Natu holeleni eitaalo lyawo

“Ondi itaala”

MARTA okwa li ha kala a fa e wete momadhiladhilo ombila yomumwayina ndjoka ya li ya hokwa memanya noye edhilwa nemanya. Okwa li a sa oluhodhi noonkondo noka li ta vulu nando okwiitaala kutya omumwayina omuholike Lasarus okwa sa. Okwa kala a nika oluhodhi olunene, uule womasiku gane sho a kala ta tala aalilasa naamboka ye ya oku mu pendula naasho a li ta pulakene komahekeleko gawo.

Konima yaashono, Jesus ngoka a li kuume kaLasarus kopothingo okwa li e ya kuMarta. Marta okwa li a nika oluhodhi noonkondo sho a mono Jesus, molwaashoka oye owala a li ta vulu okuhupitha omumwayinamati. Ihe nondando oongaka, Marta okwa li a mono ehekeleko okukala pamwe naJesus kondje yokalando Betania hoka ka li ka tungilwa koshikulundundu. Okwa li a tsuwa omukumo kolukeno ndoka Jesus a li e mu ulukile uule wokathimbo hoka a li pamwe naye. Okwa li e mu pula omapulo ngoka ga li ge mu kwathele a dhiladhile shi na ko nasha netegameno lyeyumuko. Oonkundathana ndhoka odha li dhi inyengitha Marta a popye dhimwe dhomoohapu dha simanenena mokukalamwenyo kwe a ti: “Ondi itaala kutya ongoye Kristus, Omuna gwaKalunga, ngoka e na okuya muuyuni.”—Johannes 11:27.

Marta okwa li omukiintu e na eitaalo endhindhilikwedhi. Nonando Ombiimbeli inayi popya oshindji kombinga ye, mwaashoka tayi tu lombwele otatu vulu okwiilonga mo iiyilongomwa ya simana noonkondo mbyoka tayi vulu oku tu kwathela tu nkondopaleke eitaalo lyetu. Opo tu vule okwiilonga sha muyo, natu ka kundathaneni manga kombinga yehokololo lyotango lyOmbiimbeli li na ko nasha naMarta.

“Ou na iimpwiyu oyindji nowa piyagana”

Oomwedhi dhontumba dha piti, Lasarus okwa li e na omwenyo noku na uukolele, uukwanegumbo we owa li wa talelwa po komuyenda a simanenena, Jesus Kristus. Lasarus, Marta naMaria oya li aamwayinathana ya kala megumbo limwe alike muBetania. Aakonakoni yamwe yomauyelele oya ti kutya Marta otashi vulika oye a li omukuluntu paamwayina molwaashoka okwa li oye ha yakula aayenda noye a li a tumbulwa tango kuyakwawo. (Johannes 11:5) Kapu na ngoka e shi ngele opwa li ngaa gumwe gwomuyo yatatu a hokana nenge a hokanwa. Ihe nonando ongaaka, oya li ya ningi ookuume kaJesus kopothingo. Jesus pethimbo lyuukalele we muJudea moka a li a patanekwa lwiikando nokwa li e tondike, okwa li  ha kala maandjawo. Kapu na omalimbililo kutya okwa li e na olupandu olunene omolwokuyakulwa nombili maandjawo.

Marta oye unene a li ha yakula aayenda noku ya kwathela ya kale yu uvite uugumbo ngele ye li maandjawo. Okwa li ha longo nuudhiginini, nolundji okwa li ha kala aluhe i ipyakidhila noonkondo naashoka osho naanaa a li a ningi pompinto ndjoka Jesus a li e ya oku ya taalela po. Okwa li a hala okulongekidhila nziya omuyenda gwe a simana naayendi pamwe naye iikulya yi ikalekelwa. Pethimbo ndyoka eyakulo lyaayenda olya li lya talika ko li li oshinima sha simanenena. Uuna omuyenda e ya oku mu talela po, omwa li mu na okuulika kutya omwe mu taamba ko moku mu thipa komilungu, okuhula ko oongaku dhe e tamu mu yogo koompadhi opo nduno tamu gwayeke omutse gwe omugwayo gwa nika nawa. (Lukas 7:44-47) Okwa li wo ha longekidhilwa ondunda yokulala nosho wo iikulya.

Marta naMaria oya li ye na oshindji okulonga opo ya yakule omuyenda gwawo a simana. Maria ngoka a li e na omutima omupu nokwa li ha dhiladhila muule e vule Marta, osha yela kutya okwa li ha kwathele omumwayina petameko. Ihe konima yethimbo sho Jesus e ya maandjawo, Maria okwa li e etha okukwathela omumwayina Marta. Jesus okwa li a mono kutya ndjoka oyo ya li ompito ombwanawa yokulonga yamwe nokwa li a longitha ompito ndjoka. Jesus ka li ngaashi aawiliki yomalongelokalunga yopethimbo lye molwaashoka okwa li a simaneka aakiintu nokwa li e na ehalo oku ya longa kombinga yUukwaniilwa waKalunga mboka wa li enenedhiladhilo lyuukalele we. Maria ngoka a li a nyanyukilwa ompito ndjoka, okwa li a kuutumba poompadhi dhaJesus nokupulakena kukehe shoka ta popi.

Dhiladhila owala Marta nkene a li u uvitile omumwayina Maria. Molwaashoka okwa li e na iilonga oyindji yokutelekela aayenda ye iikulya, okwa li a sa oshimpwiyu nokwa piyagana. Sho a li te endaenda megumbo ta sikauka oye awike omanga omumwayina a kuutumba owala itee mu kwathele, mbela okwa li tu ulike koshipala kutya okwa yemata, ta pile meni nokukema? Ngele osho a li a ningi, itashi kumitha molwaashoka ka li ta vulu okulonga iilonga ayihe mbyoka oye awike.

Lwahugunina, Marta ka li we ta vulu okwiidhidhimika. Manga Jesus inaa mana okupopya, Marta okwa yi mo ta ti: “Omuwa, ku na ko nasha nangame, omumwameme sho e etha ndje, ndi yakule awike? Mu lombwela, e ye, a kwathe ndje.” (Lukas 10:40) Marta okwa li ta popi a mana mo shili. Onkee ano, okwa li a pula Jesus a pukulule Maria noku mu lombwele e ye e mu kwathele.

Kapu na omalimbililo kutya eyamukulo lyaJesus olya li lya kumitha Marta ngaashi owala lya li lya kumitha aaleshi yOmbiimbeli oyendji yopethimbo ndyoka. Okwa popi nombili a ti: “Marta, Marta, ou na iimpwiyu oyindji nowa piyagana, ihe oshinima shimwe shi na oshilonga, osho shika: Maria okwi ihogololele ombinga ombwanawa itee yi kuthwa nando okulye.” (Lukas 10:41, 42) Jesus okwa li a hala okutya shike? Mbela okwa li a hala okutya Marta okwa li ta dhiladhila unene kombinga yiinima yopanyama? Mbela okwa li a dhina iilonga yaMarta yuudhiginini yokulongekidha omwiha gwa telekekeka?

Hasho nandonando! Jesus okwa li a mono thiluthilu kutya einyengotompelo lyaMarta olya li lyu uka nolyopahole. Niishewe, ka li e wete sha puka okuyakula aayenda noku ya longekidhila iikulya oyindji, molwaashoka pompito yimwe okwa li a ya nehalo ewanawa ‘koshituthi oshinene’ shoka a li a longekidhilwa kuMateus. (Lukas 5:29) Onkee ano, okulongekidha iikulya hako kwa li kwa puka, ihe ooshoka Marta a li a pititha komeho. Marta okwa li ta gandja unene eitulomo kokulongekidha iikulya ya telekekeka pehala lyokugandja eitulomo kiinima mbyoka ya simanenena. Mbela iinima mbyoka oyini?

Pompito ndjoka, Jesus, Omwana awike gwaJehova Kalunga, okwa li ta longo aantu oshili megumbo lyooMarta. Shoka a li ta longo aantu osha li sha simanenena shi vulithe kehe shimwe, mwa kwatelwa iikulya ya telekekeka nosho wo omalongekidho agehe ngoka Marta a li a ningi. Kapu na omalimbililo kutya Jesus okwa li a yemata sho Marta te etha ompito yi ikalekelwa yi pite po ndjoka ya li tayi ke mu kwathela a koleke eitaalo lye, ihe okwa li e mu etha a ninge ehogololo ye mwene. Ihe nonando Marta okwa li e na uuthemba wokuhogolola kutya oshike a hala okupititha komeho, ka li nando e na uuthemba wokulombwela Jesus a kondjithe Maria naye a pitililwe po.

Onkee ano, okwa li a pukulula Marta nombili, mokwiithana edhina lye lwiikando opo e mu kwathele a gundjile nokwa li wo e mu lombwele kutya ina pumbwa a kale e na ‘iimpwiyu oyindji nokwa piyagana.’ Marta okwa li owala e na okulongekidha iikulya iishona yo oyanathangwa, unene tuu sho pompito mpoka pwa li tapu gandjwa iikulya yopambepo. Onkee ano, ka li ta vulu okukutha Maria “ombinga ombwanawa” ndjoka a li a hogolola, sha hala okutya, oku mu imba a longwe kuJesus.

 Ehokololo ndyoka li na ko nasha nuukwanegumbo wooMarta otali longo aalanduli yaKristus yokunena iiyilongomwa ya simanenena. Inatu etha nando osha shi tu imbe okugwanitha po ‘ompumbwe yetu yopambepo.’ (Mateus 5:3, NW) Nonando otwa hala okuholela iikala yaMarta yokugandja nokulonga nuudhiginini, inatu hala nando okukala ‘tu na iimpyiyu oyindji notwa piyaganekwa’ kiinima mbyoka inaayi simana yokuyakula aayenda mbyoka tayi vulu oku tu ningitha tu pitililwe po kiinima mbyoka ya simanenena. Ohatu endathana nooitaali ooyakwetu, opo tu kumagidhathane nokupaathana omagano gopambepo, ihe haku ya pa nenge ye tu pe iikulya ya dhenga mbanda. (Aaroma 1:11, 12) Uuna tu na okatuthi kontumba, ohatu vulu okunyanyukilwa eendathano nokuli nonando opwa longekidhwa owala iikulya yanathangwa.

Omumwayinamati gwawo omuholike okwa li a sa, ihe okwa yumuka

Mbela Marta okwa li ngaa a taamba ko epukululo lyaJesus lyombili nokwi ilonga sha mulyo? Eeno, molwaashoka sho omuyapostoli Johannes a li ta hokolola kombinga yomumwayinamati gwaMarta okwa li a tameke noohapu ndhika tadhi ti: “Jesus okwa li e hole Marta, Maria naLasarus.” (Johannes 11:5) Sho Johannes a popi oohapu ndhoka, opwa li pwa piti oomwedhi dhontumba okuza sho Jesus a li a ka talele po uukwanegumbo mboka muBetania. Onkee ano, osha yela kutya Marta ka li a geye nenge a kwatele Jesus onkone molwaashoka e mu pe omayele gopahole, pehala lyaashoka okwa li e ga taamba ko nomutima aguhe. Moshinima shika Marta okwe tu tulile po oshiholelwa sha dhenga mbanda, molwaashoka kapu na nando ogumwe gwomutse ihaa kala a pumbwa okupukululwa omathimbo gamwe.

Sho omumwayina a li te ehama, Marta okwa li i ipyakidhila noku mu sila oshipwiyu. Okwa li ha ningi kehe shoka ta vulu opo e mu hekeleke noku mu kwathela a tye po hwepo. Ihe nonando ongaaka, onkalo yaLasarus oye ende owala tayi nayipala. Ethimbo alihe aamwayina oya li ya kala puye noku mu sila oshimpwiyu. Katu shi shi kutya olungapi Marta a li a tala moshipala shomumwayinamati sha ziyalala, nokudhiladhila kombinga yoomvula odhindji ndhoka ya kala pamwe nosho wo yiinima yinyanyudha noyinikitha oluhodhi mbyoka ya li ya piti muyo.

Sho Marta naMaria ya li ye wete kutya onkalo yaLasarus oyu uka kuuwinayi, oya li ya tumu omuntu a ka tseyithile Jesus. Pethimbo mpoka Jesus okwa li tu uvithile moshitopolwa shontumba mpoka pwa li hapu endwa omasiku gaali okuza muBetania. OoMarta oya li ya tumu etumwalaka lyanathangwa, ndyoka  tali ti: “Omuwa, kuume koye omuholike ota alukwa.” (Johannes 11:1, 3) Oya li ye shi kutya Jesus oku hole omumwayina noya li ye na eitaalo kutya ota vulu okuninga ngaashi ta vulu opo a kwathele kuume ke a tye po hwepo. Ihe mbela oya kala taya dhiladhila kutya Jesus ota ka thika mbala omanga Lasarus inaa sa? Ngele osho ya li taya dhiladhila ngawo, shoka ya li ya tegelela hasho sha ka ningwa molwaashoka Lasarus okwa adhika a sa nale.

Marta naMaria oya li ya lili omumwayina pamwe naantu mboka ya li ye ya oku ya pendula ya za muBetania nokiitopolwa yomomudhingoloko gwasho noya li yi ipyakidhila nokuninga omalongekidho gefumviko. Ihe Jesus pethimbo ndyoka ka li natango e ya yamukula sha. Osha yela kutya Marta okwa li a limbililwa noonkondo sho a mono ethimbo tali piti po. Lwanima, konima yomasiku gane okuza sho Lasarus a si, Marta okwa li u uvu kutya Jesus oku li pokuthika moshilando shawo. Marta okwa li omukiintu ha katuka oonkatu nziya nomolwaashoka okwa li a yi a katsakaneke Jesus meendelelo noinaa tseyithila Maria nokuli nonando okwa li a nika oluhodhi.—Johannes 11:20.

Marta sho a mono Omuwa gwe omuholike, okwa li e mu lombwele shoka sha kala tashi ya hepeke pamadhiladhilo yo naMaria uule womasiku gontumba a ti: “Omuwa, ando owa li po, ando omumwameme ina sa.” Ihe nonando ongaaka, Marta okwa li e na einekelo neitaalo lya kola. Okwa tsikile ko a ti: “Ihe ondi shi shi kutya natango Kalunga ote ke ku pa ashihe shoka to mu indile.” Nziya Jesus okwa li a lombwele Marta oohapu ndhoka dha li tadhi ke mu kwathela a kale netegameno lya kola a ti: “Omumwanyoko ota ka yumuka.”—Johannes 11:21-23.

Molwaashoka Marta okwa li ta dhiladhila kutya Jesus okwa li ta popi kombinga yeyumuko lyomonakuyiwa, okwa yamukula a ti: “Ondi shi shi kutya ota ka yumuka mesiku lyahugunina.” (Johannes 11:24) Eitaalo lye mwaashoka a li a longwa olya li endhindhilikwedhi molwaashoka aalongi yamwe yelongelokalunga lyOshijuda mboka ya li hayi ithanwa Aasadukayi, kaya li yi itaala kutya otaku ka kala eyumuko nokuli nonando elongo ndyoka lya yela olya li mOmanyolo ga nwethwa mo. (Daniel 12:13; Markus 12:18) Ihe Marta okwa li e shi shi kutya Jesus okwa longa aantu kombinga yetegameno lyeyumuko nokwa li nokuli a yumudha aantu yontumba, nonando ka li a yumudha omuntu ngoka a li a sa uule womasiku ogendji ngaashi Lasarus. Onkee ano, ka li e shi shoka Jesus a li ta ka ninga po.

Lwanima, Jesus okwa li a popi oohapu kaadhi shi okudhimbiwa a ti: “Ongame eyumuko nomwenyo.” Jehova Kalunga okwa pa Omwana oonkondopangelo dhokuyumudha aantu muuyuni auhe monakuyiwa. Jesus okwa li a pula Marta a ti: “Owe shi itaala?” Opo nduno okwa li a gandja eyamukulo ndyoka a tumbula petameko lyoshitopolwa shika. Marta okwa li i itaala kutya Jesus Kristus nenge Mesiasa oye Omwana gwaJehova Kalunga nonokutya aapolofeti oya li ya hunganeke kutya ote ke ya muuyuni.—Johannes 5:28, 29; 11:25-27.

Mbela Jehova Kalunga nOmwana, Jesus Kristus, oya lenga ngaa aantu mboka ye na eitaalo lya tya ngawo? Iiningwanima mbyoka ya li ya ningwa montaneho yaMarta otayi gandja eyamukulo lya yela nawa kepulo ndyoka. Marta okwa li e endelele a ka tale omumwayina Maria. Konima yethimbo sho Jesus a li ta popi naMaria nosho wo naalilasa oyendji mboka ya li naye, Marta okwa li a ndhindhilike kutya Jesus okwa li a yematekwa noonkondo keso lyaLasarus. Okwa li a mono nkene Jesus ta lili shoka tashi ulike kutya eso lyakuume ke olye mu nikitha oluhodhi noonkondo. Opo nduno okwa li u uvu nkene Jesus ta lombwele aantu ya kuthe po emanya ndyoka lya li pombila yamumwayina.—Johannes 11:28-39.

Oshi shi okuuviwa ko sho Marta a ti kutya olutu lwamumwayina olwo ola nale, molwaashoka opwa pita omasiku gane okuza sho Lasarus a si. Jesus okwa li a dhimbulukitha Marta a ti: “Inandi ku lombwela kutya ngele owi itaala, oto ka mona eadhimo lyaKalunga?” Marta okwa li e na eitaalo nokwa li a mono eadhimo lyaJehova Kalunga. Pethimbo opo tuu mpoka nopehala mpoka, Jehova okwa li a pe Omwana oonkondo dhokuyumudha Lasarus. Dhiladhila owala kiiningwanima mbyoka Marta inaa vula okudhimbwa nandonando monkalamwenyo ye ayihe: Okwa li u uvu Jesus ta lombwele nakusa ta ti: “Lasarus, za mo!” opo nduno okwa li u uvu omayinyengo mombila sho Lasarus a li ta penduka nota kambadhala okweenda u uka kosheelo shombila nonando olutu lwe olwa li lwa mangelwa natango momalapi nokwa li u uvu sho Jesus ta lombwele aantu kutya “mu mangululeni, ne mu mu ethe, a ye,” naashika osha li sha nyanyudha Marta naMaria noya li ya papatele omumwayina. (Johannes 11:40-44) Marta ka li tuu u uvite omutima gwe gwa pepelelwa!

Ehokololo ndika otali ulike kutya eyumuko lyaasi kali shi owala ondjodhi; ihe oli li elongo tali hekeleke lyOmbiimbeli nolya kolekwa kuushili wiiningwanima yopandjokonona. Jehova nOmwana ohaya  gandja ondjambi kwaamboka ye na eitaalo, ngaashi naanaa ya li ya ningi moshiningwanima shi na ko nasha naMarta, Maria naLasarus. Ngele owa kala wu na eitaalo lya kola ngaashi Marta nangoye oto ka pewa ondjambi. *

‘Marta okwa li ta yakula’

Ombiimbeli oya ka popya kombinga yaMarta pompito yimwe ishewe. Marta okwa li a popiwa moshiningwanima shontumba shoka sha li sha ningwa petameko lyoshiwike shahugunina shonkalamwenyo yaJesus kombanda yevi. Pethimbo mpoka Jesus okwa li e shi kutya oku li poku ka hepekwa nokwa li a tokoka okukala ha zi natango muBetania megumbo lyooMarta. Jesus okwa li he ende po ookilometa ndatu okuza muBetania u uka kuJerusalem. Ihe manga inaaya ya kuJerusalem, Jesus naLasarus oya li ya ka lya omwiha kegumbo lyaSimon omunashilundu, nopompito mpoka opo ihe Marta a tumbulwa oshikando shahugunina mOmbiimbeli kwa tiwa: ‘Marta okwa li ta yakula.’—Johannes 12:2.

Marta ka li tuu omukiintu ngoka ha longo nuudhiginini! Pompito mpoka Marta a tumbulwa oshikando shotango mOmbiimbeli naampoka a tumbulwa oshikando shahugunina okwa popiwa ta longo, a li ta ningi ngaashi ta vulu opo a ngwanithe po oompumbwe dhaamboka ya li pamwe naye. Ngaashi Marta, momagongalo gaalanduli yaKristus kunena omu na aakiintu haya longo nuudhiginini, ye na ombepo yokuyakula nohayu ulike aluhe eitaalo lyawo mokukala ye na ombepo yokwiiyamba. Marta otashi vulika a li e na owala onkalamwenyo ya tya ngaaka, nongele osho, okwa li a katuka pandunge molwaashoka okwa li natango ta ka tsakaneka omaupyakadhi gontumba.

Konima yomasiku omashona, Marta okwa li e na oku ki idhidhimikila eso enyanyalithi lyOmumwa gwe omuholike, Jesus. Kakele kaashono, Omuwa gwe okwa li ta ka dhipangwa kaalumentu aaniihelele mboka ya li ya hala okudhipaga Lasarus, molwaashoka eyumuko lye olya li lyi inyengitha aantu oyendji ya kale ye na eitaalo. (Johannes 12:9-11) Nokaapu na omalimbililo, eso olya ka topola natango Marta naamwayina mboka ya li ye holathane. Nonando katu shi kutya shoka osha ka ningwa uunake nongiini, otatu vulu okukala nuushili kutya eitaalo lyaMarta lya kola olya li lye mu kwathele i idhidhimike sigo ehulilo. Onkee ano, Aakriste yokunena nayo oya pumbwa okukala ye na eitaalo lya fa lyaMarta.

[Enyolo lyopevi]

[Ethano pepandja 28]

Marta okwa li a taamba ko omayele gaJesus ngoka ga li tage ke mu kwathela a gandje eitulomo kiinima mbyoka tayi koleke eitaalo lye nokuli nonando okwa li a nika oluhodhi

[Ethano pepandja 30]

Nonando Marta okwa li ‘e na iimpwiyu oyindji nokwa piyagana,’ okwa li a taamba ko neifupipiko omayele gaJesus

[Ethano pepandja 32]

Molwaashoka Marta okwa li i itaala muJesus, okwa li a pewa ondjambi sho a li a mono omumwayinamati Lasarus a yumudhwa