Omapulo ga za kaaleshi
Omolwashike omulumentu ngoka a li a ithanwa “Kuume” a popi kutya ota ka “etha” uuthiga we ngele okwa hokana po Rut? (Rut 4:1, 6)
Pethimbo lyOmbiimbeli, omulumentu ngoka a hokana ngele okwa si kee na okanona, opwa li pu na omapulo gamwe haga kala ga pumbwa okuyamukulwa. Ngaashi: Epya ndyoka a li e na olya li tali ningwa ngiini? Edhina lyuukwanegumbo we otali kala po ngaa sigo aluhe? Ompango yaMoses oya li ya kwathele okuyamukula omapulo ngoka.
Oshike sha li hashi ningilwa epya lyomulumentu ngoka a si nenge a ningi ohepele e ta landitha po epya lye? Omumwayina gwomulumentu nenge omukwanezimo gwe gwomekota okwa li ha landa po epya ndyoka. Shoka osha li hashi ningitha epya li kale natango lyezimo ndyoka. — Lev. 25:23-28; Num. 27:8-11.
Edhina lyuukwanegumbo womulumentu ngoka a si olya li hali kalekwa po ngiini? Omukulukadhi gwe okwa li ha hokanwa po komulumentu omumwayina gwanakusa ngoka. Naashoka osho sha li sha ningilwa Rut. Omulumentu okwa li ha hokana po omuselekadhi gwamumwayina ngoka a si, opo e mu valele okanona hoka ka li haka kaleke po edhina lyanakusa, noka li haka thigulula po epya lye. Elongekidho ndyoka lyopahole olya li hali kwathele omuselekadhi ngoka naye a kale ta silwa oshimpwiyu. — Deut. 25:5-7; Mat. 22:23-28.
Natu taleni koshiholelwa shaNaemi. Okwa li a hokanwa komulumentu gwedhina Elimelek. Sho Elimelek noyanamati yawo yaali ya si, Naemi ka li we e na ngoka te mu sile oshimpwiyu. (Rut 1:1-5) Sho a galukile kuJuda, Naemi okwa li a lombwele oshitenya she, Rut, shi ka pule Boas a lande po epya lyawo. Boas okwa li omukwanezimo gwomekota gwaElimelek. (Rut 2:1, 19, 20; 3:1-4) Ihe Boas okwa li e shi ndhindhilike kutya omukwanezimo gwe gulwe ngoka Ombiimbeli ye mu ithana “Kuume,” oye omukwanezimo gwomekoto. Onkee oye a li e na tango uuthemba wokulanda po e pya ndyoka. — Rut 3:9, 12, 13.
Petameko, “Kuume” okwa li e na ehalo okukwathela. (Rut 4:1-4) Nonando okwa li e shi kutya ota ka longitha oshimaliwa, a lande ko epya ndyoka, okwa li wo e shi kutya Naemi ita vulu okumona okanona ka thigulule po epya lyaElimelek. Odhoshili kutya Kuume okwa li te ke li pewa, nolya li tali ka kala oshitopolwa shuuthiga we, kungawo olya li tali vulu oku ka kala ontanithopungulo ombwanawa.
Ihe Kuume okwa lundulula etokolo lye, sho a mono kutya ota ka hokana po Rut. Okwa ti: “Otandi etha uuthemba wandje woku li landa, oshoka otashi ti kutya aamwandje itaye li thigulula.” (Rut 4:5, 6) Omolwashike omulumentu ngono a lundulula etokolo lye?
Ngele Kuume nenge gumwe i ili okwa hokana po Rut, e ta vala okanona kokamati, oka li taka ka thigulula po epya lyaElimelek. Ongiini nduno Kuume a li ta ka “etha uuthemba” we? Ombiimbeli inayi shi popya, ihe opu na omatompelo gamwe tashi vulika ogo ge mu ningitha e shi ninge.
Lyotango, okwa li ta ka kanitha iimaliwa ye ngele okwe yi longitha a lande po epya lyaElimelek, molwaashoka mokweendela ko kwethimbo epya ndyoka kalya li we tali ka kala lye. Olya li tali ka ninga lyomwanamati gwaRut.
Etiyali, okwa li ta ka kala e na oshinakugwanithwa shokupalutha nokusila oshimpwiyu Naemi naRut.
Etitatu, ngele Rut okwa vala aanona yalwe naangoka i ithanwa Kuume, oya li taya ka topolelathana uuthiga naanona mboka Kuume a adhika e na.
Etine, ngele Kuume ka li e na aanona yalwe, omwanamati ngoka ta ka valwa kuRut, okwa li ta ka kala e na uuthemba wokuthigulula epya lyaElimelek nosho wo lyaKuume. Kungawo ngele Kuume okwa si, epya lye olya li tali ka ninga po lyokanona hoka ke na edhina lyaElimelek, ihe kake na edhina lyaKuume. Kuume ka li a hala okweetha uuthiga we, a kwathele Naemi. Okwa li a tokola uuthemba woku li landa po, e wu pe Boas oye a kuthe po oshinakugwanithwa shoka. Boas osho a ningi, molwaashoka okwa li a hala a ‘kalithe emona mezimo lyomusi noludhi lwondhikwa ndjoka.’ — Rut 4:10.
Omulumentu ngono taku tiwa Kuume, aniwa okwa li unene a hala okukaleka po edhina lye nuuthiga we. Okwa li i ihole ye mwene. Nonando Kuume okwa li a kambadhala nuudhiginini okukaleka po edhina lye, kunena katu shi nokuli kutya edhina lye olya li lini. Okwa kanitha wo ompito yokumona uuthembahenda wi ikalekelwa mboka Boas a mono, wokukala momusholondondo gwezimo moka mwa ka za Mesiasa, Jesus Kristus. Kuume ina mona tuu iizemo iiwinayi, sho a yanda okukwathela gumwe ngoka a li e na ompumbwe omolwokwiihola mwene! — Mat. 1:5; Luk. 3:23, 32.