1-2. (a) Eunise ndiyani, zvineso zvapi zvaakasongana nazvo inga mai? (b) Nanganyi zviri kuitika pa foto yo pakapa.

 PIKIJA kuti Bhaibheri arinangi ngo pamusoro po kubhabahatijwa ka Timoti, azvinesi maningi kurangarira mudakaro wakava na mai wake Eunise, pa njiku yondhoyo. (Mazwi Akangwara 23:25) Amborangariranyi manera avakajizwa no kudakara pavakavona mwana wavo Timoti akaima mukumwa. Eunise na Roidhi mbiya wa Timoti, vainga vari phedo na phedo. Eunise ari kunyemwerera na mbiya wa Timoti Roidhi, vakaima ngo phedopo vakabata mai wake. Eunise anoseka ngo copasi-pasi no kufemeruka paanovona Timoti ecibira mukumwa. Paanobuda mukumwa, iyena anobuda ecinyemwerera zvoita kuti mai wake vakhuwe ngo mudakaro mukuru wavainga nawo. Pikija zvakadaro zvakanesa maningi kuti Eunise akwanise kujijisa mwana wake Timoti kuti ade Jehovha no kuda Mwana wake Jesu Kristu. Zvineso zvapi zvaakasongana nazvo paainga ecijijisa mwana wake?

² Timoti wakakura pa mbhuri yainga yakaparajana mudivi ro zvokunamata. Baba wake vainga vari mu Giriki, asi mai wake na mbiya wake vainga vari Vajudha. (Mabasa o Vapostori 16:1) Zvinovoneka inga kuti Timoti wainga ari muaruki Eunise na Roidhi povakava Makristu. Asi baba wake avazivi kuva Mukristu. Timoti waizosana kuenda kudivi rapi? Zvingaita kuti iyena wainga wakura zvokuti waitojitemera ega zvivaringo. Kureva kuti iyena waizosana kuenda kudivi ra baba wake vainga vacikaripi Mukristu? Waizodikana kupeamira kuzvirovejeso zvo Cijudha zvaakajijiswa ari mwana mudoko? Kana waizotendera kuva muteveri wa Jesu Kristu?

3. Mukuzwirana na Mazwi Akangwara 1:8, 9, Jehovha anovona kudini basa rinoitwa ngo majimai pakubesera vana vavo kuti vave shamwari jake?

 ³ Majimai o Cikristu nyamasi uno anodavo maningi mbhuri javo. Kupinda ciri cese haco, ivona vanoda kubesera vana vavo kuti vave no ushamwari hwakanaka na Jehovha. Mwari wedu anoreremeja maningi kuvangisira kwavo. (Verenganyi Mazwi Akangwara 1:8, 9.) Jehovha anobesera majimai akawanda kuti vajijise vana vavo kuda Jehovha no kumushandira.

4. Zvineso zvapi zviri kusongana no majimai mazinji nyamasi uno?

⁴ Nyamasi uno, majimai angatoneseka kuti vana vavo vangazosana kushandira Jehovha inga zvakaita Timoti. Vabari vanoziva kuti vana vavo vari kuvangirijwa maningi ngo nyika ino ya Sathana kuti vaite zviro zvakashata. (1 Pedhru 5:8) Mukuengejera, majimai mazinji, ano cineso cokurera vana vavo vacina majimwamuna ngo kuti majimwamuna avo asipi vashandiri va Jehovha. Inga muezaniso, hambzaji imweni inodanijwa Kristina * yakati: “Mwamuna wangu ndi mwamuna waushoni, anodazve maningi mbhuri yedu, asi iyena aadi kuti ndirere vana vedu inga Zvapupu zva Jehovha. Ndakapeja makore akawanda ndecicema ndecineseka kuti dangani vana vangu vanozovavo vashandiri va Jehovha.”

5. Ngozvapi zvatiri kuda kubhuya pa musoro uwu?

⁵ Kudari muri mai wo Cikristu, mungakwanisa kubesera vana venyu kuti vade no kushandira Jehovha inga zvakaitwa ndi Eunise. Pa musoro uwu, tinoda kuzobhuya kuti mungatevejeresa kudini muezaniso wake pakujijisa vana venyu ngo zvamunobhuya no zvamunoita. Tinoda kuzovonazve kuti Jehovha anozomubeseresa kudini.

6. Inga zvinokhombijwa pana 2 Timoti 3:14, 15, Timoti wakagumisa kudini pakuva Mukristu?

⁶ Timoti paainga ari mujaha, mai wake vakaita zvese zvavaikwanisa kuti vamujijise “matahwa akacena” inga zvaizwisiswa ngo Vajudha. Zvokadi kamare, mai wake avacaiziva ciri cese ngo pamusoro pa Jesu Kristu. Pikija zvakadaro, zvakajijari Timoti kuvha mu Matahwa, zvakamubesera kuti iyena atendere kuva Mukristu. Kureva kuti iyena wakazova Mukristu? Inga mwanarume wainga mujaha, wainga no citendehwa cokusana kuti waida kupona inga Mukristu. Atikani-kani kuti Timoti, ‘wakakhohwa kuti atende’ ngo pamusoro pa Jesu ngo ndava yokuvangisira ka mai wake. (Verenganyi 2 Timoti 3:14, 15.) Eunise wakadakara maningi ngo kukwanisa kwake kubesera mwana wake kuti ade Jehovha pikija zvainga zvecinesa. Iyena wakapona mukuzwirana no zina rake rinoreva kuti “munyisi.”

7. Eunise wakabeseresa kudini mwana wake kuti aenderere mberi ecishandira Jehovha paakapera kubhabhatijwa?

⁷ Ngo kubhabhatijwa, Timoti wainga atema civaringo cinosisira maningi mu upenyu hwake, asi mai wake vaineseka maningi ngo zvivaringo zvaaizotema. Iyena waizoshandisisa kudini upenyu hwake? Waizova no shamwari jakashata? Paaizoenda kushikora ku Atena, kureva kuti iyena waizoashaira jijiso jicikazwirani no Bhaibheri? Waizopeja nguva yake, simba no ujaha kuti ashande maningi ngo simba kuti ave mukhupuki? Eunise aacaizotemera Timoti zvivaringo, asi iyena waizomubesera. Kuitisa kudini? Eunise waidikana kuenderera mberi ecishanda ngo simba kuti abesere mwana wake kuda Jehovha no kubongesera ngo zvese zvavakaitihwa ndi Jehovha na Jesu pa mbhuri yavo. Cineso asipi basi cokupona pa mbhuri inonga yakaparajana  muzviro zvokunamata. Pikija vabari vatori mucokwadi, zvingatonesa kubeseravo vana vavo vaciri majaha kuti vashandire Jehovha no vakagondeka. Waro vabari vangajijenyi ngo muezaniso wa Eunise?

8. Majimai vangabeseresa kudini majimwamuna avo ari Zvapupu zva Jehovha pavanonga vecijijisa vana vavo ngo pamusoro pa Jehovha?

⁸ Jijanyi Bhaibheri no vana venyu. Hambzaji, kudari mwamuna wenyu vari mucokwadi, Jehovha anoda kuti muvabesere pakutaja zvinodiwa zvo umwari zvo vana venyu. Imwe njira yokuita ndiyona izvi, ngo yokubesera kunamata ko mbhuri nguva jese. Bhuyanyi zvaushoni ngo kunamata ko mbhuri no kurangarira manera amungaita kuti kunamata ko mbhuri kuve kunodakajisa. Kangaije mungabesera mwamuna wenyu pakuita urongwa hwokujija Bhaibheri. Mukuengejera, kudari umwe wo vana venyu anomupira wokuti angajija Bhaibheri mungajija naye mecishandisa bhuku Mungadakara Kwenda no Kwenda! Kangaije mungatoshanda ngo simba pakubesera mwamuna wenyu, vana venyu pavanonga vecijija.

9. Kudari muri mai vano mwamuna vacikari Capupu ca Jehovha, mungawana kwapi besero?

⁹ Majimai amweni anoitisa jijo yo Bhaibheri vana vavo ngo kuti ivona vari kurera vega vana kana ngokuti mwamuna wavo asipi Capupu ca Jehovha. Kudari muri pa mugariro uwu, mucadothimwa-thimwa maningi. Jehovha anozomubesera. Shandisanyi mathurusi atinopuwa ngo sangano kuti mujije no vana venyu. Ngenyi amuvhunjisi vabari vamweni kuti vamupe mazano avanoita no mathurusi avanoshandisa pakunamata ko mbhuri? * (Mazwi Akangwara 11:14) Jehovha anozomubesera kuti mukwanise kubhuisana no vana venyu. Mukumbirenyi kuti amubesere kuzwisisa zviri mu murangariro no mu mwoyo javo. (Mazwi Akangwara 20:5) Muvhunjo wakareruka ungamubesera kuti muve no mabhuyo aushoni no vana venyu nga uwu: ‘Zvineso zvapi zvamuri kusongana nazvo kushikora?’

10. Injira yapi imweni yamungabesera vana venyu kuti vajijire ngo pamusoro pa Jehovha?

¹⁰ Psakanyi njira jakasiyana-siyana jo kujijisa vana venyu ngo pamusoro pa Jehovha. Bhuyanyi ngo pamusoro pa Jehovha no zvakanaka zvaari kumuitira. (Deuteronòmio 6:6, 7; Isaia 63:7) Izvi izviro zvinosisira kudari mucikajiji nguva jese no vana venyu pamuzi. Hambzaji Kristina vambonangwaya, vakati: “Mukana wokubhuya no vana vangu ngo pamusoro po zviro zvo umwari wainga uri mushoma. Ngo kudaro, taishandisa nguva iri yese yataiwana. Taibuda pamuzi toenda kofamba no kuenda kovhuta ngarava, tecifamba mumbhiripiri mo jombe tecibhuya ngo pamusoro po zvisikwa zva Jehovha no zviro zvimweni zvizinji zvo umwari. Vana vangu pavainga vecikura, ndakavavangisa kuti vajije vega Bhaibheri.” Mukuengejera, bhuyanyi zvakanaka ngo pamusoro pa Jehovha no hama no hambzaji jenyu. Mucadoshora vakuru. Zvamunonanga ngo pamusoro pavo, zvinozobesera vana venyu kuti vakwanise kubhuya navo pavanonga vecida besero.

11. Mukuzwirana na Jakobo 3:18, ngenyi zvinosisira kuita runyararo pamuzi?

¹¹ Itanyi runyararo pa muzi penyu. Nguva jese vonesanyi kuti munoda mwamuna wenyu no vana venyu. Bhuyanyi ngo pamusoro po mwamuna wenyu ngo njira yo unyasha no yo nderemejo, no kujijisa vana venyu kuti vaitevo zvondhozvo. Kudari mukaita izvi, munozoita kuti zvive zvakareruka kuno vana venyu kuti vajijire ngo pamusoro pa Jehovha. (Verenganyi  Jakobo 3:18.) Vonanyi muezaniso wa Jozefi, uwo ari kushanda inga piyona anosisira ku Romaniya. Jozefi wakati: “Mai wangu vakaeja kushanda ngo simba kuti vaite kuti pa muzi pedu pave panorunyararo. Baba wangu vainga mundhu wainga no hasha, mai wangu vainga vari mundhu wainga wakanaka mwoyo. Mai wedu pavakavona kuti zvainga zvecitinesera maningi kuti tireremeje no kuzwira baba wedu, ivona vakabhuya na itusu vecishandisa masoko anowanika pana Vaefeso 6:1-3. Perapo vakabhuya ngo mugariro jakanaka ja baba wedu no kutibesera kuzwisisa kuti taidikana kuvareremeja. Izvi zvakabesera kuti mbhuri yedu ive no runyararo.”

12. Mukuzwirana na 2 Timoti 1:5, muezaniso wa Eunise wakabeseresa kudini Timoti?

¹² Verenganyi 2 Timoti 1:5. Eunise wakagaja muezaniso wakanaka kuna Timoti. Iyena wakamujijisa kuti rutendo hwokadi, hunovoneka ngo zviito. (Jakobo 2:26) Timoti wainga acikakani-kani kuti zviito zva mai wake zvaindundihwa ngo rudo hwavainga nahwo kuna Jehovha. Zvokadi iyena wakavona kuti kushandira Jehovha kwaiita kuti mai wake vadakare. Muezaniso wa Eunise wakabeseresa kudini Timoti? Mupostori Pauro wakatonanga kuti Timoti wainga no rutendo hwakavanga inga hwa mai wake. Iyena aazivi kuva no rutendo uhu ngo civhumbu. Timoti wakanasa kusotesesa muezaniso wa mai wake zvomuita kuti ade kuvatejera. Ngo njira yakaezana nyamasi uno, majimai mazinji vangaitavo kuti mbhuri yavo ide kushandira Jehovha “kuciripi ngo soko.” (1 Pedhru 3:1, 2) Mungakwanisavo kuzviita. Kuitisa kudini?

13. Ngenyi majimai anodikana kuita kuti ushamwari hwavo na Jehovha huve pa ndau yo kutanga?

¹³ Itanyi kuti ushamwari hwenyu na Jehovha huve pa ndau yokutanga. (Deuteronòmio 6:5, 6) Inga majimai amweni, munodikana kuita ndhamburiko zinji. Munopeja nguva yenyu, mare, kuruza hope no zviro zvimweni kuti muvoneke mecitaja zvinodiwa zvo vana venyu. Asi amudikani kubatikana maningi ngo kutaja zviro izvi, zvomuita kuti mukonehwe nguva yo kuvangisa ushamwari hwenyu na Jehovha. Nguva jese gajanyi mukuvo wokuita mukumbiro mega, jijo yo Bhaibheri yo mundhu ega no kuenda kumusongano. Kudari mukaita izvi, munozovangisa ushamwari hwenyu na Jehovha, mozogaja muezaniso wakanaka kuno mbhuri yenyu no ku vamweni.

14-15. Ngozvapi zvamajija ngo muezaniso wa Riyane, Mariya na Juwau?

¹⁴ Vonanyi muezaniso jo majaha amweni vakajijira kuda Jehovha no kumuthemba ngo kuvona muezaniso wo majimai avo. Riyane mwana wokaji wa Kristina, wakati: “Itusu aticaikwanisa kujija Bhaibheri kudari baba wedu varipo pamuzi. Asi mama avacaishwepi kwenda kumusongano. Pikija kuti tainga ticikazivi zvakawanda ngo pamusoro po Bhaibheri, zviito zvavo zvakatibesera kuti tivangise rutendo hwedu. Taizviziva kuti Zvapupu zva Jehovha zvaijijisa cokwadi ticito tatanga kuenda kumusongano.”

¹⁵ Maria uwo wainga na baba vaipanica mbhuri ngo ndava yokuenda ku musongano, wakati: “Mai wangu ndi imwe yo hambzaji yandinoziva inocicunge maningi. Pandainga ndiciri cimwana, nguva jimweni ndairamba kuita zviro zvimweni ngo kuthya zvaizonangwa ngo vandhu. Asi kuvona cicunge cainga cina mai wangu no manera vaidira Jehovha pakutanga mu upenyu hwavo zvakandibesera kuti nditame kuthya mundhu.” Juwau uwo ana baba vanoramba kuti pamuzi pavo pabhuiwe ngo pamusoro pa Jehovha, wakati: “Zvakandibesera maningi, ikuvona  kuti mai wangu vairamba zviro zvese asi avacaitendera kusiya Jehovha kuti vadakajise baba wangu.”

16. Muezaniso wo majimai unobesera kudini vamweni?

¹⁶ Majimai, ceukijanyi kuti muezaniso wenyu ungabeseravo vamweni. Kuitisa kudini? Vonanyi manera akabesejereka Pauro ngo muezaniso wa Eunise. Iyena wakatara kuti Timoti wainga no rutendo hucikaripi hwokucengera ‘hwakatanga na mai wake Eunise.’ (2 Timoti 1:5) Pauro wakatanga kuvona rutendo hwa Eunise rini? Zvinovoneka inga kuti pa hwendo hwake hwokutanga inga misiyonariyo iyena wakasongana na Roidhi na Eunise ku Ristra. Kangaije wakatovabesera kuti vave Makristu. (Mabasa o Vapostori 14:4-18) Ngatimborangarire basi, Pauro paakatarira Timoti painga papera gumi na mashanu o makore, asi iyena wainga acaceukija zviito zvokugondeka zva Eunise, woshandisa muezaniso wake kuti utevejehwe ngo vamweni. Zvakanasa kujeka kuti muezaniso wa Eunise, wakavangisa mupostori Pauro no kubesera Makristu amweni aipona pa nguva yake. Kudari imwimwi muri kureravo vana mega kana muri pa mbhuri yakaparajana mu divi ro zvokunamata, ivanyi no cokwadi cokuti muezaniso wenyu wokugondeka unovangisa no kubeseravo vamweni vakamutendeneja.

17. Ngozvapi zvamunodikana kuita kudari mwana wenyu aadi kushandira Jehovha pikija no kuvangisira kwese kwamuri kuita kuti mu mujijise?

¹⁷ Zvicinyi zvamunozoita kudari mwana wenyu aadi kushandira Jehovha, pikija no kuvangisira kwese kwamuri kuita kuti mu mujijise?  Ceukijanyi kuti kujijisa vana kunotora nguva. Inga zvinokhombijwa pa foto, patinosima muti kangaije tingakana-kana kuti iwona unozokura here no kubara mucero. Pikija kuti amuzvizivi kuti iwona unozobara mucero, munoenderera mberi meciudirijira mucikarembi no kuubesera kuti ukure. (Marko 4:26-29) Ngo njira yakaezana, majimai nguva jimweni vanganeseka kuti kuvangisira kwavo kunozobesera vana vavo kuti vade Jehovha here. Amungakwanisi kuvonerera zvivaringo zvinotemwa ngo vana venyu. Asi kudari mukaenderera mberi meciita zvese zvamunokwanisa kuti muvajijise munonga mecivabesera kuti vagume pakuva no ushamwari na Jehovha.—Mazwi Akangwara 22:6.

18. Jehovha anobeseresa kudini vana venyu kuti vakure kudivi ro kunamata?

¹⁸ Kuvhira munguva jakatahwa Bhaibheri, Jehovha ari kubesera majaha akawanda kuti agume pakuva shamwari jake. (Nduyo 22:10, 11) Iyena angabeseravo vana venyu kuti vakure kudivi ro umwari, kudari vano cido cokuzviita. (1 Vakorinte 3:6, 7) Pikija kuti vana venyu avaripi kushandira Jehovha ngo mwoyo wese, iyena anoenderera mberi ecivada. (Nduyo 11:4) Kudari ivona vakatatija kuti vano “cido” cokuda kudakajisa Jehovha iyena anozovabesera kuti vagume pakuva shamwari jake. (Mabasa o Vapostori 13:48; 2 Kronike 16:9) Iyena anozomubesera kuti munange zviro zvaushoni pa nguva kwayo kamare apo vana venyu vanonga vecida kuzvizwa. (Mazwi Akangwara 15:23) Kana angashandisa hama no hambzaji jo mu ungano kuti vakhombije kuti vanovada. Pikija mwana wenyu paanoguma pakuva dhodha Jehovha anozoita kuti varangarire zviro zvamakavajijisa kareko. (Johani 14:26) Kudari mukaenderera mberi mecijijisa vana venyu ngo zvamunonanga no muezaniso Jehovha anozomukomborera maningi.

19. Mungavisa kudini no cokwadi cokuti Jehovha anozomutendera kuti muve shamwari yake?

¹⁹ Rudo hwa Jehovha kwamuri ahufiri pa zvivaringo zvinotemwa ngo vana venyu. Iyena anomuda ngokuti imwimwi munomuda. Kudari muri mubari anorera ega vana, Jehovha anogondesa kuti anozova Baba wo vana venyu no Mujiviriri wenyu. (Nduyo 68:6) Imwimwi amukwanisi kuvonerera zvivaringo zvinotemwa ngo vana venyu kuti zvakana kana kuti zvakashata. Asi kudari mukaenderera mberi mecithemba besero ra Jehovha no kuita zvese zvamunokwanisa munozotendehwa ndiyena kuti muve shamwari yake.