Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

‘Ondi na etegameno muKalunga’

‘Ondi na etegameno muKalunga’

‘Adam ngoka a hugunine, oye ombepo tayi gandja omwenyo.’ — 1 KOR. 15:45.

OMAIMBILO: 151, 147

1-3. (a) Oshike tu na okukwatela mo miinima ya simanenena mbyoka twi itaala? (b) Omolwashike eyumuko lya simanenena? (Tala kethano lyopetameko.)

NGELE gumwe okwe ku pula ta ti: ‘Omalongo geni ga simanenena wi itaala?’ Mbela oto ka tya ngiini? Osha yela kutya oto ka tya Jehova oye Omushiti nOmugandji gwomwenyo. Otashi vulika wo wu popye kutya owi itaala muJesus Kristus, ngoka e tu kulila. Oto ka kala natango wa nyanyukwa oku mu lombwela kutya evi otali ka ninga oparadisa, moka aapiya yaKalunga taya ka kala sigo aluhe. Ihe mbela oto ke mu lombwela ngaa kutya eyumuko oli li limwe lyomiinima mbyoka ya simanenena wi itaala?

2 Otu na omatompelo omawanawa okupopya kutya eyumuko oli li limwe lyomomalongo ga dhenga mbanda, nonando otu na etegameno kutya otatu ka hupa puudhigu uunene noku ka kala kombanda yevi sigo aluhe. Omuyapostoli Paulus okwa li u ulike kutya omolwashike eyumuko li li oshinima sha simanenena shoka twi itaala, sho a ti: “Ngele oshinima sha tya ngawo oshoshili [kutya aasi itaa ka yumudhwa kuusi], nena otashi ti, Kristus wo ina yumudhwa.” Andola Kristus ka li a yumudhwa, ando ina ninga Omukwaniilwa gwetu. Okulonga kwetu kombinga ye kutya ota pangele, nako ando osima yowala. (Lesha 1 Aakorinto 15:12-19.) Onkee ano, otu shi kutya Jesus okwa li a yumudhwa. Molwaashoka otwi itaala ngawo, otwa yooloka ko kAasadukayi mboka ya li ya tindi thiluthilu okwiitaala kutya aantu otaya vulu okuyumudhwa kuusi. Tse otwi itaala meyumuko, nonando opu kale yamwe taye tu pataneke moshinima shoka. — Mark. 12:18; Iil. 4:2, 3; 17:32; 23:6-8.

3 Sho Paulus a li a popi “iilongwa yopetameko yomuukriste,” okwa li wo a kwatele mo ‘omalongo kombinga yeyumuko lyaasi.’ (Heb. 6:1, 2) Paulus okwa li a tsu omuthindo kutya ye okwi itaala meyumuko. (Iil. 24:10, 15, 24, 25) Sho eyumuko lya kwatelwa mo ‘momalongo gopetameko gomOohapu dhaKalunga,’ shoka itashi ti kutya inali simana. (Heb. 5:12) Omolwashike mbela?

4. Omapulo geni taga vulu okuholoka po kombinga yeyumuko?

4 Uuna aantu taya tameke okukonakona Ombiimbeli, oyendji ohaya lesha omahokololo ge na ko nasha nomayumuko ngoka ga ningwa pethimbo lyonale, ngaashi eyumuko lyaLasarus. Ohayi ilongo wo kutya Abraham, Job naDaniel oya li yi itaala kutya aasi otaya ka kala nomwenyo ishewe monakuyiwa. Ihe, oto ka yamukula ngiini uuna wa pulwa wu gandje uuyelele okuza mOmbiimbeli, mboka tawu ulike kutya otatu vulu okwiinekela momauvaneko ge na ko nasha neyumuko, ngoka gu uvanekwa nale omimvo omathele dha ka pita? Mbela Ombiimbeli oya popya kutya eyumuko otali ka ningwa uunake? Omayamukulo komapulo ngoka, otaga ka koleka eitaalo lyetu. Onkee ano, natu taleni shoka Omanyolo taga ti.

EYUMUKO NDYOKA LYA HUGANEKWA OMIMVO OMATHELE DHA KA PITA

5. Oshike tatu ka kundathana tango kombinga yeyumuko?

5 Otashi vulika shi kale oshipu kutse okudhiladhila omuntu a yumudhwa nziya konima owala sho a si. (Joh. 11:11; Iil. 20:9, 10) Ihe ongiini kombinga yeuvaneko lyeyumuko ndyoka tali ka ningwa momimvo dhi li komeho, tashi vulika konima yomimvo omathele monakuyiwa? Mbela oto vulu ngaa okukala wi inekela meuvaneko ndyoka lya hunganekwa ethimbo nuule, kashi na nduno mbudhi kutya okombinga yomuntu ngoka opo a si nenge yaangoka a sa pwa pita ethimbo? Odhoshili kutya eyumuko ndyoka lya hunganekwa omimvo omathele dha ka pita, olya li lya ningwa nowe shi itaala. Ngiini mbela? Nosha pambathana ngiini naashoka wi itaala kombinga yeyumuko ndyoka tali ka ningwa monakuyiwa?

6. Jesus okwa li a kwatelwa mo ngiini megwanitho lyehunganeko ndyoka li li mEpisalomi 118?

6 Kombinga yeyumuko ndyoka lya hunganekwa omimvo dha ka pita, natu taleni kEpisalomi 118, ndyoka yamwe yu uvite kutya olya nyolwa kuDavid. Olya kwatela mo oohapu ndhika tadhi ti: ‘Jehova, tu hupitha. Kalunga na laleke nuuyamba ngoka te ya medhina lye.’ Otashi vulika to dhimbulukwa kutya oohapu ndhika dhopahunganeko kombinga yaMesiasa, aantu oye dhi totha mo, sho Jesus a yi kuJerusalem momasiku 9 gaNisan, konima yethimbo efupi manga inaa sa. (Eps. 118:25, 26; Mat. 21:7-9) Ihe ongiini Episalomi 118 tali ulike keyumuko ndyoka tali ka ningwa konima yomimvo odhindji monakuyiwa? Ndhindhilika wo shoka omupisalomi a hunganeka, sho a ti: “Emanya ndyoka aatungi ye li ekelehi, olya ningi emanya li na esimano li vule agehe.” — Eps. 118:22.

‘Aatungi oye ekelehi’ Mesiasa(Tala okatendo 7)

7. Aajuda oya li ya tindi Jesus sigo oponkatu yini?

7 “Aatungi,” ano aawiliki Aajuda, oya li ya tindi Mesiasa. Oya li ya ningi oshindji shi vulithe owala okupilamena Jesus nenge oku mu tinda e li Kristus. Aajuda oyendji oye mu tindi, sigo ya ti na dhipagwe. (Luk. 23:18-23) Odhoshili kutya nayo oya li ya kutha mo ombinga medhipago lyaJesus.

Jesus okwa yumudhwa a kale “emanya li na oshilonga li vule agehe” (Tala okatendo 8, 9)

8. Ongiini Jesus a li ta ka ninga “emanya li na oshilonga li vule agehe”?

8 Ngele Jesus okwa li a tindwa e ta dhipagwa, ongiini a li ta vulu oku ka kala “emanya li na oshilonga li vule agehe”? Shono osha li tashi ka ningwa owala ngele a yumudhwa. Jesus okwa li e shi yelitha nawa ye mwene. Okwa popi eyele kombinga yaalongi yeyana, mboka ya li yu ungaunga nayi naamboka ya li ya tumwa kumwene gweyana. Shono osha faathana nankene Aaisraeli ya li yu ungaunga nayi naahunganeki mboka Kalunga a tumu kuyo. Hugunina, meyele omwa popiwa kutya mwene gweyana okwa tumu ko omwana omuholike. Mbela omwanamati okwa li a taambiwa ko? Aawe. Aalongi yeyana oya li ya tokola ye mu dhipage. Jesus okwa li a longitha eyele ndyoka shi ikolelela kehunganeko ndyoka li li mEpisalomi 118:22, moka a li a totha. (Luk. 20:9-17) Omuyapostoli Petrus naye okwa longitha enyolo olyo tuu ndyoka, sho a li ta popi ‘naawiliki yAajuda, aakuluntu naalongimpango mboka ya li ya gongala muJerusalem.’ Okwa li a popi kombinga yaJesus a ti: ‘Jesus Kristus Omunasareti, ngoka mwe mu alele komuti gwomahepeko, Kalunga okwe mu yumudha kuusi.’ Opo ihe Petrus okwa yelitha ta ti: “Oye ngoka ta popiwa kenyolo ndyoka tali ti: ‘Emanya ndyoka ne aatungi mwe li dhini, olyo lya ningi emanya li na oshilonga li vule agehe.’” — Iil. 3:15; 4:5-11; 1 Pet. 2:5-7.

9. Oshiningwanima shini sha dhenga mbanda sha hunganekwa mEpisalomi 118:22?

9 Odhoshili kutya ehunganeko ndyoka li li mEpisalomi 118:22, olya li lyu ulike kutya opwa li tapu ka ningwa eyumuko konima omimvo omathele. Mesiasa okwa li ta ka tindwa nokwa li ta ka sa, ihe okwa li ta ka yumudhwa a ninge emanya li na esimano li vule agehe. Sho Jesus a yumudhwa, okwa ningi oye awike ngoka a ‘hololelwa aantu, tatu vulu okuhupithilwa muye.’ — Iil. 4:12; Ef. 1:20.

10. (a) Episalomi 16:10 oya li ya hunganeke shike? (b) Omolwashike tatu vulu okukala nuushili kutya Episalomi 16:10 kaya li tayi popi David?

10 Natu taleni kovelise yilwe ishewe ndjoka ya popya kombinga yeyumuko. Ovelise ndjoka oya nyolwa omimvo omayuvi komeho yethimbo. Shoka otashi vulu oku ku kwathela wu kale wu na omukumo kutya eyumuko otali vulu okuningwa, nonando olya hunganekwa pwa pita omimvo odhindji. MEpisalomi 16, David okwa popi a ti: “Oto gamene ndje, ndaa tonwe koonkondo dheso, nomuntu gwoye omuholike ito mu ethele moshaasi.” (Eps. 16:10) David ka li ta ti kutya ke na esiku a se nenge a ye mombila. Ombiimbeli oye shi yelitha nawa kutya David okwa kala nomwenyo sigo omepipi lyuukulupe. Konima, “okwa si e ta fumvikwa moshilando she.” (1 Aak. 2:1, 10) Ano Episalomi 16:10, otayi popi lye?

11. Uunake Petrus a li a popi kombinga yEpisalomi 16:10?

11 Inatu patelwa kondje. Konima yomimvo dhi vulithe peyuvi, sho Episalomi ndyoka lya nyolwa nokonima yiiwike sho Jesus a si e ta yumudhwa, Petrus okwa li a popi nAajuda omayuvi nosho wo mboka yi itedhululithwa e taya ningi yeitaalo lyOshijuda, kombinga yEpisalomi 16:10. (Lesha Iilonga 2:29-32.) Okwa li a popi kutya David okwa si e ta fumvikwa. Mboka ya li ya pulakena Petrus, oya li ye shi shi. Ehokololo ndyoka inali popya kutya gumwe gwomuyo, okwa li a pataneke oohapu dhaPetrus ndhoka tadhi ti kutya David “okwa mono shoka Kalunga ta ka ninga, onkee okwa popi eyumuko” lyaMesiasa ngoka a li te ke ya.

12. Episalomi 16:10 olya li lya gwanithwa momukalo guni, notali koleke shike kombinga yeuvaneko lyeyumuko?

12 Petrus okwa li a koleke shoka a popi, sho a totha oohapu dhaDavid ndhoka dhi li mEpisalomi 110: 1(Lesha Iilonga 2:33-36.) Petrus okwa li a longitha Omanyolo, naashoka oshe mu kwathele a tompe ongundu onene yaantu yi itaale kutya Jesus oye “Omuwa naKristus.” Aantu oya li ya thiki pehulithodhiladhilo kutya Episalomi 16:10 oya gwanithwa, sho Jesus a yumudhwa. Konima omuyapostoli Paulus okwa li wo a longitha uushili mboka, sho a li ta popi nAajuda moshilando shaAntiokia shomuPisidia. Shoka a popi oshe ya kumitha, noya li nokuli ya hala okuuva oshindji. (Lesha Iilonga 13:32-37, 42.) Natse natu kale wo twa tompwa kutya omahunganeko gomOmbiimbeli kombinga yeyumuko lyonakuyiwa, oge shi okwiinekelwa, nonando oga li ga gwanithwa konima yomimvo omathele.

EYUMUKO OTALI KA NINGWA UUNAKE?

13. Omapulo geni taga vulu okuholoka po kombinga yeyumuko?

13 Otashi tu ladhipike okutseya kutya nonando eyumuko olya hunganekwa pwa pitwa omimvo odhindji, otali vulu okuningwa. Nonando ongawo, otashi vulika gumwe a pule ta ti: ‘Mbela shono otashi ti kutya ondi na okutegelela ethimbo ele, opo ndi ka mone omuholike gwandje ngoka a sa? Eyumuko ndyoka nda tegelela otali ka ningwa uunake?’ Jesus okwa li a lombwele aayapostoli ye kutya opu na iinima mbyoka kaaye shi noitaya vulu oku yi tseya. Okwa ti: “Tate oye awike e na oonkondo okutokola, iinima mbyoka uuna tayi ka ningwa.” (Iil. 1:6, 7; Joh. 16:12) Ihe shoka itashi ti kutya katu na uuyelele kombinga yeyumuko kutya otali ka ningwa uunake.

14. Eyumuko lyaJesus olya yooloka ko ngiini kwaangoka ga ningwa manga inee ya?

14 Opo tu uve ko kombinga yeyumuko, natu dhimbulukwe ngoka ga popiwa mOmbiimbeli. Eyumuko ndyoka lya simanenena lya tumbulwa mOmbiimbeli, olyaJesus. Ando ka li a yumudhwa, ando kapu na gumwe gwomutse e na etegameno lyoku ka mona oonakusa yetu ishewe. Aantu mboka ya li ya yumudhwa manga Jesus inee ya, ngaashi mboka ya li ya yumudhwa kuElia naElisa, inaya kala ko ethimbo ele. Oya ka sa ishewe, nomalutu gawo oga olele mombila. Mepingathano naashoka, Jesus “okwa yumudhwa kuusi, ita si we. Eso kali na we oonkondo oku mu pangela.” Megulu ota kala mo “sigo aluhe” noke na siku a ka ole. — Rom. 6:9; Eh. 1:5, 18; Kol. 1:18; 1 Pet. 3:18.

15. Omolwashike sha simana sho Jesus e li “omutango kwaayehe”?

15 Jesus oye gwotango a yumudhilwa omwenyo gwomegulu, neyumuko lye olyo lya simana. (Iil. 26:23) Ihe haye awike u uvanekelwa omwenyo gwomegulu, e li oshishitwa shopambepo. Jesus okwa li a shilipaleke aayapostoli ye aadhiginini kutya otaya ka pangela pamwe naye megulu. (Luk. 22:28-30) Oya li ye na tango oku sa, opo ya vule oku ka mona ondjambi yawo. Ngaashi Kristus, nayo oya li taya ka yumudhwa nomalutu gopambepo. Paulus okwa nyola a ti: “Kristus [omutango kwaayehe] okwa yumudhwa kuusi. Shika otashi koleke kutya mboka ya kotha muusi ngashingeyi, otaa ka yumudhwa wo.” Paulus okwa li wo u ulike kutya opu na yalwe mboka taya ka yumudhilwa omwenyo gwomegulu, sho a gwedha ko a ti: “Kehe gumwe opalufo lwe: Omutango kwaayehe oKristus, notaku landula mboka yaKristus, uuna ndoka te ke ya.” — 1 Kor. 15:20, 23.

16. Uushili wuni tu na kombinga yeyumuko lyaamboka taya yi megulu?

16 Shoka oshe tu kwathela tu mone kutya eyumuko lyaamboka taya yi megulu olya li tali ka ningwa pethimbo lini. Olya li tali ka ningwa ‘pethimbo sho Kristus a tameke okupangela’ (NW). Oonzapo dhaJehova odha kala dhi na uushili wi ikolelela kOmbiimbeli kutya Jesus okwa tameke “okupangela” (NW) momumvo 1914, nota tsikile okupangela. Odhi shi wo kutya ehulilo lyuuyuni mbuka wa kolokosha oli li popepi.

17, 18. Oshike tashi ka ningilwa aagwayekwa yamwe, uuna Kristus te ke ya?

17 Ombiimbeli oya popi uuyelele wa gwedhwa po kombinga yeyumuko lyaamboka taya yi megulu ya ti: ‘Otwa hala mu tseye kutya aantu mboka ya sa, oye li ngiini. Tse otwi itaala kutya Jesus okwa sile e ta yumuka; onkee otwi itaala wo kutya uuna Jesus te ya, Kalunga ota ka yumudha pamwe naJesus aantu mboka ya sile meitaalo. Uuna ndoka Omuwa te ya, tse mboka tatu ka adhika tu na omwenyo, itatu ka tetekela mboka ya sa nale. Tango otaku ka uvika elombwelo. Nena Omuwa mwene ota ka kuluka ta zi megulu. Aantu mboka ya si yi itaala Kristus, otaya ka yumudhwa tango. Opo ihe tse mboka tatu ka adhika tu na omwenyo pethimbo ndyoka, otatu ka gongelwa atuhe pamwe nayo pombanda miikogo, tu ka tsakaneke Omuwa mombepo. Osho ngeyi otatu ka kala ihe aluhe pOmuwa.’ — 1 Tes. 4:13-17.

18 Eyumuko lyotango, ano lyaamboka taya yumudhilwa megulu, olya li lya tameke okuningwa konima sho Kristus a tameke “okupangela” (NW). Aagwayekwa mboka taya ka adhika ye na omwenyo pethimbo lyuudhigu uunene, otaya ka ‘gongelwa ayehe pamwe pombanda miikogo.’ (Mat. 24:31) Mboka taya ka “gongelwa” itaya ka ‘sa,’ sha hala okutya itaya ka kala ya sa ethimbo ele. Otaya ‘ka shitululwa ombaadhilila, ongepathimo lyeho, uuna enkuma lyahugunina tali ka hika.’ — 1 Kor. 15:51, 52.

19. “Eyumuko ewanawa” lini tali ka kala ko monakuyiwa?

19 Aakriste oyendji aadhiginini kunena, kaye shi aagwayekwa nokaye na eithano lyoku ka pangela pamwe naKristus. Pehala lyaashono, oya tegelela “esiku lyOmuwa” sho ta ka hanagula po uuyuni mbuka wa kolokosha. Kapu na omuntu e shi lela kutya ehulilo otali ya uunake, ihe opu na uushili mboka tawu ulike kutya oli li popepi. (1 Tes. 5:1-3) Onkee ano, otapu ka ningwa eyumuko lilwe, ano lyaamboka taya ka kala moparadisa kombanda yevi. Aantu mboka taya ka yumudhwa, otaya ka kala ye na etegameno lyokukala ya gwanenena noitaya ka sa we. Ndyoka otali ka kala “eyumuko ewanawa” OB-1954, li vule ‘lyoonakusa mboka ya li ya yumudhilwa aakiintu yamwe,’ mboka konima ya ka sa ishewe. — Heb. 11:35.

20. Omolwashike tatu vulu okukala twi inekela kutya eyumuko ndyoka tali ka kala ko monakuyiwa, otali ka ningwa melandulathano?

20 Kombinga yaamboka taya yumudhilwa omwenyo gwomegulu, Ombiimbeli otayi ti kutya otaya ka yumudhwa “kehe gumwe opalufo lwe.” (1 Kor. 15:23) Natse otatu vulu okukala twi inekela kutya eyumuko ndyoka tali ka kala kombanda yevi, otali ka ningwa wo melandulathano. Ndyoka etegameno linyanyudha shili. Mbela mboka ya adhika opo ya si otaya ka yumudhwa popepi netameko lyElelo lyaKristus lyOomvula Eyuvi nokuhambelelwa kaaholike yawo? Mbela aalumentu aadhiginini yonale mboka ya li aakwatelikomeho, oyo taya ka yumudhwa tango, opo ya kwathele mokuunganeka aapiya yaKalunga muuyuni uupe? Ongiini kombinga yaamboka inaaya longela Jehova nando onale? Uunake nopeni taya ka yumudhilwa? Omapulo ogendji otaga vulu okuholoka po. Ihe mbela otwa pumbwa ngaa okukala tatu ipula unene nomapulo ngono? Mbela itashi ka kala oshiwanawa okutegelela wu ka mone shoka tashi ka ningwa po? Otatu vulu okukala neinekelo kutya otashi ka kala shinyanyudha okumona shoka Jehova ta ka ninga po.

21. Etegameno lini wu na kombinga yeyumuko?

21 Manga twa tegelela esiku ndyoka, natu kale aadhiginini kuJehova, ngoka e tu uvanekela okupitila muJesus kutya oonakusa mboka ye li medhimbuluko lye otaya ka yumuka. (Joh. 5:28, 29; 11:23) Opo Jesus u ulike kutya Jehova ota vulu shili okuyumudha aasi, okwa popi kombinga yaAbraham, Isak naJakob a ti: “Ayehe otaa kala ye na omwenyo.” (Luk. 20:37, 38) Ngashingeyi otu na omatompelo ogendji okupopya ngaashi Paulus ngoka a ti: ‘Ondi na etegameno kutya Kalunga ota ka yumudha aantu kuusi.’ — Iil. 24:15.