Kwenda ku nda-nda-nda yo zviri mukati

Kwenda ku bhokiso ro zviri mukati

MUSORO WO KUJIJA WO 45

Endereranyi Mberi Mecikhombijirana Rudo Ucingacinji

Endereranyi Mberi Mecikhombijirana Rudo Ucingacinji

[Khombijirananyi rudo ucingacinji] no usizi umwe nga umwe ku mudoni wake.”—ZAKARIA 7:9.

NDUMBO 107 Muezaniso wo Umwari wo Rudo

ZVATICAJIJA *

1-2. Ngoapi mathangwe akanaka atinawo kuti tikhombijirane rudo ucingacinji?

ITUSU tina mathangwe akanaka o kukhombijirana rudo ucingacinji. Ngo api mathangwe ondhoo? Vonanyi kuti vhesi jinoteverari jo bhuku ro mazwi akangwara jinodavirisa kudini muvhunjo uwu. Ijona jinoti: “Rudo [ucingacinji] no ugondeki abzizokuregeri. . . . Unozowana unyaxa no kugarisika pambeji pa Mwari no vandhu.” “Mundhu [ano rudo ucingacinji], anojiitira bzakanaka.” “Ndiani anopsaka kururama no rudo, anozowana uhomi.”—Mazwi Akangwara 3:3, 4; 11:17; 21:21.

2 Mavhesi aya anovonesa mathangwe matatu anotiita kuti tide kukhombija rudo ucingacinji. Rokutanga, kukhombija rudo ucingacinji kunotiita kuti tive vandhu vanosisira pa meso pa Mwari. Rocipiri, ngo kukhombija rudo ucingacinji tinobesereka pacedu. Inga muezaniso, tingatova no ushamwari wo kwenda no kwenda no vamweni. Rocitatu, patinokhombija rudo ucingacinji tinozoashira zviro zvaushoni kumbejiyo, kubatanijavo no upenyu ucingaperi. Ngo kudaro, tino mathangwe akanaka o kuzwira magama a Jehovha okuti: “[Khombijirananyi rudo ucingacinji] no usizi umwe nga umwe ku mudoni wake.”—Zakaria 7:9.

3. Ngo japi muvhunjo jatinozodavira pa musoro uwu?

3 Pa musoro uwu, tinozovona mupinguro jo muvhunjo murongomuna. Tinodikana kukhombija rudo ucingacinji kuna ani? Zvicinyi zvatingajija mu bhuku ra Rute, ngo pamusoro po kukhombija rudo ucingacinji? Tingakhombijisa kudini rudo ucingacinji nyamasi uno? Vaya vanokhombija rudo ucingacinji vanobesereka kudini?

TINODIKANA KUKHOMBIJA RUDO UCINGACINJI KUNA ANI?

4. Tingatevejeresa kudini Jehovha ngo kukhombija rudo ucingacinji? (Marko 10:29, 30)

4 Musoro wakaperaya wakatibesera kuzwisisa kuti Jehovha anokhombija rudo ucingacinji kuno vaya basi vanomuda no kumushandira. (Danieli 9:4) Itusu tinoda kuva “vatevejeri va Mwari, inga vana vanodiwa.” (Vaefeso 5:1) Ngo kudaro, itusu tinoda kutatija rudo ucingacinji kuno hama no hambzaji jedu jo mu ungano.—Verenganyi Marko 10:29, 30.

5-6. Gama ro kuti “kugondeka” kazinji rinorevenyi?

5 Munozokhohwa kamare kuti kunasa kuzwisisa revo yo rudo ucingacinji, kunozotibesera kuti tinase kuukhombija kuno hama no hambzaji jedu. Kuti tiengejere kuzwisisa kwatinako ngo pamusoro po gama rokuti rudo ucingacinji, ngatende tivone kuti irona rinoezaniswa kudini no kugondeka. Zvecivoneka kuti kugondeka i gama rinoshandiswa maningi. Vonanyi basi muezaniso unoteverari.

 6 Nyamasi uno, itusu tingasanangura mundhu anoshanda pa empreza imwe ko makore akawanda, inga mushandi anogondeka. Asi pa makore ese aapeja ecishanda pa empreza iyi, zvingaita kuti iyena aazivi kumbosongana no vanoimirira empreza yondhoyo. Kangaije, asipi nguva jese anotenderana no zvinosungwa ngo vanoimirira empreza iyi. Iyena aadakariri empreza iyi, asi anoshanda mondhomo ngo kuti anokwanisa kuwana mare. Anozoenderera mberi ecishanda pa empreza iyi mbhera kubuda kwake kana mbhera kuwana basa rimweni rakaita nane.

7-8. (a) Zvicinyi zvingandundira ari wese kuti akhombije rudo ucingacinji? (b) Ngenyi tinoda kuvona mativi manganani o bhuku ra Rute?

7 Musiyano wo kugondeka inga zvabhuyiwa pa  ndima yo citandhatu no rudo ucingacinji, ithangwe rinoitisaro kuti mundhu akhombije kugondekeko kana rudo uwu ucingacinji. Ngenyi vashandiri va Mwari vokare vaikhombija rudo ucingaciji? Vaya vakakhombija rudo ucingacinji, avazivi kuzviita ngo kuti vainga nawo, vakazviita ngokuti ivona vaida kuukhombija. Vonanyi basi muezaniso wa Dhavhidhi. Mwoyo wake wakamundundira kuti iyena akhombije rudo ucingacinji kuno shamwari yake Jonatani, pikija kuti baba wa Jonatani vaida kuuraya Dhavhidhi. No papera makore akatikuti Jonatani naafa, Dhavhidhi wakaenderera mberi ecikhombija rudo ucingacinji kuno mwana wa Jonatani Mefibhosheti.—1 Samueli 20:9, 14, 15; 2 Samueli 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7.

8 Tingajija zvakawanda ngo pamusoro po rudo ucingacinji ngo kuvona mativi manganani o bhuku ra Rute. Ngozvapi zvatingajija ngo pamusoro po rudo ucingacinji kuvha ku mundhu umwe nga umwe anonangwa mu bhuku iri? Tingashandisisa kudini zvatajijari mu ungano yedu? *

NGOZVAPI ZVATINOJIJA MU BHUKU RA RUTE NGO PAMUSORO PO KUKHOMBIJA RUDO UCINGACINJI?

9. Ngenyi Naomi wakananga kuti Jehovha wainga amusiya?

9 Mu bhuku ra Rute, tinoverenga ngo shitoriya ya Naomi no nyamwana yake Rute pamwepo no mwanarume waithya Mwari waidanwa kuti Bhoazi, uwo wainga wo ukama wo mwamuna wa Naomi. Ngo ndava yo njara yakaitika ku Iziraeri, Naomi, mwamunake no vana vavo vaviri, vakathuta voenda ku Moabhi. Povainga vari kondhoyo, mwamuna wa Naomi wakafa. Vana vake vorume vakacadha, asi zvinosuruvarisa maningi ngo zvokuti ivona vakafavo. (Rute 1:3-5; 2:1) Ngozi iyi yakaitikari, yakaita kuti Naomi ahwajihwe maningi. Iyena wakahwajihwa maningi zvokuti wakaguma pakurangarira kuti Jehovha wainga amusiya. Vonanyi basi manera aakananga mazwiro ake ngo pamusoro pa Mwari. Iyena wakati: “Nyara ya Tenji Mwari yakaremera panyezuru pangu.” “Nyakukwanisa bzese wakandizaja ngo uxaxi.” Iyena wakanangazve kuti: “Tenji Mwari wakandiitira ndava, na Nyakukwanisa bzese wakanditambuja.”—Rute 1:13, 20, 21.

10. Jehovha wakaitenyi paakazwa magama a Naomi?

10 Jehovha wakaitenyi paakazwa magama akabhuiwa ndi Naomi? Jehovha aazivi kumbosiya Naomi. Mukusiyana, iyena wakamuzwira pena. Jehovha wakazwisisa kuti ubzinyiriri “hunopengesa muzivi.” (Mucumaeri 7:7) Pikija zvakadaro, Naomi wainga ecida besero kuti azwisise kuti Jehovha wainga ecimubesera. Waro Jehovha wakaitisa kudini kuti amubesere? (1 Samueli 2:8) Iyena wakashandisa Rute kuti akhombije rudo ucingacinji kuna Naomi. Rute waida kukhombija rudo kuna Naomi no kumubesera kuti atame kugara akasuruvara pomwe no kumubesera kuziva kuti Jehovha aciri kumuda. Ngozvapi zvatinojija ngo muezaniso wa Rute?

11. Ngenyi hama no hambzaji zinji jinoeja kubesera vaya vanonga vakasuruvara mu ungano?

11 Rudo ucingacinji hunotiita kuti tide kubesera vaya vanonga vakasuruvara. Inga Rute wakagara na Naomi, hama no hambzaji nyamasi uno jinobesera vese vari mu ungano vanonga vakasuruvara. Ivona vanoda hama no hambzaji no kuda kuita zviri zvese kuti vavabesere. (Mazwi Akangwara 12:25; 24:10) Izvi zvinozwirana no zvakananga mupostori Pauro paakati: “Nyarajanyi vandhu vakavora mwoyo, beseranyi vandhu vakaremba, ivanyi vanosengerera ku vandhu vese.”—1 Vatesaronika 5:14.

Tingabesera hama no hambzaji jakasuruvara ngo kunasa kujipurukira (Vonanyi ndima 12)

12. Kazinji ngo yapi njira yakanakisisa yokubesera hama no hambzaji inonga yakasuruvara?

12 Kazinji, njira yakanakisisa yokubesera ndiyona hama no hambzaji jinonga jakasuruvara, ngo yo kunasa kuvapurukira no kuvagondesa kuti tinovada maningi. Jehovha anobongesera maningi zvamunoita ngo kubesera vashandiri vake vanosisira. (Nduyo 41:2) Mazwi Akangwara 19:17 inoti: “Anoitira unyaxa murombo anokweneteswa ndi Tenji Mwari; naye anozomupa mupocero wake.”

Rute wakabata Naomi, nezvara vake, kuveni Orpa ari kuhwirira ku Mowabhi. Rute wakananga kudari kuna Naomi: “Pomunozoenda ndinozoendavo” (Vonanyi ndima 13)

13. Rute na Orpa vakatema zvivaringo zvapi zvakasiyana, ngenyi tingananga kuti civaringo cakatemwa ndi Rute cakavonesa kuti iyena wainga no rudo ucingacinji? (Vonanyi foto yo pakapa.)

13 Tinoengejera kuzwisisa kwedu rudo ucingacinji, patinorangarira ngo zvakaitika na Naomi pasure po kufa ko mwamunake no vana vake vaviri. Naomi paakazoziva kuti “Tenji Mwari wainga akakomborera vandhu vake ngo kuvapa bzokuha,” iyena wakatema civaringo cokuhwirira ku nyika yake. (Rute 1:6) Asi nyamwana jake jakatangavo kuita hwendo na iyena. Povainga vari mugwanja, ko vhaza jinokwana kuita ndhatu Naomi wakavangirija vasikane ava kuti vahwirire ku nyika yavo yo Moabhi. Waro zvicinyi zvakaitika? Tinoverenga kudari: “Orpa wakakumbatira amabzarira wake, wohwirira ku jinja rake; asi Rute wakasara navo.” (Rute 1:7-14) Orpa wakaita zvaakavhunjwa ndi Naomi, wohwirira ku nyika yake yo Moabhi. Asi Rute wakaita zvizinji kupinda zviyana zvaakavhunjwa ndi Naomi. Iyena waikwanisa kuhwirira ku nyika yake, asi wakatema civaringo cokugara na Naomi. (Rute 1:16, 17) Rute waida kugara na Naomi, haiwa ngokuti waidikana kuzviita, asi ngo kuti iyena waida kamare kutogara naye. Civaringo cakatema Rute cakakhombija kamare kuti iyena wainga no rudo ucingacinji. Ngozvapi zvatinojija ngo zvakaitari Rute?

14. (a) Hama no hambzaji zinji jinotevejeresa kudini muezaniso wa Rute? (b) Mukuzwirana no bhuku ra Vahebheru 13:16, tingaitisa kudini kuti tidakajise Mwari?

14 Patinova no rudo ucingacinji tinoita zvese zvatinokwanisa kuti tibesere vamweni. Inga zvaiitika kare, nyamasi uno hama no hambzaji zinji, vanosana kukhombijirana rudo ucingacinji pikija kuti ivona avatozivani kamare. Inga muezaniso, pavanoziva kuti kwaitika ngozi inonga yaitika yega, ngo kukasika ivona vanopsaka kuziva kuti zvicinyi zvavangaita kuti vabesere. Kudari hama iri yese mu ungano ikava no cineso co kutama mare, ivona vanopsaka njira iri yese yokuibesera ngo kukasika. Kudari inga hama jo Masedhoniya jo muzana rokutanga ro makore, hama iji jinoita zvizinji kupinda zvinovetehwa kwajiri. Ijona jinopeja nguva yajo no zviro zvajo ‘jecizvinesa maningi’ kuti jikwanise kubesera hama javo jiri kutambujika. (2 VaKorinte 8:3) Pacina kukana-kana Jehovha ari kudakara maningi ngo rudo uwu ucingacinji wavari kukhombijari.—Verenganyi Vahebheru 13:16.

TINGAKHOMBIJISA KUDINI RUDO UCINGACINJI NYAMASI UNO?

15-16. Rute wakakhombijisa kudini kutama kuremba?

15 Tingajija zviro zvaushoni maningi kuvha mu Bhaibheri ngo kuvona shitoriya inobhuya ngo pamusoro pa Rute na Naomi. Ngatende tivone zviro zvinganani zvatingajija.

16 Mucadoremba. Rute paakananga kuti waida kwenda na nezvara wake ku nyika yo Judha, pakutanga ivona vakaramba. Asi Rute aazivi kuremba. Ngo wapi wakava muviyo? “Naomi, ecivona kuti Rute waidisisa kuenda naye, aazivi kuzomuvangirijabze.”—Rute 1:15-18.

17. Zvicinyi zvinozotibesera kuti titame kuremba ngo kukasika?

17 Zvatinojija. Zvinoda kusengerera kuti tikwanise kubesera mundhu wakasuruvara, asi itusu atidikani kuremba kumubesera. Hambzaji inoda kubesehwa kangaije pakutanga iyona ingaramba besero redu. * Asi rudo ucingacinji unozotiita kuti tide kuibesera. (Vagaratiya 6:2) Itusu tinovetera kuti pakufamba ko nguva iyona inozoashira besero ratiri kuipa no kuashira nyarajo yedu.

18. Zvicinyi zvaizoita kuti Rute asuruvare maningi?

18 Mucadokasika kunyangajwa. Naomi na Rute povakaguma ku Bheterehema, Naomi wakasongana no vocigarisano vake vokare. Iyena wakavavhunja kuti: “Ndakapinda no nyara jakazara, na Tenji Mwari wakandihwirija no nyara jicina ciro.” (Rute 1:21) Amborangariranyi kuti Rute wakajizwa kudini paakazwa masoko ese akanangwari ndi Naomi. Rute wakaita zvese zvaikwanisa kuti abesere Naomi. Rute wakacema naye, wakamunyaraja no kugara naye njiku jakawanda. Pikija zvakadaro, Naomi wakati: “Tenji Mwari wakandihwirija no nyara jicina ciro.” Pikija kuti Rute wakagara na nezvara wake pamukuvo uwu, magama avakabhuya anovonesa kuti besero raaipa aricaishanda. Kangaije izvo zvakaita kuti Rute asuruvare maningi. Pikija zvakadaro, iyena wakagara na nezvara wake.

19. Zvicinyi zvinozotiita kuti tikwanise kubesera mundhu wakasuvara?

19 Zvatinojija. Nyamasi uno hambzaji yakanyangajwa ingabhuya na itusu mu njira ingatihwaja, pikija no kuvangisira kwese kwatiri kuita kuti tiibesere. Asi itusu atidikani kukasika kunyangajwa. Tinodikana kuibesera, no kukumbira Jehovha kuti aibesere kuvona embejero yatiri kuipa.—Mazwi Akangwara 17:17.

Vakuru vo ungano vangatevejeresa kudini muezaniso wa Bhoazi? (Vonanyi ndima 20-21)

20. Ngozvapi zvakapa simba Rute kuti aenderere mberi ecibesa Naomi?

20 Vangisanyi ari wese pamunovona kuti iyena anoda kuvangiswa. Rute wakakhombija rudo ucingacinji kuna Naomi, asi wari iyena waidavo kuvangiswa. Jehovha wakashandisa Bhoazi kuti akwanise kuvangisa Rute. Iyena wakati kuna Rute: “Tenji Mwari ngaakupocere bzo wakaita, musaro mukuru ngaupuwe kouri ndi Tenji Mwari wo vaIsraeli, pa mapapiro ake po wakatizira.” Magama akabhuiwari ngo mwoyo wese akavangisa maningi Rute. Rute wakati kuna Bhoazi: “Makandivangisa mecivereketa uxoni ku muranda wenyu.” (Rute 2:12, 13) Bhoazi wakavangisa Rute paainga ecida kuvangiswa, izvo zvakamupa simba kuti atame kuremba.

21. Inga zvinosananguhwa pana Isaia 32:1, 2, vakuru vano rudo vanoitenyi?

21 Zvatinojija. Vaya vanokhombija rudo ucingacinji kuno vamweni nguva jimweni vanodavo kuvangiswa. Bhoazi wakasimba Rute paakavona kuti iyena wakataja ushoni Naomi. Nyamasi uno, vakuru vanosimbavo hama no hambzaji mu ungano pavanovona kuti vari kubesera vamweni. Kusimba ko vanoitari kunozovangisa hama no hambzaji kuti vakwanise kuenderere mberi.—Verenganyi Isaia 32:1, 2.

VAYA VANOKHOMBIJA RUDO UCINGACINJI VANOBESEREKA KUDINI?

22-23. Mazwiro a Naomi akacinjisa kudini? Ngenyi? (Nduyo 136:23, 26)

22 No papera nguva yakatikuti Bhoazi wakapa zvokuha Rute na Naomi. (Rute 2:14-18) Naomi wakaitenyi paakapuwa zvokuha ndi Bhoazi? Iyena wakati: “Ngaakomborehwe ndi Tenji Mwari acikaregeri kuitira usizi vapenye no vakafa!” (Rute 2:20a) Mazwiro a Naomi ainga acinja kamare. Pakutanga iyena wakabhuya kudari ecicema: “Tenji Mwari wakandiitira ndava,” asi wari akadakara wakati: ‘Tenji Mwari aaregeri [kukhombija rudo ucingacinji].’ Ngozvapi zvakaita kuti Naomi acinje mazwiro ake?

23 Naomi wainga atanga kuzwisisa kuti Jehovha wainga acizivi kumusiya. Jehovha wakashandisa Rute kuti amubesere pa hwendo wokuenda ku Judha. (Rute 1:16) Naomi wakavonazve besero ra Jehovha, apo Bhoazi umwe waizogara “utaka” paakavapa zvokuha. * (Rute 2:19, 20b) Iyena wakarangarira kudari, wari ndaakuzwisisa kuti Jehovha aazivi kumbondisiya iyena wainga na inini mukuvo wese. (Verenganyi Nduyo 136:23, 26.) Naomi wakabonga maningi besero raakapuwa ndi Rute na Bhoazi ngo kutama kwavo kuremba. Vese vakadakara maningi ngo kuvona kuti Naomi wakavazve no mudakaro no simba pa kushandira Jehovha.

24. Ngenyi tinoda kuenderera mberi tecikhombija rudo ucingacinji kuno hama no hambzaji jedu?

24 Ngozvapi zvatajija mu bhuku ra Rute ngo pamusoro po kukhombija rudo ucingacinji? Rudo ucingacinji unotibesera kuti titame kuremba ngo kukasika patinonga tecibesera hama no hambzaji jinonga jakasuruvara. Iwona unoitazve kuti tikwanise kuita zvizinji kupinda zvinonga zvecivetehwa kuti tikwanise kubesera hama jedu. Vakuru vanodikana kusimba kuvangisira ko vaya vanokhombija rudo ucingacinji kuno vamweni. Patinovona kuti vaya vainga vakasuruvara vawanazve simba pakushandira Jehovha, itusu tinodakara maningi. (Mabasa o Vapostori 20:35) Ngorapi thangwe rinosisira maningi rinotiita kuti itusu tienderere mberi tecikhombija rudo ucingacinji? Thangwe rinotiitisa ngo rokuti, itusu tinoda kutevejera no kudakajisa Jehovha uwo “wakazara ngo rudo [ucingacinji].”—Exodo 34:6; Nduyo 33:22.

NDUMBO 130 Ivanyi Munoregerera

^ ndim. 5 Jehovha anoda kuti tikhombije rudo ucingacinji kuno hama no hambzaji jedu jo mu ungano. Itusu tingaengejera kuzwisisa kwedu kuti icinyi rudo ucingacinji, ngo kuvona kuti vashandiri vamweni va Mwari vo munguva jokare vakakhombijisa kudini mugariro uwu. Pa musoro uwu, tiri kuda kuvona zvatingajija ngo muezaniso wa Rute, Naomi na Bhoazi.

^ ndim. 8 Kuti munase kubesereka ngo musoro uwu, tinomuvangisa kuti muverenge mwega Rute cipauko 1 no 2.

^ ndim. 17 Zvecivoneka kuti tiri kubhuya ngo muezaniso wa Naomi, tiri kuitavo muezaniso wo hambzaji inoda besero. Asi zviri kunangwari mu musoro uwu zvinoshandavo kuno hama.

^ ndim. 23 Kuti muwane masoko mazinji ngo pamusoro pa Bhoazi inga musujunuri, vonanyi musoro unoti “Tevedzera Kutenda Kwavo ‘Mukadzi Akanaka Kwazvo,’” mu Murindiri wo 1 wa Outubro wo 2012, pheji 20, mu Cishona.