PANAYIOTA wakakurira pa cimwe cirundu ciri ku Medhiteraneya. Inga zvaainga musikana waiyaruka, iyena wakabatisisa maningi zvo matongehwe o nyika. Perapo wakazoshanda inga mutari wo partidhu yo zvo matongehwe o nyika mu mutundhu waaigara. Iyena wakapira maningi nguva yake ecienda pa muzi ngo muzi kuti awane mare yo kumusijira partidhu yake. Pikija zvakadaro, ngo kufamba ko nguva Panayiota wakazovora mwoyo. Mukheto, kuda kubudirira, kuneseka, pomwe no ushanje zvakandoenderera mberi pikija umwe nga umwe wo vandhu vo partidhu yake vaidanijana kuti shamwari.

Daniel, wakakurira mu mbhuri yaivangisira pa kunamata yo ku Irerandi. Asi zvinosuruvajisa kuti, iyena wakarangarira ngo pamusoro po vapiri avo vaidhakwa, vaiita zvo mubhejo, zve vaiba mare yo mu zviparatu, kuveni vaimucumaira veciti kudari akashaisha waizopsa mu hero.

Jeffery wakapeja divi rakakura ro upenyu hwake ecishandira pa divi ro zvokutengesera ro veno vo piketi vo nyika jakasiana-siana vaiwanika ku Reino Unidho no ku Estadhos Unidho. Iyena anorangarija vhaza zinji vatengi no vaphikizani povaidyekera pa kubhuisana no vatungamiriri vo utongi. Mukucengejera, ivona vaitendera kunanga ciri cese kuti varambe vano citenderano.

Zvinosuruvarisa ngo zvo kuti, shwiro janangwari apa andijopi jega. Ucengejeri wakawanda maningi nyamasi uno, tingatoti mu ndau jese jinoshanda vandhu—mu zvo matongehwe o nyika, mu zvo kunamata, zve mu zvo kutengeserana. Pakufamba ko nguva, gama ro kuti “ucengejeri,” rakazoguma pa kurevera mundhu ari wese anoita ciri cese kuti acengejere vamweni kana kuti akwanise cido cake co umbau.

Kucengejera, kungaviisa kuhwajihwa, kunyangajwa, ushungu pomwe no bundu kuno vaya vanokuitihwa. Mukunyangajwa, vaya vanokuitihwa vangananga kudari: “Kucengejera kucazombopera hako here?” Zvinodakajisa ngo zvokuti Soko ra Mwari rinotipekeja mathangwe kuti tithembe kuti ikona kunozoperadi kamare.

Mukuzwirana no Bhaibheri, ucengejeri auzivi kutangira pakati po vandhu, asi wakatanga no zvisikwa zvo kumujimu zvicikavoneki. Pakutanga ko ndhorovondho jo vandhu, Sathana Dhiabhu wakashandisa nyoka inga zinyacece zve wakazviezanisa no mubeseri kuitira kuti apause mwanakaji wo kutanga Evha. (Genesi 3:1-5) Kubvira pondhopo, vandhu vazinji vaindoita zvondhozvo, mu kujiita ciri cese covacikaripi, vecizviitira kucengeja vamweni zve kuti vave no zvidisiso zvo umbau.

Jinja ro Iziraeri ro kare poraiwira mu murau wo kunamata ko kunyepejera no umujimu hwo kucengejera,  eciphinda no kuphinda Mwari waivabvunja ngo pamusoro po muviyo waizovepo ngo kuzviita. Ecishandisa muphorofita Isaia, Jehovha wakati: “Ngokuti vandhu ava vanokhwedera kondiri ngo mazwi basi, vondireremeja ngo muromo basi, asi mwoyo yavo iri ndhambo neni.” (Isaia 29:13) Jinja poraikonehwa kutenderuka, Mwari wakatendera vo kunja ko nyika vano simba kuti vaparaje cine ro kunamatira ro vaIziraeri—Jerusarema no temberi yaro—kutanga, vakaparajwa ngo Bhabhironi mu gore ro 607 N.V.I.Y. zve pakupejisira, vakaparajwa ngo masoca o Roma mu gore ro 70  N.V.Y. Zviri pambhene kuti, Mwari aazivi kuregerera vacengejeri mbhera na rini.

Ngo njira imweni, Mwari no Mwana Wake Jesu, vanoreremeja maningi vandhu vo kadi zve vakarungama. Inga muezaniso, pakutanga ko mushando wa Jesu, mwanarume waidanijwa kuti Natanieri wakamukhwederera. Naamuvona, Jesu wakati: “Nga uu muIsraeli wauxoni, acina manyepo.” (Johani 1:47) Natanieri, uwo waizivikanwavo ngo kuti Bhatoromeu, wakazova umwe wo 12 ro vapostori va Jesu.—Luka 6:13-16.

Jesu wakapeja nguva no vateveri vake, zve waivajijisa makwanja a Mwari. Pakati pavo apacaiwanika ucengeji. Ecivangwaja, Jesu no kuvanga kwese wakashora muitiro wo kucengejera wainga uno vatungamiriri vo vanamati vo panguva yondhoyo. Ngativone njira jimweni.

Ivona vaikhombija “urungami” mu kuda kuvoneka. Jesu wakabvunja vapurutani vake kuti: “Mucatatija urungami hwenyu pano vandhu, kuti muvoniwe . inga bzo vanoita vajiitisi [kana vacengejeri].” Iyena wakavabvunja kuti vanodikana kuita cipo co unyasha “mu cifise-fise,” no ungwaru. Vaidikana kuita mukumbiro pa civande, haiwa basi kuti vavoniwe ngo vamweni. Perapo, kunamata kwavo kwaidikana kuva ko kadi zve kwaidikana kudakarihwa ndi Baba vake.— Mateu 6:1-6.

Vaikasika kushora. Ecinangira vacengejeri, Jesu wakati: “Ambai kubvisa cimuti ciri mu jiso rako, kusarepo unozovona uxoni kuti ubvise ciravi ciri mu jiso ro hama yako.” (Mateu 7:5) Mundhu akada maningi kuziva kuposa ko umweni, kuveni iyena ano zvizinji zvaanoposa, anonga ecivonesa kuva zvaacikaripi. Ngokuti zvokadi kamare, “vese vakaxaixa, vokonehwa goja ra Mwari.”—VaRoma 3:23.

Ivona vaisakurira zvido zvakashata. Pa vhaza imweni, vajiji vo vaFarisi no vateveri vo partidhu ya Herodhi, vakakhwederera Jesu vecida kumubvunjisa ngo pamusoro po mushabo. Veciitira kumubata kumeso, vakati: “Mujijisi, tinoziva kuti munogondeka, kuti munojijisa bzokadi gwanja ra Mwari.” Perapo vakateya murau ngo kubvunjisa kudari: “bzinotendehwa, nokuti abzitendehwi kuxabira Sézare?” Jesu wakavadavira kuti: “Vajiitisi [kana vacengejeri]! Munondieja ngenyi?” Zvakajeka kuti Jesu avadanije vacengejeri, ngo kuti ivona avacaipsaka kamare mupinguro wo mubvunjo wondhowo, asi vaiyeja kuti “vangamubatisa kudini ngo mazwi ake.”—Mateu 22:15-22.

Ungano yo ciKristu poyakagajwa pa pentekosti yo 33 N.V.Y., painga no mugariro waiita kuti cokwadi no kutama kucengejana zvibudirire. VaKristu vo cokwadi, vaishanda ngo simba kuti vapeje mugariro wavo wo ucengeji. Inga muezaniso, Pedhuru umwe wo 12 ro vapostori, wakavangisa vadoni vo ciKristu kuti vave ‘vanotenda bzokadi no kudisana inga hama.’ (1 Pedhuru 1:22) Mupostori Pauro, wakangwaja vaaishanda navo kuti vave no “rudo hunobva mu mwoyo wakacena, mu hana yakarungama no mu rutendo hwokadi-kadi [kana ucina ucengejeri.]”—1 Timoti 1:5.

Jijiso ja Jesu no jo vapostori jatinowana mu Bhaibheri, jiciri no simba nyamasi uno inga zvozvainga zvakaita mu zana ro kutanga ro makore. Ecinangira izvi, mupostori Pauro wakatara kuti: “soko ra Mwari rinopona, rino simba, rinoceka kupinda banga rino mativi maviri. Rinonghwina mbhera panoparajana mwiha no mujimu, maphondo no mwongo, rinozivisisa murangariro no zvinoda mwoyo.” (Vaheberi 4:12, Shanduro yeNyika Itsva) Kuguma pa kuziva jijiso jo Bhaibheri no kuvangisira kurarama mu kuzwirana no jijisojo, zviri kuva zvecibesera vandhu vakawanda kuti varegere ucengeji zve kuti vapsake kuva vandhu vakarungama no kuva vokadi. Ngatimbovona zvakaitikira vandhu vatatu vanangwaya pa kutanga.

 Panayiota wakazova no cinjo huru mu upenyu hwake paakatendera mukoka wo kupinda musongano mu Nyumba yo Umambo yo Zvapupu zva Jehovha. Iyena aazivi kumbovona mundhu ari wese wakarungama ecijivonesa kuitira kushamaisa vamweni. Iyena anoti: “Kondhoyo, ndakavona rudo kamare zve kudakarirana ko kadi kwecivoneswa ku vandhu, zviro zvandicizivi kumbovona pa makore ese ondainga ndecivangisira mu zvomatongehwe o nyika.”

Panayiota wakazotanga kujija Bhaibheri zve wakaenderera mberi zvo kuti wakazoguma pa kubhabhatijwa. Izvi zvakaitika mu 30 o makore akadarika. Wari uno, iyena anoti: “Ndakawana cinangwa co kadi co upenyu, andizivi kuciwanira pondaifamba nyumba ngo nyumba ndecivangisira mu partidhu yo zvo matongehwe o nyika, asi ndakaciwanira pondakatanga kucumaira ngo pamusoro po Umambo hwa Mwari—inova njira imwe basi yatingawana ndiyona nyika yakarungama.”

Daniel wakaenderera mberi mu ungano yo ciKristu zve wakazopuwa mabasa akatikuti. Papera makore mashoma, iyena wakaita cishaishi, zve hana yake yakatanga kumunesa. Iyena wakati: “Ndeciceukija ucengeji hwondaivona mu ceci, mu makore adarika, ndakavona kuti apana cokuita kunja ko kusiya zvidakajiso zvangu zvo basa. Azvicaizoita kuti ndirarame ndeciita kuti vaKristu doni vangu vatendere kuti ndainga ciri cese condainga ndiciripi.”

Zvinodakajisa ngo zvo kuti, pasure po kupera kutongwa, Daniel wakava no mazwiro o kuti waizodikana kumusijirazve zvidakajiso zvake zvo basa no hana yakanaka, zve Iyena ngo kudakara kwese wakatenderazve mabasa mu ungano. Kutondhojwa uku kwakanaka, kunoitikiravo vaya vanoshandira Mwari pacina ucengeji. Ivona vakajija ‘kubvisa cimuti’ ciri mujiso mavo, vasati ‘vabvisa ciravi’ mu jiso ro hama yavo.

Jeffery, uwo wakapeja upenyu hwake eciita zvokutengeserana mu nyika yese, wakati: “Inga zvondaienderera mberi mu zivo yo Bhaibheri, ndakazozwisisa kuti andicaidikanazve kuenderera mberi ndecishandisa mavereketero acizivi kunaka o kukhohwesa kana kuva mutengesi anovereketa ngo kukasika, uwo wainasirira kuti anange ciri cese kuti awane citenderano. Hana yangu iri kuva yecipsaswa ngo mavhesi o Bhaibheri akadari inga, Mazwi Akangwara 11:1, iyo inotibvunja kuti “Mipimo yokucengeja inonyangajisa [Jehovha].”” Hina, mu kusiyana no vaya vaibvunjisa Jesu ngo pamusoro po mushabo, Jeffery wakajija kushanda acina cinangwa cakavigika mu kubata kwake vaKristu doni, kubatanija no vacikatendi.

Mamiriyoni o Zvapupu zva Jehovha kutenderera pasi pese, vari kuvangisira kushandisa zviya zvavakajija mu Bhaibheri. Ivona vari kuvangisira vacikarembi ‘mukusimira undhu hupsa hwakaruhwa mwa Mwari ngo ururami no unasi hwo bzokadi.’ (VaEfeso 4:24) Tinomuvangisa kuti muzive kuti Zvapupu zva Jehovha mbhaani, zvinotendenyi, zve zvingamubeseresa kudini kuti mujije ngo pamusoro po nyika imbza yakagondiswa ndi Mwari. Kondhoyo “hunozogara rugarisiko” zve ucengejeri ahuzowanikizve.—2 Pedru 3:13.