1-3. (a) Ngenyi Jehovha waida Soromona zve Soromona wakaashira makomborero api? (b) Mubvunjo japi jatinozodavira pa musoro uno?

SOROMONA wakava mambo paainga aciri mujaha kamare. Pa makore o kutanga o utongi hwake, Jehovha wakamugumira mu hope woti: ‘Kumbirai bzo ndinodikana kukupa.’ Soromona wakadavira kudari: “Inini ndiri jaha ricikazivi kutonga. . . . Ndibzo ipanyi muranda wenyu mwoyo unozwa, kuti atonge vandhu venyu.” (1 Majimambo 3:5-10) “Mwoyo unozwa” cakava cikumbiro co kujidodokesa kamare! Pacina kukana-kana Jehovha waida maningi Soromona! (2 Samueli 12:24) Mwari wakadakara maningi ngo mupinguro unodakajisa wa mambo uwu ari mujaha, zvomuita kuti apekeje Soromona “mwoyo uno uzivi no wakangwara.”—1 Majimambo 3:12.

² Paairamba akagondeka, Soromona waiashira makomborero mazinji. Iyena wakava no cidakajiso co kuvaka temberi kuitira “zina ra Tenji Mwari wo vaIsraeli.” (1 Majimambo 8:20) Wakava mundhu ano nduma ngo ndava yo ungwaru hwaakapuwa ndi Mwari. Zve iyena wakafemehwa ndi Mwari kuti atare mabhuku matatu o Bhaibheri. Rimwe ro mabhuku ondhoo ndi Mazwi Akangwara.

³ Gama ro kuti mwoyo, rinonangwa bvaza jinokhwedera zana mu bhuku ra Mazwi Akangwara. Inga muezaniso, pana Mazwi Akangwara 4:23, Shanduro yeNyika Itsva, tinoverenga kudari: ‘Pa zviro zvese zvinodikana kungwarihwa, ngwariranyi mwoyo wenyu.’ Pa vhesi iyi, gama ro kuti ‘mwoyo’ rinoda kurevenyi? Tinozodavira mubvunjo uwu pa musoro uno. Tinozodavirazve mubvunjo muviri jimweni: Sathana anoejesa kudini kucengeja mwoyo wedu? Tingangwaririsa kudini mwoyo wedu? Kuziva mupinguro jo mubvunjo iji, kunosisira maningi, ngokuti kunozotibesera kuramba takagondeka kuna Mwari.

4, 5. (a) Kuitisa kudini Nduyo 51:8 inotibesera kuzwisisa revo yo gama ro kuti ‘mwoyo’? (b) Kuitisa kudini muviri wedu unoezanisihwa no zviya zvatiri ngo mukati?

⁴ Pana Mazwi Akangwara 4:23, Shanduro yeNyika Itsva, gama ro kuti ‘mwoyo’ rinoshandiswa pa kuda kunangira ‘zviya zvatiri ngo mukati.’ (Verenganyi Nduyo 51:8.) Ngo manangire amweni, ‘mwoyo’ unonangira murangariro wedu, mazwiro no zvido zvatinazvo. Iwona unonangira zviya zvatiri ngo mukati kamare, haiwa basi mavonekero atinoita ngo kunja.

⁵ Vonanyi kuti muviri wedu unoezanisihwa kudini no zviya zvatiri ngo mukati. Cokutanga, kuti tirambe tino mugariro waushoni ngo mukati, tinodikana kuha zvinovangisa muviri no kueja kujiroveja nguva jese. Mukuezanavo, kuti tirambe tino umujimu hwaushoni, tinodikana kuha zvaushoni ku divi ro kumujimu zve nguva jese tive no rutendo kuna Jehovha. Zvondhozvo zvinobatanija kushandisa zviya zvotajija no kubvunja vamweni ngo pamusoro po rutendo hwedu. (VaRoma 10:8-10; Jakobo 2:26) Cocipiri, tikacijikira pa mavonekero, tingatovona kuti mundhu ano uhomi hwaushoni kuveni ngo mukati ari kuhwaja. Mu njira yakafanana, tikacijikira pa mabasa edu o umwari, tingatorangarira kuti rutendo hwedu hwakavanga, asi zvido zvakashata zvingatanga kukura mukati mwedu. (1 VaKorinto 10:12; Jakobo 1:14, 15) Tinodikana kuceukija kuti Sathana anoda kuticengeja ngo murangariro wake. Asi, anozviitisa kudini? Zve tingazvijiviririsa kudini?

6. Ngozvapi zvaanoda sathana zve anoeja kuitenyi?

⁶ Sathana ndi mupanduki, aareremeji ndhungamiro ja Jehovha, ano umbau zve anoda kuti tiite inga ndiyena. Sathana aativangiriji kuti tirangarire zve tiite zviro inga ndiyena. Ngokudaro, iyena anoeja kuticengeja ngo manera amweni. Inga muezaniso, Sathana anotitendeneja ngo vandhu vaakapera kucengeja. (1 Johani 5:19) Iyena anovetera kuti itusu tipeje nguva navo pikija teciziva kuti ushamwari hwakashata ‘unozovoja’ murangariro wedu no zvatinoita. (1 VaKorinto 15:33) Muejo uwu wakashanda kamare kuna Mambo Soromona. Iyena wakacadha no vanakaji vacaishandira  Jehovha zve pa kufamba ko nguva wakanyiswa ndivona zve “vakapaukisa mwoyo wake.”—1 Majimambo 11:3, 4.

7. Sathana anoshandisazve cinyi kuti andhandhanise murangariro wake zve ngenyi tinodikana kuva tinongwarira?

⁷ Sathana anoshandisa firimi no urongwa hwo mu terevhizau kuti andhandhanise manera ake o kurangarira. Iyena anozwisisa kuti kuverenga ngano akutibungaijisi basi, asi kunotijijisa manera okurangarira, mazwiro no manera atinoita zviro. Jesu wakanasa kushandisa njira iyi, kuti ajijise cokwadi. Inga muezaniso, vonanyi mufananijo wake ngo pamusoro po muSamaria waushoni no mwana mupanduki anohwirira. (Mateu 13:34; Luka 10:29-37; 15:11-32) Ngo divi rimweni, vandhu vapera kucengejwa ndi Sathana vangashandisa njira iyi kuti vaticengejevo. Tinodikana kuva vakaezanana. Kuno firimi jimweni no urongwa humweni hwo mu terevhizau wotingavona zve ungatijijisa, ucingakhuvazi murangariro wedu. Asi, tinodikana kungwarira. Patinosana mabungaijo, tinodikana kujibvunjisa kudari: ‘Kureva kuti firimi iyi no urongwa uwu wo mu terevhizau uri kundijijisa kuti zvido zvo kunyama zvakanaka here?’ (VaGalàsia 5:19-21; VaEfeso 2:1-3) Munodikana kuitenyi, mukavona kuti urongwa hwo muri kuvonari unokhwijirija murangariro wa Sathana? Itanyi zvamaizoita kudari mukavona mundhu ano ndhendha inoparaira!

8. Vabari vanodikana kuitenyi kuti vangwarire mwoyo jo vana vavo?

⁸ Vabari, imwimwi muno mutoro unosisira maningi wo kungwarira vana venyu, ngokuti Sathana anoda kucengeja mwoyo wavo. Pacina kukana-kana, munoita zvamunokwanisa kuti mungwarire vana venyu kuti vatame kubathwa ngo ndhendha iri yese. Munocenesa nyumba yenyu zve munopseja zviri zvese zvaizoita kuti imwimwi no vana venyu muhwaje. Mu njira yakafanana, munodikana kungwarira vana venyu ku firimi, urongwa hwo mu terevhizau, video gemi no saiti jinokwijirija  murangariro wa Sathana. Jehovha wakamupa mutoro wo kubesera vana venyu kuti vave shamwari jake. (Mazwi Akangwara 1:8; VaEfeso 6:1, 4) Ngokudaro, mucathya kugaja mutemo jakacijikira pa ndhungamiro jo Bhaibheri. Munodikana kubvunja vana venyu zvavanodikana kuvona no zvovacikadikani zve vabeserenyi kuti vazwisise mathangwe amuitisaro kuti muite zvondhozvo. (Mateu 5:37) Rovejanyi vana venyu kuti pavanonga vecikura vakwanise kuvona zvakanaka no zvakashata mukuzwirana no ndhungamiro ja Jehovha. (Vaheberi 5:14) Zve ceujanyi kuti, vana vanojija maningi ngo muezaniso wenyu kupinda zviya zvamunonanga.—Deuteronòmio 6:6, 7; VaRoma 2:21.

9. Ngowapi murangariro umweni unokhwijirijwa ndi Sathana zve ngenyi auzivi kunaka?

⁹ Sathana anoejazve kucengeja mwoyo wedu ngo kutiita kuti tithembe maningi uzivi hwo vandhu kupinda hwa Jehovha. (VaKolosi 2:8) Vonanyi basi umwe murangariro unokhwijirijwa ndi Sathana, wo kuti kuva no mare yakawanda kunodikana kuva pa ndau yo kutanga mu upenyu. Vese vaya vanorangarira kudaro, vanoguma pa kukhupuka vamweni nadha. Azvinenyi hazvo, vandhu vondhovo vari pa ngozi. Ngenyi? Ngokuti ivona vanoguma pa kubatikana ngo mare zvovaita kuti vatame kuneseka ngo uhomi hwavo, ushamwari no mbhuri yavo pomwe no ushamwari hwavo na Mwari, basi kuti vakwanirise zvido zvavo. (1 Timoti 6:10) Tinobonga maningi ngo kuti Baba wedu vano ungwaru vo mugore vari kutibesera kuti tive takaezanana ngo mavonero atinoita mare.—Mucumaeri 7:12; Luka 12:15.

10-11. (a) Tinodikana kuitenyi kuti tikwanise kungwarira mwoyo wedu? (b) Murindiri waiitenyi mu nguva yo kare zve kuitisa kudini hana yedu ingashanda inga murindiri?

¹⁰ Kudari tinoda kubudirira pa kungwarira mwoyo wedu, tinodikana kukwanisa kuvona zviro zvingatiendesa pa ngozi no zvatinozoita kuti tikwanise kujijivirira. Gama rakasandujwa ‘kungwarira’ pana Mazwi Akangwara 4:23, Shanduro yeNyika Itsva, rinoticeukija basa raiithwa ngo murindiri. Mu njiku ja Mambo Soromona, murindiri waigara panyezuru po mufimbiji wo dhorobha zve paaivona kuti vavengi vari kuviya, waidikana kuzivisa. Kuva no mazviizvii ondhoo, kunotibesera kuzwisisa kuti tinodikana kuitenyi kuti titame kucengejwa ngo murangariro wa Sathana.

¹¹ Mu nguva yo kare, murindiri waishanda pamwepo no mungwariri wo musuvo. (2 Samueli 18:24-26) Vese, vaibesana pa kungwarira dhorobha ngo kuva no cokwadi co kuti musuvo jakanasa kufungwa, zvokuti vavengi pikija vanonga vecikhwedera, avakwanisi kungwina. (Neemia 7:1-3) Hana yakarovejwa ngo Bhaibheri * ingashanda inga murindiri wedu zve inozotingwaja painovona kuti Sathana ari kueja kucengeja mwoyo wedu, ngo magama amweni paanoeja kupsasa murangariro wedu, mazwiro, kana zvido zvedu. Ngo iyo ndava, kudari hana yedu ikatingwaja, tinodikana kuipurukira zve toita ciri cese kuti titize ngozi yakadaro.

12-13. Ngowapi muejo watingava nawo, asi tinodikana kuitenyi?

¹² Vonanyi basi muezaniso unovonesa kuti tingahwisana kudini no murangariro wa Sathana. Jehovha anotijijisa kuti “upombo nokuti psina iriyese, nokuti umbata, ngabzitame kunangwa pakati penyu.” (VaEfeso 5:3) Asi, tinozoitenyi kudari shamwari jo ku basa kana jo kucikora jikatanga kubhuya ngo pamusoro po zviro zvinobatanija uhure? Tinozviziva kuti tinodikana  “kuregera maitiro akaxata no bziemuriro.” (Tito 2:12) Hana yedu inoshandari inga murindiri, ingatingwaja. (VaRoma 2:15) Munozoipurukira here? Kangaije mungavangirijwa kuti mupurukire zvinonanga vadoni venyu kana kutosota pikica jovanotumira. Asi, iyo i nguva yo kufunga musuvo jo mwoyo wenyu ngo kucinja mabhuyo kana kutosiyana no vandhu vakadaro.

¹³ Zvinoda kucunga kuti titame kuvangirijwa ngo vadoni ngo pamusoro po kuita zvakashata. Tingava no cokwadi co kuti Jehovha anovona kuvangisira kwatinoita zve anozotivangisa no kutipa ungwaru watinoda kuti tihwisane no murangariro wa Sathana. (2 Kronike 16:9; Isaia 40:29; Jakobo 1:5) Tingaitisa kudini kuti tirambe tecingwarira mwoyo wedu?

14-15. (a) Ngenyi tinodikana kufunungura mwoyo wedu zve tingazviitisa kudini? (b) Mazwi Akangwara 4:20-22, Shanduro yeNyika Itsva, inotibesera kudini kuti kuverenga kwedu Bhaibheri kuve kunobudirira? (Vonanyi bhokiso rinoti: “ Ndingarangarijisisa kudini?”)

¹⁴ Kuti tingwarire mwoyo wedu, atidikani basi kutiza murangariro jakashata, asi tinodikana kufunungura murangariro wedu ku zviro zvakanaka. Amborangariranyizve basi ngo muezaniso wo mungwariri wo dhorobha. Mungwariri anofunga musuvo kuti vavengi vatame kunghwina, asi nguva jimweni anofunungura kuti panghwine zvokuha no zvimweni zvinodiwa. Kudari musuvo no jicaifununguhwa vandhu vese vaizofa ngo njara. Mu njira yakafanana, tinodikana kufunungura mwoyo wedu nguva jese kuti murangariro wa Mwari unghwine mu mwoyo mwedu.

¹⁵ Murangariro wa Jehovha unowanika mu Bhaibheri, ngo kudaro, patinoriverenga tiri kutendera kuti murangariro wa Jehovha upsase murangariro wedu, mazwiro no zviito. Tingabesereka kudini ngo kuverenga kwedu Bhaibheri? Cingatibesera, kuita mukumbiro. Imwe hambzaji yo ciKristu yakati: “Ndicito ndatanga kuverenga Bhaibheri, ndinoita mukumbiro kuna Jehovha, ndecikumbira kuti andibesere kuti ‘ndinase kuvona zviro zvinoshamisa’ mu Soko rake.” (Nduyo 119:18) Tinodikanavo kurangarijisisa zvatinoverenga. Patinoita mukumbiro, toverenga no kurangarijisisa, Soko ra Mwari rinopsasa ‘zvinonga zviri mu mwoyo zve tinozoguma pa kuda murangariro wa Jehovha.’—Verenganyi Mazwi Akangwara 4:20-22, Shanduro yeNyika Itsva; Nduyo 119:97.

16. Hama zinji jiri kubesereka kudini ngo kuvona urongwa hwo JW Broadcasting?

¹⁶ Manera amweni okutendera kuti murangariro wa Mwari upsase mwoyo wedu, ngo o kusistiri vhidhiyo jo mu JW Broadcasting^®. Varovorani vamweni vakananga kudari: “Urongwa hwo mweji ngo mweji wo mu JW Broadcasting, zvokadi kamare unodavira mukumbiro jedu! Iwona unotivangisa zve unotidakajisa patinojizwa takasuruvara kana tiri tega. Zve nguva jese tinodakarira maningi ndumbo jo vhidhiyo jo mu JW Broadcasting. Tinojirija patinonga tecibika, tecicenesa mumba kana patinonga tecimwa ica.” Urongwa uhwo unotibesera kuti tingwarire mwoyo wedu. Ihwona unotijijisa kuti tirangarire inga ndi Jehovha zve unotibesera kuhwisana no murangariro wa Sathana.

17-18. (a) Zvicinyi zvinoitika kudari tikashandisa zvatinojijiswa ndi Jehovha, inga zvinokhombijwa pana 1 Majimambo 8:61? (b) Tinojijenyi ngo muezaniso wa Mambo Ezekia? (c) Mukuzwirana no mukumbiro wa Dhavhidhi unowanika pana Nduyo 139:23, 24, zvicinyi zvatingakumbira?

¹⁷ Patinovona muviyo unovepo ngo kuita zvakanaka, rutendo hwedu unovanga. (Jakobo 1:2, 3) Tinojizwa ushoni ngokuti tinoita kuti Jehovha adade ngo kutidanija vana vake zve cido cedu co kuda kumudakajisa cinovanga. (Mazwi Akangwara 27:11) Muejo jatinosongana  najo, jinotipa mukana wo kukhombija kuti tinoshandira Baba wedu ngo mwoyo wese. (Nduyo 119:113) Kusiyapo izvo, tinokhombija kuti tinoda Jehovha ngo mwoyo wese, tinoda kuzwira mupango jake no kuda kuita kuda kwake.—Verenganyi 1 Majimambo 8:61.

¹⁸ Kureva kuti tinozoposa here? Hina, ngokuti atizivi kukwana. Kudari tikakhugunyika, tinodikana kuceukija muezaniso wa Mambo Ezekia. Iyena wakaposa. Asi, wakakhauya zve wakaramba ecishandira Jehovha “ngo mwoyo wese.” (Isaia 38:2-6; 2 Kronike 29:1, 2; 32:25, 26) Ngokudaro, atidikani kutendera kuti Sathana atipsase ngo murangariro wake. Ngatiite mukumbiro kuti tisakurire “mwoyo unozwa.” (1 Majimambo 3:9; verenganyi Nduyo 139:23, 24.) Tingaramba takagondeka kuna Jehovha, kudari, panyezuru po zvese tikangwarira mwoyo wedu.