kuti ndiyani ndongwe?

¹¹ Patinosotesesa vhesi jimweni jo ciporofita ca Joeri, tinozwisisa kuti muporofita anobhuya ngo kuhwiswa ko masoca. (Joeli 1:6; 2:1, 8, 11) Jehovha wakananga kuti waizoshandisa ‘masoca ake akawanda’ (masoca o Bhabhironi) kuti apanice Vaiziraeri vacikazwiri. (Joeli 2:25) Masoca aya, aizonangwa kuti “anobva ka njikazi,” ngo kuti Vabhabhironi vakapwanya Iziraeri ngo kanjikazi. (Joeli 2:20) Masoca aya anoezanisihwa no mutungwa wo ndongwe jakanasa kurongeka. Joeri wakananga kudari: “Rimwe nga rimwe rinotevera gwanja raro. . . . Masoca ao anoambira guta, anogogoma panyezuru po mufimbiji, anokhwira pa nyumba, onghwina ngo pa mabovo o nyumba, inga mbava.” (Joeli 2:8, 9) Amboejanyi kurangarijisisa! Masoca ari ku divi rese. Apana po kutizira. Apana anokwanisa kutiza banga ro va Bhabhironi.

12. Ciporofita ca Joeri ngo pamusoro po ndongwe cakakwanirisika?

¹² Inga ndongwe, va Bhabhironi (kana Vakaradhia) vakapwanya dhorobha ro Jerusarema mu gore ro 607 N.V.I.Y. Bhaibheri rinonanga kudari: “Mambo wo vaKaradia . . . , wakauraya ngo banga majaha . . . , aazivi kuponesa varimbwane, vasikane, vaxaruka no harahwa. Mwari wakavapa vese mu nyara jake. Vakapisa Nyumba ya Mwari, vowisa mufimbiji yo Jerusalema, vopisa nyumba huru jaro, vophwanya-phwanya mujio yaro yese inomutengo.” (2 Kronike 36:17, 19) Vabhabhironi vakapsaira mukuperera nyikeyo. Vandhu ngo kuvona zvakaitika vaizonanga kudari: ‘Ndirona bani ro bzipare, ricina vandhu no nyama; rakapuwa mu nyara jo vaKaradia.’—Jeremia 32:43.

13. Sananguranyi revo ya Jeremia 16:16, 18.

¹³ No papera 200 o makore Joeri naapera kuita ciporofita cake, Jehovha wakashandisa Jeremiya kuti aporofite ngo kuhwiswa kumweni kwaida kuitwa ngo va Bhabhironi. Iyena wakananga kuti masoca aizopsakisisa kuti awane Vaiziraeri vaiita zvakashata kuti avasunge. Jehovha wakati: “‘Ndinozotumira vaveji vazinji izwi ra Tenji, vozovaveja; kusarepo vanyangi vakawanda, vozovanyanga, pa matundhu no bzimutundhu bzese, pa maruthwe o mapuwe. Ndinozohwirijira ruviri kuposa kwavo no uxaixi hwavo.’” Pikija jombe no makwasha azvicaizokwanisa kuviga  Vaiziraeri vacikazwiri ku va Bhabhironi.—Jeremia 16:16, 18.

14. Magama ari pana Joeli 3:1, 2 akazajisika rini?

¹⁴ Joeri anobhuyavo ngo masoko aushoni. Iyena anobhuya ngo kumusijihwa. Nyika yaizobarazve mucero. (Joeli 2:23-26) Ngo kudaro, pa mukuvo wakati kuti kunbejiyo, Jehovha waizoviisa zvokuha zvizinji zvokumujimu. Iyena wakati: “Sure kwabzo ndinozodurura mujimu wangu panyezuru po vapenye vese. Vana venyu vorume no vokaji vanozoporofeta . . . Panyezuruvo po xoko jorume no jokaji, mu njikujo, ndinozodurura mujimu wangu.” (Joeli 3:1, 2) Jehovha wakananga kuti waizodurura mujimu mucena wake. Asi izvo azvizivi kuitika vaiziraeri pavakavha Bhabhironi kwenda ku nyika yavo, asi, zvakazoitika mazana omakore akazotevera, pa Pentekoste ya 33. Tinozvizivisa kudini?

15. Mukuzwirana na Maitiro o Vapostori 2:16, 17, cinjo yapi yakaita mupostori Pedhru pa ciporofita ca Joeli 3:1 zve izvo zvinotijijisenyi?

¹⁵ Pa njiku yo Pentekoste, pa nguva mvumbamwe jo mangwanani, pakaitika zviro zvinoshamaisa. Mujimu mucena wakaduruhwa mu njira inoshamaisa pa cikwata co vajiji, vakatanga ‘kuvereketa muxamaiso ya Mwari.’ (Maitiro o Vapostori 2:11) Mupostori Pedhru wakafemehwa kuti aezanise ciporofita ici no cinowanika pana Joeli 3:1, 2. Asi pa kucinanga, Pedhru wakafemehwa kuti aite cinjo. Ngoyapi cinjo yakona? (Verenganyi Maitiro o Vapostori 2:16, 17.) Kusiyapo kushandisa magama okuti “sure kwabzo” Pedhru wakananga kuti: “Mu njiku jokupejisira.” Paakananga kudari, iyena wainga ecinangira kupera ko mugariro wo Cijudha. Mu njiku jiya jokupejisira, mujimu wa Mwari waizoduruhwa  ku “vandhu vese.” Izvo zvinovonesa kuti paizopera mukuvo wakati kuti ciporofita ca Joeri cicito cakwanirisika.

16. Mujimu wa Mwari wakabeseresa kudini kucumaehwa ko masoko akanaka mu zana ro kutanga ro makore zve nyamasi uno iwona uri kubeseresavo kudini basa iri?

¹⁶ Mwari naapera kudurura mujimu mucena wake ku Makristu o muzana ro kutanga ro makore, ivona vakatanga basa ro kucumaera nyika yese yo pasi. Cimwenizve pa karata yaakatara mu gore ro 61 N.V.Y. ku Makristu o Korose, mupostori Pauro wakananga kuti masoko akanaka ainga acumaehwa ku “bzisikwa bzese bziri mu nyika ino.” (VaKolosi 1:23) Mu njiku ja Pauro “bzisikwa bzese,” zvaiimirira vandhu vese inga zvatinoziva nyamasi uno. Ngo besero ro mujimu mucena wa Jehovha, basa ro kucumaera rakwanisa kuguma ku ndau jakawanda maningi nyamasi uno, mbhera ku “magumo o nyika.”—Maitiro o Vapostori 13:47; vonanyi bhokiso rinoti: “ Ndinozodurura Mujimu Wangu.”

17. Ngoyapi cinjo yakavepo pa zwisiso yedu ngo pamusoro po ciporofita ca Joeli 2:7-9?

¹⁷ Zvicinyi zvakazocinja? Wari, taakunasa kuzwisisa ciporofita cinowanika pana Joeli 2:7-9. Ngo kugurisira, mavhesi aya aaripi kunangira basa redu ro kucumaera, asi, ari kunangira zvakaitwa ngo masoca o Bhabhironi paakahwisa Jerusarema mu gore ro 607 N.V.I.Y.

18. Zvicinyi zvicikazivi kucinja kuno vashandiri va Jehovha?

¹⁸ Ngozvapi zvicikazivi kucinja? Vashandiri va Mwari vaciri kucumaera masoko akanaka mu nyika yese, vecishandisa manera akasiyana-siyana. (Mateu 24:14) Pikija utongi paunotirambisa kucumaera, itusu tinoenderera mberi teciita basa iri. Zvecivoneka kuti tiri kukomborehwa ndi Jehovha, tiri kuvangisira pa kuita basa iri takacunga! Ngo kujidodokesa kwese, tinothemba kuti Jehovha anoenderera mberi ecitibesera kuzwisisa zviporofita zvinowanika mu Bhaibheri pa nguva kwayo. Ndiyena basi anokwanisa kutiendesa ku “bzokadi bzese!”—Johani 16:13.