MUSORO WO KUJIJA WO 19
Rudo no Ururami Patinosongana no Ushati
“Amuripi Mwari anodakajwa ngo bzakaxata, muxati asipi murendo wenyu.”—NDUYO 5:4.
NDUMBO 142 Ngatibatisise Vetero Yedu
ZVATICAJIJA *
1-3. (a) Mukuzwirana na Nduyo 5:4-6, Jehovha anovona kudini ushati? (b) Ngenyi tingananga kuti kuita zvo uhure no vana vadoko kunohwisana no “mupango wa Kristu”?
JEHOVHA MWARI anozonda mushovo wese wo ushati. (Verenganyi Nduyo 5:4-6.) Iyena anonyenya vaya vanoita zvo uhure no vana vadoko, ngokuti i ciito cakashata zve cinopseruja! Zvecivoneka kuti tiri Zvapupu zva Jehovha, tinodikana kumutevejera ngo kunyenya kutambujwa ko vana vadoko zve ikona akutendehwi mu ungano yo ciKristu. VaRoma 12:9; Vaheberi 12:15, 16.
2 Mushovo wese wo kutambuja mwana mudoko, unohwisana no “mupango wa Kristu.” (VaGalàsia 6:2) Ngenyi? Inga zvatakajija pa musoro wakaperari, mutemo wa Kristu, kana kuti zvese zvaakajijisa ngo magama no zviito, zvakacijikira pa rudo no ururami. Tecishandisa mutemo uu, tinoita zvese zvatinokwanisa kuti vana vadoko vajizwe vakangwaririka zve vanodiwa. Kuita zvo pa bonde no vana vadoko i ciito cakashata cinoita kuti ivona vajizwe kuti avadiki zve avazivi kungwaririka.
3 Zvinosuruvarisa ngo zvokuti, kuita zvo uhure no vana vadoko kwazara pasi pese zve zviri kutopsasavo maKristu o cokwadi. Ngenyi? Nyika ino yakazara ngo vandhu “vakaxata no vanyepi,” vamweni vanotoeja kunghwina mu ungano. (2 Timoti 3:13) Vandhu vondhovo vanotendera kuti cido co vatano, civagumise pa kuita zvo uhure no vana vadoko. Ngativone kuti ngenyi kuita zvondhozvo i cishaishi cikuru. Perapo, ticazovona zvinoitwa ngo vakuru mundhu paainoita cishaishi cikuru inga co kuita zvo uhure no vana vadoko. Pejisire, ticavonazve zvinodikana kuitwa ngo vabari kuti vabvikire vana vavo. *
CISHAISHI CIKURU
4-5. Ngenyi kuita zvo uhure no mwana mudoko i cishaishi ku mwanewo?
4 Zvineso zvinowanika ngo kuita zvo uhure no mwana mudoko, zvingamutambuja ko mukuvo wakareba. Azvipsasi basi mwana waitihwaro zvondhozvo, asi zvinopsasavo mbhuri yake no hama jo mu ungano. Ngokudaro, kuita zvo uhure no mwana mudoko, cishaishi cikuru maningi.
5 Kushaishira mwana watambujwaro. * Cishaishi cinokhuvaza vamweni no kuvatambuja. Inga zvaticavona pa musoro unotevera, mundhu anoita zvo uhure no mwana mudoko, anotambuja mwanewo no kuita kuti ave no cineso cinonesa maningi kunyisa. Anoita inga ano rudo no mwanewo, asi pasure po kumuita zvo pa bonde, anojizwa ecizivi kujiviririka pa upenyu hwake. Ngokudaro, vana vanodikana kujivirihwa ku vandhu vanoita zvo uhure, vaya vaperaya kuitwa zvo pa bonde, vanoda besero no embezero.—1 VaTesalònika 5:14.
6-7. Ngenyi kuita zvo pa bonde no mwana mudoko i kushaishira ungano pamwepo no utongi?
6 Kushaishira ungano. Mundhu mu ungano paanoita zvo uhure no mwana mudoko, anoshoresa ungano. (Mateu 5:16; 1 Pedru 2:12) Izvi zvinosuruvarisa maningi, ngokuti kutenderera pasi pese, mamirioni o hama ari kurhwa kuti ‘avangirire mu rutendo.’ (Juda 1:3) Atidi kuti ciri cese cisvipise zina rakanaka ro ungano. Ngo iyo ndava, pakati pedu, atitenderi mundhu anoita zviro zvakashata acikakhauyi.
7 Kushaishira utongi. MaKristu anodikana kuzwira kana “kupurukira vatongi vo nyika.” (VaRoma 13:1) Tinokhombija kuti tinozwira utongi ngo kureremeja mutemo jaunogaja. Ngokudaro, mundhu mu ungano paanopwanya mutemo, inga muezaniso, ngo kuita zvo uhure no mwana mudoko, anonga ecitoshaishira utongi. (Ezanisanyi no Maitiro o Vapostori 25:8.) Tinozviziva kuti vakuru vo ungano avatendehwi kushandisa mutemo jinoshandiswa ngo utongi, kuitira kupanica mundhu anonga waita zvo uhure no mwana mudoko. Ivona avajiviriri mushaishi ku muviyo jinovepo ku zviro zvaakaita. (VaRoma 13:4) Mushaishiwo anozokotora bzaakasima.—VaGalàsia 6:7.
8. Jehovha anovona kudini cishaishi catinoitira mundhu umweni?
8 Kusiyapo zvese izvo, kushaishira Mwari. (Nduyo 51:4) Mundhu paanoshaishira umweni, anongavo ecitoshaishira Jehovha. Inga muezaniso, vonanyi basi Mutemo wakapa Mwari vaIziraeri. Iwona wainanga kuti mundhu paaibira mudoni wake, wainga “eciposera Tenji Mwari.” (VaLevi 5:21-23) Mu njira yakafanana, mundhu mu ungano paanoita zvo uhure no mwana mudoko anonga acimubira jiviriro yaaidikana kuva nayo zve anonga aciva mundhu acizivi kugondeka kuna Jehovha. Anoshoresa maningi zina ra Jehovha. Ngo iyo ndava, kuita zvo uhure no mwana mudoko kunodikana kuvoniwa inga ciito cakashata kamare, cishaishi cikuru kuna Jehovha.
9. Masoko api atinopuwa ngo sangano ra Jehovha ngo pamusoro po vaya vakamboithwa zvo uhure zve ngenyi?
9 Kubvira kare, sangano ra Jehovha riri kupa masoko mazinji ngo pamusoro po kuita zvo uhure no mwana mudoko. Inga muezaniso, musoro muzinji jo Murindiri no Mukai! jinovonesa kuti mundhu wakamboithwa zvo uhure aciri mwana mudoko angahwisana kudini no murangariro jicikabesi, vamweni vangamubeseresa kudini no kumutondhoja zve vabari vangaitenyi kuti vajivirire vana vavo. Kusiyapo izvo, vakuru vari kupuwa ndhungamriiro jakacijikira mu Bhaibheri no rovejo kuti vakwanise kutonga shwiro jakadari. Zvecidiwa weya, Sangano rinotopa ndhungamiriro imbza. Ngenyi? Ngokuti rinoda kuva no cokwadi co kuti riri kunasa kutevejera mutemo wa Kristu pa shwiro ii.
VAKURU VANOITENYI MUNDHU PAANOITA CISHAISHI CIKURU?
10-12. (a) Vakuru pavanoziva kuti mundhu waita cishaishi cikuru, vanodikana kurangarirenyi zve ngocapi ciro cikuru cavanosotesesa? (b) Mukuzwirana na Jakobo 5:14, 15, vakuru vanoeja kuitenyi?
10 Pavanonga vacitonga shwiro inobatanija cishaishi cikuru, vakuru vanodikana kurangarira kuti mutemo wa Kristu unoda kuti vataje mabvuta ngo rudo zve vaite zvakanaka no zvakarurama pamberi pa Mwari. Ngokudaro, pavanoziva kuti mundhu waita cishaishi cikuru, ivona vonoeja kuvona zviro zvaiitisaro kuti aite cishaishico. Ciro cikuru cinosoteseswa maningi ngo vakuru, ngo co kuti zina ra Jehovha rirambe rakacena. (VaLevi 22:31, 32; Mateu 6:9) Ivona vanoita zvese zvavanokwanisa kuti cishaishico citame kupsasa hama no hambzaji jimweni mu ungano zve kudari hama kana hambzaji yakaitihwa zvakashata, vakuru vanoibesera no kuiembezera.
11 Mukuengejera, mundhu mu ungano paanoita cishaishi, vakuru vonoeja kuvona kuti wakhauya kana kuti haiwa, kudari akakhombija kuti wakhauya, vakuru vanomubesera kuti avezve shamwari ya Jehovha. (Verenganyi Jakobo 5:14, 15.) MuKristu anoita cishaishi cikuru kuitira kugutisa cido cake cakashata, wakadari inga mundhu ari kuhwaja. Izvi zvinoreva kuti iyena aacina ushamwari waushoni na Jehovha. * Vakuru vakadari inga mamedhiko. Ivona vanoeja kuita kuti ‘mutenda wiya [kuda kunangira mushaishi] aponeswe.’ Mbhangiro javo jakacijikira mu Bhaibheri, jingamubesera kuti avezve no ushamwari wake na Mwari, asi izvi zvinokwanisika basi kudari iyena akakhauya kamare.—Maitiro o Vapostori 3:19; 2 VaKorinto 2:5-10.
12 Zvakajeka kuti, vakuru vano basa rakakura maningi. Ivona vano rudo no ungano ngokuti Mwari wakavapa basa ro kukorondha vandhu vake no kuvataja ngo rudo no ururami. (1 Pedru 5:1-3) Ivona vanoda kuti hama no hambzaji jese jizwe jakangwaririka mu ungano. Ngo iyo ndava, vakuru pavanoziva kuti mundhu ari wese waita cishaishi cikuru cakadari inga co kuhura no mwana mudoko, vanoita ciri cese ngo kukasika. Vanoitenyi? Vonanyi mubvunjo jinowanika pakutanga po ndima yo 13, 15 na 17.
13-14. Kudari mu nyika yatinogararo mutemo unotendera kuti mundhu akaita zvo uhure no mwana mudoko anodikana kookeshahwi, vakuru vanodikana kuitenyi?
13 Kunanga kuti vakuru vanozwira mutemo wo vatongi vo nyika, unonangaya kuti mundhu anoita zvo uhure no mwana mudoko anodikana kwenda kokeshahwi ku maporisiya here? Hina. Mu nyika jo kuti mutemo uu unoshanda, vakuru vanouzwira. (VaRoma 13:1) Mutemo uu, auphwanyi mutemo wa Mwari. (Maitiro o Vapostori 5:28, 29, Shanduro yeNyika Itsva) Ngokudaro, vakuru pavanozwa kuti mundhu mu ungano waita zvo uhure no mwana mudoko, ngo kukasika vanodavijana no hama jo ku bheteri kuti vazive zvavangaita.
14 Vakuru vanodurujiravo mundhu waitwaya zvondhozvo pamwepo no vabari vake kana ukama umweni kuti vanodikana kookeshari ku maporisiya. Waro, kudari anoendaro kookeshahwi i mundhu wo mu ungano zve zvozivika no vandhu mu ndharaundha yatinogararo? Kureva kuti mundhu anoendaro kookeshari anonga ecisvipisa zina ra Jehovha here? Haiwa. Ngokuti, mundhu waitaya zvo uhure no mwana mudoko ndiyena wasvipisa zina ra Mwari.
15-16. (a) Mukuzwirana no 1 Timoti 5:19, ngenyi basi pangaumbwa dare ro kutonga pakava no zvapupu zviviri? (b) Vakuru vanoitenyi pavanoziva kuti mundhu mu ungano wapumbhwa kuti waita zvo uhure no mwana mudoko?
15 Mu ungano, ngenyi vakuru vanoumba dare ro kutonga basi, pakava no zvapupu zvinodarika zviviri? Ngokuti ndizvona zvinonangwa ngo Bhaibheri zve zvakarurama. Kudari mundhu wapumbhwaro wonanga kuti aana ndava, vakuru vangaumba dare ro kutonga pakava no zvapupu zviviri. (Deuteronòmio 19:15; Mateu 18:16; verenganyi 1 Timoti 5:19.) Izvi zvinoreva kuti mundhu ari wese akada kookeshari ku maporisiya ngo pamusoro po kuita zvo uhure no mwana mudoko, anodikanavo kuva no zvapupu zviviri here? Haiwa. Ngokuti izvi zvinodikana kuitwa mu ungano basi, haiwa paya po kuti vakuru kana vandhu vamweni vakada kookeshari zvimwenivo hazvo.
16 Vakaziva kuti mundhu mu ungano waita zvo uhure no mwana mudoko, vakuru vanoeja kuita zviya zvinokumbihwa ngo mutemo ngo pamusoro po shwiroyo zve mukuzwirana no Bhaibheri vanopsakisisa kuitira kuvona dangani zvinodikana kana kuti haiwa kuumba dare ro kutonga. Mundhu akananga kuti aana ndava, vakuru vanozobatisisavo zvinozonangwa ngo zvapupu zviviri. Kudari pakava no zvapupu zviviri, umwe wonanga kuti hina mundhuwo waita zvo uhure no mwana, umweni wonangavo kuti mundhuwo waitadi zvo pa bonde no mwana wiya kana wakamboitazve no mwana umweni, vakuru vangatoumba dare ro kutonga. * Asi, pakatama kuva no capupu co cipiri, azvirevi kuti mundhu wanangaya zviya wainga ecinyepa. Pikija mundhu angatama hake kupumbhwa ngo kuita cishaishi ngokuti apana zvapupu zviviri, vakuru vanoziva kuti zvingatoita kuti mundhuwo wiya watoitadi cishaishi cikuru cinokhuvaza vamweni. Ngokudaro, vakuru vanopa besero rinodiwa kuti vabesere mundhu waitihwaya ciito ici cakashata. Kusiyapo zvondhozvo, ivona vanozongwarira kuti mundhu wapumbhwaya atame kuva ngozi ku vamweni mu ungano.—Maitiro o Vapostori 20:28.
17-18. Durujiranyi kuti zvicinyi zvinoitwa ngo dare ro kutonga?
17 Zvicinyi zvinoitwa ngo dare ro kutonga? Gama ro kuti “kutonga” aridi kureva kuti vakuru vanotonga kuti mundhu waitaya zvo uhure no mwana anodikana kupanicwa ngo utongi ngo kuita cishaishi cakadaro. Vakuru avanghwiniri pa mutemo jinogajwa ngo nyika, ngokuti iro i basa ro utongi. (VaRoma 13:2-4; Tito 3:1) Zvinoitwa basi ngo vakuru, i kutonga kana kuvona dangani mundhuwo angaramba ari mu ungano kana kuti haiwa.
18 Vakuru pavanoumba dare ro kutonga, basa ravo ngo ro kutonga divi ro umwari basi. Vecitungamirihwa ngo Bhaibheri, ivona vanovona kuti mundhuwo wakhauya kana kuti haiwa. Kudari aazivi kukhauya, iyena anojingwa, perapo vakuru vanozivisa ungano. (1 VaKorinto 5:11-13) Kudari mundhu wiya akakhombija kuti wakhauya, iyena aazojingwi. Asi, vakuru vanozomubvunja kuti aazokwaninirisi kuti ave no zvidakajiso mu ungano, kangaije ko makore manganani kana kwenda no kwenda. Kusiyapo zvondhozvo, vakuru vangangwaja vabari pa cifise-fise mu ungano ngo dikano yo kuvonerera vana vavo ku mundhuwo. Cimwenizve, vakuru avazobvunji vabari avo kuti i vana vapi vakamboithwa zvo uhure ngo mundhu wondhowo.
MUNGAJIVIRIRISA KUDINI VANA VENYU?
Vabari vanodikana kujivirira vana vavo pa kuitwa zvo uhure ko vana vadoko ngo kubhuya navo masoko anojekesa shwiro yondhoyo. Kuti vaite kudaro, vabari vanodikana kushandisa zvese zvavanopuwa ngo sangano ra Mwari. (Vonanyi ndima 19-22)
19-22. Vabari vanodikana kuitenyi kuti vajivirire vana vavo? (Vonanyi pikica yo pa kapa.)
19 Ndiyani ano mutoro wo kujivirira vana pa ngozi jakadari? Ndimwi vabari. * Ceukijanyi kuti vana ‘munovapuwa ndi Tenji Mwari.’ (Nduyo 127:3) Ngokudaro, Jehovha wakapa imwimwi mutoro wo kujivirira vana venyu. Mungajiviririsa kudini vana venyu kuti vatame kuitwa zvo uhure?
20 Cokutanga, ejanyi kupsaka masoko anobhuya ngo pamusoro po kuitwa zvo uhure ko vana vadoko. Jijanyi kuti i vandhu vakadini vanohura no vana vadoko zve vanoshandisenyi kuti vavacengeje. Nasanyi kusotesesa vandhu kana mugariro jingadira pa ngozi. (Mazwi Akangwara 22:3; 24:3) Ceukijanyi kuti, kazinji mundhu anoita zvo uhure no mwana mudoko i mundhu anonasa kuzivika ngo mwana wiya.
21 Cocipiri, ivanyi mundhu anosujunuka pakubhuya no vana venyu. (Deuteronòmio 6:6, 7) Izvo zvinobatanija kuva mundhu anonasa kupurukira. (Jakobo 1:19) Ceukijanyi kuti vana vadoko vanonesehwa maningi kunanga kuti vaitwa zvo uhure. Kangaije vanorangarira kuti apana mundhu anotenda zvovari kunangaro, kana kuti mundhu wavaitaro wavabvunja kuti vatame kubvunja ari wese. Mukazwisisa kuti ciripo cashata, ejanyi kuita mubvunjo ngo kunaka mwoyo perapo ivanyi munopurutana no kusengerera kwese mupinguro javo.
22 Cocitatu, jijisanyi vana venyu. Zvecifira pa mupira wo vana venyu no zvavanokwanisa kuzwisisa, vajijisenyi zvavanodikana kuziva ngo pamusoro po ruvatano. Vajijisenyizve zvavanodikana kunanga no kuita, kudari ari wese akaeja kuvabata pacikadikani. Shandisanyi masoko ese amunopuwa ngo sangano ra Jehovha kuti mujivirire vana venyu.—Vonanyi bhokiso rinoti: “ Imwimwi Vabari no Vana Venyu Munodikana Kuzivenyi.”
23. Tinodikana kuvona kudini kuitwa zvo uhure ko vana vadoko zve mubvunjo wapi watinozodavira pa musoro unotevera?
23 Inga Zvapupu zva Jehovha, tinovona kuitwa zvo uhure ko vana vadoko kuva cishaishi cikuru maningi zve cakashata. Mukuzwirana no mutemo wa Kristu, Zvapupu zva Jehovha azvijiviriri vandhu vanoita zvo uhure no vana vadoko ku muviyo wo zviito zvavo. Waro, tingabeseresa kudini vandhu vakamboitwa zvo uhure vaciri vana vadoko? Musoro unotevera unozodavira mubvunjo uu.
NDUMBO 103 Vahavisi Vedu—I Zvipo Zviri Vanarume
^ ndim. 5 Pa musoro uu, ticazovona kuti tingaitisa kudini kuti tijivirire vana kuti vatame kuitwa zvo uhure. Ticavonazve kuti zvicinyi zvinoitwa ngo vakuru kuti vajivirire ungano zve vabari vangaitenyi kuti vajivirire vana vavo.
^ ndim. 3 MAGAMA AKASANANGUHWA: Gama ro kuti kuita zvo uhure no vana vadoko, apa riri kunangira mundhu mukuruwane anoshandisa mwana mudoko, kuti agutise cido cake co vatano. Izvi zvinobatanija kuita zvo pa bonde; kubatanijavo kuita zvo pabonde ngo mukanwa kana ngo kunobudisa svina; kubata-bata zvirewa zvo vatano, mazamu kana matako no zviito zvimweni zvinopseruja. Vanoanja kuitihwa maningi zvo uhure i vana vokaji, asi vana vorume vanotoitihwavo. Pikija zvinoitwa maningi ngo vanarume vakuruwane, vanakaji vanozviitavo.
^ ndim. 5 MAGAMA AKASANANGUHWA: Pa musoro uno no unotevera, gama ro kuti “watambujwaro” rinonangira mundhu wakasongana no nyatwa ii aciri mwana mudoko. Tinoshandisa gama iri kuitira kujekesa kuti mundhu wakazviitihwaro, aana caanoziva.
^ ndim. 11 Kudari mundhu akaita cishaishi cikuru ngo ndava yo kuti ushamwari hwake na Jehovha wainga warembejeka, azvirevi kuti iyena aazodaviri ngo ndava yazvo. Mushaishi wese anozodavira pamberi pa Jehovha.—VaRoma 14:12.
^ ndim. 16 Narini vakuru avazokumbiri kuti mwana waitwaya zvo uhure avepo pavanonga vecibhuya no mundhu wamuitaro zvondhozvo. Asi vangakumbira vabari vake kana ukama umweni waanothemba kuti vabhuye pa ndau yake. Zvikaitwa kudaro, mwana uu aazohwajihwi maningi.
^ ndim. 19 Izvi zviri kubvunjwari vabari, zvinoshandavo kuno vaya vanogara kana vanorera vana vaciripi vavo.
