Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

ONDJOKONONA

Onda mona po sha shilwe shi vule uundohotola

Onda mona po sha shilwe shi vule uundohotola

“OSHINIMA shoka ta mu lombwele ndje, osho nda kala nda hala okuza kuunona!” Oohapu ndhika onda li nde dhi popi nomukumo tandi lombwele aaihokani yamwe mo 1971. Opo owala nda adhikile nda patulula okapangelo kandje kotango ndi li ondohotola. Aaihokani mboka yi ile ndi ya pange oya li oolye, noshinima shoka nda kala nda hala okuza kuunona oshini? Nandi mu kuthile ko kombinga yankene oonkundathana dhetu nayo dha lundulula omalalakano gandje nosho wo kutya omolwashike nda li ndi wete kutya ondjodhi yandje oya li masiku tayi ka ninga yoshili.

Onda valelwa moParis, moFulaanisa mo 1941. Yaandjetu kaya li aayamba. Onda li ndi hole okwiilonga, onkene onda li nda yemata noonkondo sho nda kwatwa kotiibii sho ndi na omimvo 10, nonda li ndi na okweetha po osikola. Oondohotola odha lombwele ndje ndi kale megumbo, oshoka omapunga gandje oga li ga loloka. Onkee uule woomwedhi dhontumba onda kala handi lesha embwiitya nokupulakena koopolohalama dhokositaasi Sorbonne koradio, ndhoka dha li hadhi wilikwa koUniveesiti yaParis. Esiku ndyoka ndohotola a lombwele ndje kutya onda aluka notandi vulu okushuna kosikola, onda li nda nyanyukwa shambishi megumbo mwa tselwa. Ondi ilombwele nda ti: ‘Oondohotola ohadhi ningi iinima iikumithi!’ Okuza kesiku ndyoka, onda kala nda hala oku ka panga aantu. Kehe ethimbo tate ta pula ndje kutya onda hala oku ka ninga shike ngele nda koko, aluhe onda li handi mu lombwele oshinima sha faathana. Onda li handi ti: “Onda hala oku ka ninga ndohotola.” Onkee ano, eithano lyuundohotola olyo oshinima sha kala sha simanenena monkalamwenyo yandje.

UUNONGONONI OWA LI WA HEDHITHA NDJE POPEPI NAKALUNGA

Yaandjetu oya li Aakatoolika, ihe kanda li ndi shi oshindji kombinga yaKalunga, nonda li ndi na omapulo ogendji inaaga yamukulwa. Sho nda tameke okwiilonga kouniveesiti, opo owala nda li nda tameke okukala nda tompwa kutya iinima mbyoka yi na omwenyo oya shitwa.

Otandi dhimbulukwa oshikando shotango sho nda li nda konakona osele yoshimeno neshina lyokunenepeka. Onda li nda kumwa sho nda mono nkene hayi igamene kuupyu nokuutalala. Onda mono wo nkene o-cytoplasm (oshitopolwa shi li mosele) hashi ikwata ngele sha kwatathana nomongwa nohashi tamunuka mo ngele osha tulwa momeya. Molwaashono osele ohayi vulu okuninga ngawo, iinima iishuushuka yi na omwenyo ohayi vulu okukala nomwenyo nonando omudhingoloko ogu lunduluke. Sho nda mono nkene osele kehe yi li, onda mono kutya omwenyo inagu ya po ohaluka.

Momumvo gwandje omutiyali sho tandi ilongele uundohotola, onda mono uumbangi mboka tawu ulike kutya Kalunga oko e li. Sho twa li tatu ilongo kombinga yolutu lwomuntu, otwa li twa konakona nkene oshindimbukwooko shetu hashi kwathele oonyala dhetu dhi itonye nokuukilila. Oontumba dhoshindimbo shoka odha kwatathana nomasipa nomithipa, nohadhi longele kumwe momukalo omukumithi. Pashiholelwa, ondi ilongo kutya omuthipa gumwe gu li moshindimbukwooko ogwa kwatakanitha ontumba yimwe nesipa etiyali lyomunwe. Omuthipa ngoka ogwa topoka gwa ninga omithipa mbali, nodha ninga po ehala moka mwe enda omuthipa omukwawo ngoka gwa ya kondungu yonyala nogwa ningitha omuthipa gulwe gu vule okuthenunuka kohi yagwo. Omithipa ndhika odha kwatakanithwa komasipa gominwe komithipa dha kola. Ngele oonyala dhetu odha li inaadhi shitwa momukalo gwa tya ngawo, omithipa ndhoka otadhi kala owala dha nana dho odhu ukilila, nominwe dhetu andola itadhi vulu okulonga nawa. Onde shi mono mo nawa kutya Ngoka a nduluka po olutu lwomuntu oku na lela oondunge kaaku na we.

Onda li nda kumwa unene kombinga yiilonga yOmushiti sho ndi ilongo kombinga yankene okanona haka tameke owala okufudha ngele ka valwa. Ondi ilongo kutya manga okanona inaaka valwa ohaka mono ombepo yohapi okuza kuyina tayi pitile mondjandjo yekuvu. Onkee uutopolwa wumwe wu li momapunga wa fa uubalona uushona, ihawu kala wu na ombepo. Sho okanona ke li pokuvalwa, muumpunda moka ohamu yi oshikunguluki shomagadhi. Konima ngele okanona ka valwa, oha pu ningwa iinima iikumithi, opo nduno taka tameke okufudha oshikando shotango. Ombululu yimwe yi li momutima gwokanona ohayi pata, shoka hashi ningitha ombinzi yi ye komapunga gako. Pompito ndjoka ya simana, oshikunguluki shomagadhi shoka shi li muumpunda uushona mboka wa fa uubalona wu li momapunga, ohashi wu keelele kaawu ikwate sho tawu yi ombepo yohapi. Mepathimo lyeho, okanona ohaka tameke okufudha kuko kene.

Onda li nda hala okutseya Ngoka a shita iinima mbyoka iikumithi, onkee onda tameke okulesha Ombiimbeli ndi itula mo. Onda li nda kuminwa oompango dhi na ko nasha nuuyogoki, ndhoka Jehova a li a pe Aaisraeli omimvo 3 000 dha ka pita. Kalunga okwa li a lombwele Aaisraeli ya kale haya fumvike oonyata dhawo, ya kale hayi iyogo nosho wo kutya omuntu ngoka e na omandhindhiliko gomukithi gwomukwawu oku na okwiikalela. (Lev. 13:50; 15:11; Deut. 23:13) Ombiimbeli oya adhika nale ya popya kombinga yiinima mbyoka, ihe aanongononi oya ka mona owala kutya omikithi ohadhi taandele ngiini, pwa pita ngashingeyi omimvo 150. Ondi ilongo wo kutya ompango yi na ko nasha nomilalo ndjoka yi li membo lyaLevitikus oya li hayi kwathele oshigwana ashihe shaIsraeli shi kale shi na uukolele. (Lev. 12:1-6; 15:16-24) Onda thiki pehulithodhiladhilo kutya Omushiti okwa li a pe oshigwana shoka oompango ndhoka omolwuuwanawa washo nokwa li a yambeke mboka ya li haya vulika kudho. Onda li nda tompwa kutya Ombiimbeli oya nwethwa mo kuKalunga, Kalunga ngoka kaanda li ndi shi edhina lye pethimbo ndyoka.

NKENE NDA TSAKANENE NANEKULU LYANDJE NOKUTSEYA JEHOVA

Ngame naLydie esiku twa hokana, 3 Apilili mo 1965

Sho nda li kouniveesiti tandi ilongele uundohotola, onda li nda tsakaneke ko omukadhona omugundjuka gwedhina Lydie, notwa li twa hokwathana. Otwa hokana mo 1965, sho ndi li mokati keilongo lyandje. Momumvo 1971, tse naLydie otwa adhika nale tu na aanona yatatu. Lydie okwa kala ha yambidhidha ndje lela miilonga yandje yuundohotola nosho wo megumbo.

Onda longo moshipangelo shimwe omimvo ndatu, e tandi ka ninga okapangelo kandje. Konima yokathimbo okafupi, aaihokani yamwe, mboka nda popi petameko, oye ya mokapangelo taya kongo epango. Manga ndi li pokunyolela omusamane omiti, omukulukadhi gwe okwa yi mo a ti: “Ndohotola, kwathela ndje, tu nyolela omiti kaadhi na ombinzi.” Onde mu pula nda kumwa nda ti: “Hambaa! Omolwashike?” Okwa yamukula a ti: “Tse Oonzapo dhaJehova.” Kanda li ndu uva nando onale kombinga yOonzapo dhaJehova nenge shoka hadhi longo aantu kombinga yombinzi. Omukulukadhi ngoka okwa kutha mo Ombiimbeli ye e ta ulukile ndje shoka tayi ti kombinga yetokolo lyawo lyokwaa ha tulwa ombinzi. (Iil. 15:28, 29) Opo nduno ye nomusamane gwe oya ulukile ndje ishewe kutya Uukwaniilwa waKalunga otawu ka gwanitha po shike, ano kutya otawu ka hulitha po okumona iihuna, omikithi nosho wo eso. (Eh. 21:3, 4) Onda popi nda nyanyukwa nda ti: “Oshinima shoka tamu lombwele ndje osho nda kala nda hala okuza kuunona! Onda ningi ndohotola opo ndi hulithe po okumona iihuna.” Onda li lela nda nyanyukwa, notwa popi uule wowili netata. Sho aaihokani mboka ya yi, momutima gwandje kandi li we nda hala okukala Omukatoolika. Ondi ilongo wo kutya Omushiti ngoka nda li handi kala nda kuminwa oku na edhina, nedhina ndyoka oJehova!

Aaihokani mboka oya li ye ya mokapangelo kandje iikando itatu, noshikando kehe otwa li twa popi owili nasha. Onde ya hiya kegumbo lyandje opo tu kundathane kombinga yOmbiimbeli ethimbo olindji. Nonando Lydie okwa li a zimine a kale po pekonakonombiimbeli, ka li e wete omalongo gamwe gOshikatoolika ngoka a longwa kutya oga puka. Onkee onda hiya omusita gumwe kaandjetu. Otwa tompathana naye kombinga yomalongo gomoongeleka sigo omokati kuusiku, tatu longitha owala Ombiimbeli. Oonkundathana ndhoka odha tompo Lydie kutya Oonzapo dhaJehova odha li tadhi tu longo oshili. Konima yaashono, ohole yetu yokuhola Jehova oya koko sigo twa thiki poshitsa shokuninginithwa atuhe mo 1974.

OTWA PITITHA JEHOVA KOMEHO

Shoka ndi ilongo kombinga yaashoka Kalunga a halela aantu, osha ningitha ndje ndi pitithe komeho oshinima shimwe sha simana monkalamwenyo yandje. Ngame naLydie otwa tokola tu longele Jehova. Otwa li twa tokola toko tu tekule aanona yetu metsokumwe nomithikampango dhOmbiimbeli. Otwe ya longo ya kale ye hole Kalunga nosho wo aantu, naashoka osha koleke ekwatathano lyetu megumbo. — Mat. 22:37-39.

Uuna tatu dhiladhila konakuziwa, ngame naLydie olundji ohatu tameke okuyola kombinga yankene aanona yetu ya li ye wete kutya otwa hangana. Oya li ye shi kutya elombwelo lyaJesus kutya “oohapu dheni nadhi tye: ‘Eeno, eeno,’ nenge ‘aawe, aawe,’” olyo lya li ompango maandjetu. (Mat. 5:37) Pashiholelwa, omwanakadhona gwetu gwosheeli sho a li e na omimvo 17, Lydie ka li e mu pitike a ka ende mo naagundjuka ooyakwawo. Gumwe gwomaagundjuka mboka okwa pula omwanakadhona gwetu ngoka a ti: “Ngele meme gwoye ite ku etha, pula tate gwoye!” Ihe omwanakadhona gwetu okwe mu yamukula a ti: “Shono kashi na sho tashi ti. Aluhe ohaya tsu kumwe.” Aanona yetu ayehe yahamano oya li shili ye wete kutya otwa hangana mokutula miilonga omakotampango gOmbiimbeli. Otwa pandula Jehova sho ngashingeyi aakwanezimo yetu oyendji taye Mu longele.

Nonando oshili oya lundulula omalalakano gandje, onda li nda hala okulongitha shoka ndi ilonga muundohotola ndi kwathele oshigwana shaKalunga. Onkee ano, ondi iyamba ndi ka kwathele ndi li ndohotola moBetel moParis nokonima onda ka kwathela moBetel ompe moLouviers. Onda kala tandi longo moBetel tandi zi kegumbo konyala uule womimvo 50. Momukokomoko gwethimbo ndyoka, onda mona ookuume ye li nawa muukwanegumbo waBetel, yamwe ngashingeyi oye na omimvo 90 nasha. Onda li wo nda kumwa esiku limwe sho nda tsakaneke omumati gumwe omupe mObetel. Onda uvu kutya ongame ndohotola ngoka a kwathelele meme gwe sho te mu vala, omimvo 20 dha ka pita!

ONDA MONO KUTYA JEHOVA OKU NA KO NASHA LELA NOSHIGWANA SHE

Momukokomoko gwomimvo, ohole yandje yokuhola Jehova oya koko, sho nda kala handi mono nkene ta wilike nokugamena oshigwana she okupitila mehangano lye. Petameko lyomumvo 1980 nasha, Olutuwiliki olwa li lwa toto po opolohalama yimwe yokukwathela oondohotola nosho wo mboka haya ungaunga niinima yopaunamiti ya tseye nawa kombinga yetokolo lyOonzapo dhaJehova lyokwaa ha tulwa ombinzi.

Opo nduno momumvo 1988, Olutuwiliki olwa toto po Oshikondo shUuyelele wOkukwatathana nIipangelo. Petameko, oshikondo shoka osha li hashi wilike Ookomitiye dhOkukwatathana nIipangelo, ndhoka dha li dha totwa po moAmerika, nelalakano lyokukwathela Oonzapo dhi mone epango lyopaunamiti tali opalele. Ohandi kala nda kumwa sho handi mono nkene ehangano lyaJehova hali kwathele pahole aamwatate naamwameme mboka taya ehama pethimbo ya pumbwa ekwatho!

ONDJODHI YANDJE OSHO YA TSU

Natango otu hole okuuvitha onkundana ombwanawa yUukwaniilwa waKalunga

Uundohotola owo nda li ndi hole petameko. Ihe sho nda dhiladhila kombinga yomalalakano gandje, onda mono kutya oshinima sha simanenena okwaaludha aantu pambepo, ano oku ya hanganitha nOnzo yomwenyo, Jehova Kalunga. Sho nda penzelwa, ngame naLydie otwa tameke okulonga oowili odhindji omwedhi kehe tatu uvitha onkundana ombwanawa yUukwaniilwa waKalunga tu li aakokolindjila yondjigilile. Natango ohatu kutha ombinga miilonga mbika tayi hupitha oomwenyo ngaashi tatu vulu.

Ndi li naLydie mo 2021

Natango ohandi ningi ngaashi tandi vulu ndi kwathele aantu mboka taya ehama. Ihe ondi shi kutya nandohotola ngoka a dhenga mbanda ita vulu okwaaludha omauvu agehe nenge a keelele eso. Onkee onda tegelela nondjuulukwe ethimbo ndyoka itaaku ka kala we uuwehame, omikithi nosho wo eso. Muuyuni mboka uupe wu li popepyeelela, otandi ki ilonga sigo aluhe kombinga yeshito lyaKalunga, mwa kwatelwa olutu lwomuntu ndoka a shita momukalo omukumithi. Oshinima shoka nda kala nda hala okuza kuunona, masiku otashi ka gwanithwa po thiluthilu. Ondi na uushili lela kutya iinima iiwanawa kaaku na we opo tayi ya!