1-2. (a) Ngenyi vavha kucadha wari vanodikana kuthemba Jehovha? (Nduyo 37:3, 4) (b) Zvicinyi zvatinozovona pa musoro uwu?

IMWIMWI munoda kucadha kana mavha kucadha wari? Kudari ndizvona, mucakana-kana kuti muri kuvetera kuva no upenyu unodakajisa no mundhu wamunoda maningi. Pikija zvakadaro, mucadho uno zvineso. Ngo kudaro, vavha kucadha wari vanodikana kutema zvivaringo zvinosisira maningi. Zvamunoita pamunosongana no zvineso no zvivaringo zvamunotema, zvinozovonesa dangani munozova no mudakaro ko makore mazinji kana kuti haiwa. Kudari mukathemba Jehovha, imwimwi munozotema zvivaringo zvaushoni, mucadho wenyu unozovanga, imwimwi munozova no mudakaro. Mukatama kushandisa mazano atinopuwa ndi Jehovha imwimwi munozova no zvineso mu mucadho wenyu, zvinozomuita kuti mutame mudakaro.—Verenganyi Nduyo 37:3, 4.

² Pikija musoro uwu uri kubhuya maningi ngo pamusoro pa vaya vavha kucadha wari, zvineso zvinozobhuiwari umu zvinozonganavo no vaya vakacadha kare. Iwona unosanangura zvatingajija ngo muezaniso jakasiiwa ngo vanarume no vanakaji vakagondeka vanonangwa mu Bhaibheri. Muezaniso iji jinotijijisa zviro zvinosisira zvatingashandisa mu mativi akasiyana-siyana o upenyu hwedu, kubatanijavo mu mucadho. Tinozovonazve zvatingajija ngo muezaniso wo varovorani vo mu njiku jedu jino.

3-4. Zvineso zvapi zvingasongana no vavha kucadha wari?

³ Vandhu vamweni vanovangisa vavha kucadha wari kuti vave no upenyu uri nane. Inga muezaniso, vabari no ukama humweni vangavangirija vavha kucadha wari kuti vakasike kuva no vana. Kana shamwari no vo pa mbhuri vangavangisa vavha kucadha wari kuti vatenge nyumba no kudiremo zviro zvakawanda zvingaita kuti idakajise.

⁴ Kudari vakatama kungwarira, ivona vangatema zvivaringo zvingaita kuti vasare no magava akawanda. Perapo zvinozoita kuti vashande nguva jakawanda kuti vakwanise kupagari magava aya. Izvi zvingaita kuti vashande maningi, vogumira pa kutama kuwana nguva yo kuita jijo yo Bhaibheri yo mundhu ega, kunamata ko mbhuri no kwenda mu basa ro kucumaera. Ivona vangatotanga kuruza musongano ngo kutakatira vecishanda kuvha comangwanani mbhera usiku kuti vakwanise kuwana mare yakawanda kana kuti vatame kuzoruza basa. Inga muviyo vanozorusa mukana wo kuengejera kushandira kwavo Jehovha.

5. Zvicinyi zvamajija ngo muezaniso wa hama Kraus na hambzaji Marisa?

⁵ Muezaniso muzinji jinovonesa kuti kupsaka maningi zviro zvakawanda akuviisi mudakaro. Ngativone zvakajija varovorani ava, hama Kraus na hambzaji Marisa, * ngo pamusoro po shwiro iyi. Povakapera kucadha ivona vakashanda njiku jese pa nguva jakawanda kuti vave no mare yakawanda no zviro zvakawanda. Asi avacainga no mudakaro wokadi. Hama Kraus vakati: “Itusu tainga no zvizinji kupinda zviya zvotaida, asi atizivi kumborangarira ngo kuengejera kushandira kwedu Jehovha. Kunasa kunanga upenyu hwainga hwecinesa, taigara takasuruvara.” Kangaije makambozvivonavo kuti kupsaka maningi zviro zvokunyama, akuviisi mudakaro. Kudari ndizvona zviri kumuitikira, mucadopera simba. Kuvona muezaniso jaushoni jo vamweni kungamubesera. Pokutanga, ngatende tivone kuti majimwamuna vangajijenyi ngo muezaniso wakasiiwa ndi Mambo Jehosafati.

6. Jehosafati wakashandisa kudini ndhungamiriro inowanika pana Mazwi Akangwara 3:5, 6, cikwata cikuru co masoca pocakaviya kohwisa vandhu vake?

⁶ Majimwamuna, kureva kuti nguva jimweni munojizwa meciremehwa maningi ngo mutoro jamunajo? Kudari ndizvona, mungabesereka maningi ngo muezaniso wa Mambo Jehosafati. Inga mambo, Jehosafati wainga no mutoro wokungwarira jinja rese. Iyena wakakwanirisa kudini basa iri rinonesa? Jehosafati wakaita zvese zvaaikwanisa kuti akwanise kungwarira jinja rese. Wakavangisa madhorobha o Judha no kuunganija cikwata cakakura maningi co masoca anopindirija 1.160.000. (2 Kronike 17:12-19) Pakupejisira, Jehosafati wakasongana no cineso cakakura maningi. Cikwata cikuru maningi co masoca o Vaamoni, Vamoabhi no vanarume vo kumatundhu o ku Seiri vakada  kukhuvaza iyena, mbhuri yake no vandhu vake. (2 Kronike 20:1, 2) Jehosafati wakaitenyi? Iyena wakapsaka Jehovha kuti amubesere no kumupa simba. Izvi zvinozwirana kamare no mbhangiro inowanika pana Mazwi Akangwara 3:5, 6. (Verenganyi.) Mukumbiro wo kujidodokesa wa Jehosafati unowanika pana 2 Kronike 20:5-12, unokhombija kuti iyena waithemba kamare Baba wake vano rudo vo kudenga. Jehovha wakadavirisa kudini mukumbiro wa Jehosafati?

7. Jehovha wakadavirisa kudini mukumbiro wa Jehosafati?

⁷ Jehovha wakadavira mukumbiro wa Jehosafati ecishandisa Murevhi waidanwa Jehazieri. Jehovha wakati: “Endanyi kondhoyo, jirongenyi, munozovona ruponeso hwaanomupa Tenji Mwari.” (2 Kronike 20:13-17) Izvi azvicainyanya kuitwa pakwenda ku hondo. Ndhungamiriro iji ajicaivha kuna mundhu asi jaivha kuna Jehovha. Ecinasa kuthemba Mwari wake, Jehosafati wakazwira ndhungamiriro iyi. Iyena no vandhu vake povakaenda kodhivana no vavengi, iyena wakaima pambeji po masoca ake acina no banga riri rese kuti ahwisane no vavengi vavo. Jehovha wakakwanirisa zvaakavhunja Jehosafati, iyena wakanyisa vavengi vake.—2 Kronike 20:18-23.

8. Majimwamuna vangajijenyi ngo muezaniso wa Jehosafati?

⁸ Majimwamuna, mungajija zviro zvizinji ngo muezaniso wa mambo Jehosafati. Imwimwi muno mutoro wo kungwarira mbhuri yenyu no kushanda ngo simba kuti muijivirire no kuibesera. Pamunosongana no zvineso, imwimwi mungatovona inga kuti mungatokwanisa kuzvipeja mwega. Asi mucadothemba simba renyu. Kunja kwa izvi, itanyi mukumbiro kuna Jehovha pamunonga muri mwega kuti amubesere. Mukuengejera, itanyi mukumbiro pamunonga muno mukaji wenyu. Psakanyi kutungamirihwa ndi Jehovha ngo kujija Bhaibheri no mabhuku atinopuwa ngo sangano rake no kushandisa zvamunojijaro. Vamweni kangaije vangatotama kutenderana no zvivaringo zvomatema makacijikira mu Bhaibheri. Kuveni vamweni vangatomuvhunja kuti zvamuri kuitaro ngo zvoupenji. Vamweni vangatonanga kuti mare no zviro zvaingatenga, zvinozojivirira mbhuri yenyu. Asi ceukijanyi muezaniso wa Jehosafati. Iyena wakathemba Jehovha, wozvivonesa ngo zviito zvake. Jehovha aazivi kusiya mwanarume uwu wakagondeka, iyena aazomusiivo. (Nduyo 37:28; Vahebheru 13:5) Ngocapi cimweni cingaitwa ngo varovorani kuti vave no mudakaro mu upenyu hwavo?

9. Zvicinyi zvatingananga ngo pamusoro pa Isaya no mukaji wake?

⁹ Muporofita Isaya no mukaji wake, vaibatikana maningi pa kushandira Jehovha mu upenyu hwavo. Isaya wainga muporofeti, kangaije mukaji wake wakagajwavo kuti ashande inga muporofita, zvecivoneka kuti iyena waidanijwa “muporofitakaji.” (Isaia 8:1-4) Inga varovorani, Isaya no mukaji wake vaidira kunamata Jehovha pa ndau yokutanga mu upenyu hwavo. Ivona vakagaja muezaniso wakanaka maningi kuno varovorani nyamasi uno.

10. Kujija zviporofita zvo Bhaibheri kungabeseresa kudini varovorani kuti vaengejere cido cavo co kuda kushandira Jehovha?

¹⁰ Varovorani nyamasi uno, vangatevejeravo muezaniso wa Isaya no mukaji wake ngo kuita zvese zvavanokwanisa kuti vashandire Jehovha. Ivona vangavangisa kuthemba kwavanoita Jehovha ngo kujija zviporofita zvo Bhaibheri vese no kuvona manera azviri kukwanirisika. *  (Tito 1:2) Vangarangarira ngo pamusoro po zviro zvavangaita kuti vabesere kukwanirisa zviporofita zvimweni zvo Bhaibheri. Inga muezaniso, vangabesera kukwanirisa ciporofita cakananga Jesu co kuti masoko akanaka aizocumaehwa mu nyika yese mugumo ucito waviya. (Mateu 24:14) Pavanova no cokwadi co kuti zviporofita zvo Bhaibheri zviri kukwanirisika, cido cavo co kuda kuengejera kushandira Jehovha cinoengejeka.

11. Zvicinyi zvakakwanisa kuitwa ndi Prisira na Akira, ngenyi?

¹¹ Vavha kucadha wari vangajija zvizinji ngo muezaniso wa Prisira na Akira, varovorani vo Cijudha vaigara ku dhorobha ro Roma. Ivona vakazwa masoko akanaka ngo pamusoro pa Jesu, vova Makristu. Pacina kukana-kana, ivona vainga vakadakara maningi ngo upenyu hwovainga nahwo. Asi upenyu hwavo hwakacinja ngo civhunbu, Mambo Kraudhiyo paakananga kuti Vajudha vese vaidikana kubuda mu Roma. Vonanyi kuti izvi zvairevenyi kuna Akira na Prisira. Ivona vaidikana kusiya ndau yo vaiziva, kueja kuwana nyumba imbza no kutangazve basa ravo ro kuvaka tenda mu ndau imbza. Kureva kuti cinjo jese iji jakavaitikirari, jakavaita kuti vatame kuita zvizinji kuna Jehovha? Zvinovoneka inga kuti maakuuziva mupinguro wakona. Ku muzi wavo mupsa ku Korinte, ivona vakatanga kubesera ungano yo kondhoyo no kushanda pamwepo no mupostori Pauro kuti vavangise hama. Pakufamba ko nguva, vakathutha kwenda mu madhorobha amweni aidiwa maningi vacumaeri. (Mabasa o Vapostori 18:18-21; Varoma 16:3-5) Ivona vainga no upenyu wakabatikana maningi no unodakajisa.

12. Ngenyi varovorani vanodikana kugaja zvido zvo kuda kushandira Jehovha mu upenyu hwavo?

¹² Varovorani nyamasi uno, vangatevejeravo muezaniso wa Prisira na Akira ngo kudira pakutanga Umambo hwa Mwari. Nguva yaushoni yo kuti varovorani vangabhuya ngo pamusoro po zvido zvavanoda kuva nazvo mu upenyu, ndi paya pavanonga vecinamorari. Varovorani pavanotema zvivaringo vese no kushanda ngo simba kuti vazvikwanirise, ivona vanozova no mukana muzinji jo kuvona besero  ra Jehovha mu upenyu hwavo. (Mucumaeri 4:9, 12) Vonanyi muezaniso wa hama Ruseri na hambzaji Erizabheti. Hama Ruseri vakati: “Potainga tecinamorari, itusu takabhuya ngo pamusoro po zvido zvotaida kukwanirisa pa kushandira Jehovha.” Hambzaji Erizabheti vakati: “Itusu takabhuya ngo pamusoro pa izvi kuti kumbejiyo pataizodikana kutema zvivaringo zvakasiyana-siyana, taizova no cokwadi co kuti zvivaringo zvondhozvo azvicaizotiita kuti titame kukwanirisa zvotakasungaya.” Mugariro wa hama Ruseri na hambzaji Erizabheti wakavatendera kuti ivona vaende kushandira Mikronesiya ku ndau yaidiwa maningi vacumaeri.

13. Mukuzwirana na Nduyo 28:7, ngowapi unozova muviyo kudari tikathemba Jehovha?

¹³ Inga ndi hama Ruseri na hambzaji Erizabheti, varovorani vazinji vanotema civaringo co kupungura zvizinji mu upenyu hwavo kuti vapeje nguva yakawanda no simba vecicumaera no kujijisa masoko akanaka. Varovorani pavanogaja zvido zvo kuda kushandira Jehovha no kushanda ngo simba kuti vazvikwanirise, ivona vanozova no muviyo jakanaka. Pavanovona manera avari kukorondhwa ndi Jehovha, kuthemba kwavanomuita kunoengejeka no kuva no mudakaro wokadi.—Verenganyi Nduyo 28:7.

14. Kuitisa kudini mupostori Pedhru no mukaji wake vakakhombija kuti vaithemba cigondiso cinowanika pana Mateu 6:25, 31-34?

¹⁴ Varovorani vangajijavo zviro zvizinji ngo muezaniso wakasiiwa ndi mupostori Pedhru no mukaji wake. No papera mweji mutandhatu kana gore rimwe naapera kusongana na Jesu, mupostori Pedhru wakadikana kutema civaringo cinosisira. Kuti akwanise kusapota mbhuri yake, Pedhru waiita nyagoso yo kutengesa hove. Ngo kudaro, Jesu paakamukoka kuti ave muteveri wake, zvingaita kuti iyena wakarangarira ngo mugariro wo mbhuri yake. (Ruka 5:1-11) Pedhru wakatema civaringo co kwenda kocumaera na Jesu. Iyena wakanasa kukheta kamare! Tino thangwe rakanaka ro kutenda kuti mukaji wake wakamubesera pa civaringo caakatemari. Bhaibheri rinovonesa kuti pasure po kumuswa ka Jesu, mukaji wa Pedhru wakaita hwendo naye ko mukuvo wakati kuti. (1 VaKorinte 9:5) Pacina kukana-kana, muezaniso wake inga mukaji wo Cikristu, wakaita kuti Pedhru abhuye akasujunuka paainga ecipa mbhangiro ku majimwamuna no vakaji vo Cikristu. (1 Pedhru 3:1-7) Zvakajeka kamare kuti Pedhru no mukaji wake, vaithemba cigondiso ca Jehovha co kuti waizovakorodha kudari ivona vakadira pokutanga zvinodiwa zvo Umambo mu upenyu hwavo.—Verenganyi Mateu 6:25, 31-34.

15. Ngozvapi zvatinojija ngo muezaniso wa hama Tiyago na hambzaji Esteri?

¹⁵ Kudari imwimwi makacadha ko makore manganani aperari, mungaitisa kudini kuti muenderere mberi mecisakurira cido cenyu co kuda kuengejera kushandira kwenyu Jehovha? Njira imwe yamungaita ndiyona izvi ngo yo kutevejera muezaniso wo varovorani vamweni vakacadha kare. Inga muezaniso, mungaverenga mutevejwana jinowanika mu Murindiri, jino musoro unoti: “Vakazvipa neMwoyo Unoda.” Musoro iji jakabesera hama Tiyago na hambzaji Esteri, varovorani vo ku Bharaziri, kuti vakhwijirije cido cavo co kushandira kunodiwa maningi vacumaeri. Hama Tiyago vakati: “Potaiverenga zviitiko zvaivonesa kuti Jehovha ari kubesera vashandiri vake vo mu njiku jedu jino, itusu takadavo kutungamirihwa ndi Jehovha no kukorondhwa ndiyena.” Pakufamba ko nguva ivona vakaenda Paraguai, kovari kushandira vecibesera ndima inobhuya ciputukezi, kuvhira mu gore ro 2014. Hambzaji  Esteri vakati: “Imwe yo vhesi yatinodakarira maningi i bhuku ro Vaefeso 3:20. Ko vhaza jakawanda, tiri kuvona kukwanirisika ko vhesi iyi pa kushandira kwedu Jehovha.” Pa karata iyi ku Vaefeso, Pauro wakagondesa kuti Jehovha anotipa zvakawanda maningi kupinda zviya zvatinomukumbira. Zvigondiso izvi, zviri kukwanirisika ko vhaza jakawanda.

16. Vaya vavha kucadha wari vangaenda kwaani kuti vawane besero ro kukwanirisa zvido zvavo mu upenyu?

¹⁶ Varovorani vavha kucadha wari, vangabesereka ngo muezaniso jo vamweni vakajijira kuthemba Jehovha. Varovorani vamweni vaanomakore akawanda vecishanda mu nguva yakazara. Ngenyi amuvakumbiri mazano kudari imwimwi munoda kukwanirisa zvido zvenyu? Iyi injira imweni inovonesa kuti imwimwi munothemba Jehovha. (Mazwi Akangwara 22:17, 19) Vakuru vangabesera vaya vavha kucadha wari kuti vagaje zvido zvo umwari no kuzvikwanirisa.

17. Ngozvapi zvakaitika kuna hama Kraus na hambzaji Marisa, tinojijenyi ngo muezaniso wavo?

¹⁷ Nguva jimweni itusu tingada kuita zvizinji pa kushandira kwedu Jehovha ngo njira yatinonga ticida. Asi iyena angativhunja kuti timushandire ngo njira imweni. Vonanyi muezaniso wa hama Kraus na hambzaji Marisa, vanangwaya pakutanga. No papera makore matatu no vacadha, ivona vakavha pa muzi pavo vojipira kuti vaite basa ro kuvaka ku bheteri ro Finradhiya. Asi ivona vakazoziva kuti avacaizogara ko mweji jinodarika mutandhatu. Pakutanga vakasuruvara ndizvona. No papera mukuvo mushoma no vazwa izvi, ngo kukasika vakakokwa kuti vaende kojijira ndumi yo Ciarabhe. Wari uno, vakadakara ngo kushandira ku ndima inobhuiwa Ciarabhe ku nyika imweni. Vecirangarira zvakaitikari, hambzaji Marisa vakati: “Zvinonesa maningi kusiya ndharaundha yawaigara, wothemba Jehovha mukuperera. Asi ndakavona kuti nguva jese, Jehovha anotibesera ngo njira yoticikaveteri. Pasure po kuvona izvi, kuthemba kwangu Jehovha kwakaengejeka.” Inga zvinokhombijwa ngo muezaniso uwu, imwimwi munozovona kuti Jehovha nguva jese anozomupfupa, kudari mukanasa kumuthemba kamare.

18. Varovorani vangaitenyi kuti vaenderere mberi vecithemba Jehovha?

¹⁸ Mucadho icipo cinovha kuna Jehovha. (Mateu 19:5, 6) Jehovha anoda kuti vakacadha vadakare ngo cipo ici. (Mazwi Akangwara 5:18) Imwimwi mavhari kucadha wari, ngenyi amusotesesi zvamuri kuita mu upenyu hwenyu? Muri kuita zvese zvamunokwanisa kuti mukhombije kubongesera ngo cipo ici camakapuwari ndi Jehovha? Bhuyanyi na Jehovha mu mukumbiro. Psakanyi ndhungamiriro mu Soko rake jinoshanda pa mugariro wenyu. Perapo teveranyi ndhungamiriro jamunowanaro. Mungava no cokwadi co kuti munozodakara no kupfupwa mu upenyu kudari mukavangisa mucadho wenyu ngo kushandira Jehovha.