Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

Omapulo ga za kaaleshi

Omapulo ga za kaaleshi

Nale miileshomwa yetu olundji omwa li hamu popiwa kutya omahokololo gamwe otaga thaneke oshinima shimwe shi ili nenge oshinima shoka tashi ka ningwa monakuyiwa. Ihe ngashingeyi ihashi ningwa we lela. Omolwashike mbela?

Oshungolangelo yo 15 Septemba 1950, oya li ya fatulula kutya omathimbo gamwe omuntu, oshinima nenge oshiningwanima otashi vulu okukala tashi thaneke omuntu nenge sha shilwe shoka tashi ka ningwa monakuyiwa. Nale, iileshomwa yetu oya tile kutya aalumentu naakiintu mboka aadhiginini ngaashi, Debora, Elihu, Jefta, Job, Rahab, Rebekka nayalwe oya li taya thaneke sha. Oya li taya thaneke aagwayekwa nenge “ongundu onene.” (Eh. 7:9, NW) Pashiholelwa, otwa tile kutya Jefta, Job naRebekka otaya thaneke aagwayekwa, omanga Debora naRahab taya thaneke “ongundu onene.” Ihe omimvo ndhino, ihatu ti we ngawo. Omolwashike mbela?

Omanyolo otaga ti kutya aantu yamwe mboka ya popiwa mOmbiimbeli otaya thaneke omuntu gwontumba nenge taya thaneke oshinima shoka tashi ka ningwa monakuyiwa. Pashiholelwa, mAagalati 4:21-31, omuyapostoli Paulus okwa popi “eyele” lyaakiintu yaali. Omukiintu gwotango ta popiwa meyele oHagar, omudhike gwaAbraham. Paulus okwa fatulula kutya Hagar ota thaneke oshigwana shaIsraeli, shoka sha li sha hanganithwa naJehova okupitila mOmpango yaMoses. Omutiyali oSara, omukiintu gwaAbraham ‘omuhokanwa.’ Ota thaneke omukiintu gwaKalunga, ano ehangano lyaKalunga megulu. Paulus okwa popi wo efaathano ndyoka li li pokati kaJesus nomuyambi omukuluntu Melkisedek, ngoka a li wo omukwaniilwa. (Heb. 6:20; 7:1-3) Paulus okwa yelekanitha natango omuhunganeki Jesaja naJesus nosho wo oyanamati yaJesaja nAakriste aagwayekwa. (Heb. 2:13, 14) Molwaashoka Jehova oye a nwetha mo Paulus a ninge omayelekanitho ngoka, otu na uushili kutya omahokololo ngoka oge na shili shoka taga thaneke.

OSHININGWANIMA

Onzigona yOpaasa ndjoka ya li hayi dhipagwa muIsraeli shonale oya li owala omuzizimba nenge tayi thaneke sha. —  Num. 9:2

SHOKA OSHININGWANIMA TASHI THANEKE

Paulus okwa ti kutya Kristus oye “onzigona yetu yOpaasa.” —  1 Kor. 5:7

Ihe nonando Ombiimbeli oyi ulike kutya omuntu ota thaneke sha, katu na okuthika pehulithodhiladhilo kutya kehe shimwe nenge kehe oshiningwanima  tashi ningwa monkalamwenyo yomuntu ngoka, otashi thaneke sha tashi ka ningwa monakuyiwa. Pashiholelwa, Paulus okwa yelitha kutya Melkisedek ota thaneke Jesus. Ihe Paulus ina popya kombinga yaMelkisedek sho a faalele Abraham oshikwiila nomaviinu, konima sho Abraham a sindi aakwaniilwa yane. Onkee ano, kapu na etompelo lyopamanyolo tali ulike kutya oshiningwanima shoka otashi thaneke sha tashi ka ningwa monakuyiwa. —  Gen. 14:1, 18.

Omathelemimvo konima yeso lyaKristus, aanyoli yamwe oya ningi epuko enene. Oya ti kutya konyala kehe oshiningwanima shi li mOmbiimbeli otashi thaneke sha. Embo The International Standard Bible Encyclopaedia olya popi kombinga yomalongo gaOrigen, Ambrose naJerome tali ti: “Oya kongo oshinima nenge oshiningwanima kehe shi li mOmbiimbeli ya tale kutya otashi thaneke shike. Noya mono kutya kehe okanima oka li taka thaneke sha, kutya nduno okashona shi thike peni. Nokuli niinima yimwe mbyoka iipu yo inayi kitakana, oya li taya dhiladhila kutya oyi na okukala yi na oshili yontumba ya holekwa, . . .  ngaashi omwaalu gwoohi ndhoka dha kwatelwe kaalongwa ongulohi ndjoka Omuhupithi gwawo e yi ihololele. Oyendji oya kambadhala okufatulula shoka omwaalu gwoohi 153 tagu ti.”

Omunyoli gumwe gwedhina Augustine gwokoHippo, okwa fatulula kutya ehokololo ndyoka lya popiwa mOmbiimbeli, kombinga yaJesus ta kutitha aalumentu 5 000 niikwiila itano yiilya nenge yiishokelya noohi mbali, oli na shoka tali thaneke. Okwa ti kutya iikwiila itano yiishokelya otayi thaneke omambo gatano gopetameko lyOmbiimbeli. Molwaashoka omuma yosiima oya li ya simana yi vule iishokelya, shoka otashi ti kutya “Etestamendi epe” olya simana li vule “Etestamendi ekulu.” Okwa fatulula wo natango kutya oohi mbali otadhi thaneke omukwaniilwa nomuyambi gwontumba. Omulongwantu gumwe okwa yelitha kutya sho Jakob a landa ko uuthemba waEsau wuusheeli noshiyaha shoshigali oshitiligane, otashi thaneke Jesus ta landele aantu yokombanda yevi uuthemba wokuya megulu nombinzi ye.

Ngele omafatululo ngoka owu wete omadhigu unene okuuviwa ko, otashi ulike kutya uupyakadhi owe wu mona mo. Aantu itaya vulu okutseya kutya iiningwanima yini mOmbiimbeli tayi thaneke sha tashi ka ningwa monakuyiwa noyini itaayi thaneke sha. Oshike mbela tatu vulu okuninga po? Uuna Omanyolo taga popi kutya omuntu, oshinima nenge oshiningwanima shontumba otashi thaneke sha tashi ka ningwa monakuyiwa, ohatu taamba ko efatululo ndyoka. Ihe katu na okupopya kutya ehokololo lyontumba lya popiwa mOmbiimbeli otali thaneke sha ngele kapu na etompelo lyopamanyolo tu shi ninge.

Ongiini tatu vulu okumona mo uuwanawa muuyelele nomomahokololo ngoka hatu lesha mOmbiimbeli? Omuyapostoli Paulus okwa nyola a ti: ‘Oshoka ashihe shoka sha nyolwa mOmanyolo, osha nyolwa, shi tu longe, opo tu kale tu na etegameno tali zi mokwiidhidhimika notu mone omukumo, ngele tatu lesha oohapu dhaKalunga.’ (Rom. 15:4) Movelise ndjoka Paulus okwa li ta nyolele Aakriste aagwayekwa yomethelemumvo lyotango e ya lombwele nkene taya vulu okumona uuwanawa momahokololo gOmbiimbeli. Ihe okuza pethimbo ndyoka Aakriste ayehe mwa kwatelwa ‘oonzi dhilwe,’ oya mona mo uuwanawa mwaashoka tatu ilongo mOmanyolo. —  Joh. 10:16; 2 Tim. 3:1.

Onkene omahokololo ogendji ngoka ge li mOmbiimbeli, itaga thaneke aagwayekwa nenge ‘oonzi dhilwe’ nenge Aakriste mboka ya li ko nale. Pehala lyaashono, omahokololo ogendji gOmbiimbeli oga kwathela aapiya yaKalunga ayehe, monakuziwa nokunena. Pashiholelwa, ehokololo lyaJob itali thaneke owala okuhepekwa kwaagwayekwa pethimbo lyIita yoTango yUuyuni. Aalumentu naakiintu oyendji moshigwana shaKalunga, kutya nduno aagwayekwa nenge ‘oonzi dhilwe,’ oya ladhipikwa kehokololo lyaJob, oshoka nayo oya mona iihuna ngaashi ye. Oya ‘tseya nkene Omuwa e mu kwatha pehulilo. Oshoka Omuwa oye omunesilohenda nomunalukeno.’ —  Jak. 5:11.

Nena momagongalo getu omu na aakiintu aakokele mboka ya kala aadhiginini ngaashi Debora. Omu na wo aakuluntugongalo aagundjuka ye na oondunge ngaashi Elihu. Ohatu adha mo wo aakokolindjila aalaadhi noye na omukumo ngaashi Jefta nosho wo aalumentu naakiintu aaidhidhimiki ngaashi Job. Otwa pandula sho Jehova a sa oshimpwiyu e tu pe “ashihe shoka sha nyolwa mOmanyolo” ngoka tu na nena, “opo tu kale tu na etegameno tali zi mokwiidhidhimika notu mone omukumo, ngele tatu lesha oohapu dhaKalunga.”

Omolwomatompelo ngoka, ihatu kambadhala okumona shoka ehokololo kehe mOmbiimbeli tali ti nenge shoka tali thaneke. Pehala lyaashono, iileshomwa yetu ohayi kambadhala oku tu longa unene kutya oshike tatu ilongo mo momahokololo gOmbiimbeli.