Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

Aavali, kwatheleni aanona yeni ya kokeke eitaalo lyawo

Aavali, kwatheleni aanona yeni ya kokeke eitaalo lyawo

‘Aamati naakadhona hambeleleni edhina lyOmuwa.’ Eps. 148:12, 13.

OMAIMBILO: 88, 115

1, 2. (a) Eshongo lini aavali haya kala ya taalela, nongiini taya vulu oku li sinda? (b) Iinima ine yini tatu ka konakona?

AAIHOKANI yamwe yokoFulaanisa, oya ti: “Otwi itaala muJehova, ihe shoka itashi ti kutya nomaluvalo getu otage ke mu itaala.” Oya ti ishewe: “Eitaalo kali shi oshinima hashi thigululwa. Aanona yetu ohaye ende taye li kokeke kashona nakashona.” Omumwatate gumwe gwokoAustralia, okwa nyola a ti: “Okukwathela omunona a kokeke eitaalo momutima gwe, oshi li eshongo enene komuvali. Owu na oku mu kwathela, to longitha oshilongitho kehe wu na. Otashi vulika wu kale wu uvite kutya owa yamukula epulo lyomumwoye nawa nokwa mbilipalelwa. Ihe konima yethimbo otashi vulika natango e ke ku pule epulo lya faathana. Omayamukulo ngoka taga yamukula omapulo ngoka omumwoye ti ipula nago nena, otashi vulika ngula itaaga ka kala ge mu gwanena. Otashi vulika wa pumbwa okweendulula lwiikando shoka mwa li mwa kundathana.”

2 Ngele ngoye omuvali, mbela omathimbo gamwe oho kala wu uvite itoo vulu okugwanitha po oshinakugwanithwa shoye shokulonga noshokuzula aamwoye, ya kale aalumentu naakiintu ye na eitaalo? Odhoshili kutya ngele otwi ikolelele koondunge dhetu yene, itatu ka pondola. (Jer. 10:23) Otatu vulu owala okupondola, ngele otwa pula ewiliko kuKalunga. Natu taleni kiinima ine, mbyoka tayi vulu oku ku kwathela wu kwathele aamwoye ya kale ye na eitaalo lya kola: (1) Tseya aamwoye nawa. (2) Gandja eitulomo kwaashoka to longo aamwoye. (3) Longitha omathaneko tago opalele. (4) Kala omwiidhidhimiki noho galikana aluhe.

TSEYA AAMWOYE NAWA

3. Ongiini aavali taya vulu okuholela oshiholelwa shaJesus mokulonga oyana?

3 Jesus ka li a tila okupula aalanduli ye shoka yi itaala. (Mat. 16:13-15) Onkee ano, natu holeleni oshiholelwa she. Oshiwanawa okupula aamwoye ya holole omaiyuvo gawo, uuna mwa thuwa po. Shoka osha kwatela mo okupopya kombinga yiinima mbyoka hayi kala ye ya thigila ofogo nenge mbyoka haya kala ya limbililwa. Omumwatate gwomimvo 15, gwokoAustralia, okwa nyola a ti: “Tate oha popi nangame olundji kombinga yeitaalo lyandje noha kwathele ndje ndi kale ndi shi kutya omolwashike ndi itaala oshinima shontumba. Oha pula ndje ta ti: ‘Ombiimbeli otayi longo shike?’ ‘Mbela owi itaala shoka tayi longo?’ ‘Omolwashike we shi itaala?’ Okwa hala ndi yamukule niitya yandje mwene, pehala lyokweendulula shoka ye nenge meme ha ti. Sho nde ende tandi koko, onda kala he gandja omayamukulo gomungunda.”

4. Omolwashike sha simana okutala ko omapulo gomumwoye ge na oshilonga? Gandja oshiholelwa.

4 Ngele okanona oka limbililwa elongo lyontumba, kambadhala waa geye nenge mu kale mwa fa tamu nyenyeta. Mu kwathela neidhidhimiko, a kale e shi okufatulula elongo ndyoka. Omusamane gumwe okwa popi a ti: “Kala wa tala ko omapulo gomumwoye kutya oge na oshilonga. Ino ga tala ko ga fa inaaga simana, ngoye ino yanda okupopya kombinga yoshinima shontumba, molwaashoka inoo manguluka oku shi popya.” Pehala lyaashono, tala ko omapulo gomumwoye taga zi komutima, ge li euliko kutya oku na ko nasha nokwa hala okutseya oshindji. Nokuli pethimbo Jesus a li e na omimvo 12, okwa li ha pula omapulo ga simana. (Lesha Lukas 2:46.) Omugundjuka gumwe gwomimvo 15, gwokoDenmark, okwa ti: “Sho nda li nda popi kutya onda limbililwa ngele otu li ngaa melongelokalunga lyashili, aavali yandje kaya li ya geya, nonando otashi vulika ya kala tayi ipula unene nangame. Oya li ya yamukula omapulo gandje agehe, taya longitha Ombiimbeli.”

5. Aavali otaya vulu ngiini okuulika kutya inaya tala ko eitaalo lyoyana li li oshinima kaashi na oshilonga?

5 Kambadhala wu tseye aamwoye nawa, ngaashi omadhiladhila gawo, omaiyuvo gawo nomaipulo gawo. Ino dhiladhila nando kutya oye na eitaalo, molwaashoka owala haya yi kokugongala nenge hayu uvitha pamwe nangoye. Kaleni hamu kundathana iinima yopambepo, sho tamu longo iilonga yeni yesiku kehe. Galikana pamwe naamwoye, ngoye to ya galikanene wo. Tseya iinima mbyoka tayi vulu okuyeleka eitaalo lyawo noku ya kwathela yu ungaunge nayo.

GANDJA EITULOMO KWAASHOKA TO LONGO AAMWOYE

6. Uuna aavali ya thindile oshili yOmbiimbeli momitima dhawo, shika ohashi ya kwathele ngiini ye li aalongi?

6 Jesus, e li omulongi, okwa li ha adha omitima dhaantu, molwaashoka okwa li e hole Jehova, Oohapu dhe nosho wo aantu. (Luk. 24:32; Joh. 7:46) Ohole oyo tuu ndjoka otayi vulu okukwathela aavali ya adhe omitima dhoyana. (Lesha Deuteronomium 6:5-8; Lukas 6:45.) Onkee ano, aavali kaleni hamu konakona nawa Ombiimbeli niileshomwa yilwe. Kaleni mu hole eshito nohamu lesha iitopolwa mbyoka yi li miileshomwa yetu tayi popi kombinga yeshito. (Mat. 6:26, 28) Okuninga ngaaka otaku ke mu kwathela mu kale nontseyo oyindji, mu pandule Jehova noonkondo nomu kale mu shi okulonga aanona yeni nawa. — Luk. 6:40.

7, 8. Uuna oshili yOmbiimbeli yu udhilila momutima gwomuvali, oshizemo otashi ka kala shini? Gandja iiholelwa.

7 Uuna wu udhilila oshili yOmbiimbeli momutima gwoye, oto ka kala wa hala oku yi kundathana naanegumbo lyoye. Shika shi ninga ethimbo kehe, ihe hapethimbo owala sho tamu ilongekidhile okugongala nenge sho mu li pelongelokalunga lyuukwanegumbo. Oshikwawo, oonkundathana dha tya ngaaka kadhi na okuningwa kethiminiko, ihe nadhi kale paunshitwe notadhi nyanyudha, ano dhi li oshitopolwa shoonkundathana dheni dhesiku kehe. Aaihokani yamwe yokoAmerika, ohaya dhiladhila kombinga yaJehova, uuna taya nyanyukilwa eshito nenge iikulya yontumba. Oya ti: “Ohatu dhimbulutha aluhe aanona yetu kombinga yohole nosho wo nkene Jehova ha dhiladhila kombinga yakehe shimwe e tu pa.” Aaihokani yamwe yomoSouth Africa, uuna taya longo moshikunino, ohaya kundathana noyanakadhona yaali kombinga yankene hashi kala oshikumithi okutala oombuto tadhi mene niimeno tayi koko. Oya ti: “Ohatu kambadhala okukwathela oyanakadhona yetu, ya kale ya simaneka omwenyo nomukalo moka gwa kitakana.”

8 Omusamane gumwe gwokoAustralia, okwa ti kutya sho omwanamati a li e na omimvo omulongo lwaampono, okwa li he mu fala komusiuma, opo e mu kwathele a koleke eitaalo lye muKalunga nomeshito. Okwa ti: “Momisiuma otwa mono mo omathano giinamwenyo yomomeya yopethimbo lyonale, yimwe oya fa oonkonkolosa nayimwe oya fa omakolofishi.” Otwa li twa kumwa lela okumona nkene iinamwenyo mbika ya li ko nale ya li iiwanawa noya kitakana, ngaashi naanaa tu shi wete miinamwenyo kunena. Onkee ano, ngele omwenyo ogwa lunduluka okuza kiinima yanathangwa sigo gwa ningi oshinima sha kitakana, omolwashike iinamwenyo mbika yonale ya li ya shitwa momukalo gwa kitakana? Oshinima shika osha li sha kumitha ndje noonkondo nonda li nde shi kundathana nomumwandje.”

LONGITHA OMATHANEKO TAGO OPALELE

9. Omolwashike okulongitha omathaneko haku pondola, nongiini omumwameme gumwe a li e shi ulike?

9 Olundji Jesus okwa li ha longitha omathaneko, ngoka taga kwathele omuntu a dhiladhile, taga gumu omutima notaga kwathele omuntu a dhimbulukwe nuupu. (Mat. 13:34, 35) Aanona oyendji ohaya thaneke iinima nawa momadhiladhilo gawo. Onkee ano, aavali, kambadhaleni okulongitha omathaneko olundji, sho tamu longo omaluvalo geni. Omumwameme gumwe moJapani osho a li a ningi ngaaka. Sho oyanamati yaali ya li ye na omimvo hetatu nomulongo lwaampono, okwa li e ya longo kombinga yewangandjo nosho wo omukalo omwaanawa moka Jehova e li shita. Opo a vule oku shi ninga, okwe ya pe omahini, osuuka nokoothiwa, e te ya pula ye mu ningile okoothiwa. Okwa yelitha a ti: “Oya li yi itula mo lela moku yi ninga. Sho nde ya pula kutya omolwashike ye shi ningi nuukeka, oya yamukula kutya oya li ya hala okuningila ndje okoothiwa momukalo moka ndi yi hole. Okuza mpoka, onde ya yelithile kutya Kalunga naye okwa mbwanga oombepo mumwe mewangandjo nuukeka, opo ombepo yi kale yetu opalela.” Ethaneko ndyoka olya li lya yeleka omimvo dhawo, nolye ya kwathela yi ilonge sha momukalo omupu. Kapu na omalimbililo kutya oya kala nokudhimbulukwa shoka yi ilonga ethimbo nuule.

Oto vulu okulongitha iinima mbyoka yi shiwike nawa kaamwoye, wu kokeke eitaalo lyawo muKalunga nomeshito (Tala okatendo 10)

10, 11. (a) Ethaneko lini to vulu okulongitha wu kwathele omumwoye a kokeke eitaalo muKalunga? (Tala kethano lyopetameko.) (b) Omathaneko geni wa mona taga pondola?

10 Otashi vulika wu longithe embo lyomilandu dhokuteleka, wu kwathele omumwoye a koleke eitaalo lye muKalunga. Ngiini mbela? Konima yokuteleka oshikuki nenge uumbisikiti, yelithila omumwoye kutya omolwashike embo ndyoka lya pumbiwa. Opo nduno, mu pa eyapula e to mu pula to ti: “Mbela owu shi ngaa kutya eyapula ndika olye ya po kwa landulwa omilandu dhontumba?” Okuza mpoka, teta eyapula miipambu iyali e to mu pe onkenya. Oto vulu oku mu lombwela kutya omilandu dhokuninga eyapula, otadhi adhika monkenya, ihe omelaka lya kitakana li vulithe ndyoka li li membo lyomilandu dhokuteleka. Oto vulu oku mu pula kutya: “Ngele omilandu dhokuteleka oshikuki opu na ngoka e dhi nyola, olye a nyola ndhoka dha kitakana dheyapula?” Ngele oto fatululile omumwoye ngoka a koka, oto vulu oku mu fatululila kutya omilandu dhokuninga eyapula nomuti hoka lya za, odhi li oshitopolwa shuuyelele mboka wu li mo-DNA. Otamu vulu okutala pamwe omathaneko gamwe, ge li pepandja 10 sigo 20 lyokambo, The Origin of Life—Five Questions Worth Asking.

11 Aavali oyendji ohaya nyanyukilwa okukundathana noyana kombinga yiitopolwa “Mbela oshinima shika osha shitwa?” (shi li mOshiingilisa) mbyoka hayi kala mo-Awake! Ngele aanona yawo aashona unene, ohaya longitha iitopolwa mbyoka, ye ya longe momukalo omupu. Pashiholelwa, aaihokani yomoDenmark, oya li ya yelekanitha oondhila nuudhila. Oya ti: “Oondhila odha faathana thiluthilu nuudhila. Ihe mbela oondhila ohadhi vulu okulangela omayi e tadhi tendula oondhila oonshona? Mbela uudhila nawo owa pumbwa okapale ki ikalekelwa kokunambela? Mbela omudhumo gwondhila newi lyokadhila ogwa faathana? Olye mbela omunandunge a shiga ko, omuningi gwoondhila nenge Omushiti gwuudhila?” Okutompathana momukalo nguka nokulongitha omapulo ngoka omawanawa, otaku vulu okukwathela omumwoye a kale e na “owino” noku kokeke eitaalo muKalunga. — Omayel. 2:10-12.

12. Omathaneko ohaga kwathele ngiini aanona ya koleke eitaalo lyawo mOmbiimbeli?

12 Omathaneko omawanawa otaga vulu wo okukwathela omumwoye a kale e na eitaalo lya kola kutya Ombiimbeli oyi li paushili. Pashiholelwa otamu vulu okutala muJob 26:7. (Lesha.) Ino lombwela owala omumwoye kutya uuyelele mboka wu li movelise ndjika owa za kuJehova. Pehala lyaashono, mu kwathela a longithe omadhiladhilo ge. Mu lombwela kutya aantu yopethimbo lyaJob otashi vulika kaaya li yi itaala kutya evi olye endjelela powalawala. Pethimbo mpoka, aantu kaya li ye na omathano gokutala kokule nosho wo iiyenditho yomewangandjo, opo ya mone kutya evi olye endjelela powalawala. Oya li ye shi shi kutya oshinima kehe ngaashi etanga nenge emanya ohali kala lye egamena kusha. Okanona otaka vulu okulongitha etanga nenge emanya, opo ka yelithe ethaneko ndyoka mokuulika kutya oshinima shi na ondjundo ohashi kala she egamena kusha. Ethaneko ndyoka otali ka kwathela omumwoye a mone kutya Jehova okwa nyolitha iinima yi li paushili mOmbiimbeli okuza nale, nokuli manga aantu inaaye shi ndhindhilika. — Neh. 9:6.

ULIKA KUTYA OMAKOTAMPANGO GOMBIIMBELI OGA SIMANA

13, 14. Ongiini aavali taya vulu okuthindila omakotampango gOmbiimbeli moyana?

13 Osha simana okuthindila esimano lyomakotampango gOmbiimbeli maamwoye. (Lesha Episalomi 1:1-3.) Opu na omikalo odhindji dhoku shi ninga. Pashiholelwa, oto vulu okupula aamwoye ya dhiladhile ando taya ka kala kokantuntu ki ikalekelwa, noyo ye na okuhogolola aantu yontumba mboka taya ka kala nayo hoka. Opo nduno ya pula kutya: “Omaukwatya geni aantu mboka ye na okukala ye na, opo ya kale nombili noya longele kumwe?” Oto vulu wo okupopya nayo kombinga yomalombwelo ngoka taga adhika mAagalati 5:19-23, ya mone kutya aantu yeni Jehova a hala ya ka kale muuyuni uupe.

14 Ethaneko ndyoka otali ya longo iinima iyali ya simana. Shotango, omithikampango dhaKalunga ohadhi humitha komeho ombili nelongelokumwe. Oshitiyali, Jehova ote tu longekidha tu ka kale nomwenyo gwaaluhe muuyuni uupe, moku tu longa ngashingeyi. (Jes. 54:13; Joh. 17:3) Oto vulu okutsa omuthindo iitsa mbika mokuhogolola oshimoniwa shontumba miileshomwa yetu. Oto vulu oku shi kutha moshitopolwa “Ombiimbeli ohayi lundulula onkalamwenyo yaantu,” shoka hashi kala mOshungolangelo. Nenge wu hiye gumwe megongalo lyeni, ngoka a ninga omalunduluko omanene, opo a nyanyudhe Jehova, e mu kuthile ko kehokololo lye. Omahokololo ga tya ngaaka ohage tu kwathele tu mone nkene omakotampango gOmbiimbeli ga simana monkalamwenyo. — Heb. 4:12.

15. Elalakano lini lya simana wu na okukaleka momadhiladhilo, uuna to longo aamwoye?

15 Oshitsa osho shino kutya: Uuna to longo aamwoye, inamu kala owala hamu ningi iinima ya faathana ethimbo kehe. Kambadhala okulongitha omadhiladhilo goye. Ya kwathela ya longithe omadhiladhilo gawo, e to kaleke momadhiladhilo omimvo dhawo. Longitha omikalo dhi ili nodhi ili, wu ya kwathele ya nyanyukilwe okwiilonga iinima noya koleke eitaalo lyawo muJehova. Omusamane gumwe okwa ti: “Ino loloka okulongitha omikalo omipe, wu yelithe iinima mbyoka mwa kundathana nale.”

KALA OMUDHIGININI, OMWIIDHIDHIMIKI NOHO GALIKANA

16. Uuna to longo aamwoye, omolwashike eidhidhimiko lya simana? Gandja iiholelwa.

16 Otwa pumbwa ombepo yaKalunga, opo tu vule okukala neitaalo lya kola. (Gal. 5:22, 23) Ngaashi owala oshiyimati, eitaalo nalyo ohali kutha ethimbo, opo li kale lya kola. Onkee ano, owa pumbwa okuulika eidhidhimiko nuudhiginini, uuna to longo aamwoye. Omusamane gwokoJapani, ngoka e na aanona yaali, okwa ti: “Ngame nanekulu lyandje ohatu ulukile oyana yetu ohole olundji. Okuza pethimbo ya li aashona lela, onda li handi konakona nayo uule wominute 15 esiku kehe, kakele owala momasiku gokugongala. Okukonakona nayo ominute 15 kasha li oshinima oshidhigu kutse nenge kuyo.” Omutonatelishikandjo gumwe okwa nyola a ti: “Sho nda li ndi na omimvo omulongo nasha, onda li ndi na omapulo ogendji nomalimbililo shi vulithe nale. Mokweendela ko kwethimbo, ogendji gomugo oga li ga yamukulwa pokugongala, pelongelokalunga lyuukwanegumbo nenge pekonakono lyopaumwene. Onkee ano, osha simana kaavali ya tsikile owala nokulonga oyana.”

Opo wu ninge omulongi omwaanawa, Oohapu dhaKalunga nadhi kale tango momutima gwoye (Tala okatendo 17)

17. Omolwashike oshiholelwa oshiwanawa shaavali sheitaalo sha simana, nongiini aaihokani yamwe ya li ya tulile po oyanakadhona oshiholelwa oshiwanawa?

17 Oshinima shimwe sha simanenena, osho oshiholelwa shoye sheitaalo. Aamwoye ohaya kala ya tala shoka to ningi notashi vulu oku ya guma momukalo omwaanawa. Onkee ano, aavali kaleni nokukoleka eitaalo lyeni. Kwatheleni oyana yeni ya mone nkene Jehova e li omuntu gwolela kune. Aaihokani yamwe yokoBermuda, oya ti kutya uuna ye na omaipulo gontumba, ohaya galikana pamwe noyana, opo Jehova e ya wilike. Ohaya ladhipike wo oyana ya galikane paumwene. Oya ti: “Ohatu lombwele wo omwanakadhona gwetu ngoka omukuluntu kutya: ‘Kala aluhe wi inekela Jehova thiluthilu, kala wi ipyakidhila niilonga yUukwaniilwa, ngoye ino kala to ipula unene nasha.’ Uuna a mono oshizemo, oha kala e shi shi kutya Jehova ote tu kwathele. Shika oshe mu kwathele a kale e na eitaalo lya kola muKalunga nomOmbiimbeli.”

18. Aavali oye na okudhimbulukwa shike sha simanenena?

18 Aavali kamu na okuthiminika aanona yeni ya kale ye na eitaalo, ihe oye na oku li kokeka yo yene. Omu na oku li kuna noku li tekela, ihe Jehova oye awike te li kokitha. (1 Kor. 3:6) Onkee ano, kaleni nokugalikana e mu pe ombepo ye, opo mu vule okulonga oyana yeni mboka ye na ondilo. Uuna tamu shi ningi, Jehova ota ka yambeka oonkambadhala dheni. — Ef. 6:4.