Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

Oshitopolwa shokukonakonwa 21

Ino pukithwa ‘kwaashoka sha talwa kuuyuni mbuka kutya osho oondunge’

Ino pukithwa ‘kwaashoka sha talwa kuuyuni mbuka kutya osho oondunge’

“Shoka sha talwa kuuyuni mbuka kutya osho oondunge, osho uugoya koshipala shaKalunga.” — 1 KOR. 3:19.

EIMBILO 98 Omanyolo oga nwethwa mo kuKalunga

ELALAKANO LYOSHITOPOLWA *

1. Oohapu dhaKalunga otadhi tu longo shike?

OTATU vulu okukondjitha eshongo kehe, oshoka Jehova oye Omulongi gwetu Omunenenene. (Jes. 30:20, 21) Oohapu dhe ohadhi tu pe uuyelele awuhe mboka twa pumbwa, opo tu kale twa ‘gwana twa pwa nokwoopalela oshilonga kehe oshiwanawa.’ (2 Tim. 3:17) Ngele otwa kala metsokumwe naashoka Ombiimbeli tayi longo, otatu ka kala aanandunge tu vule mboka taya humitha komeho “shoka sha talwa kuuyuni mbuka kutya osho oondunge.” — 1 Kor. 3:19; Eps. 119:97-100.

2. Oshike tatu ka kundathana moshitopolwa shika?

2 Ngaashi tatu ke shi mona, olundji uunongo wopauyuni ohawu humithwa komeho kokwiihola mwene. Onkee ano, otashi vulika shi kale oshidhigu tu yande okudhiladhila nokwiihumbata ngaashi uuyuni. Ombiimbeli otayi tu pe etompelo ewanawa, tayi ti: “Kotokeni ano, mwaa yulwe nando okomuntu nomalongo guunongo wopantu nomafundjaleko gaa fele. Ogo ogi ikwatelela komithigululwakalo dhaantu.” (Kol. 2:8) Moshitopolwa shika, otatu ka kundathana iifundja yimwe yopaali nkene ya taandele. Sho tatu ke yi kundathana, otatu ka tala kutya omolwashike uunongo wopauyuni wa nika uugoya nankene uunongo womOohapu dhaKalunga, wu vule kokulekule ashihe shoka shi li muuyuni.

ETALOKO LYUUYUNI KOMBINGA YOMILALO OLYA LUNDULUKA

3-4. Okuza mo 1900 sigo 1930, etaloko lyaantu moAmerika li na ko nasha nomilalo, olya li lya lunduluka ngiini?

3 Okuza mo 1900 sigo 1930, etaloko lyaantu moAmerika kombinga yomilalo, olya li lya lunduluka noonkondo. Omimvo dha tetekele omimvo ndhoka, aantu oyendji oya li yi itaala kutya mboka ye na okuya momilalo, oyo mboka owala ye li mondjokana nosho wo kutya oondjokana kadhi na okupopiwa mokati kaantu. Aantu kaye na we etaloko ndyoka, pehala lyaashono, oya tala ko omilalo papuko, noshinima shoka osha taandela.

4 Omumvo 1920 sigo 1929 odha ka kala hadhi ithanwa omimvo dha piyagana, oshoka aantu oya kala taya gandja eitulomo komainyanyudho nokiimaliwa. Omupekapeki gumwe okwa ti: “Oofilima, iinyandwa, oomusika, uumbo womahokololo nomatseyitho giipindi, ayihe oya li yi na ko nasha nomilalo.” Momukokomoko gwomimvo ndhoka, aantu oya kala haya ndanisa momukalo ngoka tagu nanene momilalo nokuzala nayi. Ombiimbeli oya hunganeka kombinga yomasiku gahugunina kutya aantu otaya ka kala ye “hole iihulo” noonkondo. — 2 Tim. 3:4.

Aapiya yaJehova ihaya nwethwa mo ketaloko lyuuyuni kombinga yeihumbato ewinayi (Tala okatendo 5) *

5. Okuza mo 1960 nasha, aantu muuyuni oya kala ye na etaloko lini li na ko nasha nomithikampango dhopamikalo?

5 Mo 1960 nasha, iinima ngaashi okwootekathana, uushenge nokuteya ondjokana, oya kala tayi dhana onkandangala. Omainyanyudho ogendji oga kala taga ulike omilalo. Omimvo opo dha zi ko, okwaa na omikalo okwa kala taku etitha iizemo iiwinayi momikalo odhindji. Omunyoli gumwe okwa nyola kutya shoka hashi etitha etopoko momaukwanegumbo, hashi ningitha omuvali gumwe oye owala a putudhe aanona, hashi ehameke pamaiyuvo, hashi ningitha aantu ya kale ya pikwa komathano giipala nokiinima yilwe ya fa mpono, “omilalo dha nyata ndhoka ngashingeyi dha pika oshigwana.” Omilalo ndhoka ohadhi etitha wo omikithi odhindji ndhoka hadhi taandele pamilalo, ngaashi o-AIDS. Iinima ayihe mbyoka otayi ulike kutya uunongo wopauyuni, owo uugoya. — 2 Pet. 2:19.

6. Omukalo moka uuyuni wa tala ko omilalo, otagu ulike ngiini kutya Satana ogwo a hokwa?

6 Omukalo moka uuyuni wa tala ko omilalo, ogwo Satana a hokwa. Osha yela kutya Satana oha kala a nyanyukwa okutala aantu taya longitha nayi omagano ngoka Kalunga e ya pa gomilalo naasho inaaya simaneka omagano gondjokana. (Ef. 2:2) Mboka haya kutha ombinga momilalo dha nyata, ihaya ulike owala kutya inaya lenga omagano gokumona aanona, ngoka Jehova a pa aantu, ihe ohadhi ya imbi wo ya ka mone omwenyo gwaaluhe. — 1 Kor. 6:9, 10.

SHOKA OMBIIMBELI TAYI TI KOMBINGA YOMILALO

7-8. Etaloko lini lyomondjila kombinga yomilalo lya popiwa mOmbiimbeli?

7 Aantu mboka haya landula uunongo womuuyuni mbuka, ohaya sheke omithikampango dhOmbiimbeli dhopamikalo, taya ti kutya kadhi li nawa. Aantu mboka ohashi vulika ya pule taya ti: ‘Omolwashike Kalunga e tu shita tu na omahalo gopamilalo, e te tu lombwele ishewe tu ga pangele?’ Ohaya pula epulo ndyoka, molwaashoka ohaya dhiladhila pambambo kutya ngele aantu oya hala okuninga oshinima shontumba, naye shi ninge. Ihe Ombiimbeli hasho tayi ti ngaaka. Otayi tu longo kutya otatu vulu okupangela omahalo getu ga puka. (Kol. 3:5) Shimwe ishewe, Jehova okwe tu pa omagano gondjokana, moka aantu taya vulu okugwanitha po omahalo gawo gopamilalo. (1 Kor. 7:8, 9) Mondjokana, omusamane nomukulukadhi otaya vulu okunyanyukilwa omilalo ya manguluka, nopwaa na okwiipula kutya otaya ka mona iilanduliko mbyoka hayi zi moluhondelo.

8 Mepingathano nuunongo wuuyuni mbuka, Ombiimbeli otayi tu longo tu kale tu na etaloko lyomondjila li na ko nasha nomilalo. Otayi ti kutya omilalo ohadhi nyanyudha. (Omayel. 5:18, 19) Nonando ongawo, Ombiimbeli otayi ti: “Omulumentu kehe gwomokati keni na kale a tseya, nkene e na okukala nomukiintu, a kale naye pamukalo gu uka nogwesimaneko. Ina kala naye pakahalu kuulunde ngashika aapagani mboka inaa tseya Kalunga.” — 1 Tes. 4:4, 5.

9. (a) Aapiya yaKalunga mboka ya li ko mo 1900 sigo 1930, oya li ya kwathelwa ngiini ya landule uunongo wa dhenga mbanda womOohapu dhaKalunga? (b) Omayele geni gopandunge ge li muJohannes gwotango 2:15, 16? (c) Iinima yini inaayi yogoka tu na okuyanda, ya popiwa mAaroma 1:24-27?

9 Mo 1900 sigo 1930, aapiya yaJehova kaya li ya pukithwa kwaamboka yi ‘iyethele moonyata dhuulunde.’ (Ef. 4:19) Oya li ya kambadhala okudhiginina omithikampango dhaJehova. Oshungolangelo yOshiingilisa yo 15 Mei 1926, oya yelitha tayi ti kutya “omulumentu nenge omukiintu oku na okukala a yogoka pamadhiladhilo nomwaashoka ta ningi, unene tuu ngele e li nomuntu gwuukashikekookantu wa yooloka ko kuwe.” Kutya nduno oshike sha li tashi ningwa kaantu mboka ye ya dhingoloka, aapiya yaJehova oya li ya landula uunongo wa shiga ko womOohapu dhaKalunga. (Lesha 1 Johannes 2:15, 16.) Inatu pandula tuu sho tu na Oohapu dhaKalunga! Otwa pandula wo sho Jehova he tu pe uuyelele wu li pethimbo, mboka hawu tu kwathele kaatu pukithwe kuunongo wuuyuni mbuka kombinga yomilalo. * — Lesha Aaroma 1:24-27.

ETALOKO LYAANTU LYOKWIIHOLA MWENE, OLYA LUNDULUKA

10-11. Ombiimbeli oya londodha kutya momasiku gahugunina aantu otaya ka kala ya tya ngiini?

10 Ombiimbeli oye tu londodha kutya momasiku gahugunina, aantu otaya ka kala “nokwiihola.” (2 Tim. 3:1, 2) Itashi tu kumitha nokuli sho uuyuni tawu humitha komeho iikala yokwiihola mwene. Embo limwe lyuuyelele otali ti kutya momukokomoko gwomimvo 1970 nasha, “omambo guuyelele wankene aantu ye na okukala yi ihole yo yene, ogi indjipala meendelelo.” Omambo gamwe oga li taga “ladhipike aaleshi yi itseye yo yene noya nyanyukilwe nkene ye li.” Pashiholelwa, embo limwe olya ti: “Kala wu hole omuntu ngoka omwaanawa, omunyanyukwi, ngoka e na oshilonga kaaku na we, ano ngoye mwene.” Embo ndyoka otali popi wo kombinga “yeitaalo ndyoka hali ningitha omuntu a kale i isimaneka owala ye mwene noha tokola kutya oti ihumbata ngiini shi ikolelela keiyuvo lye nokoompango dhomuthigululwakalo gwe, ndhoka e wete kutya odhi li mondjila.”

11 Mbela oshinima shoka owe shi uva nale? Satana okwa li a ladhipike Eva a ninge oshinima sha faathana. Okwa li e mu lombwele kutya ota vulu a “fe Kalunga mokutseya uuwanawa nuuwinayi.” (Gen. 3:5) Kunena, oyendji oyi itala ko unene ya simana, noye wete kutya kapu na ngoka e na oku ya lombwela kutya oshike sha puka noshike shi li mondjila, nokuli mwa kwatelwa Kalunga. Pashiholelwa, iikala mbyoka oyi iwetikile unene momukalo moka aantu ya tala ko ondjokana.

Omukriste gwashili oha lalakanene uuwanawa wayakwawo, unene tuu wakuume ke kopandjokana (Tala okatendo 12) *

12. Uuyuni ohawu humitha komeho etaloko lini li na ko nasha nondjokana?

12 Ombiimbeli otayi ladhipike omusamane nomukulukadhi ya simanekathane noya kale metsokumwe neuvaneko lyawo lyondjokana. Otayi ya ladhipike wo ya kale ya tokola toko okukala pamwe, tayi ti: “Omulumentu oku na okuthiga po he nayina e ta kwatathana nomukadhi, oyo notaa ningi omuntu gumwe.” (Gen. 2:24) Mepingathano naashono, mboka ya nwethwa mo kuunongo wopauyuni, ohaya humitha komeho etaloko ndyoka tali ti kutya kehe gumwe mondjokana oku na okugandja eitulomo koompumbwe dhe mwene. Embo limwe tali popi kombinga yokuhengathana, olya ti: “Moohango dhimwe, oohapu ndhoka aantu haya popi tadhi ti kutya ‘manga atuhe tu li momwenyo’ odha pingenwa po neuvaneko tali ti kutya ‘shampa owala tu holathane.’” Etaloko ndyoka olya ningitha omaukwanegumbo ogendji ga teke nolya etela aantu uuwehame wopamadhiladhilo. Osha yela kutya etaloko lyuuyuni li na ko nasha nondjokana, olya nika uugoya.

13. Omolwetompelo limwe lini Jehova e tonde aantu mboka ye na uuntsa?

13 Ombiimbeli otayi ti: “Omutima kehe gu hole uuntsa, ogwo iihuna koshipala shOmuwa.” (Omayel. 16:5) Omolwashike aantu mboka ye na uuntsa, ye li iihuna koshipala shaJehova? Etompelo limwe olyo ndyoka kutya mboka yi ihole yo yene nohaya humitha komeho ohole ndjoka, ohaya tameke okwiinenepeka ngaashi Satana. Dhiladhila owala kutya Satana okwa li a hala Jesus ngoka a li a longithwa kuKalunga a shite iinima ayihe, e mu tsile oongolo noku mu galikane. (Mat. 4:8, 9; Kol. 1:15, 16) Mboka ye na etaloko ndyoka lyokukala yi iwete ya simana, otaya ulike kutya uunongo wuuyuni owo uugoya koshipala shaKalunga.

ETALOKO LYOMBIIMBELI KOMBINGA YOKWIIHOLA MWENE

14. Aaroma 12:3, otayi tu kwathele ngiini tu kale twi itala ko pandjele?

14 Ombiimbeli otayi tu kwathele tu kale twi itala ko pandjele. Otayi ti kutya oshi li mondjila okukala tu ihole tse yene pandjele. Jesus okwa ti: “Hola mukweni ngaashi ngoye wi ihole mwene.” Shoka otashi ulike kutya otu na okukala tatu gandja eitulomo li li pandjele koompumbwe dhetu. (Mat. 19:19) Nonando ongawo, Ombiimbeli itayi longo kutya otu na okwiitala ko tu vule yalwe. Pehala lyaashono, otayi ti: “Inamu longa nando osha mombepo yokwiihola nenge yokukonga esimano lyowala, ihe ifupipikeni kiipala yayakweni, ne mwaa dhiladhile kutya one aawanawa mu ya vule.” — Fil. 2:3; lesha Aaroma 12:3.

15. Omolwashike wu uvite kutya shoka Ombiimbeli tayi ti kombinga yokwiihola mwene, otashi vulu oku ku kwathela?

15 Kunena, aantu oyendji mboka ya talika ko kutya aanandunge, ohaya sheke shoka Ombiimbeli tayi ti kombinga yokwiihola mwene. Ohaya ti kutya okwiifupipika ohaku dhinitha aantu. Ihe paushili wo wene, ombepo yokwiihola mwene ndjoka hayi humithwa komeho kuSatana, ohayi etitha shike? Oshike wa ndhindhilika? Mbela aantu mboka yi ihole yo yene oya nyanyukwa ngaa? Oye na ngaa omaukwanegumbo ga nyanyukwa? Oye na ngaa ookuume kashili? Oye na ngaa ekwatathano lyopothingo naKalunga? Shi ikolelela kwaashoka wa mona, pokati kokulandula uunongo wuuyuni naamboka wu li mOohapu dhaKalunga, owuni hawu eta iizemo iiwanawa?

16-17. Otu na okupandula shike, nomolwashike?

16 Aantu mboka haya landula omayele gaamboka ya talika ko muuyuni kutya oyo aanandunge, oya fa omweendi ngoka ta pula omweendi omukwawo e mu pukulule, nonando ayehe oya kana. Jesus okwa popi kombinga yaamboka ya li ya talika ko aniwa aanandunge pethimbo lye, a ti: “Oyo aakwatiketi lyaaposi aakwawo. Ngele ku na omuposi ta kwata keti lyomuposi omukwawo, nena ayehe yaali otaa gwile moshilambo.” (Mat. 15:14) Odhoshili kutya uunongo wuuyuni mbuka owo uugoya koshipala shaKalunga.

Aapiya yaKalunga ohaya kala ye uvite uugumbo, uuna taya tala kethimbo ndyoka ya longitha miilonga yaJehova (Tala okatendo 17) *

17 Omayele gopaMbiimbeli, aluhe oge na “oshilonga shokulonga oshili, okukumagidha, okupukulula nokuulukila omuntu ondjila yu uka.” (2 Tim. 3:16) Inatu pandula tuu sho Jehova e tu gamena kuunongo wuuyuni mbuka, okupitila mehangano lye! (Ef. 4:14) Sho he tu palutha pambepo, ohashi tu kwathele tu kale twa dhiginina omithikampango dhOmbiimbeli. Oshi li uuthembahenda uunene, sho tatu wilikwa kuunongo wopaMbiimbeli mboka wa dhenga mbanda.

EIMBILO 54 “Ondjila oyo ndjika”

^ okat. 5 Oshitopolwa shika otashi ke tu kwathela tu kale twa tompwa shi vulithe nale kutya Jehova oye owala ta vulu oku tu wilika. Otashi ke tu kwathela wo tu mone kutya okulandula uunongo wuuyuni, ohaku etitha iilanduliko yinikitha oluhodhi, omanga okulandula uunongo mboka hawu zi mOohapu dhaKalunga, haku etele omuntu uuwanawa.

^ okat. 9 Pashiholelwa, tala membo Questions Young People Ask — Answers That Work, embo 1, ontop. 24-26 nembo 2, ontop. 4-5.

^ okat. 50 ETHANO: Otu wete dhimwe dhomoonkalo moka aaihokani yamwe Oonzapo ya li ya piti monkalamwenyo yawo. Omumwatate nomumwameme, taya uvitha mo 1960 nasha.

^ okat. 52 ETHANO: Omumwatate ta sile oshimpwiyu omukadhi ngoka ta alukwa nokamwanakadhona kawo ke mu tala, mo 1980 nasha.

^ okat. 54 ETHANO: Aaihokani mboka taya tala ya nyanyukwa omathano gawo gomonakuziwa, sho ya kala miilonga yaJehova. Ye li nomwanakadhona ngoka ngashingeyi omukuluntu pamwe nuukwanegumbo we.