1. Ngowapi mugariro wakasongana no mupostori Johani mukati mo gore ro 95?

MUKATI mo gore ro 95, mupostori Johani wainga pa mugariro unonesa maningi. Iyena wainga waamusharuka, wainga afungihwa ku cirundu co Patimosi zve zvinovonekazve inga kuti ndiyena ega basi wainga asara ecipona. (Apokalipsi 1:9) Iyena waiziva kuti vavengi vaijijisa zvokunyepa mu jiungano zve zvaibara kuparajana. Zvaivoneka inga kuti Cikristu cokadi-kadi cainga coda kupera.—Juda 1:4; Apokalipsi 2:15, 20; 3:1, 17.

2. Mukuzwirana na Apokalipsi 7:9-14, Johani wakava no civoniso capi cinoshamaisa? (Vonanyi pikica yo pa kapa.)

² Pa zvineso zvese izvi, Johani wakava no civoniso cinoshamaisa ngo pamusoro po kumbeji. Mu civoniso ici, ngirozi jakabvunjwa kuti jinase kucijikira mbhepo inoparaja yo dambujiko guru mbhera cikwata co varanda cipere kudihwa cinamiro cokupejisira. (Apokalipsi 7:1-3) Cikwata ici cinoumbhwa ngo mutengo wo 144.000 zvo vandhu vanozoenda kotonga na Jesu ku matenga. (Luka 12:32; Apokalipsi 7:4) Perapo Johani wakavona cikwata cimweni, caikura maningi zvokuti iyena wakananga kuti: “Ndakavona uzinji hukuru hucingaverengeki hwo vandhu hwo nyika jese, mabvumbo, majinja no ndimi jese, vaiima panyasi po dendemaro no po bvuta.” (Verenganyi Apokalipsi 7:9-14.) Rangariranyi kudakara kwakava na Johani ngo kuziva kuti kumbejiyo, mamirioni o vandhu anozotevera manamatiro okadi-kadi!

3. (a) Ngenyi civoniso ca Johani cinovangisa rutendo hwedu? (b) Tinozovonenyi pa jijo ino?

³ Civoniso ici cakavangisa maningi rutendo hwa Johani. Itusu tiri kuraramari mu njiku jino jo kupejisira zvinotivangisa maningi ngo kuti tiri kurarama kamare pa mukuvo uri kukwanirisika civoniso ici! Tiri kuvona kuunganijwa ko zviuru no zviuru zvo vandhu vano vetero yo kuzopona pa dambujiko guru no kuzorarama mbhera na rini pasi pano. Iyena wakazvizivisa kare ko makumasere o makore. Pa jijo iyi, tinozovona kuti Jehovha wakaitisa kudini kuti vandhu vake vazive kuti uzinji ukuru uhu icinyi. Perapo tinozobhuya zviro zviviri zvinobesera kuziva cikwata ici: (1) makurire aco, (2) kwacinovha. Mafundo aya anozovangisa rutendo hwo vandhu vese vano vetero iyi.

4. Ngo capi cokwadi co Bhaibheri cicikajijiswi ngo zviyara zvo manyepo? Vajiji vo Bhaibheri vakakhombijisa kudini kuti vainga vakasiyana?

⁴ Zviyara zvo manyepo, azvijijisi zvinonanga Bhaibheri kuti vandhu vanozwira Mwari vanozorarama kwenda no kwenda pasi pano. (2 VaKorinto 4:3, 4) Zviyara zvizinji zvo manyepo zvinojijisa kuti vandhu vakanaka pavanofa, vanoenda kumatenga. Asi vajiji vo Bhaibheri, avo vaibudisaya Murindiri kuvhira mugore ro 1879, vainga no mavonero akasiyana. Ivona vaizwisisa kuti Mwari waizoita kuti pasi pano pavezve Paradhiso. Zviuru no zviuru zvo vandhu vaizorarama pasi pano, kuciripi kumatenga. Izvi zvakatora mukuvo wakareba kuti vazive kuti vandhu ava ndiyani.—Mateu 6:10.

5. Vajiji vo Bhaibheri vainga vakazivenyi ngo pamusoro po 144.000?

⁵ Vajiji vo Bhaibheri vainga vazwisisavo kuti mukuzwirana no Bhaibheri, vamweni ‘vaizotengwa munyika’ kuti vatonge na Jesu kumatenga. (Apokalipsi 14:3, Baiberi Mazwi Akacena aMwari) Cikwata ici, caizoumbhwa ngo mutengo unokwana kuita 144.000 zvo Makristu akajipira zve anovangisira, akashandira Mwari akagondeka paainga pasi pano. Tinoti kudini ngo uzinji ukuru?

6. Vajiji vo Bhaibheri vaizwisisenyi ngo pamusoro po uzinji hukuru?

⁶ Johani wakavona kuti uzinji hukuru hwo vandhu ava, “vaiima panyasi po dendemaro no po bvuta.” (Apokalipsi 7:9) Masoko aya akaitisa kuti Vajiji vo Bhaibheri vagume pa kuziva no kuzwisisa kuti uzinji hukuru hwaizoendavo korarama kumatenga inga zvinozoita cikwata co 144.000. Kudari vo 144.000 no vo uzinji hukuru novaizoenda korarama kumatenga, waro ngowapi musiyano waizowanika pakati pavo? Vajiji vo Bhaibheri vairangarira kuti uzinji hukuru hwaizoumbhwa ngo Makristu ainga acizivi kunasa kuzwira Mwari pavainga vari pasi pano. Pikija vaitevera havo mugariro wakanaka unonangwa mu Bhaibheri, zvingaita kuti ivona vangava vaciri mu ciara co manyepo. Vajiji vo Bhaibheri, vakazwisisa kuti Makristu aya aacaivangisirepi maningi kuti akwanise kuva majimambo na Jesu. Zvecivoneka kuti rudo hwavo kuna Mwari aucainasepi kuvanga, vo uzinji ukuru vaizoenda kumatenga pamberi po kadera yo umambo, asi avacaizogarepi pa kadera iji.

7. Mukuzwirana no vajiji vo Bhaibheri, ndiyani waizorarama pasi pano mukati mo ciuru co makore? Zve ivona vaitenda kuti zvicinyi zvinoitika no vashandiri vakagondeka vokare?

⁷ Waro ndiyani anozorarama pasi pano? Vajiji vo Bhaibheri, vaitenda kuti, cokutanga, cikwata co vo 144.000 no uzinji hukuru vaizoenda kudenga. Tevere, zviuru no zviuru zvo vandhu vanozowana upenyu ucikaperi pasi pano. Ivona vaizoashira makomborero o Kutonga kwa Kristu ko Ciuru co makore. Vajiji vo Bhaibheri avacairangarirepi kuti zviuru no zviuru zvo vandhu ava, vaizova vandhu vainga vecishandira Jehovha Kutonga kwa Kristu ko Ciuru co makore kucito kwatanga. Ivona vairangarira kuti cikwata ici caizojijira ngo zva Jehovha mukati mo ciuru co makore. Pa kupera ko ciuru, vese vaizwira ndhungamiro ja Jehovha, vaizowana upenyu ucikaperi pasi pano, asi vacikazozwiri vaizoparajwa. Vajiji vo Bhaibheri vaitendavo kuti vamweni vaizoshanda inga “nduna” pasi pano, pa mukuvo wiya, vaizodikana kwenda kumatenga pa kupera ko ciuru co makore. Pakati po “nduna” iji, vaizovepovo vashandiri vakagondeka vakafaya Kristu acito aviya zve vainga vapera kumuswa.—Nduyo 45:17.

8. Vajiji vo Bhaibheri vairangarira kuti kuno zvikwata zvapi zvitatu?

⁸ Mukugurisira, vajiji vo Bhaibheri vaitenda kuti kuno zvikwata zvitatu: (1) vo 144.000, avo vaizotonga na Jesu kumatenga; (2) uzinji ukuru wo Makristu ainga acikavangisiri maningi, awo aizoenda kumatenga zve aizoima pamberi po kadera yo Umambo ya Jesu zve (3) zviuru no zviuru zvo vandhu, vaizorarama pasi pano. Ivona vaizojijira ngo pamusoro pa Jehovha mukati mo Utongi hwa Jesu hwo Ciuru co Makore. * Asi nguva yakatemwa ndi Jehovha poyakakwana, ruvheneko hwo cokwadi ngo pamusoro po shwiro iyi hwakatanga kujeka ushoni.—Mazwi Akangwara 4:18.

9. (a) Zvinorevenyi kuti uzinji hukuru hunova “panyasi po dendemaro no po Bvuta”? (b) Ngenyi zwisiso inowanika pana Apokalipsi 7:9 ino shwiro?

⁹ Mugore ro 1935, zvakazonasa kujeka kuti uzinji hukuru hwakavoneka ndi Johani hwainga ani. Zvapupu zva Jehovha zvakazwisisa kuti uzinji hukuru, aucaidikanadi kamare kwenda kumatenga kuti uime “panyasi po dendemaro no po Bvuta.” Zvinokwanisika kuita izvi pikija tecirarama pasi pano. Kuva “panyasi po dendemaro” zvinoreva kuziva simba rina Jehovha pomwe no kumuzwira. (Isaia 66:1) Kuva “panyasi . . . po Bvuta,” zvinoreva kuva no rutendo ku muripo hwa Jesu. Zvinodakajisa kuvona kuti pana Mateu 25:31, 32 panonanga kuti “mabvumbo ese,” kubatanijavo vandhu vakashata, ‘vanozoungana pa nyasi’ pa Jesu pa kadera yake yo Umambo kumatenga. Zviri pambhene kuti mavhumbo kana kuti majinja aya aaripi kumatenga. Asi ari pasi pano. Zwisiso imbza iyi yakavari no Zvapupu zva Jehovha mu gore ro 1935, ino shwiro. Iyona inodurujira thangwe rinoitisa kuti Bhaibheri ritame kunanga ngo pamusoro po uzinji ukuru kuti hunozoenda kudenga. Cikwata cimwe basi ndicona cinovetero yo kuzoenda korarama kumatenga mbhera narini. Cikwata ici ngo co 144.000, zvo vandhu “vanozotonga pasi pese.”—Apokalipsi 5:10.

10. Ngenyi uzinji hukuru hunodikana kujija ngo pamusoro pa Jehovha Ciuru co makore cicito catanga?

¹⁰ Kuvhira mugore ro 1935, Zvapupu zva Jehovha zvakazwisisa kuti uzinji hukuru hwakavoniwa ndi Johani unoumbhwa ngo cikwata cimwe co Makristu akagondeka ano vetero yo kuzorarama pasi pano kwenda no kwenda. Kuti uzinji hukuru uhu hupone pa dambujiko guru, ivona vanodikana kujija ngo pamusoro pa Jehovha, Ciuru co Makore cicito catanga. Ivona vanodikana kuva no rutendo hwakavanga kuti vawane “simba ro kutiza bzese bzinozoza” Kutonga kwa Kristu ko Ciuru co makore kucito kwatanga.—Luka 21:36.

11. Ngenyi Vajiji vamweni vo Bhaibheri vairangarira kuti pano vandhu vaizoenda kumatenga pasure po Ciuru co Makore?

¹¹ Waro tingati kudini ngo pamusoro po murangariro wo kuti vandhu vakagondeka vaizoenda kumatenga pasure po Ciuru co makore? Mu makore akawanda akapera, Murindiri wo 15 wa Fevereiro wo 1913, mu Cingezi, wainga wakabhuya ngo shwiro iyi. Vajiji vamweni vo Bhaibheri, vairangarira kudari: ‘Ngenyi vandhu vakagondeka vokare ndivona vanozoashira ndhaka yo pasi pano basi, kasike nee Makristu acizivi kunasa kugondeka, vanozoashira upenyu kumatenga?’ Ndizvona kuti murangariro uwu wainga wakacijikira pa murangariro muviri jakaposeka: (1) uzinji hukuru hunozorarama kumatenga, (2) uzinji hukuru, hwaizoumbhwa ngo Makristu acizivi kuvangisira maningi.

12-13. Vokuzojwa no vo uzinji hukuru vanozivenyi?

¹² Inga zvatavona, mu gore ro 1935, Zvapupu zva Jehovha zvakazozwisisa kuti vandhu vanozopona pa Armagedhoni ngavayani vanoumba uzinji hukuru hwakavoniwaya ndi Johani. Ivona “vanobva ku dambujiko guru,” pasi pano kamare. Ivona vanozodanijira ngo izwi guru veciti: “Unyisi nghwa Mwari wedu, wakagara pa dendemaro, no hwo Bvuta.” (Apokalipsi 7:10, 14) Cimwenizve, Bhaibheri rinojijisa kuti vayani vanozomuswa kuti vararame kumatenga, zvokadi kamare vanoashira ‘zvaushoni’ kupinda vandhu vakagondeka vokare. (Vaheberi 11:40) Zwisiso imbza ngo pamusoro po uzinji hukuru, yakaitisa kuti hama jedu jizare ngo mudakaro. Ivona vakatanga kukoka vandhu kuti vashandire Jehovha kuti vararame no kucingaperi pasi pano.

¹³ Uzinji hukuru hunodakara maningi ngo vetero yavanayo. Ivona vanozwisisa kuti ndi Jehovha anotema civaringo co kuti vanamati vake vakagondeka, vanozomushandira kumatenga kana kuti pasi pano. Vokuzojwa no vo uzinji hukuru, vanoziva kuti vanozowana mupfupo wavo. Vanozivazve kuti mupfupo uwu vanouashira ngo pamusoro po unyasha hucikaezaniswi wa Jehovha, hwaakakhombija ecishandisa muripo wa Jesu Kristu.—VaRoma 3:24.

14. Ngenyi vazinji vainga vecikana-kana ngo pamusoro po kukwanirisika ko ciporofita co uzinji hukuru?

¹⁴ No zwisiso imbza iyi, mu gore ro 1935, vamweni vaijivhunjisa kuti uzinji hukuru hwo vandhu vanozorarama pasi pano hwaizokurisa kudini. Inga muezaniso, hama Ronald Parkin, vainga no 12 o makore zwisiso imbza iyi payakadurujihwa. Ivona vakati: “Pa mukuvo uwu, kwainga no 56 o zviuru zvo vacumaeri mu nyika yese. Vazinji vavo kangaije vainga vokuzojwa. Ngokudaro, uzinji hukuru aucaivonekepi inga wakakura maningi.”

15. Jehovha wakaitisa kudini kuti aunganije uzinji ukuru padoko ngo padoko?

¹⁵ Mu makore akazotevera, sangano rakazotanga kutumira mamisiyonariyo ku nyika jakawanda. Ngokudaro Zvapupu zva Jehovha zvatanga kuengejeka. Perapo, mugore ro 1968, pakatangwa jijo yo Bhaibheri pecishandiswa bhuku rinozwi, A Verdade Que Conduz à Vida Eterna (Cokwadi cinotungamirira ku upenyu hucikaperi). Bhuku iri raidurujira cokwadi ngo njira yakareruka zvoitisa kuti mutengo ucikaverengeki wo vandhu huviye kuzojija cokwadi. Mukati mo makore marongomuna, kwakabhabhatijwa mutengo unokhwedera kuita miriao. Kunja kwa izvi, Gerejha Katorika rakazorembejeka ku Amerika Ratina no kunyika jimweni. Basa redu rakamusijihwazve ku divi ro Kumavhazuva ko Europa no mativi amweni o ku Afrika. Izvi zvakaitisa kuti zviuru no zviuru zvo vandhu vamweni, vabhabhatijwe. (Isaia 60:22) Mu makore ano sangano ra Jehvoha rakabudisa mathurusi akawanda kuti abesere vandhu vakawanda kuti vajijire zvinojijisa Bhaibheri. Nyamasi uno, kuno vacumaeri vanopindirija mamiriao masere. Pacina kukana-kana, Jehovha ari kuunganija uzinji ukuru.

16. Uzinji hukuru hunovha kwapi?

¹⁶ Johani paakatara civoniso cake, iyena wakananga kuti uzinji ukuru hwaizovha ku “nyika jese, mabvumbo, majinja no ndimi jese.” Muporofita Zakaria wainga akambonangavo zvondhozvo. Iyena wakatara kudari: “Mu njikujo, gumi ro vandhu vo majinja no vo ndumi jese, vanozobata muJuda ngo mbhiri ro hanju yake, veciti: ‘Tinoda kuenda newe, ngokuti tazwisisa kuti Mwari anemwi.’”—Zakaria 8:23.

17. Ngozvapi zviri kuithwa kuti vandhu vo ndumi jese no majinja vabesehwe?

¹⁷ Zvapupu zva Jehovha zvinoziva kuti vandhu vo ndumi jese vangaunganijwa. Asi kuti zviitike izvona zvinoziva kuti masoko akanaka anodikana kucumaehwa ngo ndumi zinji. Itusu taanomakore anopindirija 130 tecisanduja mabhuku o kujija Bhaibheri. Asi wari tiri kusanduja mazana no mazana o ndimi. Iri ibasa ricizivi kumboitikazve! Zvokadi, kuunganija uzinji hukuru hwo vandhu vo majinja ese ibasa ro mushamaiso ya Jehovha mu mazuva ano. Zvecivoneka kuti Bhaibheri no mabhuku zviri kuwanika mu ndumi jakawanda, uzinji ukuru uhu, pikija hwecivha ku ndau jakasia-siyana, iwona unonamata Jehovha wakabatana. Zvapupu zvinonasa kuzivika ngo kucumaera zvecivangisira ngo rudo hwavanahwo no vamweni. Kuvona zvese izvi zvinovangisa rutendo hwedu!—Mateu 24:14; Johani 13:35.

18. (a) Mukuzwirana no Isaia 46:10, 11, ngenyi atikahamari ngo kuvona Jehovha manera aari kukwanirisa ciporofita co uzinji ukuru? (b) Ngenyi vandhu vanozorarama pasi pano avazojivoni inga vakarasika?

¹⁸ Ciprorofita ngo pamusoro po uzinji hukuru, cinodakajisa maningi! Atikahamari ngo kuvona Jehovha manera aari kukwanirisa ciporofita ici. (Verenganyi Isaia 46:10, 11.) Vanoita divi ro uzinji ukuru vanobonga maningi ngo vetero yavanopuwa ndi Jehovha. Ivona avajizwi inga vakarasika ngo ndava yo kuti avazivi kuzojwa ngo mujimu mucena kuti vashandire kumatenga na Jesu. Patinoverenga Bhaibheri, tinowana masoko o vanarume no vanakaji vakawanda vakagondeka vaya vakatungamirihwa ngo mujimu mucena. Pikija zvakadaro, ivona avaiti divi ro 144.000. Umwe wo muezaniso wakona ngo wa Johani Mubhabhatiji. (Mateu 11:11) Umweni ndi Dhavhidhi. (Maitiro o Vapostori 2:34) Ivona no vamweni vazinji, vanozomuswa kuti vararame mu paradhiso pasi pano. Vanozomuswa no uzinji ukuru, vanozova no mukana wo kuzotatija kuti vakagondeka kuna Jehovha no utongi hwake.

19. Kuzwisisa civoniso ca Johani kunotibesera kuti tiitenyi?

¹⁹ Cingozvo, Mwari aazivi kumbounganija vandhu vakawanda kudari kuvhira ku majinja ese. Azvinenyi kuti dangani tinovetero yokwenda kudenga kana yo pasi pano, tese tinodikana kuita zvese zvatinokwanisa kuti tibesere vandhu vakawanda kuti vanghwine mu cikwata co uzinji ukuru hwo “mabvuta amwenibze.” (Johani 10:16) Sambiri pano, Jehovha anozoviisa dambujiko guru. Irona rinozoparaja utongi hwo nyika no zviara zviri kuviisa matambujiko akawanda ku vandhu. Uzinji hukuru hunozova no makomborero anodakajisa maningi kumbejiyo: Kushandira Jehovha pasi pano mbhera narini!—Apokalipsi 7:14.