Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

OSHITOPOLWA SHOKUKONAKONWA 45

Tsikileni okuulukilathana ohole ihaayi hulu po

Tsikileni okuulukilathana ohole ihaayi hulu po

‘Ulukilathaneni ohole ihaayi hulu po nesilohenda.’  — SAK. 7:9, yelekanitha NW.

EIMBILO 107 Ohole yashili yopaKalunga

ELALAKANO LYOSHITOPOLWA *

1-2. Omolwomatompelo geni tu na okukala hatu ulukilathana ohole ihaayi hulu po?

OTU na omatompelo omawanawa gokuulikilathana ohole ihaayi hulu po. Gamwe gomugo ogeni? Omayeletumbulo ga nwethwa taga landula oga yamukula epulo ndyono. Otaga ti: ‘Ohole ihaayi hulu po inayi ku thiga po. Ngele oto shi ningi, oto ka mona esilohenda nedhina ewanawa koshipala shaKalunga noshaantu.’ “Omulumentu omunamikalo ota kala nawa.” “Omulalakaneni guuyuuki [nohole ihaayi hulu po, NW] ota kala e na omwenyo.” — Omayel. 3:3, 4; 11:17; 21:21.

2 Omayeletumbulo ngoka oga gandja omatompelo gatatu kutya omolwashike tu na okukala tu na ohole ihaayi hulu po. Etompelo lyotango olyo kutya okukala tu na ohole ihaayi hulu po, ohaku tu ningitha tu kale tu na ondilo momeho gaKalunga. Etompelo etiyali olyo kutya ohashi tu etele uuwanawa. Pashiholelwa, ohatu panga uukuume wa kola nayalwe. Etompelo etitatu olyo kutya ngele otwa kala tu na ohole ihaayi hulu po, otatu ka lalekwa nuuyamba noku ka mona omwenyo gwaaluhe. Onkee ano, otu na omatompelo omawanawa gokuvulika kelombwelo lyaJehova ndyoka tali ti: ‘Ulukilathaneni ohole ihaayi hulu po nesilohenda.’ — Sak. 7:9.

3. Omapulo geni tatu ka yamukula moshitopolwa shika?

3 Moshitopolwa shika, otatu ka tala komayamukulo gomapulo gane. Oolye tu na okuulukila ohole ihaayi hulu po? Oshike tatu vulu okwiilonga memboMbiimbeli lyaRut kombinga yokuulika ohole ihaayi hulu po? Ongiini tatu vulu okuulika ohole ihaayi hulu po kunena? Mboka haya ulike ohole ihaayi hulu po ohaya mono omauwanawa geni?

OOLYE TU NA OKUULUKILA OHOLE IHAAYI HULU PO?

4. Ongiini tatu vulu okuholela Jehova mokuulika ohole ihaayi hulu po? (Markus 10:29, 30)

4 Ngaashi twe shi kundathana moshitopolwa sha tetekele, Jehova oha ulukile ohole ye ihaayi hulu po mboka ye mu hole nohaye mu longele. (Dan. 9:4) Otwa hala “okuholela Kalunga, oshoka [otu li] oyana aaholike.” (Ef. 5:1) Onkee ano, otwa hala okukala hatu ulukile aamwatate naamwameme ohole ihaayi hulu po. — Lesha Markus 10:29, 30.

5-6. Olundji oshitya “uudhiginini” ohashi longithwa shu ukitha kushike?

5 Kapu na omalimbililo kutya ngele otwa tseya nawa kutya ohole ihaayi hulu po oshike, otashi ka kala oshipu kutse oku yi ulukila ooitaali ooyakwetu. Opo tu tseye nawa kutya ohole ihaayi hulu po oshike, natu ka taleni kunkene ya yooloka ko kuudhiginini mboka aantu oyendji kunena ye shi. Natu ka taleni koshiholelwa.

 6 Kunena, omuntu ngoka a longela ehangano lyontumba uule womimvo oha kala a talika ko e li omudhiginini kehangano ndyoka. Nonando okwa kala te li longele ethimbo ele, ina tsakanena nando olumwe naakuluntu yehangano ndyoka. Otashi vulika wo ihaa tsu kumwe aluhe nomatokolo gawo. Nonando ke hole ehangano ndyoka, okwa pandula sho e na iilonga. Ota ka tsikila oku li longela sigo a penzelwa, nenge sigo a mono po iilonga yilwe hayi futu nawa.

7-8. (a) Oshike hashi inyengitha omuntu a ulukile yalwe ohole ihaayi hulu po? (b) Omolwashike tatu ka kundathana shoka tatu ilongo memboMbiimbeli lyaRut?

7 Eyooloko ndyoka li li pokati kuudhiginini mboka twa zi nokukundathana  mokatendo 6 nosho wo nohole ihaayi hulu po, einyengotompelo lyomuntu. Pethimbo lyOmbiimbeli, omolwashike aapiya yaJehova ya li ya ulike ohole ihaayi hulu po? Mboka ya li ye yi ulike kaya li ye shi ningi molwaashoka taya thininikwa, ihe omolwaashoka ya li ya hala oku shi ninga. Natu taleni koshiholelwa shaDavid. Omutima gwe ogwa li gwe mu inyengitha a ulukile Jonatan ohole ihaayi hulu po, nonando he yaJonatan okwa li a hala okudhipaga David. Konima yomimvo dhontumba sho Jonatan a si, David okwa tsikile okuulukila ohole ihaayi hulu po omwanamati gwaJonatan, Mefiboshet. — 1 Sam. 20:9, 14, 15; 2 Sam. 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7.

8 Otatu vulu okwiilonga oshindji kombinga yohole ihaayi hulu po memboMbiimbeli lyaRut. Oshike tatu vulu okwiilonga kombinga yohole ihaayi hulu po kaantu mboka ya popiwa membo ndyoka? Ongiini tatu vulu okutula miilonga iiyilongomwa mbyoka megongalo? *

OSHIKE TATU VULU OKWIILONGA MEMBOMBIIMBELI LYARUT KOMBINGA YOKUULIKA OHOLE IHAAYI HULU PO?

9. Omolwashike Naemi a li ta dhiladhila kutya Jehova ine mu hokwa?

9 MemboMbiimbeli lyaRut, omwa popiwa kombinga yaNaemi, oshitenya she Rut nosho wo omulumentu omutilikalunga gwedhina Boas, ngoka a li omukwanezimo gwomusamane gwaNaemi. Molwaashoka muIsraeli omwa li mwa holoka ondjala yekomba, Naemi, omusamane gwe noyanamati yaali oya tembukile kuMoab. Manga ye li hoka, omusamane gwaNaemi okwa si. Oyanamati yawo yaali oya hokana, ihe shinikitha oluhodhi, nayo oya si. (Rut 1:3-5; 2:1) Ashihe shoka osha ningitha Naemi a kale a teka omukumo noonkondo. Okwa kala a gwililwa po koluhodhi noshe mu ningitha a dhiladhile kutya Jehova ine mu hokwa. Ndhindhilika shoka a popi kombinga yankene a li e uvite. Okwa ti: “Omuwa okwa fupipike ndje.” “Omunankondoawike okwa monitha ndje uululu.” Okwa li wo a popi a ti: “Omuwa sho a fupipike ndje, nOmunankondo gwashaa shoka a tsike ndje oluhepo.” (OB-1954) — Rut 1:13, 20, 21.

10. Jehova okwa li i inyenge ngiini koohapu dhaNaemi inaadhi dhiladhilwa nawa?

10 Jehova okwi inyenge ngiini koohapu dhaNaemi inaadhi dhiladhilwa nawa? Ine etha po okukwathela omulongeli gwe ngoka a li a teka omukumo. Pehala lyaashono, okwa li e mu uvitile uukwawo wanankali. Jehova oku shi kutya ‘ehepeko ohali goyapaleke omunandunge.’ (OB-1954) (Omuuv. 7:7) Nonando ongawo, Naemi okwa li a pumbwa okukwathelwa a mone kutya Jehova oku li pamwe naye. Jehova okwa li e mu kwathele ngiini? (1 Sam. 2:8) Okwi inyengitha Rut a kwathele Naemi noku mu ulukile ohole ihaayi hulu po. Rut okwa li e na ehalo a ulukile Naemi ohole, e mu kwathele kaa kale we a teka omukumo nokutseye kutya natango Jehova oku mu hole. Oshike tatu ilongo koshiholelwa shaRut?

11. Omolwashike aamwatate naamwameme haya kwathele ooitaali mboka ya gwililwa po nenge ya teka omukumo?

11 Ohole ihaayi hulu po otayi ke tu inyengitha tu kwathele mboka ye li muudhigu. Ngaashi owala Rut a li a ningile Naemi, ooitaali mboka ye na olukeno ohaya kwathele aamwatate naamwameme megongalo mboka ya gwililwa po nenge ya teka omukumo. Oye hole ooitaali ooyakwawo, noya halelela okuninga ashihe shoka taya vulu ye ya kwathele. (Omayel. 12:25; 24:10) Shoka oshi li metsokumwe naashoka omuyapostoli paulus e tu lombwela tu ninge. Okwa ti: “Tseni aambanda omukumo, ambidhidheni aankundi ne mu idhidhimikile ayehe.” — 1 Tes. 5:14.

Otatu vulu okukwathela omumwatate nenge omumwameme ngoka a teka omukumo moku mu pulakena neitulomo (Tala okatendo 12)

12. Omomukalo dhingi guni tatu vulu okukwathela omwiitaali ngoka a gwililwa po nenge a teka omukumo?

12 Omukalo dhingi moka to vulu okukwathela omwiitaali ngoka a gwililwa po nenge a teka omukumo, omokupulakena kuye neitulomo noku mu shilipaleka kutya owu mu hole. Jehova oha kala e shi pandula uuna hatu kwathele oonzi dhe dhi na ondilo. (Eps. 41:1) Omayeletumbulo 19:17 otaga ti: “Ngoka ta sile ohepele ohenda, ota pungula kOmuwa, Omuwa ote ke mu futila iilonga ye iiwanawa.”

Rut inaa hala okuthiga po yinamweno, Naemi, omanga Orpa ta shuna kuMoab. Rut ta lombwele Naemi, ta ti: ‘Nkoka to yi, oko te yi wo.’ (Tala okatendo 13)

13. Rut okwa li a yooloka ko ngiini kuOrpa, nongiini etokolo ndyoka Rut a ningi li li euliko lyohole ihaayi hulu po? (Tala ethano lyokombanda.)

13 Okukundathana kombinga yaashoka sha ningwa po konima sho omusamane gwaNaemi a si, otaku ke tu kwathela tu uve ko muule kutya ohole ihaayi hulu po oya kwatela mo shike. Sho Naemi u uvu kutya ‘Omuwa okwa yambeke aantu ye muJuda sho e ya pe eloolo,’ okwa tokola a shune kegumbo. (Rut 1:6) Iitenya ye ayihe iyali oya li yi idhenge ondjila pamwe naye. Ihe sho ya li ye li mondjila, Naemi okwa li e yi lombwele yi shune kuMoab. Mbela oshike sha li sha ningwa po konima yaashono? Ombiimbeli oya ti: ‘Orpa okwa hupita yinamweno eta shuna kaandjawo. Ihe Rut okwa tindile po puye.’ (Rut 1:7-14) Orpa okwa ningi ngaashi Naemi e mu lombwele, nokwa shuna kegumbo. Ihe Rut ka li e shi ningi. Okwa li a ta vulu okushuna, ihe omolwohole ye yokuhola Naemi, okwa tokola a kale puye. (Rut 1:16, 17) Rut ina tokola okukala naNaemi molwaashoka osho e na okuninga, ihe okwe shi ningi molwaashoka osho a hala. Kungawo Rut okwa li u ulukile Naemi ohole ihaayi hulu po. Mbela oshike tatu ilongo koshiholelwa shaRut?

14. (a) Kunena, aamwatate naamwameme ohaya ningile shike ooitaali ooyakwawo? (b) Shi ikolelela kAahebeli 13:16, omayambo geni Jehova ha kala a hokwa?

14 Okuulika ohole ihaayi hulu po okwa kwatela mo okuninga iinima mbyoka inaatu tegelelwa tu ninge. Ngaashi pethimbo lyOmbiimbeli, kunena aamwatate naamwameme oyendji ohaya ulukile ooitaali ooyakwawo ohole ihaayi hulu po, nokuli naamboka kaaye shi. Pashiholelwa, uuna pwa holoka oshiponga shopaunshitwe, ohaya kala ya hala okutseya nziya kutya ongiini taya vulu okukwathela ooitaali mboka ya gumwa kusho. Uuna gumwe megongalo e na ompumbwe yasha, ihaya kakadhala okwiiyamba ye mu kwathele momikalo tadhi longo. Ngaashi owala Aakriste yomuMakedonia yomethelemumvo lyotango ya li ya ningi, ooitaali mboka ohaya ningi shoka inaaya tegelelwa ya ninge. Ohaya ningi omaiyambo ya kwathele ooitaali ooyakwawo, ‘nokuli shi vulithe po.’ (2 Kor. 8:3) Jehova oha kala lela a nyanyukwa okumona aalongeli ye taya ulukilathana ohole ihaayi hulu po. — Lesha Aahebeli 13:16.

KUNENA ONGIINI TATU VULU OKUULUKILA YALWE OHOLE IHAAYI HULU PO?

15-16. Oshike tashi ulike kutya Rut ka li e etha po okugandja ekwatho kuNaemi?

15 Otatu vulu okwiilonga iiyilongomwa iiwanawa mokukonakona ehokololo lyaRut naNaemi. Natu ka kundathaneni yimwe yomuyo.

16 Ino etha po okugandja ekwatho. Sho Rut i iyamba a ye pamwe nayinamweno kuJuda, Naemi petameko okwa tindi. Ihe shoka inashi teya Rut omukumo. Oshike sha ningwa po konima yaashono? Ombiimbeli oya ti: “Naemi sho a mono kutya Rut a tindile metokolo lye okuya pamwe naye, okwa ti ashike thilu.” — Rut 1:15-18.

17. Oshike tashi ke tu kwathela kaatu teke omukumo uuna twa hala okukwathela gumwe?

17 Oshiilongomwa kutse: Ohashi pula eidhidhimiko okukwathela mboka ya gwililwa po nenge ya teka omukumo, ihe katu na okweetha po oku ya kwathela. Omumwameme gwontumba ngoka a pumbwa ekwatho, petameko otashi vulika a tinde okutaamba ko ekwatho ndyoka tatu mu pe. * Nonando ongawo, ohole yetu ihaayi hulu po otayi ke tu inyengitha tu tsikile oku mu kwathela. (Gal. 6:2) Otatu ka kala tu na einekelo kutya mokweendela ko kwethimbo ota ka taamba ko ekwatho ndyoka tatu mu pe noku mu hekeleka.

18. Oshike tashi vulika sha li shu uvitha nayi Rut?

18 Ino ninga omwenyo omwiinayi. Sho Naemi naRut ya thiki muBetlehem, Naemi okwa tsakanene naashiinda she yonale. Okwe ya lombwele a ti: “Ongame nda zile mo omuyamba, Omuwa okwa [galulile] ndje koyaandjetu iikaha yowala.” (Rut 1:21) Dhiladhila owala kunkene Rut tashi vulika a li u uvite sho u uvu oohapu ndhoka dhaNaemi. Rut okwa li a ningi ashihe shoka ta vulu a kwathele Naemi. Okwa li a lili pamwe naye, e mu hekeleke nokwa li nokuli a yi pamwe naye molweendo olule noonkondo. Nonando Rut okwa li e mu ningile iinima ayihe mbyoka, Naemi okwa ti: “Omuwa okwa [galulile] ndje koyaandjetu iikaha yowala.” Sho Naemi a popi oohapu ndhoka Rut okwa li a tegama naye, noohapu dhe odha li dha fa tadhi ulike kutya ina pandula ekwatho ndyoka a kala ta pewa kuRut. Shoka oshi na okukala sha li shu uvitha nayi Rut! Ihe nonando ongawo, okwa tsikile okukala pamwe naNaemi noku mu kwathela.

19. Oshike tashi vulu oku tu kwathela tu tsikile okukwathela gumwe ngoka a pumbwa ekwatho?

19 Oshiilongomwa kutse: Kunena, omumwameme ngoka a pumbwa ekwatho otashi vulika a popye natse momukalo kaagu li pahole, nonando otwa ninga oonkambadhala odhindji tu mu kwathele. Ihe nonando ongawo, inatu ninga omwenyo omwiinayi. Otatu ka tsikila oku mu kwathela nokupula Jehova e tu kwathele tu mone omikalo moka tatu vulu oku mu hekeleka. — Omayel. 17:17.

Kunena aakuluntugongalo otaya vulu ngiini okuholela Boas? (Tala okatendo 20-21)

20. Oshike sha li sha nkondopaleke Rut kaa kale a teka omukumo?

20 Mu tsa omukumo uuna wa mono kutya okwe li pumbwa. Rut okwa li u ulukile Naemi ohole ihaayi hulu po, ihe ngashingeyi Rut naye okwa li a pumbwa okutsuwa omukumo. Na Jehova okwa li i inyengitha Boas e mu tse omukumo. Boas okwa li a lombwele Rut, a ti: “Omuwa ne ku futile shoka we shi ningi. Kala wu na ondjambi ya gwanenena ya za kOmuwa Kalunga kaIsrael, kungoka we ya okukonga egameno.” Oohapu ndhoka tadhi hekeleke odha li lela dha gumu Rut komutima. Rut okwa li a yamukula Boas a ti: ‘Owa talaleke ndje nowa lombwele ndje, omuntu gwoye oohapu dhombili.’ (OB-1954) (Rut 2:12, 13) Oohapu dhaBoas dhi li pethimbo odha li dha nkondopaleke Rut nodhe mu tsu wo omukumo.

21. Ngaashi sha popiwa muJesaja 32:1, 2, oshike shoka aakuluntugongalo ye na okuninga?

21 Oshiilongomwa kutse: Omathimbo gamwe, mboka haya ulukile yalwe ohole ihaayi hulu po nayo oya pumbwa okutsuwa omukumo. Ngaashi owala Boas a li a shilipaleke Rut kutya shoka a ninga oshi shi okupandulwa, kunena aakuluntugongalo nayo oye na okupandula aamwatate naamwameme omolwekwatho lyontumba ndyoka ya gandja. Shoka otashi ka nkondopaleka aamwatate naamwameme notashi ke ya kwathela wo kaaya kale ya teka omukumo. — Lesha Jesaja 32:1, 2.

UUWANAWA WUNI MBOKA HAYA ULIKE OHOLE IHAAYI HULU PO HAYA MONO?

22-23. Naemi okwa li a lundulula ngiini etaloko lye kombinga yonkalo ye, nomolwashike? (Episalomi 136:23, 26)

22 Sho pwa piti ethimbo, Boas okwa pe Rut naNaemi omagano giikulya. (Rut 2:14-18) Naemi okwa li i inyenge ngiini komagano ngoka ya pewa kuBoas? Okwa li a popi a ti: “Omuwa na yambeke Boas! Omuwa oha dhiginine omauvaneko ge kaanamwenyo nokaasi.” (Rut 2:20a) Etaloko lyaNaemi kombinga yonkalo ye olya li lya lunduluka lela. Petameko okwa li a popi neyeme a ti: ‘Omuwa okwa pangula ndje,’ ihe hugunina okwa popi a ti: “Omuwa oha dhiginine omauvaneko ge.” Oshike sha ningitha Naemi a lundulule etaloko lye kombinga yonkalo ye?

23 Pehulilo, Naemi okwe ke shi dhimbulula mo kutya Jehova ka li nando e mu ekelehi. Jehova okwa li a longitha Rut a kwathele Naemi sho ya li molweendo okuya kuJuda. (Rut 1:16) Jehova okwa li wo a kwathele Naemi, sho Boas, ngoka a li “gumwe gwomwaamboka ye na oku [ya] sila oshimpwiyu,” a kala te ya pe iipalutha. * (Rut 2:19, 20b) Naemi otashi vulika a li i popile ta ti: ‘Ngashingeyi ondi shi kutya Jehova okwa kala aluhe pamwe nangame, ine ekelahi ndje nando olumwe!’ (Lesha Episalomi 136:23, 26.) Naemi ka li tuu a pandula sho Rut naBoas ya tsikile oku mu kwathela! Ayehe yatatu oye na okukala ya li ya nyanyukwa sho Naemi a kala ishewe a nyanyukwa nokutsikila okulongela Jehova.

24. Omolwashike twa hala okutsikila okuulukila ooitaali ooyakwetu ohole ihaayi hulu po?

24 Oshike twi ilonga kombinga yokuulika ohole ihaayi hulu po memboMbiimbeli lyaRut? Ohole ihaayi hulu po ohayi tu inyengitha tu tsikile okukwathela aamwatate naamwameme mboka ya pumbwa ekwatho. Ohayi tu inyengitha wo tu ninge omaiyambo, opo tu ya kwathele. Aakuluntugongalo oya pumbwa okukala haya tsu omukumo pandjigilile aamwatate naamwameme mboka haya ulukile yalwe ohole ihaayi hulu po. Ohashi tu etele enyanyu enene noonkondo, uuna tu wete ooitaali ooyakwetu ya nyanyukwa notaya longele Jehova nehwamo ishewe. (Iil. 20:35) Ihe mbela omolwetompelo dhingi lini tu na okutsikila okuulukila ooitaali ooyakwetu ohole ihaayi hulu po? Omolwaashoka otwa hala okuholela Jehova, ngoka ‘u udha ohole ihaayi hulu po.’ — Eks. 34:6; Eps. 33:22.

EIMBILO 130 Dhiminathanii po oondjo

^ okat. 5 Jehova okwa hala tu ulukile aamwatate naamwameme megongalo ohole ihaayi hulu po. Otatu vulu okuuva ko muule kutya ohole ihaayi hulu po oshike, mokukonakona nkene aapiya yaKalunga yonale ya li ya ulike uukwatya mboka. Moshitopolwa shika, otatu ka kundathana shoka tatu vulu okwiilonga koshiholelwa shaRut, Naemi nosho wo shaBoas.

^ okat. 8 Opo wu mone mo uuwanawa pakuudha moshitopolwa shika, alikana lesha ontopolwa 1 no 2 yemboMbiimbeli lyaRut.

^ okat. 17 Molwaashoka otatu kundathana kombinga yoshiholelwa shaNaemi, muutendo omwa popiwa omumwameme ngoka a pumbwa ekwatho. Ihe iiyilongomwa yomoshitopolwa shika otayi longo wo nokaamwatate.

^ okat. 23 Ngele owa hala okumona uuyelele wa gwedhwa po kombinga yonkandangala ndjoka Boas a dhana e li gumwe ngoka a li e na okusila Rut oshimpwiyu, tala oshitopolwa, “Imitate Their Faith ‘An Excellent Woman,’mOshungolangelo yOshiingilisa, 1 Kotoba 2012, ep. 20.