Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

Ota palutha oyendji okupitila maantu aashona

Ota palutha oyendji okupitila maantu aashona

‘Konima sho Jesus a pambula iikwiila, okwe yi pe aalongwa ye, ye yi topolele aantu.’— MAT. 14:19.

1-3. Hokolola nkene Jesus a li a palutha ongundu onene popepi naBetsaida. (Tala kethano ndyoka li li petameko.)

KALA wa fa wu wete shoka sha li tashi ningwa. (Lesha Mateus 14:14-21.) Osha li owala manga Opaasa yomo 32 E.N. inaayi thika. Ongundu yaalumentu 5 000 lwaampono, inaamu yalulilwa aakiintu naanona, oya li pamwe naJesus nosho wo aalongwa ye mombuga, popepi nomukunda Betsaida ngoka gu li kuumbangalantu womunkulofuta gwaGalilea.

2 Sho Jesus a mono ongundu onene yaantu, okwa li e ya uvitile olukeno, onkee okwa aludha aavu mboka ya li mokati kawo nokwe ya longo iinima oyindji kombinga yUukwaniilwa waKalunga. Sho kwa toko, aalongwa oya ladhipike Jesus a laleke aantu ya ye momikunda dhopopepi opo ye ki ilandele iikulya. Ihe Jesus okwa lombwele aalongwa ye a ti: “Ya peni iikulya.” Otashi vulika ya li ya limbililwa oohapu ndhoka, oshoka iikulya mbyoka ya li po oya li iishona noonkondo, ano iikwiila itano noohi mbali.

3 Jesus okwa li i inyengithwa kolukeno a longe oshikumithilonga shoka osho ashike sha nyolwa mOmavaangeli agehe gane. (Mark. 6:35-44; Luk. 9:10-17; Joh. 6:1-13) Jesus okwa lombwele aalongwa ye, ya lombwele aantu ayehe ya kuutumbe pomwiidhi omutalala moongundu dho 50 nadhimwe odhe 100. Konima sho a hambelele, okwa tameke okupambula iikwiila nokutopola oohi. Ihe, pehala lyokupa aantu iikulya ye mwene, okwe yi topolele “aalongwa ye, ye yi topolele aantu.” Pashikumithilonga, opwa holoka iikulya ya gwana aantu ayehe. Dhiladhila owala: Jesus okwa palutha omayovi gaantu okupitila maantu aashona, ano aalongwa ye. *

4. (a) Jesus okwa li nokuli e na ko nasha unene nokupa aalanduli ye iikulya ya tya ngiini, nomolwashike? (b) Otatu ka kundathana shike moshitopolwa shika nomwaashoka tashi landula ko?

4 Jesus okwa li nokuli e na ko nasha unene nokupa aalanduli ye iikulya yopambepo. Okwa li e shi shi kutya okulya iikulya yopambepo, mbyoka yi li ooshili ndhoka dhi li mOmbiimbeli, otaku fala komwenyo gwaaluhe. (Joh. 6:26, 27; 17:3) Omolwolukeno lwa fa ndoka lwa li lwe mu inyengitha  a paluthe aantu niikwiila nonoohi, Jesus okwa li a longitha ethimbo olindji a longe ye mwene aalanduli ye. (Mark. 6:34) Ihe okwa li e shi shi kutya ota ka kala owala kombanda yevi ethimbo eshona nosho wo kutya okwa li ta ka shuna megulu. (Mat. 16:21; Joh. 14:12) Ongiini nduno Jesus a li ta ka palutha pambepo aalanduli ye kombanda yevi sho e li megulu? Okwa li te ke shi ninga momukalo gwa faathana, ano a li ta ka palutha oyendji okupitila maantu aashona. Mbela oolye nduno ya li taya ka kala aashona? Natu ka taleni nkene Jesus a li a longitha aantu aashona a paluthe aalanduli ye aagwayekwa oyendji yomethelemumvo lyotango. Nomoshitopolwa tashi landula, otatu ka kundathana epulo ndika lya simanenena kukehe gumwe gwomutse: Ongiini tatu vulu okudhimbulula mo aantu aashona mboka Kristus ta longitha kunena e tu paluthe?

Omayovi oga li ga paluthwa okupitila maantu aashona (Tala okatendo 4)

JESUS OKWA HOGOLOLA AANTU AASHONA

5, 6. (a) Jesus okwa li a ningi etokolo lya kwata miiti lini opo a shilipaleke kutya aalanduli ye oya li taya ka paluthwa pambepo konima yeso lye? (b) Jesus okwa li a longekidhile ngiini aayapostoli ye oshilonga sha simanenena shoka ya li taya ka longa konima yeso lye?

5 Omusamane ngoka e li omutse gwegumbo ngoka e shi kutya oku na oshinakugwanithwa, oha ningi omalongekidho opo aanegumbo lye ya ka kale ya silwa oshimpwiyu ngele a si. Sha faathana, Jesus ngoka a li ta ka ninga Omutse gwegongalo lyopaKriste, okwa li a ningi omalongekidho opo a shilipaleke kutya aalanduli ye otaya ka kala ya silwa oshimpwiyu pambepo konima yeso lye. (Ef. 1:22) Pashiholelwa, Jesus okwa li a ningi etokolo lya kwata miiti manga kwa li ku na oomvula mbali lwaampono a se. Okwa li a hogolola aantu yotango aashona mboka a li ta ka longitha okupalutha oyendji. Natu tale kwaashoka sha li sha ningwa po.

6 Konima sho a kala ta galikana uusiku awuhe, Jesus okwa gongele aalongwa ye nokwa hogolola mo muyo aayapostoli 12. (Luk. 6:12-16) Moomvula mbali dha ka landula ko, Jesus okwa kala unene tuu e na ekwatathano naalongwa 12, te ya longo okupitila moohapu nomoshiholelwa she. Okwa li e shi shi kutya oya li ye na okwiilonga oshindji; nokuli, oya kala nokwiithanwa “aalongwa.” (Mat. 11:1; 20:17) Okwa li e ya pe paumwene omayele noku ya dheula lela muukalele. (Mat. 10:1-42; 20:20-23; Luk. 8:1; 9:52-55) Okwa li shili te ya longekidhile oshilonga sha simanenena shoka ya li taya ka longa konima yeso lye nongele a shuna megulu.

7. Jesus okwa li a gandja endhindhiliko lini kutya aayapostoli ye oya li taya ka gandja unene eitulomo kushike?

7 Aayapostoli oya li taya ka dhana onkandangala yini? Sho esiku lyaPentekoste mo 33 E.N. lya li popepi, osha li sha yela mo kutya aayapostoli oya li taya ka kala ye na “oshilonga” shokutonatela egongalo. (Iil. 1:20) Oshike nduno ya li taya ka kala taya gandja unene eitulomo kusho? Konima yeyumuko lye, Jesus okwa li a gandja endhindhiliko sho a li ta popi nomuyapostoli Petrus. (Lesha Johannes 21:1, 2, 15-17.) Jesus okwa li a lombwele Petrus montaneho yaayapostoli ye yamwe a ti: “Litha uunzigona wandje.” Mokupopya oohapu ndhoka, Jesus okwa li u ulike kutya aayapostoli oya li taya ka kala mokati kaamboka aashona mboka a li ta ka longitha okugandja iikulya yopambepo koyendji. Shoka itashi gumu tuu omutima noku tu ulukila nkene Jesus u uvitile “uunzigona” we! *

OYENDJI OYA KALA TAYA PALUTHWA OKUZA POPENTEKOSTE SIGO OSIGO

8. Ongiini mboka ya li opo ya ningi ooitaali pOpentekoste ya li yu ulike kutya oye shi lela uupitilo mboka Jesus a li ta longitha?

8 Konima yeyumuko lye, Kristus okwa li a longitha aayapostoli ye ye li uupitilo mboka a li a longitha okupalutha aalongwa ye ayehe aagwayekwa okuza pOpentekoste 33 E.N. (Lesha Iilonga 2:41, 42.) Uupitilo mboka owa li wi iwetikile kAajuda nokwaamboka ya li ya taamba ko eitaalo lyOshijuda mboka ya ningi Aakriste aagwayekwa mesiku ndyoka. Nopwaahe na okukwatakwata, “oya kala taa longwa kaayapostoli.” Omulongwantu gumwe okwa ti kutya uutumbulilo wOshigreka mboka wa tolokwa “oya kala taa longwa” otawu  ti wo kutya “okukakatela nuudhiginini onkatu yontumba.” Mboka opo ya li ya ningi ooitaali oya li ya sa ondjala yiikulya yopambepo, noya li ye shi shi nawa kutya otaye ke yi adha peni. Nopwaahe na okutengauka, ooitaali mboka oya li yi inekele aayapostoli ye ya yelithile oohapu niilonga yaJesus nokugandja uuyelele uupe kombinga yomanyolo ngoka ge ya guma. *[7]— Iil. 2:22-36.

9. Ongiini aayapostoli ya li yu ulike kutya oye na momadhiladhilo oshinakugwanithwa shawo shokulitha oonzi?

9 Aayapostoli oya li ya kaleke momadhiladhilo oshinakugwanithwa shokulitha oonzi dhaJesus. Pashiholelwa, natu tale nkene ya li yu ungaunga nuupyakadhi wa kwata miiti mboka wa li tawu vulu okweeta etopoko megongalo ndyoka opo lya li lya totwa. Uupyakadhi mboka owa li kombinga yiikulya, iikulya ngaa yo yene yene. Aaselekadhi Aagreka kaya li haya pewa iikulya mbyoka ya li hayi gandjwa esiku kehe, ihe oya li hayi pewa owala aaselekadhi Aahebeli. Ongiini mbela aayapostoli ya li yu ungaunga nuupyakadhi mbuka? “Aayapostoli” oya li ya hogolola aamwatate ya pyokoka opo ya tonatele ‘oshilonga’ sha simana shokutopola iikulya. Aayapostoli mboka oyendji yomuyo nopwaahe na omalimbililo oyo ya li ya kutha ombinga mokutopolela omangathithi iikulya ngoka ga li ga kutithwa kuJesus pashikumithalonga. Ihe oya li ye shi mono kutya osha simanenena ya kale ya pititha komeho okugandja iikulya yopambepo. Nokungeyi, oya li ya vulu okwiigandja ‘moshilonga sheuvitho lyoohapu dhaKalunga.’— Iil. 6:1-6.

10. Kristus okwa li a longitha ngiini aayapostoli naakuluntu muJerusalem?

10 Momumvo 49 E.N., aayapostoli mboka ya li ya hupu po oya li ya wayiminwa kaakuluntugongalo yalwe ya pyokoka pambepo. (Lesha Iilonga 15: 1, 2.) ‘Aayapostoli naakuluntu muJerusalem,’ oyo ya li olutuwiliki. E li Omutse gwegongalo, Kristus okwa li a longitha okangundu haka kaalumentu ya pyokoka pambepo ka kandule po uupyakadhi wu na ko nasha nomalongo nokutonatela nokukwatela komeho iilonga yokuuvitha noyokulombwela aantu onkundana ombwanawa yUukwaniilwa.— Iil. 15:6-29; 21:17-19; Kol. 1:18.

11, 12. (a) Oshike tashi ulike kutya Jehova okwa li a yambeke elongekidho ndyoka Omwana a li a longitha a paluthe omagongalo gomethelemumvo lyotango? (b) Uupitilo mboka Jesus a li a longitha okupalutha aantu pambepo owa li wi iwetikile ngiini?

11 Mbela Jehova okwa li ngaa a yambeke elongekidho ndyoka Omwana a li a longitha a paluthe omagongalo gomethelemumvo lyotango? Osho lela! Ongiini tatu vulu okukala nuushili waashika? Embo lyIilonga otali ti: “Mokweenda kwawo [omuyapostoli Paulus naayendi pamwe naye] miilando ayihe oya tseyithile ooitaali omautho ngoka ga ningwa kaayapostoli nokaakuluntu  muJerusalem noye ya lombwele, [ye] ga dhiginine. Osho ngeyi omagongalo oga kolekelwa meitaalo nomwaalu gwooitaali ogwi indjipala esiku kehe.” (Iil. 16:4, 5) Ndhindhilika kutya omagongalo ngoka oga li ge shi pondola molwaashoka oga li ga longele kumwe nuudhiginini nolutuwiliki ndwoka lwa li muJerusalem. Mbela shoka itashi ulike ngaa kutya Jehova okwa li a yambeke elongekidho ndyoka Omwana a tula po a paluthe omagongalo? Natu dhimbulukwe kutya okupondola pambepo otaku wapa owala ngele Jehova ta laleke nuuyamba.— Omayel. 10:22; 1 Kor. 3:6, 7.

12 Sigo oompaka otwa mona kutya Jesus okwa li a landula omukalo gumwe sho ta palutha aalanduli ye: Okwa palutha oyendji okupitila maantu aashona. Uupitilo mboka a li a longitha okupalutha aantu pambepo owa li wi iwetikile. Kakele kaashono, aayapostoli mboka ya li iilyo yotango yolutuwiliki oya li taya gandja uunzapo kutya otaya wilikwa kuKalunga. Iilonga 5:12 * otayi ti: “Iikumithalonga niilongankondo oyindji oya ningwa kaayapostoli mokati kaantu.” Onkee ano, mboka ya li ya ningi Aakriste kaya li ye na omatompelo gokukala ya limbililwa kutya ‘oolye naanaa taya longithwa kuJesus okulitha oonzi dhe?’ Ihe onkalo oya li ya lunduluka sho shu uka pehulilo lyethelemumvo lyotango.

Methelemumvo lyotango, osha li sha yela mo lela kutya Jesus okwa li ta longitha oolye okupalutha egongalo (Tala okatendo 12)

SHO OMAU GA LI OGENDJI NIILYA YA LI IISHONA

13, 14. (a) Jesus okwa li a gandja elondodho lini kombinga yeponokelo, noohapu dhe odha li dha tameke okugwanithwa uunake? (b) Oongundu mbali dhini dha li tadhi ka ponokela egongalo lyopaKriste? (Tala iitsa yopehulilo lyoshitopolwa.)

13 Jesus okwa li a hunganeke kutya egongalo lyopaKriste olya li tali ka ponokelwa. Dhimbulukwa kutya, meyele lye lyehunganeko lyiilya nomau, Jesus okwa li a londodha kutya epya ndyoka opo lya kunwa iilya (Aakriste aagwayekwa) olya li tali ka kunwa omau (Aakriste yiifundja). Okwa li a popi kutya oongundu ndhika odha li tadhi ka ethwa dhi kokele pamwe kaape na omapiyagano sigo opeteyo, ndyoka lya li tali ka ningwa ‘pehulilo lyuuyuni.’ (Mat. 13:24-30, 36-43) Omathimbo hamale, oohapu dhaJesus odha li dha tameke okugwanithwa. *

14 Methelemumvo lyotango, uushunimonima owa li wa holoka, ihe aayapostoli aadhiginini yaJesus oya li ye li oshinima “shoka tashi keelele” enyateko nenwethomo lyomalongo giifundja. (2 Tes. 2:3, 6, 7) Ihe, sho omuyapostoli gwahugunina a si, uushunimonima owa li wa koko nowa taandele pethimbo alihe lyokukoka, ndyoka lya kala ko omathelemumvo ogendji. Oshikwawo, pethimbo ndyoka, omau oga li ga indjipala ihe iilya oya li iishona. Kapwa li pu na uupitilo wakwalukehe wa longekidhwa wokugandja iikulya yopambepo. Shoka osha li tashi ka lunduluka. Ihe epulo oondino kutya, uunake?

OOLYE YA LI TAYA KA LONGITHWA OKUPALUTHA PETHIMBO LYETEYO?

15, 16. Aakonakonimbiimbeli oya li ya mono iizemo iiwanawa yini mokukonakona nuudhiginini Omanyolo, naashika osha pendutha epulo lini?

15 Sho ethimbo lyokukoka lya li lyu uka pehulilo, aantu oyendji oya li ye na ohokwe yokwiilonga oshili yOmbiimbeli. Dhimbulukwa kutya mo 1870 nasha, opwa li pu na okangundu kaamboka ya li taya kongo noya halelela okumona oshili mboka ya li yi imanga kumwe e taya toto ootundi dhOmbiimbeli. Oya li ya yooloka ko komau, ano kAakriste yiifundja mboka ye li moongeleka nomiimpaga yomalongelokalunga giifundja gopaKriste. Aakonakonimbiimbeli mboka, ngaashi ya li yi iyithana, oya li ya ningi omapekapeko mOmanyolo nuukeka pamwe negalikano noneifupipiko.— Mat. 11:25.

16 Aakonakonimbiimbeli oya li ya mono iizemo iiwanawa sho ya konakona nuudhiginini Omanyolo. Aalumentu naakiintu mboka aadhiginini oya li ya yaneke pomutenya omalongo giifundja nokutaandelitha ooshili dhopambepo, ya nyanyangidha nokugandja iileshomwa yOmbiimbeli apehe. Iilonga yawo oya li yi inyengitha omitima nokutompa oyendji mboka ya li ya sa ondjala nenota lyoshili yopambepo. Shika osha pendutha epulo ehokithi: Mbela Aakonakonimbiimbeli oyo ya li ya langekwa po ye li uupitilo  mboka Kristus a li ta ka longitha okupalutha oonzi dhe okuza poomvula ndhoka dha ya sigo omo 1914? Aawe. Oya li natango pethimbo lyokukoka, nelongekidho lyuupitilo mboka wa li tawu ka longithwa okugandja iikulya yopambepo owa li tawu longekidhwa natango. Ethimbo kalya li natango lya thika ku yoololwe Aakriste mboka ya fa omau mAakriste yashili mboka ya fa iilya.

17. Omahumokomeho geni ga simana ga li ga tameke okuningwa mo 1914?

17 Ngaashi twa li twi ilongo moshitopolwa sha zi ko, ethimbo lyeteyo olya li lya tameke mo 1914. Momvula moka, omwa li mwa tameke okuningwa omahumokomeho gamwe ga simana. Jesus okwa li a tulwa koshipundi e li Omukwaniilwa, nomasiku gahugunina oga li ga tameke. (Eh. 11:15) Okuza mo 1914 sigo olwopetameko lyo 1919, Jesus okwa li a yi pamwe naHe kotempeli yopambepo oku ke yi konakona noku yi opaleka ngaashi sha li sha pumbiwa. * (Mal. 3:1-4) Opo nduno, okutameka mo 1919, olya li ethimbo lyokutameka okugongela iilya. Mbela ndyoka olyo lya li ethimbo lyaKristus lyokutula po uupitilo wumwe wa longekidhwa okugandja iikulya yopambepo? Osho lela!

18. Jesus okwa li a hunganeke kutya ota ka langeka po shike, nepulo lini lya simanenena lya li lya holoka po sho omasiku gahugunina ga tameke?

18 Mehunganeko lye kombinga yehulilo, Jesus okwa li a hunganeke kutya okwa li ta ka tula po uupitilo mboka wa li tawu ka gandja ‘iikulya yopambepo pethimbo lyayo.’ (Mat. 24:45-47) Okwa li ta ka longitha uupitilo wuni? Ngaashi a li e shi ningi methelemumvo lyotango, Jesus okwa li ta ka palutha ishewe oyendji okupitila maantu aashona. Ihe sho owala omasiku gahugunina ga li ge li pokutameka, opwa li pu na epulo lya kwata miiti kutya, oolye taya ka kala aantu aashona? Oshitopolwa tashi landula ko otashi ka kundathana epulo ndyoka nagalwe kombinga yehunganeko lyaJesus.

 

^ okat. 3 Okatendo 3: Poshikando shilwe sho Jesus a li a kutitha pashikumithilonga aalumentu 4 000, inaamu yalulilwa aakiintu naanona, okwa li a gandja iikulya “kaalongwa ye, ye yi topolele aantu.” — Mat. 15:32-38.

^ okat. 7 Okatendo 7: Pethimbo lyonkalamwenyo yaPetrus, “uunzigona” mboka wa li tawu ka paluthwa owa li aantu ayehe mboka ye na etegameno lyokuya megulu.

^ okat. 8 Okatendo 8: Uushili mboka kutya mboka opo ya ningi ooitaali ‘oya kala taa longwa kaayapostoli’ otawu ulike kutya aayapostoli oya kala nokulonga aantu pandjigilile. Gamwe gomomalongo ngoka aayapostoli ya longo oga li ga nyolwa momambo ga nwethwa mo ngoka ge li ngashingeyi oshitopolwa shOmanyolo gopaKriste gOshigreka.

^ okat. 12 Okatendo 12: Kakele kaayapostoli, yamwe oya li ya pewa pashikumithalonga omagano gombepo, ihe osha fa shi li ngeyi kutya moonkalo odhindji omagano ngoka oga li haga taambekidhwa kuyalwe shu ukilila nenge montaneho yomuyapostoli gumwe. — Iil. 8:14-18; 10:44, 45.

^ okat. 13 Okatendo 13: Oohapu dhomuyapostoli Paulus ndhoka dhi li mIilonga 20:29, 30 otadhi ulike kutya egongalo olya li tali ka ponokelwa koongundu mbali. Ongundu yotango, oyAakriste yiifundja (“omau”) mboka ya li taya “ka gwayela mokati” kAakriste yashili. Ongundu ontiyali, oyayamwe mboka ya li taya ka za “mokati” kAakriste nokuninga aashunimonima, taya popi “iifundja.”

^ okat. 17 Okatendo 17: Tala oshitopolwa ‘Otandi kala pamwe nane omasiku agehe’ moshifo shika, epandja 11, okatendo 6.