1. David okwa li monkalo yini ondhigu?

 DAVID okwa li tayi ontuku oshoka omwenyo gwe ogwa li moshiponga. Saul, ngoka a li omukwaniilwa gwaIsraeli, okwa li tokola toko e mu dhipage. Sho David a li a pumbwa iikulya, okwa yi moshilando Nob, moka a pula a pewe iikwiila itano. (1 Sam. 21:1, 3) Lwanima, ye naalumentu ye oya ka kala haya zi mekololo. (1 Sam. 22:1) Oshe ende ngiini David i iyadhe monkalo ndjoka?

2. Saul okwa li a ningi iinima iiwinayi yini? (1 Samuel 23:16, 17)

² Saul okwa li a tsila ondumbo noonkondo David, molwaashoka aantu oyendji oya li ye mu hole, noya li haye mu tanga omolwokusindana kwe momalugodhi. Saul okwa li wo e shi kutya Jehova okwe mu tinda omolwokwaavulika kwe nokwa hogolola David oye e mu pingene po. (Lesha 1 Samuel 23:16, 17.) Nonando ongawo, Saul oye a li natango omukwaniilwa gwaIsraeli, nokwa li e na etangakwiita enene nosho wo aantu oyendji mboka ya li kombinga ye, onkene David okwa li e na okuya ontuku a hupithe omwenyo gwe. Mbela Saul okwa li ta dhiladhila kutya ota vulu okukeelela Kalunga a ninge David omukwaniilwa? (Jes. 55:11) Ombiimbeli inayi shi popya, ihe shono tu shi ooshono kutya Saul okwa li ta ningi iinima iiwinayi. Mboka haya kala ompinge nehalo lyaKalunga, ohaya hulile aluhe muunyengwi!

3. David okwa li e uvite ngiini nonando okwa li moonkalo oondhigu?

³ David okwa li omulumentu omwiifupipiki. Haye mwene a li i iningi omukwaniilwa gwaIsraeli. Jehova oye e mu pe oshinakugwanithwa shoka. (1 Sam. 16:1, 12, 13) Saul okwa kala a tala ko David e li omutondi gwe. Ihe David ka li a pe Jehova ombedhi sho omwenyo gwe gwa li moshiponga, nenge a kale ta nyenyeta sho a kala kee na iikulya ya gwana nokukala a holama mekololo  lyondundu. Mepingathano naashono, otashi vulika sho a li a holama mekololo ndyoka, opo a toto eimbilo ndyoka tali tanga Jehova, moka mwa kuthwa wo enyolo lyenenedhiladhilo lyoshitopolwa shika, ndyoka tali ti: “Mboka haa vulika kOmuwa, oye na uukali auhe.” — Eps. 34:10.

4. Omapulo geni tatu ka yamukula nomolwashike ga simana?

⁴ Kunena omathimbo gamwe aalongeli yaJehova oyendji ihaya kala ye na iikulya ya gwana nenge iipumbiwa yilwe yakehe siku. * Oyendji yomuyo oyi iyadha monkalo ndjoka, unene tuu pethimbo lyomukithi gwekomba ngoka gwa kala gwa kwata ko uuyuni awuhe. Onkalo otayi ka nayipala nokuli noonkondo sho “uudhigu uunene” wu li pokutameka. (Mat. 24:21) Tu na iinima ayihe mbyoka momadhiladhilo, natu ka yamukuleni omapulo gane taga landula: Omomukalo guni David a li e “na uukali auhe”? Omolwashike twa pumbwa okwiilonga okukala twa gwanenwa? Omolwashike tatu vulu okukala neinekelo kutya Jehova ote ke tu sila oshimpwiyu? Nongiini tatu vulu okwiilongekidhila onakuyiwa kunena?

5-6. Episalomi 23:1-6 otali tu kwathele ngiini tu uve ko shoka David a li a hala okutya sho a ti kutya aalongeli yaJehova ‘itaya pumbwa sha’?

⁵ David okwa li a hala okutya shike sho a ti kutya aalongeli yaJehova ‘itaya pumbwa sha’? Oohapu dhimwe dhomEpisalomi 23 otadhi vulu oku tu kwathela tu mone kutya okwa li a hala okutya shike. (Lesha Episalomi 23:1-6.) David okwa tameke episalomi ndyoka noohapu tadhi ti: “Omuwa oye Omusita gwandje. Inandi pumbwa sha.” Mepisalomi ndyoka David okwa popi wo kombinga yiinima yilwe ya simanenena, ngaashi iinima mbyoka Jehova e mu ningila molwaashoka e mu taamba ko e li Omusita gwe. Jehova okwa li e mu ‘enditha mondjila yu uka,’ nokwa li E mu yambidhidha miipyu nomiitalala. David okwa li wo a zimine kutya okukala kwe “mondombe ontalala” yaJehova ka kwa li taku ti kutya ita ka adhika komaupyakadhi. Omathimbo gamwe okwa li  ha kala a teka omukumo a fa ta ende “mesilu lyomilema thokothoko,” nokwa li wo e na aatondi. Ihe molwaashoka Jehova oye a li Omusita gwe, David ka li a “tila sha.”

⁶ Eyamukulo lyepulo lyetu ndyoka tali ti: Omomukalo guni David a li e “na uukali auhe”? olyo ndika kutya: David okwa li e na ashihe shoka a pumbwa opo a kale e na ekwatathano lyopothingo naJehova. Enyanyu lye ka lya li lyi ikolelela kiinima yopamaliko. David okwa li a gwanenwa kwaashoka Jehova e mu pa. Shoka sha li sha simanenena kuye okuyambekwa nokugamenwa kuKalunga.

7. Shi ikolelela kuLukas 21:20-24, Aakriste yomethelemumvo lyotango yomuJudea oya li ya adhika konkalo ondhigu yini?

⁷ Moohapu dhaDavid otu wete mo uushili mboka kutya osha simana tu kale tu na etaloko li li pandjele kombinga yiinima yopamaliko. Otatu vulu okunyanyukilwa iinima yopamaliko mbyoka tu na, ihe katu na okukala twe yi tala ko oyo ya simanenena monkalamwenyo yetu. Oshinima shoka osho Aakriste yomethelemumvo lyotango yomuJudea ya li yi ilongo. (Lesha Lukas 21:20-24.) Jesus okwa li e ya londodha kutya okwa li taku ke ya esiku uuna oshilando shaJerusalem tashi ka “kondekwa komatanga gaakwiita.” Uuna shoka sha ningwa, oya li ye na ‘okutembukila koondundu.’ Okutembuka mo kwawo muJerusalem okwa li taku ka hupitha oomwenyo dhawo, ihe oya li taya ka thiga po omaliko gawo ogendji. Omimvo opo dha zi ko, Oshungolangelo oya li ya popi kombinga yoshinima shono ya ti: “Oya thigi po omapya gawo nomagumbo gawo nokaya li nokuli ya kambadhala okugongela omaliko ngoka ya li ye na ya ye nago. Molwaashoka oya li ye na einekelo kutya Jehova ote ke ya gamena noku ya sila oshimpwiyu, oya kala ya pititha komeho okulongela Jehova komeho giinima ayihe.”

8. Oshiilongomwa shini tashi londodha tatu vulu okwiilonga kwaashoka sha li sha ningilwa Aakriste yomethelemumvo lyotango yomuJudea?

⁸ Oshiilongomwa shini tashi londodha tatu vulu okwiilonga kwaashoka sha li sha ningilwa Aakriste yomethelemumvo lyotango yomuJudea? Oshungolangelo ndjoka twa popi metetekelo oya ti: “Monakuyiwa otashi vulika tu ka adhike komamakelo ngoka taga ka holola puuyelele kutya oshike unene twa lenga nenge twa pititha komeho; mbela iinima yopamaliko nenge ekwatathano lyetu naJehova? Uuna ehulilo lye ya, otashi vulika tu ki iyadhe moonkalo oondhigu noonkondo, notashi vulika tu kale tu na okuninga omaiyambo gontumba. Otatu ka pumbwa oku ka ninga ashihe shoka sha pumbiwa opo tu hupe, ngaashi Aakriste yomuJudea ya li ya ningi.” *

9. Omayele ngoka Paulus a li a pe Aahebeli ohage ku tsu ngiini omukumo?

⁹ Mbela sho to tala kasha li tuu oshidhigu kAakriste mboka ya thige po konyala ashihe shoka ya li ye na noku ka tamekulula onkalamwenyo yilwe? Oya li ya pumbwa eitaalo ya kale ye na einekelo kutya Jehova ote ke ya sila oshimpwiyu mukehe shimwe. Ihe opwa li oshinima shilwe ishewe tashi vulu oku ya kwathela. Omimvo ntano manga Aaroma inaaya kondeka Jerusalem, omuyapostoli Paulus okwa pe Aahebeli omayele ga simana a ti: “Mokukala kweni inamu mangwa kohole yeliko, ihe kaleni mwa gwana naashoka mu na. Oshoka Kalunga okwa ti: ‘Itandi ku etha nando; itandi ku thigi po.’ Onkee ano tu kaleni tu na omukumo, tse tu tye: ‘Omuwa oye omukwathi gwandje, itandi tila sha. Omuntu ota ningi ndje shike?’” (Heb. 13:5, 6) Kapu na omalimbililo kutya mboka ya li ya tula miilonga omayele ngoka gaPaulus kasha li oshidhigu kuyo okukala ya gwanenwa niinima iishona mbyoka ya li ye na sho ya tembuka mo muJerusalem nokutembukila kehala lilwe. Oya  li lela ye shi kutya Jehova ota ka shilipaleka kutya oye na ashihe shoka ya pumbwa. Oohapu dhaPaulus ndhoka otadhi tu shilipaleke kutya natse otatu vulu okukala neinekelo ndyoka.

10. “Oshiholekwa” shoka Paulus e tu hololela oshini?

¹⁰ Paulus okwa li a pe Timoteus omayele ga faathana, ngoka taga longo wo nokutse. Okwa nyola a ti: “Onkee ano natu kale twa gwana, ngele otu na iikulya nomizalo.” (1 Tim. 6:8) Mbela shono osha hala okutya katu na okukala hatu li iikulya iiwanawa, tu na ehala lyokukala li li nawa nenge hatu landa iikutu iipe ethimbo nethimbo? Shoka hasho Paulus a li a hala okutya. Paulus okwa li a hala okutya natu kale twa gwanenwa niinima yopamaliko mbyoka tu na. (Fil. 4:12) Shoka osho sha li “oshiholekwa” (NW) shaPaulus. Ekwatathano lyetu naKalunga ketu olyo oshinima shi na ondilo, ihe hashinima kehe shopamaliko shoka tu na. — Hab. 3:17, 18.

11. Oshike tatu ilongo moohapu ndhoka Moses a lombwele Aaisraeli kombinga yokukala twa gwanenwa?

¹¹ Etaloko lyetu lyaashoka twa pumbwa otali vulu okukala lya yooloka ko kulyaJehova. Dhiladhila kwaashoka Moses a li a lombwele Aaisraeli, konima sho ya kala taya endagula mombuga uule womimvo 40. Moses okwa li e ya lombwele a ti: “Dhimbulukweni, nkene Omuwa e mu yambeke mwaayihe mwe yi longo. Okwe mu sile oshimpwiyu, sho mwa li tamu endagula nombuga ndjika onene. Okwa kala pamwe nane omimvo adhihe omilongo ne, nomwa kala mu na ayihe mwe yi pumbwa.” (Deut. 2:7) Momukokomoko gwomimvo ndhoka 40, Jehova okwa kala ta palutha Aaisraeli nomanna. Iikutu yawo mbyoka ngaa ya zile nayo muEgipiti kaya li nando hayi kulupa. (Deut. 8:3, 4) Nonando  yamwe yomuyo kaya li haya kala ya tala ko omasiloshimpwiyu ngoka kutya inaga gwana, Moses okwa dhimbulukitha Aaisraeli kutya oye na ashihe shoka ya pumbwa. Jehova ota ka kala e tu hokwa ngele otwi ilongo okukala twa gwanenwa. Okwa hala tu kale tu na olupandu omolwiinima ayihe mbyoka he tu pe nokuli naambyoka iishona, noku yi tala ko kutya oyi li eyambeko lya za kuye.

12. Oshike tashi ulike kutya David okwa li i inekela muJehova, ihe hamu ye mwene?

¹² David okwa li e shi kutya Jehova omudhiginini noku na ko nasha noonkondo naamboka ye Mu hole. Nonando omwenyo gwe ogwa li moshiponga sho a nyola Episalomi 34, eitaalo lyaDavid muJehova olya li lya kolelela, nokwa li a tompwa kutya “omuyengeli gwOmuwa” ote mu “tonatele.” (Eps. 34:7) Otashi vulika David a li ta faathanitha omuyengeli gwaJehova nomukwiita ngoka ta tonatele ontanda uusiku kaayi ponokelwe kaatondi. Nonando David okwa li omukwiita ofule nosho wo kutya Jehova okwa li e mu uvanekela uukwaniilwa, ka li a inekela muunkulungu we wokudhaadhiga oshuumbitho nenge wokulongitha egongamwele a sinde aatondi ye. (1 Sam. 16:13; 24:12) David okwa li i inekela muKalunga, nokwa li a tompwa kutya omuyengeli gwaJehova ‘ota tonatele ayehe mboka haya vulika kuYe.’ Odhoshili kutya kunena katu na okutegelela Jehova e tu gamene pashikumithalonga. Ihe otu shi kutya ayehe mboka ye na einekelo muJehova otaya ka mona omwenyo gwaaluhe, nonando oya se.

13. Omolwashike oomwenyo dhetu tadhi ka monika dha fa dhi li moshiponga uuna Gog yaMagog e tu ponokele, ihe omolwashike kaatu na okukala twa tila? (Tala ethano lyokombanda.)

¹³ Monakuyiwa yi li popepi, einekelo lyetu megameno lyaJehova otali ka makelwa. Uuna Gog yaMagog, ano iigwana yi imanga kumwe, ya ponokele oshigwana shaKalunga, oomwenyo dhetu otadhi ka monika dha fa dhi li moshiponga. Otatu ka kala twa pumbwa okukala twa tompwa kutya Jehova ote ke tu hupitha. Iigwana otayi ka kala ye tu tala twa fa oonzi kaadhi na ngoka te dhi gamene. (Hes. 38:10-12) Itatu ka kala twa homata nenge twa dheulilwa olugodhi. Iigwana mbyoka otayi ka dhiladhila kutya otayi vulu oku tu hanagula po nuupu. Itayi ka kala yi shi kutya aayengeli yaJehova otaya ka kala yi ilongekidha ye tu gamene. Ihe tse shoka otu shi shi, oshoka otu na eitaalo. Iigwana mbyoka otayi ka kala ya kumwa uuna omatanga gaayengeli gomegulu tage ke ya, ge tu gamene. — Eh. 19:11, 14, 15.

14. Oshike tatu vulu okuninga ngashingeyi opo tu ilongekidhile onakuyiwa?

¹⁴ Oshike tatu vulu okuninga ngashingeyi tu ilongekidhile onakuyiwa? Oshinima shotango, otwa pumbwa okukala twa tala ko iinima yopamaliko pandjele, molwaashoka esiku limwe iinima ayihe mbyoka tu na, otatu ke yi thiga po. Otwa pumbwa wo okukala twa gwanenwa nokukala twa nyanyukwa molwaashoka otu na ekwatathano ewanawa naJehova. Ngele otwa kala tu shi Kalunga ketu nawa, otatu ka kala twa tompwa thiluthilu kutya ota vulu oku tu gamena uuna Gog yaMagog te ke tu ponokela.

15. David okwa li a ningilwa shike sho a li omugundjuka, shoka she mu kwathele i ilonge kutya Jehova ota ka kala aluhe noku mu kwathela?

¹⁵ Ndhindhilika oshinima shilwe shoka sha li sha kwathele David, shoka tashi vulu wo oku tu kwathela tu ilongekidhile omamakelo. David okwa ti: “Konakona mwene, u mone, nkene Omuwa omwaanawa. Aanelago oomboka taa mono egameno puye.” (Eps. 34:8) Oohapu ndhoka otadhi ulike kutya omolwashike David a li e shi kutya ota vulu okukala e na einekelo kutya Jehova ote ke mu kwathela. David  okwa kala aluhe hi ikolelele muJehova, na Jehova okwa li aluhe he mu yambidhidha. Sho David a li omugundjuka, okwa li a kondjitha omutongolume Omufilisti Goliat, nokwe mu lombwele a ti: “Nena ndjika Omuwa ote ku gandja miikaha yandje.” (1 Sam. 17:46) Lwanima, David okwa ka kala ha longele omukwaniilwa Saul mombala, na Saul okwa li a kambadhala lwiikando oku mu dhipaga. Ihe “Omuwa okwa li naDavid.” (1 Sam. 18:12) Molwaashoka David okwa li a mono nkene Jehova a kala noku mu kwathela monakuziwa, okwa li e shi kutya natango ota vulu oku mu kwathela uuna e li muudhigu wontumba.

16. Omomikalo dhini tatu vulu ‘okukonakona’ tu mone nkene Jehova omwaanawa?

¹⁶ Ngele otwa kala hatu ikolelele muJehova ngashingeyi, otatu ka kala twa tompwa thiluthilu kutya ota ka vula oku tu hupitha monakuyiwa. Otwa pumbwa okukala tu na eitaalo notwi ikolelela muJehova, opo tu pule aahona yetu kiilonga tu tule mo efudho tu vule okuya koshigongi nenge tu ya pule ye tu pitike tu kale ihaatu longo omalutayima nenge momahuliloshiwike opo tu vule okukala hatu yi kokugongala nosho wo muukalele. Natu tye andola omuhona gwetu okwa tindi, e tatu kanitha iilonga yetu. Mbela otatu ka kala ngaa tu na eitaalo kutya Jehova ote ke tu sila oshimpwiyu nota ka shilipaleka aluhe kutya otu na ashihe shoka twa pumbwa? (Heb. 13:5) Oyendji mboka ye li miilonga yethimbo lyu udha oye na iimoniwa oyindji mbyoka tayi ulike nkene Jehova a kala te ya sile oshimpwiyu uuna ya li ya pumbwa ekwatho. Jehova omudhiginini.

17. Enyolo lyetu lyomumvo 2022 olini, nomolwashike tali opalele?

¹⁷ Molwaashoka Jehova oku li Kalunga ketu, katu na okukala twa tila onakuyiwa. Kalunga ketu ke na esiku e tu ekelehi ngele otwa kala twa pititha komeho oku mu longela. Opo tu dhimbulukithwe kombinga yankene sha simana okwiilongekidhila shoka tashi ka ningwa monakuyiwa nokukala twi inekela kutya Jehova ke na siku e tu ekelehi, Olutuwiliki olwa hogolola Episalomi 34:10 olyo li kale enyolo lyetu lyomumvo 2022, ndyoka tali ti: “Mboka haa vulika kOmuwa, oye na uukali auhe.”