1. Ngozvapi zvamunodikana kuita kuti mukure ku divi ro umwari?

 TINOSHAMAISIKA kuvona cimwana cidoko pamukuvo mushoma cokura. Kazinji vana avanesehwi kukura ngokukasika. Asi izvi zvakasiyana no kukura ku divi ro ku umwari. b (1 Vakorinte 13:11; Vahebheru 6:1) Kuti mundhu ave no ushamwari hwakavanga na Jehovha iyena anodikana kuvangisira. Kusiyapo izvo, iyena anodikana kuva no besero ro mujimu mucena kuti akwanise kuva no mugariro jaushoni no kuengejera kukwanirisa kwedu kuita zviro no kuva takanasiririka kuitira mabasa atinozova nawo kumbejiyo.—Mazwi Akangwara 1:5.

2. Ngozvapi zvatinojija pa Genesi 1:​27, tinozojijenyi mu cijijo cino?

² Jehovha wakasika mwanarume no mwanakaji. (Verenganyi Genesi 1:27.) Icokwadi kuti mwanarume no mwanakaji vakasiyana asi ivona vano musiyano umweni. Inga muezaniso, Jehovha wakaita mwanakaji no mwanarume no mutoro jakasiyana, iyena wakapa umwe nga umwe zvikwaniriso kuti vazokwanise kuita mabasa avo. (Genesi 2:18) Mu cijijo ici, tinozovona kuti kuitisa kudini hambzaji iri musikane ingava Mukristu wakaivha. Pa cijijo cinotevera, tinozovona kuti hama iri mujaha ingaitisa kudini kuti ive Mukristu wakaivha.

3-4. Hambzaji jiciri vasikane jingawanira kwapi muezaniso kuti jitevejere? (Vonanyi foto.)

³ Bhaibheri rinobhuya ngo ndava yo vanakaji vakada Jehovha no kumushandira. (Vonanyi musoro unoti: “Tingajijenyi Kuvha ku Vanakaji Vanonangwa mu Bhaibheri?” mu saiti jw.org.) Inga zvinonangwa pa vhesi yo musoro uwu, ivona vainga vanakaji “vaijibata” no “vakagondeka mu zvese.” Nyamasi uno mu ungano muno hambzaji jakura jakaivha ku divi ro ku umwari jingatevejehwavo ngo hambzaji jiri vasikane.    

⁴ Hambzaji jiri vasikane jinovonavo kudini kutevejera hambzaji jakura jakaivha kudivi ro umwari? Sotesesanyi mugariro javanajo perapo rangariranyi kuti mungatevejeresa kudini mugariro iji. Pa ndima jinotevera, tinozovona mugariro mutatu jinosisira maningi jinodikana kuva no vanakaji.

5. Ngenyi mwanakaji wakaivha ku divi ro umwari anodikana kuzvidodokesa?

⁵ Kujidodokesa ndi mugariro unosisira maningi ku Makristu. Kudari mwanakaji akajidodokesa anozova no ushamwari hwaushoni na Jehovha pamwepo no vamweni. (Jakobo 4:6) Inga muezaniso, mwanakaji anoda Jehovha no anozvidodokesa anobesera nasiriro yakaita Jehovha yokuti mwanarume ndiyena musoro wo mbhuri. (1 Vakorinte 11:3) Ndhungamiriro iyi inonanga kuti Jehovha wakasana vanarume kuti vataje mbhuri no ungano. c

6. Hambzaji jiciri vasikane jingajijenyi ngo pamusoro po kuzvidodokesa kwa Rabheka?

⁶ Vonanyi muezaniso wa Rabheka. Iyena wainga mwanakaji wainga no uzivi no cicunge, waizivazve nguva yokuita zviro no manera okuzviita. (Genesi 24:58; 27:​5-17) Pikija zvakadaro, mukuvo wese iyena waizwira no kutaja vamweni ngo nderemejo. (Genesi 24:​17, 18, 65) Kudari mukatevejera Rabheka ngo kubesera nasiriro yakaita Jehovha munozobesera mbhuri yenyu no ungano mova muezaniso waushoni ku vamweni.

7. Hambzaji jiciri vasikane jingatevejeresa kudini Esteri pakukhombija kuti jinoziva pajinogumira?

 ⁷ Kuziva paunogumira ndi mugariro waushoni unodikana kukhombijwa ngo Mukristu wese wakaivha. Bhaibheri rinonanga kuti ‘Uzivi uri kuno vaya vanoziva pavanogumira.’ (Mazwi Akangwara 11:2; Sandujo yo Nyika Imbza) Pikija Esteri wainga mambokaji, iyena waiziva paaidikana kugumira nokutizve aazivi kuita zviro ngo kujikuja. Iyena wakakhombija mugariro uwu paakazwira mazano aakapuwa ngo hama yake Mordhekai. (Esteri 2:​10, 20, 22) Inga ndi Esteri, imwimwi mungakhombija kuti munoziva pamunogumira ngokupsaka no kushandisa mazano aushoni amunopuwa.—Tito 2:​3-5.

8. Mukuzwirana no 1 Timoti 2:​9, 10, kuziva paunodikana kugumira kungabesera kudini hambzaji kuti jikhete ngo uzivi nguvo yaushoni no kusimira ngo manera akareremejeka?

⁸ Esteri wakatatijazve kuti waiziva paaigumira ngokureremeja mazano o vamweni. Pikija iyena “wainga musikane wakaseja,” aacaijivonesa kana kuita kuti vandhu vagare vecisota iyena basi. (Esteri 2:​7, 15) Hambzaji jingabesereka kudini ngo muezaniso wa Esteri? Njira imweni yakona inonangwa pana 1 Timoti 2:​9, 10. (Verenganyi.) Mupostori Pauro wakananga kuti vanakaji vanodikana kusimira nguvo jakareremera no kuva no murangariro wakanaka. Mupostori Pauro wakajijisa vanakaji Vocikristu kuti vasimire ngo njira inokhombija nderemejo no inotendehwa. Kuti vakhombije izvi, ivona vanodikana kukhombija kuti vanoreremeja mazwiro no mavonero o vamweni. Ngo iyo ndava, tinodada ndimwi hambzaji munoshandisari ndhungamiriro iyi ngo kusimira nguvo jakareremera.

9. Tingajijenyi ngo muezaniso wa Abhigairi?

⁹ Kunasa kurangarira ndi mugariro waushoni maningi unodikana kutatijwa ngo hambzaji jo Cikristu. Icinyi kunasa kurangarira? Zvinoreva kukwanisa kusiyanisa zvakanaka no zvakashata perapo kakuita zvakanaka. Vonanyi muezaniso wa Abhigairi. Mwamunake wakatema civaringo cakashata maningi cakadira pangozi vopamuzi pake no vashandiri vake. Asi Abhigairi wakaita zviri zvese ngokukasika. Iyena wakanasa kuziva zvaidikana kuita, ngokuita kudaro wakaponesa vandhu vazinji. (1 Samueli 25:​14-23, 32-35) Kunasa kurangarira kunotibesera kuti tivone kuti ngoyapi nguva yokuvereketa no yokutama kuvereketa. Kusiyapo izvi, tinovonesa kuti tinoneseka ngo vamweni asi totama kunghwinira mu shwiro jo upenyu hwavo.—1 Vatesaronika 4:11.   

10-11. Imwimwi mungabesereka kudini ngo kunasa kutara no kuverenga ushoni? (Vonanyi foto.)

¹⁰ Hambzaji inodikana kujijira zviro zvinozoibesera njiku no njiku. Cimwe co zviro izvi, ingazvijija painonga iri mwana mudoko yozobesereka mu upenyu hwayo hwese painozokura. Vonanyi muezaniso munganani.

 ¹¹ Jijiranyi kutara no kuverenga. Mu nyika jimweni vandhu vanonanga kuti mwanakaji aana dikano yokujijira kutara no kuverenga. Asi izvi zvinosisira maningi ku Makristu ese. d (1 Timoti 4:13) Mucatendera kuti zviri zvese zvimuphingaije pakutama kujijira kutara no kuverenga. Ngowapi unozova muviyo? Zviro izvi zvinozomubesera kuti muwane basa, muzokwanise kujija ushoni Bhaibheri no kuva mujijisi waushoni wo Soko ra Mwari. Kusiyapo zvese izvi, munozokhwedera phedo na Jehovha pamunoverenga Soko rake no kurangarijisisa ngo pamusoro pazvo.—Joxwa 1:8; 1 Timoti 4:15.

12. Bhuku ra Mazwi Akangwara 31:26 ringamubeseresa kudini kuti mukwanise kubhuisana no vamweni?

¹² Nasanyi kubhuya ushoni no vamweni. Zvinosisira mukristu kubhuya ushoni no vamweni. Mupostori Jakobo wakapa mbhangiro ngo pamusoro po shwiro iyi paakati: “Mundhu wese anodikana kukasika kuzwa, wononoka kuvereketa.” (Jakobo 1:19) Pamunonasa kupurukira vamweni pavanonga vecibhuya, munonasa kuvonesa kuti munozwira pena kana “mecihwajihwa ngo kutambujika ko vamweni.” (1 Pedhru 3:8) Kudari mavona kuti amuzivi kuzwisisa zvananga mundhuwo kana amuzivi kuzwisisa mazwiro ake itanyi muvhunjo jinobesera. Perapo pejanyi nguva mecirangarira kusiyapo kukasikira kuvereketa. (Mazwi Akangwara 15:28) Jivhunjisenyi kudari: ‘Zvandinodari kuvereketa ngozvokadi nokutizve zvinovangisa vamweni? Zvinokhombija nderemejo?’ Ejanyi kutevejera hambzaji jinonasa kupurukira vamweni no kubhuya ngo nderemejo. (Verenganyi Mazwi Akangwara 31:26.) Nasanyi kuteya njeve pavanonga vecibhuya. Kudari mukakwanisa ushoni kubhuya no vandhu zvinozobesera kuti muve no shamwari jaushoni no kuva no runyararo no vamweni.

13. Mungaitisa kudini kuti mujije kuita mabasa o pamuzi? (Vonanyi foto.)

¹³ Jijiranyi kuita mabasa o pamuzi. Ku ndau zinji, vanakaji ndivona vanoita mabasa o pamuzi. Kangaije mai kana yaya ndivona vangatojijisa pa kuita mabasa aya. Hambzaji imweni inodanwa Sindiya, yakati: “Ciro cinosisira maningi cakandijijisa mai wangu ngocokuti kushanda ngo simba kunovisa mudakaro. Kujijira kubika, kupsaira mumba, kusona-sona no kwenda kotenga zviro, zvakandibesera mu upenyu hwangu no kundibeserazve kuti ndiite zviro zvizinji mu basa ra Jehovha. Mai wangu vakandijijisazve kuti ndiashire ushoni varendo. Ngo iyo ndava ndakakwanisa kuziva hama no hambzaji zinji, ijona jakava muezaniso waushoni kwandiri.” (Mazwi Akangwara 31:​15, 21, 22) Mwanakaji anoshanda ngo simba, anoashira ushoni varendo no kutaja ushoni muzi wake, imakomborero ku ungano no ku mbhuri yake.—Mazwi Akangwara 31:​13, 17, 27; Mabasa o Vapostori 16:15.

14. Majijenyi ngo muezaniso wa hambzaji Kristari, ngocapi cinodikana kuva cinangwa cenyu?

 ¹⁴ Nasanyi kujironga ushoni. Mukristu wese, anodikana kujijira kuita izvi. (Vafiripi 4:11) Hambzaji imweni inodaninjwa Kristari, yakati: “Vabari vangu vakandibesera kukheta kursu jaizondibesera. Babangu vakandivangisa kuti ndiite kursu yo kontabhiridhadhi, izvi zvakandibesera maningi.” Kusiyapo kujija basi kuti muwane basa, jijanyi kuti muzivezve manera okushandisa mare. (Mazwi Akangwara 31:​16, 18) Batikananyi maningi ngo mabasa o ku umwari. Mucaita magava pacina dikano, mukadaro munozova no upenyu hwakareruka no mudakaro.—1 Timoti 6:8.

15-16. Hambzaji jicizivi kurovohwa jingabeseresa kudini vamweni? (Marko 10:​29, 30)

¹⁵ Kuva no mugariro jo kuumwari no kunasa kujijira mabasa, zvinozomubesera kuitira zviro zvinozoitika kumbeji. Vonanyi muezaniso wo zviro zvamungakheta kuita.

¹⁶ Imwimwi mungatama kurovohwa pa mukuwo wakati kuti. Jesu wakananga kuti vanakaji vamweni vakasana kutama kucadha pikija ku ndau yokuti vandhu vanoreremeja maningi mucadho. (Mateu 19:​10-12) Vamweni kangaije vanogara vacizivi kurovohwa ngo matangwe amweni. Asi ivanyi no cokwadi cokuti Jehovha na Jesu vanoreremeja maningi hambzaji jicizivi kucadha. Mu nyika yese, hambzaji jicizivi kucadha, makomborero ku ungano. Ngo kuva vano rudo no kutaja ushoni vamweni, ivona vanoguma pakuva mai no hambzaji ku vazinji mu ungano.—Verenganyi Marko 10:​29, 30; 1 Timoti 5:2.

17. Hambzaji icizivi kurovohwa ingajinasiririsa kudini kuti inghwine mu basa ro nguva yakazara?

¹⁷ Imwimwi munganghwina mu basa ro nguva yakazara. Mu nyika yese, hambzaji ndijona jinobatikana maningi mu basa ro kucumaera. (Nduyo 68:11) Mungaitavo urongwa kuti munghwine mu basa ro nguva yakazara? Imwimwi mungava piona, kuzvipira kuti muende kovaka kana kushanda pa Bheteri. Itanyi mukumbiro ngo pamusoro po zvamuri kudavo kukwanirisa. Bhuyanyi no vaya vakanasa kubudirira pa basa ramunodaro kuita perapo movona zvamungaita kuti mukwanirise. Mukapeja, nasanyi kuita urongwa kamare. Kukwanirisa zvamuri kuda kuita zvinozovisa mukana jinoshamaisa kamare mu basa ra Jehovha.

18. Ngenyi hambzaji inodikana kusana wokurohwa naye ngo kubhasopa kwese? (Vonanyi foto.)

¹⁸ Imwimwi mungasana kucadha, zvabhuiwari mu cijijo ici zvinozomubesera kuti  muve mukaji waushoni. Cokwadi ngo cokuti kudari imwimwi muri kusana mufana wokurovohwa naye munodikana kuita bhasopa. Zivanyi kuti ndi cisungo cinosisira maningi ici. Ceujanyi kuti imwimwi munozodikana kutungamirihwa ngo mwamuna wenyu mukazocadha. (Varoma 7:2; Vaefeso 5:​23, 33) Jivhunjesenyi kudari: ‘Iyena ndi mukristu wakaivha ku divi ro umwari? Iyena ari kudira pakutanga shwiro jo zvo kunamata mu upenyu hwake? Iyena anoita zvisungo ngo uzivi? Iyena anotendera zvaanoposa? Iyena anoreremeja vanakaji? Iyena ano zvikwaniriso kuti andibesere kudivi ro umwari kana kudivi ro kunyama no mumazwiro? Iyena anokwanisa kuita ushoni mabasa ake? Inga muezaniso, mabasa api o mu ungano aari kuita? Ari kumaita ushoni here?’ (Ruka 16:10; 1 Timoti 5:8) Icokwadi kuti kudari muri kuda kuwana mwamuna waushoni, imwimwi munodikanavo kuva mukaji waushoni.

19. Ngenyi divi ro mukaji ro kuva “mubeseri” rinosisira maningi?

¹⁹ Bhaibheri rinonanga kuti mukaji waushoni ndi mubeseri wo mwamuna wake. (Genesi 2:18) Izvi zvinoreva kuti mwanakaji wakaderera? Haiwa. Divi ro mukaji inga mubeseri rinosisira maningi. Kunasa kunanga, Bhaibheri kazinji rinonangira Jehovha kuti ndi “mubeseri.” (Nduyo 54:4; Vahebheru 13:6) Mukaji ndi mubeseri waushoni wo mwamuna, kudari ecimubesera. Inga muezaniso, iyena paanotema zvivaringo kuitira mbhuri mukaji ozwirana nazvo kuti zvibudirire. Zvecivoneka kuti iyena anoda Jehovha, anoita zvese zvaanokwanisa kuti vamweni vavone mugariro jaushoni jo mwamuna wake. (Mazwi Akangwara 31:​11, 12; 1 Timoti 3:11) Imwimwi mungajinasirira pa divi iri ngo kuengejera rudo hwenyu kuna Jehovha no kubesera vamweni pa muzi pamwepo no mu ungano.

20. Mai vangaitenyi kuti vabesere pa mbhuri?

²⁰ Imwimwi kangaije mungazova mai. Mukapera kucadha, imwimwi no mwamuna wenyu kangaije mungazova no mwana. (Nduyo 127:3) Ngo kudaro, ngo zvo uzivi kurangariravo ngo zvo kumbeji. Mugariro no zvikwaniriso zvatabhuyari mu cijijo ici, zvinozomubesera kuti muzove mukaji waushoni kana mai waushoni. Rudo no kusengerera kwenyu zvinozomubesera kuti muve no mugariro wakanaka, kuti vana venyu vajizwe vakangwariririka, voenderera mberi vecikura ushoni.—Mazwi Akangwara 24:3.

21. Ngo api mazwiro atinawo ngo pamusoro po hambzaji, ngenyi? (Vonanyi foto yo pa kapa.)

²¹ Itusu tinomudanyi maningi imwimwi hambzaji ngo zvese zvamuri kuitira Jehovha no vandhu vake. (Vahebheru 6:10) Imwimwi muri kushanda ngo simba kuti muengejere mugariro jakanaka jinoita kuti muve no upenyu wakanaka pamwepo no kubeseravo vamweni. Imwimwi muri kujinasirira wari kuitira mutoro jamunozova najo kumbejiyo. Muri kubesera maningi kamare sangano ra Jehovha!