1-2. (a) Mugariro wapi wainga uri ku Judheya pamukuvo uwo Pauro paakatara karata ku Vahebheru? (b) Ngenyi karata iyi yakava yaushoni kwavari?

 PASURE pokufa ka Jesu mu gore ra 33, Makristu o ku Jerusarema no ku Judheya, akasongana no zvineso zvakakura maningi. No papera kuumbhwa ungano imbza, Makristu akatanga kuteverehwa maningi. (Mabasa o Vapostori 8:1) No papera makore anokwana kuita 20, Makristu akadikana kuhwisana no cineso cokutama mare kangaije ngo ndava yo njara yainga yakaitika mu nyikemo. (Mabasa o Vapostori 11:​27-30) Ngo kudaro, mu gore 61 Kristu Aviya, Makristu akava no mukuvo wo runyararo tikaezanisa no zviro zvovaizosongana nazvo kumbejiyo. Pamukuvo uwu, Jehovha wakafemera mupostori Pauro kuti avatarire karata, masoko ainga mukarata iyi ndiwona avaida kamare pa mukuvo uwu kuti vajinasirire pa zviro zvavaizosongana nazvo.

² Karata iyi ku Vahebheru, yainga inosisira maningi ngokuti runyararo wavaingari nawo aucaizogara kwenda no kwenda. Pauro wakapa mazano aizobesera Makristu aya kuti acungirire matambujiko avaizosongana nawo. Kuparajwa ko Jerusarema inga zvainga zvakanangwa ndi Jesu kwainga kwecikhwedera. (Ruka 21:20) Icokwadi kuti Pauro no Makristu o ku Judheya, avacaizviziva kuti kuparajwa uku kwaizoitika rini. Ngo kudaro, Makristu aya aidikana kushandisa mukuvo waingari wasara kuti vajinasirire no kuva no mugariro jakadari inga rutendo no kucungirira.—Vahebheru 10:25; 12:1, 2.

3. Ngenyi Makristu a nyamasi uno anodikana kuzwisisa karata yakatarihwari Vahebheru?

³ Taaphedo kuti tisongane no dambujiko guru kupinda rakasonganaya no Makristu o Cihebheru. (Mateu 24:21; Apokaripsi  16:​14, 16) Ngo kudaro, ngatende tivone amwe mazano akapuwa Makristu aya angatibeseravo nyamasi uno.

“NGATIENDERERE MBERI TECIKURA”

4. Zvineso zvapi zvakahwisana no Makristu o Cijudha? (Vonanyi foto.)

⁴ Makristu o Cijudha akasongana no cineso cikuru. Pamukuvo wondhowo, Vajudha vainga vari vandhu vakakhethwa ndi Jehovha. Ko makore mazinji, Jerusarema yainga ndau yaisisira maningi. Mambo waiimirira Jehovha waitonga mondhomo. Cimwenizve, vandhu vaida kunamata Jehovha, vaimunamata mu themberi yo ku Jerusarema. Vajudha vese vainga vakagondeka, vaizwira Mutemo wa Mosi inga zvainga zvakasananguhwa ngo vatungamiriri vo zviara. Majijisiro aya aipsasa zvokuha zvavo, shwiro yokusokwa no manera avaitaja vandhu vainga vaciripi Vajudha. Ngo kudaro, Jehovha aacaitendera mupiro jo Cijudha pasure pokufa ka Jesu. Ici cainga cineso cikuru kuno Makristu o Cijudha ainga aroveja kuzwira Mutemo wa Mosi. (Vahebheru 10:​1, 4, 10) Pikija no Makristu ainga akaivha ku divi ro umwari akadari inga ndi Pedhru, vakatonesehwavo kuti vatendere cinjo iji. (Mabasa o Vapostori 10:​9-14; Vagaratiya 2:​11-14) Ngo ndava yo zvitendhwa zvavo zvipsa izvi, vatungamiriri vo zviara vakatanga kuteverera Makristu aya.

5. Makristu aidikana kujinasirira kuitira cineso capi?

⁵ Makristu aya o Cijudha ainga eciteverehwa ngo zvikwata zviviri zvo vandhu. Ngo divi rimweni kwainga no vatungamiriri vo zviara zvo Cijudha vaivona Makristu aya inga vapanduki. Makristu amweni akananga kuti aidikana kwenderera mberi ecizwira Mutemo wa Mosi kuti vatame kuteverehwa. (Vagaratiya 6:12) Zvicinyi zvaizobesera Makristu ainga akagondeka kuti abatisise cokwadi?

6. Pauro wakavangisa Makristudoni ake kuti aitenyi? (Vahebheru 5:14–6:1)

⁶ Mu karata yake ku Vahebheru, Pauro wakavangisa hama jake kuti vabatisise Soko ra Mwari. (Verenganyi Vahebheru 5:14–6:1.) Pa karata yake ku Vahebheru, Pauro wakasanangura kuti ngenyi manera aishandisa Makristu kuti anamate Jehovha ainga anosisira  maningi kupinda manera Vajudha vainamata. a Pauro wakavangisa Makristu kuti anase kuziva ushoni cokwadi ciri mu Bhaibheri kuti vakwanise kusiyanisa zviro zvakashata no kutama kuzvitendera.

7. Zvineso zvapi zvatiri kuhwisana nazvo nyamasi uno?

⁷ Kudari inga Makristu o Cihebheru, itusu tinohwisanavo no masoko no murangariro jicikazwirani no ndhungamiriro jakarungama ja Jehovha. Vandhu vamweni vanorangarira kuti Zvapupu zva Jehovha zvinoshaisha pazvinozwira ndhungamiriro yo mu Bhaibheri ngo pamusoro po vatano. Cimwenizve, vanonanga kuti tino mukheto kana takashatihwa maningi pa vandhu vaya vacikazwiri ndhungamiriro ja Jehovha vogumira pakujingwa. Zvinorangarihwa ngo vandhu ngo pamusoro po shwiro iyi zvakasiyana maningi no mavonero a Jehovha. (Mazwi Akangwara 17:15) Ngo iyo ndava zvinosisira maningi kuziva murangariro iji jakashata tojiramba. Atidikani kutendera kuti muvengi ari wese atiite kuti tiruze cicunge catinaco toima kushandira Jehovha.—Vahebheru 13:9.

8. Tingaitisa kudini kuti tienderere mberi tecikura ku divi ro kumujimu?

⁸ Pauro wakavhunja Makristu o Cihebheru kuti aenderere mberi eciitisa nane mugariro javo jo Cikristu. Izvi ndizvona zvatinodikanavo kuita. Izvi zvinoreva kuti tinodikana kunasa kujija Bhaibheri kuti tizive ushoni Jehovha no manera ake okurangarira. Tinodikana kwenderera mberi teciita izvi pikija patinopera kujipira no kubhabhatijwa. Azvinenyi kuti taano mukuvo wakadini tiri mu cokwadi, itusu tese tinodikana kuverenga no kujija Soko ra Mwari. (Nduyo 1:2) Kujija Bhaibheri njiku jese, kunozotibesera kuti tivangise mugariro wakananga Pauro mu karata yake ku Vahebheru, rutendo.—Vahebheru 11:​1, 6.

“RUTENDO HUNOTIITA KUTI TIPONE”

9. Ngenyi Makristu o Cihebheru aidikana kuva no rutendo hwakavanga?

⁹ Makristu o Cihebheru aidikana kuva no rutendo hwakavanga kuti azokwanisa kupona pa dambujiko ravaizosongana naro. (Vahebheru 10:​37-39) Jesu wakangwaja vateveri vake kuti Jerusarema paraizotendenejwa ngo masoca, ivona vaizodikana kutiza. Ndhungamiriro iyi yaishanda ku Makristu ese. (Ruka 21:​20-24) Mu nguva iya, vandhu vaithyisijihwa ngo masoca, kazinji vaitizira ku Jerusarema kuti vangwaririke. Kutizira ku matundhu kusiyapo kugara mu Jerusarema, zvaivoneka inga kuti azvicainga no musoro. Ngo kudaro, ivona vaidikana kuva no rutendo wakakura kuti vazwire ndhungamiriro iyi ya Jesu.

10. Rutendo hwakavanga hwaizoita kuti Makristu aitenyi? (Vahebheru 13:17)

¹⁰ Makristu aya o Cihebheru aidikana kuthemba vaya vainga vakagajwa ndi Jesu kuti vavonerere ungano. Vandhu ava vaitungamirirari, vaidikana kupa ndhungamiriro jakanasa kujeka kuti jibesere vese mu ungano kuti vatevere ndhungamiriro ya Jesu pa nguva kwayo no manera kwawo. (Verenganyi Vahebheru 13:17.) Gama ro Cigiriki rakashandiswa pana Vahebheru 13:17 rokuti “zwiranyi,” rinoreva ari wese anondundihwa kuti azwire ngokuti anothemba mundhuwo anoparo ndhungamirirojo. Izvi zvinobatanija zviro zvizinji kusiyapo basi kumuzwira ngokuti iyena wakapuwa citendehwa cokutungamirira. Ngo kudaro, Makristu o Cihebheru aidikana kuvangisa kuthemba kwavo ku vaya vainga vakagajwa kuti vatungamirire dambujiko iri ricito raguma. Kudari Makristu aya aizwira ndhungamiriro jovaipuwa ngo vaya vaitungamirira pa mukuvo wo runyararo, zvaizovarerukira maningi kuti vazwire pamukuvo wo dambujiko.

11. Ngenyi kuva no rutendo hwakavanga ndi zviro zvinosisira maningi ku Makristu a nyamasi uno?

 ¹¹ Nyamasi uno itusu tinoda rutendo kudari inga zvakaithwa ngo vaya vakaashira pakutanga karata ya Pauro. Tiri kupona pamukuvo wokuti vandhu vazinji vari kuramba no kushora ngwajo yo Bhaibheri yokuti tiri kupona pa mukuvo wokupera ko mugariro uno wo zviro. (2 Pedhru 3:​3, 4) Kusiyapo izvo, pikija Bhaibheri rinobhuya zviro ngo pamusoro po dambujiko guru, asi atizivi zviro zvizinji zvinozoitika pa dambujiko iri. Tinodikana kuva no rutendo wakavanga pakuti mugariro uno wo zviro unozopera pamukuvo kwawo. Cimwenizve, Jehovha anozotitaja.—Abhakuki 2:3.

12. Ngozvapi zvinozotibesera kuti tipone pa dambujiko guru?

¹² Tinodikana kuthemba “muranda wakagondeka no wakangwara” uwo unoshandiswa ndi Jehovha kuti atitungamirire nyamasi uno. (Mateu 24:45) Dambujiko guru parinozotanga, tinozoashira ndhungamiriro jakanasa kujeka kuti tiponese upenyu hwedu kudari inga Makristu o Cihebheru akaashirayavo ndhungamiriro apo Varoma pavakaviya kuzotendeneja Jerusarema. Wari tinodikana kuvangisa kuthemba kwedu ndhungamiriro jatinopuwa ndi vaya vari kutungamirira mu sangano ra Jehovha. Kudari atizwiri ndhungamiriro jatinopuwa wari, zvinozova zvecinesa maningi kuzojizwira dambujiko guru parinonga reciitika.

13. Ngenyi mbhangiro iri pa bhuku ra Vahebheru 13:5 yaifanera?

¹³ Povainga vecivetera zvitatijo kuti vatize, Makristu o Cihebheru aidikanavo kuva no upenyu hwakareruka ‘votama kudisisa maningi mare.’ (Verenganyi Vahebheru 13:5.) Vamweni vavo vakasongana no cineso co njara no urombo. (Vahebheru 10:​32-34) Pikija vainga vakanasiririka kuti vahwisane no mugariro uwu ngo ndava yo masoko akanaka, Makristu amweni akatanga kubatikana pakupsaka mare kuti vajijivirire ku ngozi iyi no urombo. Asi mare aicaizoponesa upenyu hwavo apo Jerusarema poraizoparajwa. (Jakobo 5:3) Kunasa kunanga, ari wese paaizodisisa maningi zviro zvokunyama, zvaizomunesera maningi kuti atize asiye nyumba yake no zviro zvaainga nazvo.

14. Kuitisa kudini kuva no rutendo hwakavanga kungapsasa zvivaringo zvedu ngo pamusoro po zviro zvo kunyama?

¹⁴ Kudari tikava no rutendo hwakavanga pakuti sambiri pano Jehovha anozopeja zviro zvakashata, atizogari tecirangarira kuti kuva no mare yakawanda kana zviro zvakawanda ndi zviro zvinosisira maningi. Dambujiko guru parinonga reciitika, mare aizoshandizve. Bhaibheri rinonanga kuti vandhu “vanozokhandira mu makwanja siriva yavo, ndarama yavo inozoita inga psina. Ngokadi-kadi siriva no ndarama bzavo abzikoni kuvaponesa mu njiku yo uxungu hwa Tenji.” (Ezekieli 7:19) Kusiyapo kubatikana maningi pakuviga mare, tinodikana kutema zvivaringo zvinozotibesera kuti tive no upenyu hwakanaka no hwakaezanana. Azvicaizova zvo ungwaru kuita magava kana kupeja nguva yakareba maningi tecishanda kuti tiwane zviro zvokunyama. Tinodikana kubhasopa maningi kuti titame kuvona zviro zvokunyama inga zvinosisira maningi mu upenyu hwedu. (Mateu 6:​19, 24) Tinozovoneka dangani tino rutendo pa manera atinovona zviro zvokunyama no zviro zvimweni patinonga tecivetera kupera ko nyika ino.

“IMWIMWI MUNODIKANA KUCUNGIRIRA”

15. Ngenyi Makristu o Cihebheru aidikana maningi kuva no cicunge?

¹⁵ Makristu o Cijudha aidikana kucungirira pakushandira kwawo Jehovha ngokuti vainga vecivetera kusongana no zvineso. (Vahebheru 10:36) Pikija vazinji vainga vakasongana no kuteverehwa kukuru, asi ivona vakatendera kuva Makristu pamukuvo wo runyararo. Pauro  wakananga kuti pikija Makristu aya ainga akacungirira zvineso zvizinji zvakanesa rutendo hwavo asi azvicaizonyisa kutambujika kwakaita Jesu kugumira pakufa. (Vahebheru 12:4) Vajudha vazinji vakanyangajwa maningi ngokuti Vajudha vamweni vainga veciva Makristu. Painga pakhirira makore akatikuti apo mu Jerusarema makaitika jowe-yowe ngo ndava ya Pauro. Vajudha vanopindirija 40, “vakazwirana kumukira Pauro, vopika vecinanga kuti avacaizohepi nee avacaizomwepi vacizivi kumuuraya.” (Mabasa o Vapostori 22:22; 23:​12-14) Pikija no kuzondhwa no kuteverehwa, Makristu aya aidikana kwenderera mberi ecisonganirana kuti anamate, kucumaera masoko akanaka no kwenderera mberi no rutendo hwakavanga.

16. Kuitisa kudini karata yo Vahebheru ingatibesera kuva no mavonero akanaka paya patinoteverehwa? (Vahebheru 12:7)

¹⁶ Ngozvapi zvaizobesera Makristu aya o Cihebheru kuti acungirire zvineso zvavaizosongana nazvo? Pauro wakabesera Makristu aya kuti avone kuti ngoapi makomborero avaizova nawo ngokucungirira zvineso. Ngo kudaro, Pauro wakasanangura kuti Mwari angatendera kuti tiejwe rutendo hwedu inga rovejo ku Makristu. (Verenganyi Vahebheru 12:7.) Kurovejwa uku kwaizovabesera kuti vaitise nane no kuvabesera kuti vave no mugariro jinodakajisa Jehovha. Kubatikana pakusotesesa muviyo jinovepo ngokucungirira muejo, kwaizobesera Makristu aya o Cihebheru kuti vacungirire.—Vahebheru 12:11.

17. Pauro wainga akajijenyi ngo pamusoro po kucungirira kuteverehwa?

¹⁷ Pauro wakangwaja Makristu o Cihebheru kuti vacungirire zvineso no kuthemba kwese. Mupostori Pauro waizokwanisa kupekeja mbhangiro yaushoni kuti vakwanise kucungirira kuteverehwa. Zvecivoneka kuti iyena wakambova mundhu waitevereravo Makristu, wainasa kuzviziva kuti ngozvapi zvavainga vecihwisana nazvo. Iyena waiziva kuti angacungiririsa kudini kuteverehwa. Kunasa kunanga, iyena wakahwisana no kuteverehwa paakava Mukristu. (2 Vakorinte 11:​23-25) Ngo kudaro,  Pauro waizonasa kunanga no cokwadi cese kuti ngozvapi zvinodikana kuti mundhu acungirire. Pauro wakaceukija Makristu kuti avacaidikanepi kuthemba simba ravo kuti vakwanise kucungirira zvineso, asi vaidikana kuthemba Jehovha. Cimwenizve, no kucunga kwese ivona vaizonanga kuti: “Jehovha ndiyena mubeseri wangu, andizothyi.”—Vahebheru 13:6.

18. Kuziva zvinozoitika kumbejiyo kunotibesera kudini kuti ticungirire kuteverehwa?

¹⁸ Hama jedu jimweni jiri kuhwisana no kuteverehwa. Imwe njira yatingakhombija rudo kwavari ngo yo kuvaitira mukumbiro no kuvapekeja zviri zvese zvavanonga vecida. (Vahebheru 10:33) Bhaibheri rinonasa kujekesa kuti: “Vese vaya vanoda kurarama mu kujipira kuna Mwari, mukubatana na Kristu Jesu, vanozoteverehwa.” (2 Timoti 3:12) Ngo kudaro, tese tinodikana kuva takanasiririka kuitira zvinozoitika kumbejiyo. Tinodikana kwenderera mberi tecithemba kuti Jehovha anozotibesera kuti ticungirire zvineso zviri zvese zvatinozodhivana nazvo mu upenyu hwedu. Pamukuvo kwawo, iyena anozoviisa rusujunuko ku vashandiri vake vese vakagondeka.—2 Vatesaronika 1:​7, 8.

19. Kutema zvivaringo zvaushoni kungatibeseresa kudini kujinasirira kuitira dambujiko guru? (Vonanyi foto.)

¹⁹ Pacina kukana-kana, karata ya Pauro ku Vahebheru yakabesera Makristu o muzana rokutanga kuti vajinasirire kuitira dambujiko ravaizosongana naro. Pauro wakangwaja Makristu kuti anase kujija Soko ra Mwari no kurizwisisa. Kuita izvi zvaizovabesera kuti vakwanise kuvona jijiso jokunyepa ijo jaizorembesa rutendo hwavo. Iyena wakavavangisa kuti vavangise rutendo hwavo, kuzwira ndhungamiriro ja Jesu no kuzwirazve vaya vaitungamirira. Iyena wakabesera Makristu kuti akwanise kuva anocungirira no kuvona zvineso izvi ngo njira yaushoni nokuvona inga mukana wokurovejwa ndi Baba wavo vano rudo. Itusuvo tingashandisavo mbhangiro iyi yakafemehwa. Tikaita kudaro tinozokwanisa kucungirira takagondeka mbhera ku magumo.—Vahebheru 3:14.