1-2. Mukuzwirana na Mateu 5:11, tinodikana kuvona kudini zvineso?

JESU wakagondesa vateveri vake kuti vaizova no mudakaro wokadi. Asi wakavavhunjazve kuti vese vanomuda, vaizoteverehwa. (Mateu 10:22, 23; Luka 6:20-23) Itusu tino mudakaro ngo kuva vajiji va Kristu. Asi tinodikana kuzwa kudini patinoteverehwa ngo vandhu vo mbhuri yedu, utongi kana patinovangirijwa kuita zvakashata ngo vadoni vo kubasa no kucikora? Zvokadi kamare, kurangarira ngo pamusoro po zviro izvi kungatiita kuti tithimwe-thimwe.

² Ku vandhu vazinji azvizivi kureruka kuvona kuteverehwa inga thangwe ringaita kuti vadakare. Asi, Soko ra Mwari rinotivhunja kuti tidakare patinonga tecisotana no zvineso. Inga muezaniso, mujiji Jakobo wakatara kuti atidikani kugara takasuruvara patinosotana no zvineso, asi tinodikana kudakara. (Jakobo 1:2, 12) Jesu wakananga kuti tinodikana kudakara patinonga teciteverehwa. (Verenganyi Mateu 5:11.) Tingavisa kudini no mudakaro patinonga tecisongana no zvineso? Tingajija zvizinji kuvha mu karata yakatahwa ndi Jakobo kuitira Makristu o kutanga. Cokutanga, ngativone zvineso zvakasongana no Makristu aya.

3. Ngozvapi zvakaitika mukuvo mushomani Jakobo naava mujiji wa Jesu?

³ No pakhirira mukuvo mushomani Jakobo hama ya Jesu naava mujiji, Makristu mu Jerusarema akatanga kuteverehwa. (Maitiro o Vapostori 1:14; 5:17, 18) Mujiji Stefano paakaurawa, Makristu mazinji akatiza mudhorobha i “vese vakaparajana mu mamuzi o Judeya no Samaria,” vakaenda ndhambo mbhera ku Kipero no Antiokia. (Maitiro o Vapostori 7:58–8:1; 11:19) Ngatirangarire kutambujika kukuru kwaidikana kucungirihwa ngo vajiji  ava. Ivona vakacumaera masoko akanaka kwese kwavaienda no kuvangisa ungano jainga jiri mu Umambo wo Roma. (1 Pedru 1:1) Asi Makristu aya o kutanga ainga no zviphingo zvizinji.

4. Zvineso zvapi zvimweni zvaidikana kucungirihwa ngo Makristu o kutanga?

⁴ Makristu o kutanga aidikana kucungirira zvineso zvakasiyana-siyana. Inga muezaniso, mu gore ra 50 Kristu Aviya, Kraudhiyo Mambo wo Roma wakaita kuti Vajudha vese vabude mu Roma. Asi Vajudha vainga Makristu vakavangirijwa kuti vasiye muzi javo no kuthutha kuenda kundau imweni. (Maitiro o Vapostori 18:1-3) Mugore ra 61 Kristu Aviya, mupostori Pauro wakatara kuti shamwari jake jo Cikristu jaitukwa pakazara vandhu, jaidihwa mukadheya no kutorehwa zviro zvavo. (Vaheberi 10:32-34) Mukuezana no vandhu vamweni, Makristu aya aidikana kucungirira urombo no kuhwaja.—VaRoma 15:26; VaFilipi 2:25-27.

5. Muvhunjo japi jatinoda kudavira?

⁵ Jakobo paakatara karata yake ricito raguma gore ra 62 Kristu Aviya, iyena wainasa kuziva zvineso zvaisongana no hama no hambzaji jake. Jehovha wakafemera Jakobo kuti atare mazano aizobesera Makristu kuti arambe anomudakaro pikija aisotana no zvineso. Ngativone karata ya Jakobo no kudavira muvhunjo iji wari: Mudakaro wapi wakanangwari ndi Jakobo? Ngozvapi zvaizoita kuti Makristu atame kuva no mudakaro? Kuitisa kudini uzivi, rutendo no cicunge zvinotibesera kuti tirambe tino mudakaro pikija tiri kusotana no zvineso?

6. Mukuzwirana na Luka 6:22, 23, ngenyi Makristu anodakara paanosongana no zvineso?

⁶ Vandhu vazinji vanorangarira kuti ivona vangava no mudakaro kudari vakava no uhomi hwaushoni, mare yakawanda no runyararo  pa mbhuri. Asi mudakaro wakatara Jakobo, unoita divi ro mucero wo mujimu wa Mwari i iwona aufiri pamugariro unonga uno mundhu. (VaGalàsia 5:22) Makristu angava no mudakaro kudari akaziva kuti iwona ari kuita zvinodakajisa Jehovha no kutevejera muezaniso wa Jesu. (Verenganyi Luka 6:22, 23; VaKolosi 1:10, 11) Mudakaro uri mu mwoyo mwedu ungaezaniswa no murazvu uri mukandeya yo shaminee. Murazvu uwu, unonga wakajiviririka ngo vhidhru kuti urambe wecibwaka pikija kwecina nvura kana kweciita mbhepo. Itusu tinozoramba tino mudakaro pikija tecisongana no zviro zvingatiita kuti tiruze mudakaro wedu mu upenyu, zvakadari inga kuhwaja kana kutama mare. Tinodakara maningi pikija patinotukwa ngo vandhu, kutereverehwa ngo vo pambhuri kana vamweni. Mudakaro wedu unokura maningi vandhu pavanonga vecititeverera. Zvineso zvatinosongana nazvo ngo ndava yo rutendo hwedu, zvinokhombija kamare kuti itusu tiri vajiji vokadi va Kristu. (Mateu 10:22; 24:9; Johani 15:20) Izvo ndizvona zvakaitisa kuti Jakobo anange kudari: “Hama jangu: munodikana kudakara kukuru, meciejwa ngo bziejo bzizinji.”—Jakobo 1:2.

7-8. Kuitisa kudini zvineso zvingavangisa rutendo hwedu?

⁷ Jakobo wakavonesa thangwe rimweni rinoitisa kuti Makristu acungirire paanonga ecisongana no zvineso zvakasiya-siyana. Iyena wakati: “Rutendo hunoejwa kudaro, hunobara kuvangirira.” (Jakobo 1:3) Zvineso zvakatojana no muriro unoshandiswa kuitira kupisa banga ro simbi. Banga ro simbi parinopera kupiswa, rotondhora, irona rinovanga maningi. Ndizvonavo zvinoitika patinosongana no zvineso, rutendo hwedu hunovanga maningi. Ngo iyo ndava, Jakobo wakatara kudari: “Ruvangiriro wondhohwo hunobesa, kuti muzare ngo unasi hwese, mucikakairihwi ngo ciro.” (Jakobo 1:4) Patinovona kuti zvineso zvatiri kusongana nazvo zvakavangisa rutendo hwedu, tinokwanisa kuzvicungirira no takadakara.

⁸ Pa karata iyi, Jakobo wakavonesa zviro zvimweni zvatinodikana kurangarira zvingatiita kuti tiruze mudakaro wedu. Ngozvapi zviro zvondhozvo i tinodikana kuitenyi kuti tizvinyise?

9. Ngenyi tinodikana kuva no uzivi?

⁹ Cineso: Kutama kuziva cokuita. Patinosongana no zvineso, tinoda kupsaka besero ra Jehovha kuti tikwanise kuita zvinomudakajisa, tikwanise kubesera hama no hambzaji jedu no kutibesera kuti tirambe takagondeka. (Jeremia 10:23) Tinoda uzivi wokuziva zvatinodikana kuita no zvatinodikana kuvhunja vaya vanotiteverera. Asi kudari tikatama kuziva zvokuita, tinozorembejeka ngo mugariro watinonga tinawo. Ngo kukasika tinozoruza mudakaro wedu.

10. Inga zvinonangwa pana Jakobo 1:5, tinodikana kuitenyi kuti tiwane uzivi?

 ¹⁰ Zvatingaita: Kumbiranyi Jehovha uzivi. Kudari tinoda kucungirira zvineso no mudakaro, cokutanga tinodikana kuvhunja Jehovha ngo mukumbiro kuti atipe uzivi hunotibesera kutema zvivaringo zvaushoni. (Verenganyi Jakobo 1:5.) Tinodikana kuitenyi kudari tikavona kuti Jehovha aaripi kudavira mukumbiro jedu ngo kukasika? Jakobo wakananga kuti tinodikana kuenderera mberi ‘tecikumbira’ Mwari. Jehovha aaticamwiri kudari tikaenderera mberi tecimukumbira uzivi. Iyena aazotishori. Baba wedu vo mugore ‘vanopa’ kamare kudari tikavakumbira uzivi kuti tikwanise kucungirira zvineso. (Nduyo 25:12, 13) Iyena anovona zvineso zvedu, anoneseka ndizvona, ano cido cokuda kutibesera. Zvokadi kamare, izvi zvinoita kuti tidakare! Asi angatipekejesa kudini Jehovha uzivi?

11. Ngo zvapi zvimwenizve zvatinodikana kuita kuti tiwane uzivi?

¹¹ Jehovha anotipekeja uzivi ecishandisa Soko rake. (Mazwi Akangwara 2:6) Kuti tiwane uzivi uhu, tinodikana kunasa kujija Soko ra Mwari no mabhuku akacijikira mu Bhaibheri. Asi tinodikana kuita zvizinji kusiyapo kujija basi. Tinodikana kuita kuti uzivi hwa Mwari hushande mu upenyu hwedu ngo kuteveja mazano ake. Jakobo wakatara kudari: “Tevejanyi izwi ra Mwari, mucingaiti vanozwa basi.” (Jakobo 1:22) Patinoshandisa mazano a Mwari, tinova vandhu vakapfava, vakaezanana no vano unyasha. (Jakobo 3:17) Mugariro iji jinozotibesera kuti tikwanise kucungirira zvineso zvingatiita kuti titame kuva no mudakaro wedu.

12. Ngenyi zvinosisira maningi kunasa kuziva Bhaibheri?

¹² Soko ra Mwari rakadari inga supeya. Rinotibesera kuvona zvatinodikana kunasirira no manera antingazviita ndiwona. (Jakobo 1:23-25) Inga muezaniso, patinopera kujija Soko ra  Mwari, kangaije tingazwisisa kuti tinodikana kungwarira mugariro wedu wo kukasika kunyangajwa. Ngo besero ra Jehovha, tinojijira kuti tingaitisa kudini kuti tive vandhu vakapfava, vamweni pavanotinyangajisa kana patinosongana no cineso ciri cese. Ngokuti tikava vandhu vakapfava, tinozokwanisa kucungirira zvineso zvatinosotana nazvo. Tinozonasa kurangarira kuti titeme zvivaringo zvaushoni. (Jakobo 3:13) Izvi zvinovonesa kuti kunasa kuziva Bhaibheri zvinosisira maningi.

13. Ngenyi tinodikana kujija muezaniso jiri mu Bhaibheri?

¹³ Nguva jimweni tingajijira zvaticikadikani kuita patinonga tapera kuposa. Asi zvinganesa maningi kujijira ngo njira iyi. Tingawana uzivi kudari tikajijira kuvha pakubudirira kana kuposa kwakaizwa ngo vamweni. Izvi ndizvona zvakaitisa kuti Jakobo ativangise kuvona muezaniso jinonangwa mu Bhaibheri jakadari inga ndi Abhirahama, Rahabhi, Jobe na Eriya. (Jakobo 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18) Vashandiri vese ava vakagondeka va Jehovha, vakakwanisa kucungirira zvineso zvaizovaruzisa mudakaro wavo. Muezaniso wavo wokucungirira unovonesa kuti Jehovha anotibesera kudari itusu tikaitavo zvakafanana no zvavakaita.

14-15. Ngenyi atidikani kutendera mugariro wo kukana-kana?

¹⁴ Cineso: Kukana-kana ngo pamusoro po zvatinotenda. Nguva no nguva, tingava tecinesehwa kuzwisisa zvimweni zviri mu Soko ra Mwari. Kana Jehovha angatama kudavira mukumbiro jedu ngo njira yataivetera. Izvi zvingaita kuti tikane-kane. Kudari tikatendera kukana-kana, tinozoita kuti rutendo hwedu hurembe no kukhuvaza ushamwari hwedu na Jehovha. (Jakobo 1:7, 8) Kunozoitazve kuti tiruze vetero yedu yo kumbeji.

¹⁵ Mupostori Pauro wakaezanisa vetero yedu yo kumbeji no nanga. (Vaheberi 6:19) Nanga inoita kuti piketi igare yakagajana panonga peciita dutu no kuiitazve kuti icafamba kuenda kotaka mapuwe. Asi nanga inoshanda kudari korenti inonga yakaibatanija no piketi icizivi kudajuka. Inga furujhu inoita kuti kurenti yo nanga irembe, kukana-kana kunorembesa rutendo hwedu. Paanoejwa ngo vanotiteverera, mundhu anokana-kana anoruza gonda ro kuti Jehovha anozokwanirisa zvaakagondesa. Patinoruza rutendo hwedu, tinoruzavo vetero yedu. Inga zvakabhuiwa ndi Jakobo, kukana-kana kunoita “inga mavimbi anopepeswa ngo mbhepo.” (Jakobo 1:6) Mundhu wese ano mugariro uwu narini aazovi no mudakaro!

16. Zvicinyi zvatinodikana kuita kudari tikatanga kukana-kana?

¹⁶ Zvatingaita: Nyisanyi zvineso zvenyu ngo kuvangisa rutendo hwenyu. Itanyi ciri cese ngo kukasika. Munjiku jo muporofita Eriya, vandhu va Jehovha vakaguma pa kukana-kana ngo zvavaitenda. Eriya wakavavhunja kudari: “Mbhera rini munozothobinya ngo murenje muviri? Kudari Tenji ndi Mwari, muteverenyi, kudari ndi Baari, mumutevere!” (1 Majimambo 18:21) Nyamasi uno tinodikana kuitavo ciri cese ngo kukasika. Tinodikana kupsakisisa kuti tikhohwe kuti Jehovha ndiyena Mwari, Bhaibheri i Soko rake, Zvapupu zva Jehovha i vandhu vake. (1 VaTesalònika 5:21) Kuita zvese izvi, kunoita kuti kukana-kana kwedu kupere i kunozovangisa rutendo hwedu. Kudari ticida besero ro ari wese kuti tinyise kukana-kana kwatinako, tingakumbira besero ro vakuru. Tinodikana kuzviita ngo kukasika kuti tirambe tino mudakaro wedu pa kushandira Jehovha!

17. Zvicinyi zvinoitika kudari mundhu akaruza cicunge?

¹⁷ Cineso: Patinonga takarembejeka. Bhaibheri rinoti: “Ukarembesesa pa njiku yo khombo, simba rako i doko.” (Mazwi Akangwara 24:10) Gama ro Cihebheru rakasandujwa, ro kuti ‘kurembejeka,’ ringareva “kuruza cicunge.”  Kudari mukaruza cicunge, ngo kukasika munoruzavo mudakaro wenyu.

18. Kucungirira kunoda kunangenyi?

¹⁸ Zvatingaita: Thembanyi Jehovha kuti anomupa cicunge cingamubesera kuti mucungirire. Tinodikana kuva no cicunge patinosongano no zvineso. Icona, cinotibesera kuti ticungirire. (Jakobo 5:11) Gama rakashandiswa ndi Jakobo rokuti ‘kucungirira,’ ringaviisa murangariro wo kuti mundhu anoenderera mberi wakaima paanonga ari. Zvingatiita kuti tirangarire ngo musoca wakacunga wakaima pandau yake acikatizi panonga peciviya vavengi vake.

19. Ngozvapi zvatinojija ngo muezaniso wo mupostori Pauro?

¹⁹ Mupostori Pauro wakagaja muezaniso wakanaka ngo pamusoro po kucunga no kucungirira. Asi nguva jimweni, iyena waijizwa akarembejeka. Iyena wakakwanisa kucungirira ngokuti waithemba kuti Jehovha wazoimupa simba raaida. (2 VaKorinto 12:8-10; VaFilipi 4:13) Tingava no simba pomwe no cicunge cakadari, kudari tikajidodokesa toziva kuti tinoda besero ra Jehovha.—Jakobo 4:10.

20-21. Tinodikana kuva no cokwadi cenyi?

²⁰ Patisongana no zvineso zviri zvese azvirevi kuti tinonga tecipanicwa ndi Jehovha. Jakobo wakadavira kudari: “Kaveta ndiyani anoejwa acadonanga kuti: Mwari wakandieja. Ngokuti Mwari aaejwi ngo uxaixi, nokuti kueja mundhu ariwese.” (Jakobo 1:13) Patinova no cokwadi co kuti izvi ndizvonadi, tinokhwedera phedo na Baba vano rudo vo mugore.—Jakobo 4:8.

²¹ Jehovha “aaphinduki” kana kucinja. (Jakobo 1:17) Iyena wakabesera Makristu o muzana ro kutanga ro makore povaisongana no zvineso, nyamasi uno iyena anozotibeseravo. Ngo mwoyo wese, kumbiranyi kuti Jehovha amubesere kuva no uzivi, rutendo no cicunge. Iyena anozodavira mukumbiro jenyu. Mungava no cokwadi cokuti iyena ari kumubesera kuti murambe muno mudakaro pikija mecisongana no zvineso!