Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

OSHITOPOLWA SHOKUKONWAKONWA 45

EIMBILO 138 Oomvi dhokomutse oshishani shuulenga

Ilonga sha koohapu dhahugunina dhaalumentu aadhiginini

Ilonga sha koohapu dhahugunina dhaalumentu aadhiginini

“Oondunge otadhi monika mokati kaakokele; okukala nomwenyo omule otaku ku etele owino.” —JOB 12:12.

SHOKA TATU KA ILONGA

Otatu ka tala nkene okuvulika kuJehova Kalunga haku tu etele omayambeko ngashingeyi nomwenyo gwaaluhe monakuyiwa.

1. Omolwashike tatu vulu okwiilonga sha kaakokele?

 ATUHENI otwa pumbwa omayele, uuna tatu ningi omatokolo ga simana monkalamwenyo. Otatu vulu okumona omayele ngoka kaakuluntugongalo nokAakriste yamwe mboka ya pyokoka pambepo. Ngele aakokele, inatu thika pehulithodhiladhilo kutya omayele gawo oga kwisha. Jehova okwa hala tu ilonge sha kaakokele. Oye na ontseyo, oondunge nuunongo owundji, ye tu vule. —Job 12:12.

2. Oshike tatu ka kundathana moshitopolwa shika?

2 Pethimbo lyOmbiimbeli, Jehova okwa li a longitha aakokele aadhiginini, ya ladhipike nokuwilika oshigwana she. Pashiholelwa, natu taleni kuMoses, David nomuyapostoli Johannes. Oya li ko pomathimbo ga yoolokathana, noonkalo dhawo odha li dha yooloka thiluthilu. Sho ye li pokusa noya li ya gandja omayele gopandunge kaagundjuka. Aalumentu ayehe mbaka aadhiginini, aanamimvo, oya li ya tsu omuthindo nkene sha simana okuvulika kuKalunga. Jehova okwa li a nyolitha oohapu dhawo dhopandunge mOmbiimbeli, opo tu ilonge ko sha kudho kunena. Atuheni, kutya nduno aagundjuka, nenge aakokele otatu vulu okumona uuwanawa momayele gawo. (Rom. 15:4; 2 Tim. 3:16) Moshitopolwa shika, otatu ka kundathana oohapu dhahugunina dhaalumentu mbaka yatatu aakokele, niiyilongomwa mboka tatu vulu okwiilonga kwaashoka ya li ya popi.

‘OTO KALA KO OLULE’

3. Omomikalo dhini Moses a longele Jehova nokukwathela oshigwana she?

3 Moses okwa longela Jehova nuudhiginini mokukalamwenyo kwe akuhe. Okwa li omuhunganeki, omupanguli, omuwiliki nomunandjokonona. Okwa li a likola owino oyindji monkalamwenyo. Okwa wilike oshigwana shaIsraeli, sho tashi zi muupika waEgipiti nokwa li a mono iikumithalonga oyindji yaJehova. Jehova okwe mu longitha a nyole omamboMbiimbeli gatano gopetameko, notashi vulika oye wo a nyola Episalomi 90 nosho wo Episalomi 91. Otashi vulika oye natango a nyola emboMbiimbeli lyaJob.

4. Moses okwa li a tsu oolye omukumo, nomolwashike?

4 Sho Moses e na omimvo 120, manga inaa sa, okwa ithana Aaisraeli ayehe, e ya dhimbulukithe iinima mbyoka ya li ya mono Jehova te ya ningile. Pethimbo lyuugundjuka wawo, oyendji yomaapulakeni mboka oya mono omandhindhiliko niikumithalonga mbyoka Jehova a longo, naasho a li a geele Aaegipiti. (Eks. 7:3, 4) Oya li ya ende puukukutu, sho taya taaguluka efuta etiligane, noya mono nkene Jehova a hanagula po etangakwiita lyaFarao. (Eks. 14:29-31) Sho ya li mombuga, oya mono nkene Jehova te ya gamene noku ya sila oshimpwiyu. (Deut. 8:3, 4) Sho oshigwana shAisraeli sha li pokuya mEvi lyEuvaneko, Moses okwa li a longitha ompito ndjoka e shi ladhipike. a

5. Oohapu dhaMoses dhahugunina ndhoka dhi li muDeuteronomium 30:​19, 20, odha li dha shilipaleke ngiini Aaisraeli?

5 Moses okwa li a popi shike? (Lesha Deuteronomium 30:19, 20.) Oshigwana shaIsraeli osha li shi na etegameno lyonakuyiwa ombwanawa. Molwaashoka Jehova okwa li e ya laleka nuuyamba, Aaisraeli oya li taya ka kala ethimbo ele mevi ndyoka e ya uvanekela. Evi ndyoka olya li ewanawa nohali mene iikulya ya gwana. Moses okwe ya hokololele kombinga yevi ndyoka sho a ti: “Iilando iinene noyo opala mbyoka inoo yi tunga. Oto ka pewa omagumbo gu udha omaliko omawanawa inoo ga pungula mo, omithima inoo dhi hupa, iitsambe yomiviinu niikunino yomiolivi inoo dhi tsika.” —Deut. 6:10, 11.

6. Omolwashike Kalunga a etha iigwana yilwe yi sinde Aaisraeli?

6 Moses okwa li wo a londodha Aaisraeli. Opo ya tsikile okukala mevi lyawo ewanawa, oya li ye na okuvulika kiipango yaJehova. Moses okwa li e ya ladhipike ya “hogolole omwenyo” mokupulakena kuJehova ‘nokudhama muye.’ Ihe nonando ongawo, Aaisraeli kaya li ya vulika kuJehova. Onkene mokweendela ko kwethimbo, Kalunga okwa li a etha Aayassur, nolwanima Aababilonia ye ya sinde, noku ya fala muupongekwa. —2 Aak. 17:6-8, 13, 14; 2 Ondjal. 36:15-17, 20.

7. Oshike tatu vulu okwiilonga koohapu dhaMoses? (Tala wo ethano.)

7 Oshiilongomwa kutse oshini? Okuvulika ohaku hupitha oomwenyo. Ngaashi owala Aaisraeli mboka ya li pokuya mEvi lyEuvaneko, natse otu li pokuya muuyuni uupe, mboka Kalunga e tu uvanekela, moka tatu ka mona sho evi tali ka ninga oparadisa. (Jes. 35:1; Luk. 23:43) Ondiyapoli itayi ka kala po we noondemoni dhawo. (Eh. 20:2, 3) Omalongelokalunga giifundja itaga ka ningitha we aantu ya kale kokule naJehova. (Eh. 17:16) Omapangelo gopantu itaga ka thindila we aantu kongudhi. (Eh. 19:19, 20) Aakolokoshi itaya ka kala mo nando moparadisa. (Eps. 37:10, 11) Kehe pamwe, aantu ayehe otaya ka vulika koompango dhaJehova dhuuyuuki, ndhoka hadhi humitha komeho uukumwe nombili. Onkene otaya ka kala ye holathane nokukala ya inekelathana. (Jes. 11:9) Mbela ndyoka ka li shi tuu etegameno ewanawa? Shimwe ishewe, ngele otwa vulika kuJehova, otatu vulu okukala moparadisa kombanda yevi sigo aluhe. —Eps. 37:29; Joh. 3:16.

Ngele ohatu vulika kuJehova, otatu ka kala nomwenyo moparadisa kombanda yevi, haule owala womimvo omathele ogendji, ihe osigo aluhe (Tala okatendo 7)


8. Ongiini etegameno lyoku ka kala nomwenyo sigo aluhe, lya kwathele omutumwa gumwe? (Judas 20, 21)

8 Ngele otwa kala hatu dhiladhila keuvaneko lyaJehova lyoku ka kala nomwenyo sigo aluhe, otashi ke tu kwathela tu kale popepi naye, kutya nduno otwi iyadhe momashongo geni. (Lesha Judas 20, 21.) Euvaneko ndyoka otali ke tu pa wo oonkondo tu kondjithe uunkundi wetu. Omumwatate gumwe, ngoka a kala omutumwa moAfrika, uule womimvo odhindji, ngoka a li e na uunkundi wopalutu, okwa ti: “Onda li nda ndhindhilike kutya etegameno lyandje lyoku ka kala nomwenyo sigo aluhe olya li moshiponga, naashono osha ningitha ndje ndi kale nda tokola toko ndi kondjithe uupyakadhi mboka nokugalikana kuJehova nda mana mo. Kekwatho lye, onda li nda vulu okusinda uupyakadhi mboka.”

‘OTO KA PONDOLA’

9. Omashongo geni David a li a taalele monkalamwenyo ye?

9 David okwa li omukwaniilwa a simana. Okwa li wo omwiimbi, omutoti gwiiteyo, omukwiita nomuhunganeki. Okwa li a piti momashongo ogendji. Uule womimvo dhontumba, okwa kala ontauki nokuya ontuku omukwaniilwa omunandumbo, Saul. Konima sho a ningi omukwaniilwa, David okwa li ishewe a fadhuka po a hupithe omwenyo gwe, sho omwanamati Absalom a li ta kambadhala oku mu umba ko koshipundi. Nonando David okwa li a piti momaupyakadhi nokuninga omapuko, okwa li a ulike kutya ye omudhiginini kuKalunga sigo omeso. Jehova okwe mu popi a ti: ‘Omulumentu nde mu hokwa.’ Onkee ano osha simana okupulakena komayele gaDavid. —Iil. 13:22; 1 Aak. 15:5.

10. Omolwashike David a gandja omayele komwanamati Salomo, ngoka a li te ke mu pingena po e li omukwaniilwa?

10 Pashiholelwa, tala komayele ngoka David a pe omwanamati, Salomo, ngoka a li te ke mu pingena po. Omulumentu ngoka omugundjuka, okwa li a hogololwa kuJehova a tsikile okuhumitha komeho elongelokalunga lya yogoka nosho wo a tunge otempeli moka Kalunga ta ka simanekelwa. (1 Ondjal. 22:5) Salomo okwa li te ki iyadha momaupyakadhi. Mbela he, David, ote ke mu lombwela shike? Natu shi taleni.

11. Ngaashi sha popiwa mAakwaniilwa yotango 2:​2, 3, eshilipaleko lini David a li a pe Salomo, noohapu ndhoka odha li dha gwanithwa ngiini? (Tala wo ethano.)

11 David okwa li a popi shike? (Lesha 1 Aakwaniilwa 2:2, 3.) David okwa li a lombwele omwanamati kutya ngele okwa vulika kuJehova, nena ota ka pondola monkalamwenyo ye. Uule womimvo odhindji, Salomo okwa kala te shi enditha nawa. (1 Ondjal. 29:23-25) Okwa tungu otempeli onenenene nokwa nyola wo omamboMbiimbeli gamwe, noohapu dhe odha tothwa natango momambo gamwe gOmbiimbeli. Okwa li a simana omolwuunongo nuuyamba we. (1 Aak. 4:34) Ihe ngaashi he, David, e mu lombwele, Salomo okwa li owala ta ka pondola, ngele okwa tsikile okuvulika kuJehova Kalunga. Ihe shoka shiyemateka, lwanima Salomo okwa ka longela ookalunga yalwe. Jehova ina kala we e mu hokwa, na Salomo okwa li a kanitha uunongo we wokupangela pauyuuki nomomukalo gu li mondjila. —1 Aak. 11:9, 10; 12:4.

Oohapu dhaDavid dhahugunina ndhoka a li a lombwele omwanamati, Salomo, otadhi tu kwathele tu mone kutya ngele otwa kala hatu vulika kuJehova, ote ke tu pa uunongo tu ninge omatokolo omawanawa (Tala okatendo 11-12) b


12. Oshike tatu vulu okwiilonga koohapu dhaDavid?

12 Oshike tatu ilongo koohapu dhaDavid? Uuna hatu vulika kuJehova, ote ke tu laleka nuuyamba noku tu kwathela. (Eps. 1:1-⁠3) Odhoshili kutya Jehova ina uvaneka oku tu pa uuyamba nesimano, ngaashi Salomo. Ihe ngele ohatu vulika kuKalunga ketu, ote ke tu pa uunongo mboka tawu ke tu kwathela tu ninge omatokolo ge li pandunge. (Omayel. 2:6, 7; Jak. 1:5) Omakotampango ge otaga vulu oku tu wilika miinima ngaashi iilonga, elongo, omainyanyudho nosho wo iimaliwa. Ngele otwa tula miilonga uunongo wopakalunga, otawu ke tu gamena kiiponga mbyoka tayi vulu oku tu imba tu ka mone omwenyo gwaaluhe. (Omayel. 2:10, 11) Otatu ka kala nekwatathano lya kola nayalwe. Shimwe ishewe, otatu ka mona ewiliko ndyoka twa pumbwa tu kale tu na ombili momagumbo.

13. Osha ende ngiini Carmen a pondole monkalamwenyo?

13 Omumwameme Carmen, ngoka ha kala moMosambike, okwa li ta dhiladhila kutya elongo lyopombanda olyo oshipatululo shonkalamwenyo. Okwa yi kOuniveesiti, e ki ilongele okuthaneka oopulana dhomatungo. Okwa nyola a ti: “Onda li ndi hole shoka tandi ilongele. Ihe osha li sha pula ndje ethimbo noonkondo odhindji. Sho 7:30 yongula tayi dhenge, ngame ondi li nale kosikola, sigo oosho 6:00 yokomatango tayi dhenge. Osha li oshidhigu okuya kokugongala, nuupambepo wandje owa li wa nkundipala. Onda li ndi uvite meni lyandje kutya otandi kambadhala okulongela aawa yaali.” (Mat. 6:24) Omumwameme Carmen okwa galikana kombinga yonkalo ye, e ta kongo uuyelele miileshomwa yetu. Okwa gwedha ko a ti: “Konima sho nda pewa omayele omawanawa kaakuluntugongalo nokumeme, onda tokola ndi thige po Ouniveesiti, ndi ka longele Jehova miilonga yethimbo lya udha. Shono osha kwathela ndje ndi ninge omahogololo ga dhenga mbanda monkalamwenyo yandje, noitandi ipe nando uusama washa.”

14. Ehuku lyetumwalaka lyaMoses naDavid olini?

14 Moses naDavid, oya li ye hole Jehova unene, noye shi esimano lyokuvulika kuye. Oya li ya ladhipike aapulakeni yawo noohapu dhawo dha hugunina, ya landule oshilelwa shawo, mokukala aadhiginini kuJehova Kalunga kawo. Ayehe oya li wo ya londodha oshigwana kutya mboka taya iteka po Jehova, ita ka kala e ya hokwa, noite ke ya pa omalaleko nuuyamba ngoka e ya uvanekela. Omayele gawo otaga longo wo nokutse kunena. Konima yuule womimvo omayuvi, omupiya gulwe gwaJehova, okwa li wo a ulike esimano lyokukala omudhiginini kuKalunga.

“KAPU NA SHIMWE HASHI NYANYUDHA NDJE”

15. Iiningwanima yini omuyapostoli Johannes a li a piti muyo?

15 Omuyapostoli Johannes okwa li kuume kopothingo kaJesus Kristus. (Mat. 10:2; Joh. 19:26) Johannes okwa kala ha ende pamwe naJesus, sho a li ta uvitha kombanda yevi. Okwa mona ­iikumithalonga yaJesus nokwa kala omudhiginini kuye momathimbo omadhigu. Opo a li sho Jesus ta dhipagwa, nokwe mu mona konima sho a yumudhwa. Johannes okwa mona wo nomeho ge nkene Uukriste washili tawu taandele methelemumvo lyotango, okuza mokangundu okashona kaantu aadhiginini sigo onkundana ombwanawa ya “uvithilwa aantu ayehe yomuuyuni.” —Kol. 1:23.

16. Oolye ya mona mo uuwanawa moontumwafo dhaJohannes?

16 Lwopehulilo, sho a kala nomwenyo ethimbo nuule, Johannes okwa li a mono uuthembahenda a nyole Oohapu dhaKalunga dha nwethwa mo. Okwa li a nyola kombinga ‘yehololo lyaJesus Kristus’ ekumithi noonkondo. (Eh. 1:1) Johannes okwa nyola wo Evaangeli ndyoka lye mu lukilwa. Kalunga okwe mu wilike wo a nyole oontumwafo ndatu dha nwethwa mo. Ontumwafo ye ontintatu okwe yi nyolele Omukriste omukwawo gwedhina Gaius, ngoka Johannes a li e mu tala ko e li omwana gwopambepo omuholike. (3 Joh. 1) Otashi vulika pethimbo ndyono pwa li aantu oyendji mboka Johannes a tala ko ye li oyana yopambepo. Etumwalaka ndyoka lya nyolwa komukokele ngoka omudhiginini, otali tsu omukumo aalanduli yaJesus ayehe sigo okunena.

17. Ngaashi sha popiwa muJohannes omutitatu ovelise onti-⁠4, oshike hashi eta enyanyu enene?

17 Johannes okwa li a nyola kombinga yashike? (Lesha 3 Johannes 4.) Johannes okwa nyola kombinga yenyanyu ndyoka hatu mono uuna hatu vulika kuKalunga. Pethimbo sho Johannes a nyola ontumwafo ye ontintatu, opwa li yamwe mboka taya taandelitha omalongo giifundja notaya eta etopoko mokati kaamwatate. Ihe nonando ongawo, yalwe oya tsikile ‘okukala moshili.’ Oya kala taya vulika kuJehova notaya “vulika kiipango yaKalunga.” (2 Joh. 4, 6) Aakriste mboka aadhiginini oya li ya nyanyudha noonkondo Johannes nosho wo Jehova. —Omayel. 27:11.

18. Oshike tatu ilongo koohapu dhaJohannes?

18 Oshike tatu ilongo koohapu dhaJohannes? Okukala omudhiginini kuJehova ohaku eta enyanyu. (1 Joh. 5:3) Pashiholelwa, ohatu kala tu uvite uuntsa nuunambano, uuna tu shi kutya otatu nyanyudha Jehova. Oha kala a nyanyukwa, sho e tu wete itaatu iyethele momahongololo guuyuni mbuka nokutaamba ko oshili. (Omayel. 23:15) Aayengeli megulu, nayo ohaya kala wo ya nyanyukwa. (Luk. 15:10) Natse ohatu kala twa nyanyukwa sho tu wete yalwe ye li aadhiginini, unene tuu sho taya piti momayeleko nosho wo momahongololo. (2 Tes. 1:4) Sho uuyuni mbuka tawu ka hanagulwa po, otatu ka kala twa nyanyukwa mokutseya kutya otwa li twa ulike uudhiginini kuJehova nokuli nomuuyuni mbuka tawu pangelwa kuSatana.

19. Omumwameme gwedhina Rachel okwa ti shike kombinga yokulonga yalwe oshili? (Tala wo ethano.)

19 Ohatu kala twa nyanyukwa noonkondo, uuna tatu uvithile yalwe oshili. Omumwameme Rachel, ngoka ha kala mOrepablika yaDominika, okwa ti kutya okulonga gumwe kombinga yaKalunga ngono hatu longele, oku li uuthembahenda mboka kaatu na iitya nomatumbulo oku wu yelitha. Okwa popi e na oyana yopambepo momadhiladhilo a ti: “Ohashi kala oshidhigu kungame okupopya enyanyu ndyoka handi kala ndi uvite, uuna ndi wete aantu mboka nda longa oshili, ohole yawo yokuhola Jehova tayi koko, ye mú inekela thiluthilu nokuninga omalunduluko monkalamwenyo yawo, opo ye mu nyanyudhe. Enyanyu ndyoka itali vulu okuyelekwa noonkambadhala nosho wo omaiyambo ngoka tashi vulika nda ninga, ndi ya longe oshili.”

Ohashi tu etele enyanyu, sho tatu longo yalwe ya kale ye hole Jehova nokuvulika kuye (Tala okatendo 19)


MONA UUWANAWA MOOHAPU DHAHUGUNINA DHAALUMENTU AADHIGININI

20. Omomikalo dhini twa faathana naMoses, David nosho wo Johannes?

20 Moses, David naJohannes, oya li ko pethimbo lya yooloka ko kulyetu, noonkalo dhawo kadha li dha fa dhetu. Ihe otwa faathana nayo momikalo odhindji. Oya li haya longele Kalunga kashili, ngaashi owala tse. Oya li haya galikana kuJehova, ye mú inekela nohaya tala kuye, e ya pe ewiliko, ngaashi tse. Ngaashi owala aalumentu mboka yopethimbo lyonale, otu na einekelo kutya Jehova ota ka laleka nuuyamba mboka haya vulika kuye.

21. Omalaleko nuuyamba geni taga ka pewa mboka haya vulika komalombwelo gaalumentu aadhiginini, ngaashi Moses, David nosho wo Johannes?

21 Onkee ano natu tsikileni okupulakena koohapu dhaalumentu mboka aanamimvo, mokuvulika kiipango yaJehova. Kungawo, otatu ka pondola miinima ayihe mbyoka tatu ningi. Eeno, otatu ka kala nomwenyo “olule mevi ndyoka” twa uvanekelwa, sigo aluhe. (Deut. 30:20) Otatu ka kala twa nyanyukwa sho tatu longo ehalo lyaTate yetu gwomegulu, ngoka ha gwanitha po omauvaneko ge agehe, momikalo ndhoka inaatu tegelela, nenge inaatu dhiladhila nando onale. — Ef. 3:20.

EIMBILO 129 Natu tsikileni okwiidhidhimika

a Aaisraeli oyendji mboka ya mono iikumithalonga yaJehova pEfuta etiligane, inaya kala we ye na omwenyo ya ka mone Evi lyeuvaneko. (Num. 14:22, 23) Jehova okwa popi kutya payalulo, ayehe mboka ye na omimvo 20 nosho wo mboka ye vule po, otaya ka sila mombuga. (Num. 14:29) Ihe Josua, Kaleb, mwa kwatelwa epipi egundjuka, nAalevi, oya li ya hupu ya ka mone sho euvaneko lyaJehova tali gwanithwa po, sho Aaisraeli ya taaguluka omulonga gwaJordan nokuya muKaanana. — Deut. 1:24-⁠40.

b SHOKA TASHI ULIKWA METHAN O pepandja 11: Kolumoho: David ta pe omwanamati, Salomo, oohapu dhahugunina dhuunongo. Kolulyo: Aanasikola taya mono uuwanawa melongo lyopakalunga, pOsikola yOkudheula Aakokolindjila.