1, 2. Gênesis bauk fortelt oiwer lüür wat sich fortöönt häwe. Woweegen is dat passijrt? Un wosoo kan dat oos helpe?

 HÄST duu al andacht in dai geschichte fone Bijbel oiwer lüür wat sich fortöönt häwe? Glijk in anfang fon Gênesis bauk fijne wij wek fon dës geschichte. Caim hät Abel doodmåkt. (Gên 4:3 bet 8) Lameque hät air jong doodmåkt wat em slåe har. (Gên 4:23) Dai wat taum Abraão arbëre däire un dai wat taum Ló arbëre däire, häwe sich fortöönt. (Gên 13:5 bet 7) Agar hät maint dat beeter wäir as Sara un Sara is slim woore mit Abraão. (Gên 16:3 bet 6) Ismael wäir gëgen ale un ale wäire gëgen em. (Gên 16:12)

² Woweegen sin dës geschichte ine Bijbel? Dai helpe oos saie woweegen muite wij der freere hule un uk wosoo dat måke. Dës geschichte wäire oiwer lüür soo as ik un duu. Dat wat sai måkt häwe kan oos inlëre wat wij måke muite un wat wij ni måke döre wen wij dat selwig daile mitmåke. (Rom 15:4)

3. Wat daue wij in dës artikel saie?

³ In dës artikel daue wij saie woweegen bruuke wij inenaner ales mit lijb int raich bringe un wosoo koine wij dat måke. Wij daue uk saie dat dat wat dai Bijbel inlëre däit oos helpe kan oos drëgt krijge wen wij oos inenaner fortööne daue un dai freere hule mit andrer un uk mit Jehovaa God.

4. Wat daue dai mëste lüür ine wild denke un wat giwt dat ruuter?

⁴ Ine Eden gåre Satan hät sägt dat jërer ainsig uutsuike schul dat wat richtig un forkërd is, har nischt sägen wat fon God sijne wile wäir. (Gên 3:1 bet 5) Dårweegen, Satan hät dai grötster schuld dat dai lüür sofeel problems inenaner häwe. Is klår saien wat dårmit ruuter geewe däit. Dai wild is fuul lüür wat denke daue soo as Satan. Dårweegen, ware dai lüür stols, daue bloos an sich selwst denke un wile ümer beeter as dai andrer sin. Irgends air mësch wat soo is, däit anneeme dat wat Satan maine däit dat jërer ainsig måke mut dat wat wil, däit nischt wen dat andrer schåre däit urer ni. Soo denke, giwt bloos strijrerig ruuter. Åwer wij muite andenke dat “dai mësch wat licht wüütend wart däit strijren uprichte. Un wee ine moor hät ümer wüütend sin, mökt feel forkërde daile.” (Prov 29:22)

5. Wat Jësus sägt hät dat wij måke müste taum ales int raich bringe?

⁵ Gans aners as dat ine wild is, Jësus hät sägt dat wij oos anstrenge müste taum der freere hule. Wij muite dat måke lijkerst wen dat soo uutsaie däit dat dat ni gaud for oos is. In dai preeg upm barg, hät Jësus gaur formånen geewt oiwer wat wij måke koine wen wij oos inenaner fortööne daue. Soo as, hai hät sägt dat wij fråm müste sin, oos anstrenge müste taum der freere hule, dai wut gans un går besijdlåte, glijk dai problems int raich bringe un oosem fainde lijbe. (Mat 5:5, 9, 22, 25 un 44)

6, 7. (a) Woweegen hät groote wërd glijk dai problems mit oos bruirers un swesters int raich bringe? (b) Wat fon frågen muite wij ale oos måke?

⁶ God wil dat wij taum em beere daue, upm forsamulung sin, preege un andrer daile måke daue. Åwer dës daile ware kain wërd häwe wen wij oos ni anstrenge wile taum in freere sin mit oos bruirers un swesters. (Mar 11:25) Wij koine ni ümgang mit God häwe wen wij ni dai andrer eer forkërde daile forgeewe daue. Lees Lucas 11:4 un Efésios 4:32.

⁷ Jërer ainsig for oos mut denke of wirklig forgeewe däit un in freere is mitm andrer. Fråg dij: Krijg ik mijn bruirers un swesters forgeewt? Lijkerst dat sai mit argret häwe, dau ik mij tijdfordrijwe mit eer? Jehovaa wil dat wij forgeewe daue. Wen’s duu dat ni måkt krijgst, dau Jehovaa sijn hülp forlange. Oos Fåter Jehovaa däit antwoore dai gebeed wat wij mit gewöönligkët måke daue. (1 João 5:14 un 15)

8, 9. Wat muite wij måke wen air oos argre däit?

⁸ Wij ale häwe fëgels, dårweegen air däit wat säge urer wat måke wat oos argre däit. Is gans sicher dat däit passijre. (Ecl 7:20 un Mat 18:7) Wen dit mit dij passijre däit, wat däist duu måke? Denk man’s hijr an: In ain fest, is ain swester hengåe taum mit twai bruirers fortele. Åwer air dail wat sai sägt hät, hät air ni gefale. Denåste, as sai weggåe wäir, hät dai braurer wat sich argret har, anfånge slecht oiwer dai swester reere, weegen dat wat sai sägt har. Åwer dun, hät dat anerd braurer em andenke hulpe dat sai al 40 jåre lang Jehovaa dijne däir, lijkerst wen dat ni licht wäst is. Hai har sicherhët dat sai em ni schåre wul un nå bits dår andenke, hät dai braurer wat sich argret har, taum em sägt: “Is wår.” Un sai häwe ni mër dåroiwer fortelt.

⁹ Wat daue wij dårmit lëre? Dat wij uutsuike koine wat wij måke wile wen air oos argre däit. Air mësch wat lijb wijse däit, däit sich ni ankëre an jërer klain fëgel fon dai andrer lüür. (Lees Provérbios 10:12 un 1 Pedro 4:8) Jehovaa maint “schöön” wen air mësch “dat besijdlöt”. (Prov 19:11 un Ecl 7:9) Den, wen’s duu maine däist dat air dij slecht behanelt hät urer kain respekt weese hät, duu kast dij fråge: ‘Kan ik dat besijdlåte? Bruuk ik wirklig dat int raich bringe?’

10. (a) Wosoo hät ain swester sich befuune as slecht oiwer eer fortelt häwe? Wat hät sai måkt? (b) Wosoo hät Mateus 6:1 bet 4 dës swester hulpe lustig blijwe?

¹⁰ Kan slim sin wen air slecht oiwer oos reere däit. Sai man’s wat passijrt is mit ain swester wat Luciana hit. Wek ine gemaind häwe slecht reert oiwer een pionijrarbëd un wosoo sai een tijd benutse däir. Luciana is traurig dårmit bleewe un is hen gåe taum mit wek ine gemaind wat forständig sin fortele. Sai sägt: “Dai sprüüch wat sai mij weese häwe, häwe mij hulpe saie dat ik mij ni taufeel kopbreeken måke mut mit dat wat dai andrer maine un dat dat wat Jehovaa maine däit gröter wërd tau mij häwe mut.” Nå dat Luciana Mateus 6:1 bet 4 leest hät, hät sai mër koråsch kreege. Dës sprüüch häwe eer hulpe andenke dat Jehovaa fröölig låte is dat haupt. Sai sägt: “Lijkerst dat andrer slecht reere daue oiwer mijn pionijrarbëd, nog soo blijw ik lustig. Ik wait dat ik mijn best måke dau taum Jehovaa gefale.” Nå dat sai oiwer dit ales dacht hät un forståe hät, hät Luciana uutsöcht dai slechte daile wat oiwer eer reert häwe, besijdlåte. Lees Mateus 6:1 bet 4. ^[1]

11, 12. (a) Wat kast duu måke wen’s duu maine däist dat air ine gemaind “wat gëgen dij hät”? (b) Wat lëre wij fon dat wat Abraão måkt hät? (Sai dat bijld in anfang fon artikel.)

¹¹ Denk man’s an dat’s duu air mësch argret häst mit air dail wat’s duu sägt häst urer måkt häst. Dai Bijbel sägt: “Wij ale daue oos feelmåls forhåke.” (Tia 3:2) Dårweegen daue soo’n daile passijre. Den, wat must duu måke? Jësus hät sägt: “Wen’s duu dij geschenk nåm altar bringst un dår andenke däist dat dij braurer wat gëgen dij hät, låt dij geschenk dår foir dai altar un gå hen. Dau dij airste fordråge mit dij braurer, un den kåm tröög un dau dij geschenk anbaire.” (Mat 5:23 un 24) Soo’s Jësus sägt hät, gåe hen taum mit dës mësch fortele. Woweegen must duu dat måke? Weegen in freere sin mit oos bruirers un swesters is dat haupt. Åwer wen’s duu dat måke däist, wilst duu ni dai anerd mësch dai schuld oiwer geewe. Duu däist anneeme dat wat’s duu forkërd måkt häst un däist dij fordråge mit der mësch.

¹² Wij koine lëre mit dat wat Abraão måkt hät taum air dail int raich bringe. Hai un uk Ló hare feel fai un wäir ni naug land taum dai ganse fai, dårweegen dai wat tau eer arbëre däire häwe sich fortöönt. Abraão wul der freere hule. Dårweegen hät hai Ló dai best stük land uutsuike låte taum em un em sijne familg. (Gên 13:1, 2 un 5 bet 9) Abraão is air gaur mësch taum nåmåkt ware! Taum em der freere hule wäir dat haupt. Hät em dat schårt? Në, weegen glijk nåheer Jehovaa hät em feel seegens forspråke. (Gên 13:14 bet 17) Lijkerst dat air dail wirklig oos schåre däit, God däit oos ümer seegne wen wij dai daile måke daue soo as ine Bijbel stäit un wen wij dai daile mit lijb int raich bringe daue. ^[2]

13. Wat hät Fritz måkt nå dat air braurer em slecht behanelt hät? Wat koine wij dårmit lëre?

¹³ Sai man’s wat mit twai bruirers passijrt is. As Fritz, wat amt oiwer sich har in ain kongress, henlijgret hät taum Johan, taum em forlange dat hai em mithelpe schul, is Johan grof wäst mit em un hät dai telefon glijk afstelt. Dat is passijrt weegen in dai anerd kongress Albert, wat amt oiwer sich har, hät Johan sijn hülp forlangt un hät wat måkt wat em traurig låte hät. Fritz hät sich ni argret mit dat wat Johan måkt hät, åwer hai küün uk ni dat bloos besijdlåte soo as wen gårnischt passijrt wäir. Dun, ain stuun nåheer, hät Fritz taum Johan telefonijrt un em sägt dat weegen sai sich ni kene däire, wäir gaud dat sai t’hoop kaime taum dåroiwer fortele. In dai anerd wek häwe sai bëd fortelt in ain stel woo wij oos forsamle. Sai häwe beert un nåheer sai häwe ain stuun lang fortelt. Johan hät uutdüürt woweegen hai traurig wäir. Fritz hät forståe woweegen Johan sich soo befijne däir un hät wek sprüüch ine Bijbel tau em weese un sai häwe dat int raich bröcht kreege. Johan hät ine kongress mithulpe kreege un is fröölig bleewe dat’s em mit gaurigkët un geduld behanelt häwe. ^[3]

14, 15. (a) Wonair muite wij måke dat wat in Mateus 18:15 bet 17 stäit? (b) Wat fon drai daile hät Jësus sägt dat wij måke schåle? Un wat muite wij im wile häwe dårmit?

¹⁴ Dai mëste problems tüschen bruirers un swesters koine sai inenaner int raich bringe. Jësus hät sägt dat öftens küün nöörg sin dat dai ülster eer helpe müste. Wonair kan dat nöörg sin? (Lees Mateus 18:15 bet 17.) Jësus hät sägt dat wen dai mësch dij hülp, fon andrer bruirers un swesters un fon dai ülster ni anneeme wil, müst dai behanelt ware soo as “air mësch fon ande folk un soo as air wat stüür forlangt”. Wat bedüürt dat? Bedüürt dat dai mësch fone gemaind ruuterschikt wart. In Mateus 18 fortelt oiwer “süün” soo as air mësch bedraige taum wat dårmit krijge, sogår air dail wat’s duu recht häst, laige urer wat slechtes fortele oiwer air mësch dat dai lüür slecht oiwer dai denke daue. Blijwt gans klår dat Jësus ni fortele däir oiwer ain ainfach dail. Åwer hai däir uk ni fortele oiwer daile soo as: air wat sich ain anerd fruug urer kërl neeme däit, kërls wat sich afgeewe daue taum andrer kërls un fruuges wat sich afgeewe daue taum andrer fruuges, apostasia, gemåkt daile anbeere un andrer süün. Soo’ne süün koine bloos dai ülster int raich bringe.

¹⁵ Dat wat Jësus oos formånt hät, helpt oos dai daile mit lijb int raich bringe. (Mat 18:12 bet 14) Wij daue Jësus horge wen wij dës drai daile måke: (1) dat int raich bringe bloos mit der mësch womit duu dai problem hat häst. Dårtau kan nöörg sin oft mit der mësch fortele. Un wen dat ni loone däit? (2) dau mit der mësch fortele t’hoop mit lüür wat saie häwe wat passijrt is urer t’hoop mit lüür wat dij helpe koine saie of dat wat dai mësch måkt hät wirklig forkërd is. Wen’s duu dai problem int raich bröcht kreege häst, “häst duu dijne braurer hulpe kreege.” Åwer wen’s duu al feel måls forsuikt häst dat int raich bringe un dat ni måkt kreege häst, den (3) must duu mit dai ülster fortele.

16. Woweegen måke soo as Jësus oos formånt hät is ain gaur moor taum dai daile mit lijb int raich bringe?

¹⁶ Dai mëste bruirers un swesters bruuke ni al dai drai daile måke wat Jësus sägt hät taum int raich bringe ain problem wat sai hat häwe mit andrer. Feel måls wart dai problem int raich bröcht ån dat air fone gemaind ruuterschikt wart. Mëstümer dai wat süün måkt hät, nimt an dat wat dai forkërd måkt hät un mökt wat taum dat int raich bringe. Dårmit dai mësch wat sich argret hät kan uutsuike dat forgeewe un forgeete. Soo, Jësus sijn wöör daue wijse dat dai ülster döre ni glijk wat måke taum dai daile int raich bringe. Dai ülster daue bloos mithelpe wen dai mësch al oft fortelt hät mit dai anerd taum dat int raich bringe urer wen dai mësch al mit andrer fortelt hät wat saie häwe wat passijrt is. Wen dai mësch al dës daile måkt hät, dat ni int raich kreege hät un wen dai ülster waiten krijge daue dat wirklig wat forkërd passijrt is, den daue sai mithelpe dat dai problem int raich bröcht wart.

17. Wosoo wart beloont dai wat sich anstrenge däit taum der freere mit dai andrer hule?

¹⁷ Tiago hät soo sreewe: “Wen air nij ais sich, ine wöör, forhåke däit, is air mësch åne fëgel, dai kan uk eer gans körper hule krijge.” (Tia 3:2) Dat wij ni åne fëgels sin wij daue andrer lüür argre. Den, wen wij dai daile int raich bringe wile, muite wij oos best måke taum ‘der freere hule un oos dår up anstrenge’. (Sal 34:14) Wen wij soo måke daue, ware wij ain gaur ümgang mit oos bruirers un swesters häwe un daue wij uk mithelpe dat dai gemaind ainige blijwt. (Sal 133:1 bet 3) Un wat mëre wërd hät, wij daue ain stark ümgang mit Jehovaa häwe, “dai God wat freere giwt.” (Rom 15:33) Wen wij dai daile mit lijb int raich bringe daue, krijge wij al dës daile.