1, 2. Jesus okwa li a ladhipikile aayapostoli ye shike, nomolwashike a li e shi ningi?

MOMUMVO 32 E.N., sho Jesus a li moshitopolwa shaGalilea opwa li pwa holoka okwaauvathana kwontumba. Yamwe yomaayapostoli ye oya li taya ludhikathana kutya olye omukuluntu e vule ooyakwawo ayehe. Omunyoli gwEvaangeli Lukas okwa ti: “Muyo mwa penduka ihe edhiladhilo: omukuluntu mokati kawo e vule ooyakwawo, olye. Ihe Jesus sho a tseya edhiladhilo lyokoomwenyo dhawo, okwa kutha okanona nokwe ka thikameke ponto ye nokwa ti kuyo: Ngoka ta taamba okanona nkaka medhina lyandje, oye ta taamba ndje, naangoka ta taamba ndje, oye ta taamba ngoka a tumu ndje, oshoka omufupi gwomune amuhe oye omukuluntu.” (Luk. 9:46-48, OB-1954) Jesus okwa li a kwathele neidhidhimiko aayapostoli ye, nopwaahe na oku ya lila okathima koluko ya mone kutya omolwashike sha simana ya kale aaifupipiki.

² Mbela Aajuda oyendji yomethelemumvo lyotango oya li ngaa ye na eifupipiko ndyoka Jesus a li ta ladhipikile aayapostoli ye? Nenge mbela oya li ye na uuntsa? Embo lyedhina Theological Dictionary of the New Testament olya popi kombinga yAajuda tali ti: “Mukehe shimwe taya ningi, aluhe oya kala haya pula kutya olye omukuluntu e vule ooyakwawo ayehe, na oya li haya kala aluhe tayi ipula ngele kehe gumwe okwa tumbalekwa ngaa ngaashi e shi ilongela, molwaashoka oshinima shoka osha li sha simana kuyo.” Jesus okwa li ta ladhipike aayapostoli ye yi iyageke iikala mbyoka ya li apuhe mokati kaantu.

3. (a) Oshitya omufupi otashi ti ngiini, nomolwashike tashi vulu okukala eshongo kutse tu kale aaifupipiki? (b) Omapulo geni ga pamba eifupipiko tu na okwiipula?

³ Oshitya shOshigreka shoka sha tolokwa “omufupi” otashi ti omuntu ngoka inaa simana, omwiifupipiki, omudhinwa, omushona nenge kii iholele pombanda noke na oonkondopangelo.  Jesus okwa li e eta okanona mokati kaayapostoli opo e ya yelithile nawa kutya oye na okukala aaifupipiki noya tseye kutya oya ngambekwa. Ngaashi owala sha li methelemumvo lyotango, oshinima shoka otashi longo wo nokAakriste yashili kunena. Omathimbo gamwe ohashi vulika pu kale oonkalo ndhoka tadhi shi ningi oshidhigu kutse twi ifupipike. Iikala yuuntsa mbyoka yi li apuhe otashi vulika yi tu nwethe mo tu konge etumbalo. Iikala yethigathanopo nosho wo ombepo yuuyuni otayi vulu oku tu nwetha mo tu kale twi ihole, tu na onyanya nenge tu ningithe yalwe ya kale ngaashi twa hala. Oshike tashi ke tu kwathela tu kokeke ombepo yeifupipiko? Ongiini omuntu ‘ngoka omufupi mokati ketu oye omukuluntu’? Omiinima yini tu na okukala aaifupipiki?

4, 5. Oshike tashi ke tu kwathela tu kokeke eifupipiko? Gandja oshiholelwa.

⁴ Okukala tu shi kutya Jehova oku tu vule kokulekule otashi ke tu kwathela tu kale aaifupipiki. Uushili owo kutya “owino ye oya nyengana okutseyika.” (Jes. 40:28) Omuyapostoli Paulus okwa popi shi na ko nasha nesimano lyaJehova a ti: “Ano uuwindji wuuyamba waKalunga ou thike peni! Uunongo noondunge dhe odha hulila peni! Olye ta vulu okufatulula omatokolo ge? Olye ta vulu okuuva ko oondjila dhe?” (Rom. 11:33) Nonando ontseyo yaantu oya huma komeho lela miinima oyindji konima sho Paulus a nyola oohapu ndhoka omimvo 2 000 dha ka pita, uushili woohapu ndhoka owi iwetikile nokunena. Kutya nduno otu na ontseyo yi thike peni, otu na okwiifupipika nokukala tu shi kutya itatu ka mana okwiilonga kombinga yaJehova, kombinga yiilonga ye nokombinga yoondjila dhe.

⁵ Molwaashoka Leo * oku shi shi kutya ka tu na siku tu mane okwiilonga oondjila dhaKalunga, oshe mu kwathela a kale omwiifupipiki. Sho a li omugundjuka, Leo okwa li a fuulwa kiinima yopaunongononi. Molwaashoka okwa li a hala okuuva ko eshito nawa, okwi ilongele uunongononi woonyothi niinima yomewangandjo nokwa li a thiki pehulithodhiladhilo lya simana. Okwa ti: “Okupitila mwaashoka ndi ilonga, onda mona kutya elongo lyopaunongononi olyo alike, itali kwathele aantu yu uve ko ewangandjo thiluthilu. Shoka osha ningitha ndje ndi lundulule e tandi ki ilongela iinima yopaveta.” Momukokomoko gwethimbo, Leo okwa ningi ahende gwoshitopolwa nokonima okwa ka ninga omupanguli. Lwopokati mpono, ye nomukadhi oya tameke okukonakona Ombiimbeli nOonzapo dhaJehova, oya taamba ko oshili, nokonima oyi iyapulile Jehova. Oshike sha li sha kwathele Leo ngoka a longekekeka noku na eithano lya simana a kale omwiifupipiki? Okwa yamukula a ti: “Oosho nda mono kutya, nonando otwi ilonge shi thike peni kombinga yaJehova newangandjo lye, natango otwa pumbwa okwiilonga oshindji.”

6, 7. (a) Jehova okwa tula po oshiholelwa sheifupipiko sha dhenga mbanda shini? (b) Ongiini omuntu ngoka omwiifupipiki ha ningi “omukuluntu”?

 ⁶ Oshinima shilwe shoka tashi tu kwathele tu kale aaifupipiki osho kutya Jehova naye omwiifupipiki. Natu kale tu shi kutya ‘tse aalongi pamwe naKalunga.’ (1 Kor. 3:9) Dhiladhila owala kutya Jehova Kalunga ngoka e na oonkondo kaadhi shi okuyelekwa nasha, okwe tu yelayela sho e tu pa ompito tu gwanithe po uukalele wetu tatu longitha Oohapu dhe, Ombiimbeli. Nonando Jehova oye ha kokeke oombuto ndhoka hatu kunu nohatu dhi tekele, okwe tu tumbaleka moku tu pa uuthembahenda wokulonga pamwe naye. (1 Kor. 3:6, 7) Kalunga ine tu tulila po tuu oshiholelwa sheifupipiko sho ha ningi ngaaka! Onkee ano, oshiholelwa she sheifupipiko nashi kwathele kehe gumwe gwomutse a kale i itala ko e li omufupi ngaashi owala Jehova.

⁷ Eifupipiko lye olya li lya nwetha mo noonkondo omupisalomi David. Okwi imbile Jehova ta ti: “Ongoye to gamene ndje e to hupitha ndje; esiloshimpwiyu lyoye olya nenepekitha ndje, noonkondo dhoye odha gamene ndje.” (2 Sam. 22:36) David okwa li e shi kutya iilonga iinene mbyoka a longa muIsraeli okwe yi longo owala molwaashoka Jehova u ulike eifupipiko lye sho a gandja eitulomo kuye nokukala te mu kwathele. (Eps. 113:5-7) Mbela natse osho he tu ningile? Mbela olye gwomutse e na uukwatya, uunkulungu nosho wo omauthembahenda gontumba ngoka ‘inee ga pewa’ kuJehova? (1 Kor. 4:7) Omuntu ngoka hi ifupipike oha ningi “omukuluntu,” molwaashoka oha kala omupiya gwaJehova e na oshilonga lela momeho ge. (Luk. 9:48) Natu taleni nkene hashi ende.

8. Eifupipiko ohali gumu ngiini iikala yetu nkene twa tala ko ehangano lyaJehova?

⁸ Eifupipiko olya simanenena opo tu kale twa gwanenwa mehangano lyaJehova Kalunga nokwaambidhidha omalongekidho ngoka ga tulwa po megongalo. Natu tale koshiholelwa shaPetra, omukadhona omugundjuka ngoka aavali ye ye li Oonzapo. Petra okwa li a thigi po egongalo, molwaashoka okwa li a hala okukala ta ningi iinima momukalo gwe. Ihe konima yomimvo dhontumba okwa ka tameka ishewe okweendathana negongalo. Ngashingeyi okwa nyanyukwa sho e li oshilyo shehangano lyaJehova noku na ehalo okwaambidhidha omalongekidho agehe megongalo. Oshike she mu kwathele? Okwa nyola a ti: “Opo ndi kale nda nyanyukwa mehangano lyaJehova, opwa li iinima iyali ya simana mbyoka nda li ndi na okuuva ko nokukokeka, shimwe eifupipiko nokukala ndi shi kutya onda ngambekwa.”

9. Omuntu omwiifupipiki oha tala ko ngiini iikulya yopambepo mbyoka hatu pewa, nomolwashike hashi mu ningitha a kale e na oshilonga mehangano lyaJehova?

⁹ Omuntu omwiifupipiki oha kala e na olupandu talu zi komutima omolwomasiloshimpwiyu gaJehova, mwa kwatelwa iikulya yopambepo. Omuntu a tya ngaaka oha konakona nuulaadhi Ombiimbeli, noha lesha aluhe iifo yOshungolangelo no-Awake! Ngaashi owala aapiya yaJehova yalwe aadhiginini, omuntu omwiifupipiki oha lesha pandjigilile oshileshomwa kehe oshipe manga inee shi pungula mehala moka ha tula iileshomwa ye. Otatu ka huma komeho pambepo ngele ohatu lesha nokukonakona iileshomwa ya kankamena kOmbiimbeli, na Jehova ota ka vula oku tu longitha shi vulithe nale miilonga ye. — Heb. 5:13, 14.

10. Ongiini tatu vulu okuulika iikala yeifupipiko megongalo?

¹⁰ Omuntu omwiifupipiki oha kala ishewe “omukuluntu” momukalo gulwe. Megongalo kehe ohamu kala aalumentu ya gwana mboka ya langekwa po kombepo ondjapuki yaJehova ya yakule ye li aakuluntugongalo. Ohayu unganeke okugongala kehe, ohaya kwatele komeho elongekidho lyiilonga yomomapya nohaya litha oshigunda. Otatu ku ulika kutya otu li aaifupipiki ngele ohatu ambidhidha omalongekidho agehe ngoka, notashi ke eta wo enyanyu, ombili  nosho wo uukumwe megongalo. (Lesha Aahebeli 13:7, 17.) Ngele ngoye omukuluntugongalo nenge omuyakuligongalo, mbela ino pandula Jehova sho e ku pa uuthembahenda wiilonga mbyoka?

11, 12. Iikala yini tayi ke tu ningitha tu kale tu na oshilonga mehangano lyaJehova, nomolwashike shi li ngawo?

¹¹ Omuntu ngoka omwiifupipiki megongalo oku li “omunene,” sha hala okutya, e na oshilonga mehangano lyaJehova, molwaashoka eifupipiko lye ohali mu kwathele a kale omuntu omwaanawa nosho wo omupiya gwaKalunga e na oshilonga. Jesus okwa li a ladhipike aalongwa ye ya kale aaifupipiki, molwaashoka yamwe yomuyo oya li ya nwethwa mo kombepo yuuyuni yopethimbo lyawo. Lukas 9:46 ota ti: “Muyo mwa penduka ihe edhiladhilo: omukuluntu mokati kawo e vule ooyakwawo, olye.” (OB-1954) Mbela natse otu na okukala hatu dhiladhila kutya otu vule ooitaali ooyakwetu nenge aantu yalwe momikalo dhontumba nodhongandi? Aantu oyendji mboka ye tu kundukidha oye na uuntsa noyi ihole yoyene. Iikala mbyoka yuuntsa natu yi kale kokule mokukala aaifupipiki. Uuna tatu shi ningi nokukala twa pititha komeho ehalo lyaJehova, otatu ka talaleka shili aamwatate naamwameme.

¹² Ekumagidho lyaJesus tu kale aaifupipiki otali tu ladhipike lela. Mbela katu na okukambadhala tu kale aaifupipiki monkalamwenyo yetu ayihe? Natu kundathaneni omikalo ndatu nkene tatu vulu oku shi ninga.

13, 14. Ongiini omusamane nomukulukadhi taya vulu okukala aaifupipiki, nongiini hashi gumu ondjokana?

¹³ Kala omwiifupipiki mondjokana. Aantu oyendji kunena ohaya kala tayi ipula unene nuuthemba wawo, nohaya kala taye wu komangele, nokuli nando oku shi ninga ota ku yono uuthemba wayalwe. Ihe omuntu omwiifupipiki oha tula miilonga oohapu dhaPaulus ndhoka dhi li montumwafo ye ndjoka a nyolele Aaroma tadhi ti: “Otu na okulalakanena aluhe mbyoka tayi tu kaleke tu na ombili nooyakwetu, naambyoka tayi tungu okukalathana kwetu.” (Rom. 14:19) Omuntu ngoka ha kala i itala ko kutya omufupi kuyalwe oha lalakanene okukala e na ombili nakehe gumwe, unene tuu nakuume ke kopandjokana ngoka e li omwaanawa gwe.

¹⁴ Natu kundathaneni ishewe kombinga yankene tu na okukala aaifupipiki miinima yomainyanyudho. Aaihokani otashi vulika ya kale ye hole omainyanyudho ga yoolokathana. Omusamane otashi vulika a kale e hole okukala megumbo i imwenena ye ta lesha iinima ye. Omukulukadhi otashi vulika a kale e hole oku ka lya palwe nenge oku ka talela po ookuume. Mbela itashi ka kala oshipu komukulukadhi a kale a simaneka omusamane gwe ngele okwa mono kutya okwi ifupipika nosho wo kutya oha pititha komeho uuwanawa we, pehala lyokukala owala a hala okuninga shoka ye e hole nenge shoka kee hole? Omusamane ita ka kala tuu e hole shili omukadhi noku mu pandula nomutima aguhe, uuna e wete kutya omukadhi iha kala owala ta kambadhala oku mu thindila iinima mbyoka e hole, ihe oha ningi wo iinima mbyoka omusamane gwe e hole! Ngele aaihokani aaifupipiki, ekwatathano lyawo ohali kala lya kola. — Lesha Aafilippi 2:1-4.

15, 16. David ote tu ladhipikile shike mEpisalomi 131, naashika oshi na okuguma ngiini eihumbato lyetu megongalo?

¹⁵ Kala omwiifupipiki megongalo. Aantu muuyuni kunena oye na iikala yokutya shi nda hala ondi na oku shi mona moompadhi oontalala. Kaye na ethimbo lyokwiidhidhimika nolyokutegelela. Okukala aaifupipiki otaku ke tu kwathela tu tegelele kuJehova. (Lesha Episalomi 131:1-3.) Uuwanawa mboka hawu zi meifupipiko nomokutegelela kuJehova ongaashi egameno lye nosho wo omalaleko nuuyamba mwa kwatelwa ehekeleko nokukala wa gwanenwa. Onkee ano, itashi kumitha sho David a li a lombwele Aaisraeli ooyakwawo ya kale yi inekela neidhidhimiko muKalunga kawo.

 ¹⁶ Ngele owi inekela muJehova nena oto ka hekelekwa wo ngaashi David ngoka a li a tegelela neifupipiko. (Eps. 42:5) Otashi vulika wu kale wa “hala oshilonga oshiwanawalela” noto lalakanene “okuninga omuwiliki gwegongalo.” (1 Tim. 3:1-7) Odhoshili kutya owu na okuninga ngaashi to vulu, opo ombepo ondjapuki yi kokeke mungoye omaukwatya ngoka omuwiliki gwegongalo a pumbwa okukala e na. Ihe ongiini ngele owu wete itoo langekwa po mbala, nowu wete yalwe ya langekwa po nziya? Omuntu ngoka omwiifupipiki oha tegelele neidhidhimiko a pewe uuthembahenda wiilonga, noha tsikile okulongela Jehova nenyanyu noha nyanyukilwa okulonga oshilonga kehe shoka a pewa.

17, 18. (a) Uuwanawa wuni hawu zi mokudhimina po yalwe nomokudhiminwa po kuyalwe? (b) Omayeletumbulo 6:1-5 otage tu ladhipike tu ninge shike?

¹⁷ Kala omwiifupipiki uuna to ungaunga nayalwe. Oshidhigu kaantu oyendji okugandja ombili. Ihe aapiya yaKalunga ohaya kokeke eifupipiko mokuzimina kutya oya ninga epuko nosho wo mokugandja ombili. Ethimbo kehe ohaya kala yi ilongekidha okudhimina po mboka ye ya ninga nayi. Uuntsa ohawu eta etopoko noontamanana megongalo, ihe okudhimina po ohaku eta mo ombili.

¹⁸ Otwa pumbwa okukala aaifupipiki mokukala hatu gandja ombili tashi zi komutima. Pashiholelwa, otashi vulika omuntu a kale a ninga euvathano lyasha nagumwe, ihe otashi vulika a nyengwe oku li gwanitha po. Nonando otashi vulika a kale e wete kutya epuko olyamukwawo, Omukriste omwiifupipiki ota ka zimina omapuko ge noku ga taamba ko. — Lesha Omayeletumbulo 6:1-5.

19. Omolwashike kehe gumwe gwomutse e na okupandula omayele gOmbiimbeli ge na ko nasha nokukala e li omufupi kuyalwe?

¹⁹ Inatu nyanyukilwa tuu eladhipiko ndika lyopamanyolo lyokukokeka ombepo yokukala aafupi kuyalwe! Nonando otashi vulika omathimbo gamwe shi kale eshongo okukala aaifupipiki, okukala tu shi kutya Omushiti gwetu oku tu vule kokule noku li omwiifupipiki otashi vulu oku tu inyengitha tu kokeke uukwatya mboka uuwanawa. Ngele tatu shi ningi, otatu ka kala aalongeli yaJehova ye na oshilonga momeho ge shi vulithe nale. Onkee ano, kehe gumwe gwomutse na kambadhale okukala i itala ko e li omufupi kuyalwe.