1. Tingaitisa kudini kuti tipeje nguva teciita zviro zvo umwari?

 TINODAKARIRA maningi kupeja nguva no vandhu vatinoda. Mukaji no mwamuna vakadakara, vanodakarira maningi kupeja nguva no vari vese. Majaha anodakariravo kuva pamwepo no shamwari javo. Tese tinodakarira maningi kupeja nguva no hama no hambzaji jedu. Asi cinosisira maningi pa zvese ngo co kuti itusu tinoda kupeja nguva na Mwari wedu. Tingakwanisa kuita izvi ngo kuita mukumbiro kwaari, kuverenga Soko rake, kurangarijisisa ngo pamusoro po zvinangwa zvake no mugariro jake jakanaka. Nguva yatinopeja teciita zviro zvo umwari inosisira maningi kamare.—Nduyo 139:17, Sandujo yo Nyika Imbza mu Cishona.

2. Ngocapi cineso catingasongana naco?

² Pikija tecidakarira kuita mukumbiro no kujija Bhaibheri, azvizivi kureruka kuzviita nguva jese. Tino upenyu hwakabatikana maningi unoita kuti tinesehwe kuwana nguva yokuita zviro zvo umwari. Basa redu, mbhuri yedu no mabasa amweni atinodikana kuita, zvingatiita kuti tivone kuti atina nguva yo kuita mukumbiro, kujija no kurangarijisisa.

3. Ngo capi ciro cimweni cingatitorera maningi nguva yedu?

³ Kuno zviro zvimweni zvingatitorera nguva yedu. Kudari tikatama kungwarira tingazoguma pakuita mabasa amweni o kuti iwona aazivi kushata asi aizotitorera nguva yotaizoshandisa kuti tikwhedere phedo na Jehovha. Inga muezaniso, tinobesereka maningi ngo kuva no nguva yokubungaija. Pikija kuti mabungaijo atingasana angava akanaka asi kudari tikapeja nguva yakawanda tecimaita atizovi no nguva yokuita zviro zvo umwari. Tinodikana kuceukija kuti kubungaija asipi ciro cinosisira maningi.—Mazwi Akangwara 25:27; 1 Timoti 4:8.

4. Zvicinyi zvatinoda kuvona wari?

 ⁴ Pa musoro uwu, tinozovona kuti ngenyi tinodikana kusana zviro zvinosisira maningi mu upenyu hwedu. Tinozovonazve kuti tingaitisa kudini kuti tinase kushandisa nguva yedu ngo kuita zviro zvo umwari. Perapo, tovona manera atingaita kuti tinase kubesereka ngo kushandisa nguva yedu ngo ungwaru.

5. Kuitisa kudini zano ratinowana pana Vaefeso 5:15-17 ringabesera mujaha kuti asane zvaushoni zvaangaita mu upenyu hwake?

⁵ Khetanyi zvaushoni mu upenyu hwenyu. Kazinji majaha anoneseka maningi ngo manera avangashandisa ushoni upenyu hwavo. Ngo divi rimweni, majiporosori no ukama humweni hucikaripi Zvapupu zva Jehovha, ungavavhunja kuti vaende ku univhersidhadhe kuti vakwanise kuwana basa raushoni ringavaita kuti vawane mare yakawanda. Kujija uku kunozovatorera nguva yavo. Kuveni vabari no shamwari mu ungano vangavangisa majaha kuti vashandise upenyu hwavo pakushandira Jehovha. Zvicinyi zvingabesera mujaha anoda Jehovha kuti akhete ushoni? Iyena anozobesereka ngo kuverenga bhuku ra Vaefeso 5:15-17 no kurirangarijijsisa. (Verenganyi.) Pakupera kuverenga vhesi iji mujaha angajivhunjisa kudari: ‘Ngozvapi “zvinoda Jehovha”? Civaringo capi candinotema cinozomudakajisa? Civaringo capi cinozondibesera kuti ndinase kushandisa ushoni nguva yangu?’ Ceukijanyi kuti “mazuva ano ashata” no kutizve nyika ino inotongwari ndi Sathana inozopera ngo kukasika. Zvaizova zvo ungwaru kuti tiite zviro zvinodakajisa Jehovha.

6. Ngozvapi zvakasanwa na Maria? Ngenyi wakasana ushoni?

⁶ Vonanyi kuti ngozvapi zvinosisira. Nguva jimweni kunasa kushandisa ushoni nguva yedu zvinobatanija kusana zviro zviviri zvicikazivi kushata. Tingakwanisa kuvona izvi kuvha ku zvakaitika na Jesu paakaenda kovhakacira Maria na Marita. Marita wainga akadakara maningi ngo kuashira Jesu, ngo kudaro waida kumunasirira zviro zvakawanda. Asi Maria wakagara phedo na Jesu ecipurukira zvaainga ecijijisa. Zvaingari zveciita Marita azvicaengepi zvakashata asi Jesu wakananga kuti Maria “wasana divi rakanaka.” (Ruka 10:38-42) Zvingaita kuti pakufamba ko nguva Maria waizokanganwa zvakahiwaya pa njiku iyi, asi tingava no cokwadi cokuti iyena aacaizokanganwa zvaakajijiswa ndi Jesu. Kudari inga Maria wakareremeja maningi nguva shoma yaakapeja na Jesu, itusu tinoreremejavo maningi nguva yatinopeja teciita zviro zvo umwari. Tingaitisa kudini kuti tinase kushandisa ushoni nguva iyi?

7. Ngenyi kuita mukumbiro, kujija no kurangarijisisa zvinosisira maningi?

⁷ Ceukijanyi kuti kuita mukumbiro, kujija no kurangarijisisa zvinoita divi ro kunamata kwedu. Patinoita mukumbiro tinonga tecibhuya na Baba wedu vokudenga, avo vanotida maningi. (Nduyo 5:8) Patinojija Bhaibheri, tinoguma pa ‘kuziva Mwari’ uwo ari Cinyuke co uzivi. (Mazwi Akangwara 2:1-5) Patinorangarijisisa ngo zviro zvatinojija ngo pamusoro pa Jehovha, tinokwanisa kurangarira ngo mugariro jake jakanaka no kuceukija zviro zvinoshamaisa zvaanoda kutiitira no kuitiravo vandhu vese. Tikaita izvi tinonga tecishandisa ushoni nguva yedu. Asi zvicinyi zvingatibesera kuti tizviite?

8. Tinojijenyi ngo manera akashandisa Jesu nguva yake paainga muzvipare?

⁸ Kudari zvecikwanisika, khetanyi ndau yakanasa kugajana. Vonanyi muezaniso wa  Jesu. Acito atanga basa rake pasi pano, iyena wakapeja makumarongomuna o njiku ari muzvipare. (Ruka 4:1, 2) Ngo kuva kwake kundau yakagajana, Jesu waizokwanisa kuita mukumbiro kuna Jehovha no kurangarijisisa zvinoda Babake kwaari. Izvi zvakabesera Jesu kuti ave no cokwadi co kuti iyena wainga akanasiririka kuitira muejo jaaizosongana najo ngo kukasika. Mungabesereka kudini ngo muezaniso wa Jesu? Kudari munogara pambhuri yakawanda vandhu azvizovi zvakareruka nguva jese kuwana ndau yakanasa kugajana. Kudari ndiwona mugariro wenyu, zvaizova zvaushoni kueja kuwana ndau imweni yakagajana. Izvi ndizvona zvinoita hambzaji Jhuriya pavanoda kupeja nguva yavo veciita mukumbiro kuna Jehovha. Ivona no mwamuna wavo vanogara mucinyumba cidoko ku Fransa. Zvinonesa maningi kuti ivona vagare vega vacikazivi kuphingaijwa. Hambzaji Jhuriya vakati: “Njiku jese ndinofamba ndecienda kuprasa. Ngo kudaro, ndinokwanisa kuva ndega ndakagajana ndokwanisa kubhuya kamare na Jehovha.”

9. Pikija Jesu wainga akabatikana maningi, iyena wakakhombijisa kudini kuti waireremeja ushamwari hwake na Jehovha?

⁹ Jesu wakava no upenyu wakabatikana maningi. Paainga eciita basa rake rokucumaera pasi pano, iyena waitevehwa ngo vandhu vakawanda mundau jese jaaienda, vandhu vese ava vecida kupurukihwa ndiyena. Pavhaza imweni, “vandhu vese vo mudhorobha vakaungana pa musuvo” vecida kumuvona. Pikija zvakadaro, Jesu waipsaka nguva kuti avangise ushamwari hwake na Jehovha. Zuva ricito rabuda, iyena waipsaka “ndau icina vandhu” kuti akwanise kupeja nguva na Baba wake.—Marko 1:32-35.

10-11. Mukuzwirana na Mateu 26:40, 41, ngoyapi mbhangiro yakapa Jesu kuno vajiji vake mu munda wo Getsemani, asi zvicinyi zvakaitika?

¹⁰ Pa usiku wokupejisira wo upenyu hwake pasi pano, basa rake rokucumaera parainga recipera, Jesu wakapsakazve ndau yakagajana kuti akwanise kurangarijisisa no kuita mukumbiro. Iyena wakawana ndau iyi mu munda wo Getsemani. (Mateu 26:36) Pa nguva iyi, Jesu wakavhunja vajiji vake ciro cinosisira maningi ngo pamusoro po mukumbiro.

¹¹ Vonanyi zvakaitika. Povakavha ku munda wo Getsemani zuva rainga ravira kangaije wainga waapakati po usiku. Jesu wakavhunja Vapostori kuti ‘vaenderere mberi vecirinda’ no kuita mukumbiro. (Mateu 26:37-39) Asi paainga eciita mukumbiro ivona vakasara vecivata. Paakavakhanda vecivata, Jesu wakavavhunjazve kudari: “Garanyi makarinda, meciita mukumbiro mukuvo wese.” (Verenganyi Mateu 26:40, 41.) Iyena wakazwisisa kuti ivona vainga vakabhararika hwiro no kuremba maningi. Ngo unyasha hwese Jesu wakazwisisa kuti “nyama yakaremba.” Pikija Jesu wakaenda koita  mukumbiro ko vhaza jinodarika mbiri, paakahwirira wakakhanda vajiji vake vecivata kusiyapo kuitavo mukumbiro.—Mateu 26:42-45.

12. Ngozvapi zvatingaita kudari nguva jimweni tikajizwa takasuruvara kana takaremba kuti tiite mukumbiro?

¹² Khetanyi nguva yaushoni. Nguva jimweni tingajizwa takabararika hwiru kana kutoremba kuti tiite mukumbiro. Kudari ndizvona zviri kuitika na imwimwi, amuripi mwega. Zvicinyi zvamungaita? Vandhu vamweni vainga no cirovejeso co kuita mukumbiro kuna Jehovha pakupera ko njiku, vakavona zvecibesera kuita mukumbiro comangwanani povanonga vacito vakaremba maningi. Vamweni vakavona kuti manera ovanonga vakagara pavanonga veciita mukumbiro anobesera maningi. Tingati kudini kudari imwimwi makaremba maningi kana makasuruvara kuti muite mukumbiro? Vhunjanyi Jehovha zvamuri kuzwaro. Mungava no cokwadi co kuti Baba wedu vano usizi, vanozomuzwisisa.—Nduyo 139:4.

13. Zvimucini zvedu zvingaitisa kudini kuti zvitiphingaije patinonga teciita zviro zvokunamata?

¹³ Mucadokangaijika pamunonga mecijija. Kuita mukumbiro andiyopi yega basi njira yatingashandisa kuti tivangise ushamwari hwedu na Jehovha. Kujija Soko ra Mwari no kuviya ku musongano kungatibeseravo kuti tikhwedere phedo na Mwari. Kunanga kuti ciripo ciro cimweni camungaita kuti munase kushandisa ushoni nguva yenyu, pa kujija no kuvona musongano jo ungano? Jivhunjisenyi kudari: ‘Ngozvapi zvingandikangaija pandinonga ndiri pa musongano kana pandinonga ndecijija?’ Kureva kuti ishamadha, mesajhi kana emeiri yanghwina mu foni mwenyu kana mucimucini cimweni haco? Nyamasi uno vandhu vazinji vanoshandisa zvimucini izvi. Vapsakisisi vamweni vanonanga kuti kudari itusu tiri kueja kuva takagajana asi tova no foni phedopo, zvingatiphingaija. Porosori umweni wo pisikorojhiya wakati: “Amuzokwanisi kubatikana pa zviya zvamunonga meciita, murangariro wenyu unonga uri kumweni hao.” Magungano o ndharaundha no o mutundhu acito atanga, kazinji itusu tinovhunjwa kuti tidire foni jedu mu mugariro wo kuti jitame kuphingaija vamweni. Tingaitavo zvakafanana patinonga tiri toga kuti zvimucini zvedu zvitame kutiphingaija pa nguva yatinonga teciita zviro zvo kunamata.

14. Mukuzwirana no Vafiripi 4:6, 7, Jehovha anozotibeseresa kudini kuti tibatikane pa zviya zvatiri kuita?

¹⁴ Kumbiranyi Jehovha kuti amubesere  kubatikana pa zviro zvamuri kuita. Kudari mukavona kuti murangariro wenyu unonga wecimbeya-mbeya pamunonga mecijija kana pamunonga muri pa musongano jo ungano, kumbiranyi Jehovha kuti amubesere. Kudari muri kuneseka kana kuthimwa-thimwa, azvizivi kureruka kutama kurangarira ngo pamusoro po zviro zviri kumuthimwathimwisaro, kuti mubatikane mu Soko ra Mwari. Asi kubatikana mu Soko ra Mwari izviro zvinosisira maningi zvamunodikana kuita. Itanyi mukumbiro kuitira runyararo unozongwarira mwoyo yenyu no “murangariro yenyu.”—Verenganyi Vafiripi 4:6, 7.

15. Tinobesereka kudini ngo kupeja nguva teciita zviro zvo kunamata?

¹⁵ Kudari mukapsaka nguva kuti mubhuye na Jehovha, mumupurukire no kurangarijisisa ngo pamusoro pake, munozobesereka maningi. Kuitisa kudini? Cokutanga, munozokwanisa kutema zvivaringo zvaushoni. Bhaibheri rinotigondesa kuti: “Ndiani anofamba no vazivi, anoita muzivi.” (Mazwi Akangwara 13:20) Kudari mukapeja nguva no Cinyuke co uzivi, Jehovha, imwimwi munozovavo muzivi. Munozonasa kuzwisisa kuti ngozvapi zvamunodikana kuita kuti mumudakajise no zvamucikadikani kuita zvingamunyangajisa.

16. Kupeja nguva teciita zviro zvo umwari kunotibeseresa kuti tiitise nane kujijisa kwedu?

¹⁶ Cocipiri, munozova mujijisi waushoni. Patinonga tecijija Bhaibheri no mundhu, cido cedu cikuru ngo co kumubesera kuti ave no ushamwari wo phedo na Jehovha. Patinoengejera kubhuya kwedu na Baba wedu vo kudenga, rudo hwedu kwavari hunoengejekavo. Kunozotibesera kuva takanasiririka kuti tijijise vajiji vedu kuti vamudevo. Amborangariranyi ngo muezaniso wa Jesu. Iyena wakabhuya ngo pamusoro pa Jehovha ngo njira yo rudo, zvobesera vajiji vake kuti vadevo Jehovha.—Johani 17:25, 26.

17. Ngenyi kuita mukumbiro no kujija kunotibesera kuti tivangise rutendo hwedu?

¹⁷ Cocitatu, munozovangisa rutendo hwenyu. Vonanyi kuti ngozvapi zvinoitika pamunokumbira ndhungamiriro kuna Mwari, kuvangiswa no kubesehwa. Vhaza jese jamunovona Jehovha acidavira mukumbiro jenyu, rutendo hwenyu hunovanga. (1 Johani 5:15) Zvicinyi zvingamubeserazve kuti muvangise rutendo hwenyu? Jijo yo Bhaibheri yo mundhu ega. Ceukijanyi kuti “kutenda kunoviya pasure po kuzwa.” (Varoma 10:17) Asi kuti tive no rutendo hwakavanga, tinodikana kuita zvizinji kusiyapo kujija zviro basi. Waro ngozvapi zvatinodikana kuitazve?

18. Ngenyi tinodikana kurangarijisisa? Ezanisiranyi.

¹⁸ Tinodikana kurangarijisisa zviya zvotajija.  Vonanyi zvakaitika no mutari wo Nduyo 77. Iyena wainga akanyangajwa ngokuti wairangarira kuti iyena no Vaiziraeri vamweni vainga vasiiwa ndi Jehovha. Kuthimwa-thimwa uku kwakamuita kuti atame kuvata co usiku. (Vhesi 3-9) Iyena wakaitenyi? Wakavhunja Jehovha kudari: “Ndinogara ndecirangarira bziito bzenyu, ndecirangarira mabasa enyu o goja.” (Vhesi 13) Zvokadi kamare, mutari wo nduyo uwu wainga eciziva zvese zvakanaka zvainga zvakaita Jehovha kuno vandhu vake. Asi wainga ecindothimwa-thimwa, eciti: “Mwari wakakanganwa kuitira unyaxa, nokuti wakafunga mwoyo wake ngo uxungu, here?” (Vhesi 10) Wakarangarijisisa ngo pamusoro po mabasa a Jehovha no kuvona kuti iyena wakakhombija usizi no unyasha kareko. (Vhesi 12) Ngowapi wakava muviyo? Wakakhohwa kamare kuti Jehovha aazombosii vandhu vake. (Vhesi 16) Mu njira yakafanana, rutendo hwenyu hunozovanga kudari mukarangarijisisa ngo zviro zviri kuita Jehovha kuno vandhu vake no zviro zvaari kuitira imwimwi kamare.

19. Tinozobeserekazve kudini kudari tikapeja nguva teciita zviro zvo kunamata?

¹⁹ Cocirongomuna no cinosisira maningi, rudo hwenyu kuna Jehovha unozokura. Rudo unosisira maningi kupinda mugariro jimweni jese. Ngokuti iwona unomubesera kuti muzwire Jehovha, musiye zviro zvimweni zvamunoda maningi kuti mukwanise kumudakajisa no kucungirira muejo uri wese. (Mateu 22:37-39; 1 VaKorinte 13:4, 7; 1 Johani 5:3) Akuna Cinosisira maningi kupinda ushamwari hwedu hwo phedo na Jehovha.—Nduyo 63:2-9.

20. Mungaitisa kudini kuti muwane nguva yo kuita mukumbiro, kujija no kurangarijisisa?

²⁰ Ceukijanyi kuti kuita mukumbiro, kujija no kurangarijisisa zvinoita divi ro kunamata kwedu. Inga ndi Jesu, psakanyi ndau yakagajana kuti muite zviro zvokunamata. Vhisanyi zviro zvese zvingamuphingaija. Kumbiranyi Jehovha kuti amubesere kuti mubatikane pa kuita mabasa o umwari. Kudari mukanasa kushandisa ushoni nguva yenyu wari, Jehovha anozomupfupa ngo upenyu hwo kwenda no kwenda mu nyika imbza ya Mwari.—Marko 4:24.