Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

ONTOPOLWA 10

Ondjokana omagano ga za kuKalunga

Ondjokana omagano ga za kuKalunga

“Ongodhi ya yogohwa oondali ndatu, ihayi tokoka mbala.” — OMUUVITHI 4:12.

1, 2. (a) Mboka opo taya yi mondjokana ohaya kala ye na etegameno lini? (b) Omapulo geni tatu ka kundathana montopolwa ndjika?

KALA andola wa fa wu wete aafuko mesiku lyohango yawo. Oyu uvite nawa noya tegamena onakuyiwa ombwanawa noyi na ompolo. Oye na einekelo kutya ondjokana yawo otayi ka pondola notaya ka kala mo ye na ombili.

2 Ihe oondjokana odhindji ndhoka hadhi ende nawa petameko, ohadhi ka hulila mokwena kwa thita. Opo aaihokani ya kale mondjokana yawo ethimbo ele noyu uvitathane, oya pumbwa okulandula ewiliko lyaKalunga. Natu kundathaneni omayamukulo gopaMbiimbeli gomapulo taga landula: Omauwanawa gamwe geni haga monika kwaamboka ye li mondjokana? Ngele owa hala okuya mondjokana, ongiini to vulu okuhogolola kuume koye? Ongiini to vulu okukala omusamane nenge omukulukadhi te shi enditha nawa? Oshike tashi vulu okukwathela ondjokana yi pondole? — Lesha Omayeletumbulo 3:5, 6.

MBELA NANDI YE MONDJOKANA?

3. Mbela omuntu oku na okuya mondjokana, opo a kale a nyanyukwa? Shi yelitha.

3 Aantu yamwe oyi itaala kutya oto vulu owala okukala wa nyanyukwa ngele wa hokana nenge wa hokanwa. Mbela shino oshoshili? Hasho. Jesus okwa ti kutya okwiikalela oku li omagano. (Mateus 19:11, 12) Omuyapostoli Paulus okwa ti wo kutya okukala inoo ya mondjokana oku na uuwanawa. (1 Aakorinto 7:32-38) Onkee ano, ongoye mwene wu na okuhogolola ngele oto yi mondjokana nenge hasho. Kapu na ngoka e na oku ku thindila mo, kutya nduno ookuume koye, aantu yaandjeni nenge wu ye mo omolweputuko lyeni.

4. Omauwanawa gamwe geni haga zi mondjokana ndjoka tayi ende nawa?

4 Ombiimbeli otayi ti kutya ondjokana nayo omagano ga za kuKalunga noyi na omauwanawa gontumba. Jehova okwa popi shi na ko nasha momulumentu gwotango, Adam, a ti: “Inashi opala, omuntu i ikalele oye awike. Otandi mu shitile omukwathi e mu opalela.” (Genesis 2:18) Jehova okwa shitile Adam omukadhi, Eva. Okwe ya hokanitha noya ningi uukwanegumbo wotango. Ngele aaihokani oye na aanona, oya pumbwa okukala ye na ekwatathano tali ende nawa, opo ya vule okuputudha oyana nawa. Mbela aantu oye na owala okuya mondjokana nelalakano lyokukala ye na oluvalo? Aawe. — Episalomi 127:3; Aaefeso 6:1-4.

5, 6. Ongiini ondjokana tayi vulu okukala ya fa “ongodhi ya yogohwa oondali ndatu”?

5 Omukwaniilwa Salomo okwa ti: “Yaali ye vule gumwe, oshoka oye na ondjambi ombwanawa yomaipyakidhilo giilonga yawo. Oshoka gumwe ngele ta punduka, mukwawo ota vulu oku mu toola po, ihe yayee ngoka ta punduka po pwaa na mukwawo e mu toole po. . . . Ongodhi ya yogohwa oondali ndatu, ihayi tokoka mbala.” — Omuuvithi 4:9-12.

6 Ondjokana ohayi ende nawa ngele omusamane nomukulukadhi oye li ookuume kopothingo mboka haya kwathelathana, haya hekelekathana nohayi igamene. Ohole ohayi koleke ekwatathano lyaaihokani. Ihe ondjokana ohayi kala ya kolelela ngele omusamane nomukulukadhi ohaya longele Jehova. Ondjokana yawo ohayi kala ya fa “ongodhi ya yogohwa oondali ndatu,” ndjoka hayi kala ya kola. Ongodhi ndjoka ohayi kala ya kola, oku yi yelekanitha naandjoka ya yogohwa noondali mbali. Uuna Jehova e li omutitatu mondjokana, nena ohayi kala ya kola.

7, 8. Paulus okwa gandja omayele geni kombinga yondjokana?

7 Ngele aantu ya yi mondjokana, oya manguluka okwiigwanithila po omahalo gawo gopamilalo. (Omayeletumbulo 5:18) Ihe omuntu ngoka ta yi mo owala nelalakano lyokuya momilalo, otashi vulika shi posipaleke ehogololo lyakuume ke kopandjokana. Onkee ano, Ombiimbeli otayi ti kutya omuntu oku na owala okuhokana ngele “a koko,” sha hala okutya, sho a pita pethimbo ndyoka omahalo gopamilalo haga kala ge na oonkondo. (1 Aakorinto 7:36, OB-1954) Onawa wu tegelele sigo wa zi mepipi ndyoka omahalo gokuya momilalo itaage ku pangele we. Shono otashi ke ku kwathela wu dhiladhile nawa, nowu ninge ehogololo li li pandunge. — 1 Aakorinto 7:9; Jakob 1:15.

8 Ngele oto dhiladhila okuya mondjokana, oshi li nawa wu kale wu na etaloko li li pandjele. Kala wu shi kutya ondjokana kehe oyi na omaudhigu. Paulus okwa ti kutya mboka taya hokana otayi iyetele ‘uudhigu mokukalamwenyo’ kwawo. (1 Aakorinto 7:28) Aaihokani mboka taye shi enditha nawa, nayo ohayi iyadha nokuli momaupyakadhi omathimbo gamwe. Onkee ano, ngele owa tokola okuya mondjokana, tala nawa sho to hogolola kuume koye.

OLYE TANDI YI NAYE MONDJOKANA?

9, 10. Oshike tashi ka ningwa po ngele otwa yi mondjokana nomuntu ngoka ihaa longele Jehova?

9 Opu na ekotampango lya simana ndyoka wu na okukaleka momadhiladhilo sho to hogolola kuume kopandjokana. Ombiimbeli otayi ti: “Inamu pitika, mu humbate ondjoko yaa shi yeni pamwe naakaaneitaalo.” (2 Aakorinto 6:14, OB-1954) Ethaneko ndika oli ikolelela kwaashoka hashi ningwa kaalongi yomapya. Ito vulu okukutila kondjoko yimwe iinamwenyo iyali mbyoka yi vulathane moonkondo nosho wo momuthika. Ngele owe shi ningi, nena ayihe otayi ka longa nuudhigu. Sha faathana, ngele omuntu ngoka ha longele Jehova okwa yi mondjokana naangoka ihe mu longele, otashi vulika shi etithe omaupyakadhi ogendji. Onkene, Ombiimbeli oye tu pa omayele gopandunge tu hokane “owala mOmuwa.” — 1 Aakorinto 7:39, yelekanitha NW.

10 Omathimbo gamwe Aakriste mboka ye wete kutya okwiikalela okwa nyenga enongo, ohaya dhiladhila kutya oshi li hwepo ya ye mondjokana nomuntu ngoka ihaa longele Jehova. Ihe ngele otatu ipwililikile omayele gOmbiimbeli, olundji ohashi tu etele owala eyeme noluhodhi. Oshinima shoka sha simanenena monkalamwenyo yetu, okulongela Jehova. Oto ka kala wu uvite ngiini ngele ito vulu oku mu longela pamwe nakuume koye kopandjokana? Oyendji mboka haya longele Jehova, oya tokola kaaya ye mondjokana, pehala lyokuya mo nomuntu ngoka kee hole Jehova noihe mu longele. — Lesha Episalomi 32:8.

11. Ongiini to vulu okuhogolola kuume kopandjokana ta opalele?

11 Ngele oto kongo kuume kopandjokana, hogolola omuntu ngoka wu hole lela notamu ka longela kumwe naye. Itashi ti kutya kehe gumwe ngoka ha longele Jehova ota ka ninga omusamane nenge omukulukadhi omwaanawa kungoye. Onkee ano, tegelela sigo to mono omuntu ngoka mu na elalakano limwe naye nokwa pititha komeho okulongela Kalunga. Manga inoo shi ninga, konga ethimbo wu leshe nokutedhatedha kombinga yomayele gondjokana ngoka ge li miileshomwa mbyoka ya nyanyangidhwa komupiya omudhiginini. — Lesha Episalomi 119:105.

12. Oshike tatu ilongo moshiholelwa shopaMbiimbeli kombinga yankene Abraham a li a kongele omwanamati omukulukadhi?

12 Momaputuko gamwe, aavali oyo haya kongele oyana ookuume kopandjokana. Aavali ohaya kala yu uvite kutya oye shi omuntu ngoka ta opalele oyana. Aantu pethimbo lyOmbiimbeli oya li ya lenga omukalo ngoka. Ngele aavali oya hogolola oku gu landula, Ombiimbeli otayi ke ya kwathela ya mone kutya omaukwatya geni ye na okutala. Pashiholelwa, sho Abraham a kongele omwanamati, Isak, omukulukadhi ina hogolola ta tala kiimaliwa nenge kondondo ye. Okwa hogolola omuntu ngoka e hole Jehova. — Genesis 24:3, 67; tala eyelitho eti-25.

NKENE TANDI VULU OKWIILONGEKIDHILA ONDJOKANA

13-15. (a) Ongiini omulumentu ta vulu okwiilongekidha a ka kale omusamane te shi enditha nawa? (b) Ongiini omukiintu ta vulu okwiilongekidha a ka kale omukulukadhi te shi enditha nawa?

13 Ngele oto dhiladhila okuya mondjokana, shilipaleka kutya owe yi ilongekidhila. Otashi vulika wu dhiladhile kutya owi ilongekidha, ihe natu tale kiinima mbyoka ya kwatelwa mokwiilongekidhila ondjokana. Iinima mbyoka otashi vulika inoo yi dhiladhila nale.

Itulila po ethimbo wu leshe nokutedhatedha komayele ngoka ge li mOmbiimbeli kombinga yondjokana

14 Ombiimbeli otayi popi kutya aasamane naakulukadhi oye na iinakugwanithwa ya yoolokathana megumbo. Onkee ano, uukashikekookantu woye nawo otawu dhana onkandangala mokwiilongekidhila ondjokana. Ngele omulumentu okwa hala okuhokana, tango oku na okwiipula ngele okwiilongekidhila ngaa okukala omutse gwegumbo. Jehova okwa tegelela omusamane a sile oshimpwiyu omukadhi noyana palutu nopamaiyuvo. Shoka sha simanenena, omusamane oye e na okukala ha kwatele komeho iinima yopalongelokalunga megumbo. Ombiimbeli otayi ti kutya omuntu ngoka ihaa sile oshimpwiyu aanegumbo lye ‘omwiinayi e vulike komupagani.’ (1 Timoteus 5:8) Ngele ngoye omulumentu noto dhiladhila okuhokana, kaleka ekotampango lyOmbiimbeli tali landula momadhiladhilo. Omayeletumbulo 24:27, otayi ti: “Opaleka iilonga yoye pondje, ngoye u tule epya lyoye melandulathano; opo ihe oto ka tunga egumbo lyoye.” Niitya yimwe, manga inoo hokana, shilipaleka kutya oto ka kala omusamane ngoka a hokiwa kuJehova.

15 Ngele omukiintu okwa hala okuhokanwa oku na okwiipula ngele okwiilongekidha ngaa okuninga omukulukadhi nenge nokuli omuvalakadhi. Ombiimbeli oya popya iinima oyindji nkene omukulukadhi omwaanawa ha sile oshimpwiyu omulume noyana. (Omayeletumbulo 31:10-31) Aalumentu naakiintu oyendji kunena, ohaya dhiladhila owala kushoka ookuume kawo kopandjokana taye ka ya ningila. Ihe Jehova okwa hala tu dhiladhile shoka tatu vulu okuningila ookuume ketu kopandjokana.

16, 17. Oshike wu na okutedhatedha kombinga yasho, ngele oto dhiladhila okuya mondjokana?

16 Manga inoo ya mondjokana, tedhatedha kushoka Jehova ta ti kombinga yokukala omusamane nosho wo omukulukadhi. Okukala omutse gwegumbo itashi ti kutya omusamane oku na okuhepeka yaandjawo palutu nenge pamaiyuvo. Opo omutse gwegumbo gu shi endithe nawa, nagu landule oshiholelwa shaJesus, ngoka a kala aluhe nokuulukila ohole nolukeno mboka ta tonatele. (Aaefeso 5:23) Ye omukiintu oku na okushilipaleka kutya ota ka ambidhidha omatokolo gomulume nokulongela kumwe naye. (Aaroma 7:2) Oku na okwiipula ngele ota ka vulika ngaa nehalo ewanawa komusamane gwe, ngoka inaa gwanenena. Ngele oku wete kutya ite shi vulu, onawa kaa hokanwe manga.

17 Omusamane nomukulukadhi kehe, oku na okukala ti ipula unene nokulalakanena uuwanawa wakuume ke kopandjokana. (Lesha Aafilippi 2:4.) Paulus okwa nyola a ti: “Omulumentu kehe oku na okuhola omukiintu gwe, ngashika i ihole ye mwene, nomukiintu kehe oku na okusimaneka omulumentu gwe.” (Aaefeso 5:21-33) Nonando ongawo, aaihokani ayehe oye na okukala yu uvite kutya kehe gumwe oku holike nokwa simanekwa. Oshike tashi ka kwathela ondjokana yi pondole? Shoka aasamane ye hole unene, okusimanekwa kaakulukadhi yawo, yo aakulukadhi ohaya kala yu uvite ombili ngele oye holike kaasamane yawo.

18. Omolwashike mboka taya endelathana ye na okukala ya kotoka?

18 Mboka taya endelathana ohaya tyapula ethimbo ndyoka sho taya ende taya tseyathana nawa. Ohali kala wo ethimbo lyokutala nokwiikonakona paushili ya mone ngele otaya vulu tuu okukala pamwe onkalamwenyo yawo ayihe. Ethimbo ndyono, opo wo omulumentu nomukiintu haya ilongo okukundathana nokumona kutya oshike lela shi li momutima gwamukwawo. Sho ekwatathano lyawo tali ende tali kolo, oshi li paunshitwe okukala ya hala okuya momilalo. Ihe oye na okwiipangela ngele tashi ya pokuulukilathana ohole, manga inaaya hokana, opo kaaya gwile meyono. Ngele oye holathane shili, otashi ke ya kwathela ya kale neipangelo. Otashi ke ya kwathela wo kaaya ninge sha shoka tashi teya po ekwatathano lyawo yaali nosho wo naJehova. — 1 Aatessalonika 4:6.

Pethimbo omulumentu nomukiintu taya endelathana, otaya vulu okwiilonga nkene ye na okukundathana

NKENE ONDJOKANA TAYI VULU OKUPONDOLA

19, 20. Aakriste oya tala ko ngiini ondjokana?

19 Pehulilo lyomambo ogendji nosho wo lyoomuvi, ohamu ulikwa oohango dha tata dhaindula nomu na aantu ya nyanyukwa. Ihe paushili wo wene ohango oyi li owala etameko lyondjokana. Okuza petameko, elalakano lyaJehova olya li ondjokana yi kalelele. — Genesis 2:24.

20 Aantu oyendji kunena oya tala ko ondjokana yi li owala oshinima shopakathimbo. Kuyo oshipu okuya mo noku yi teya. Yamwe oyu uvite kutya ngele kaye uvitathane we, oshihwepo ya thige po ondjokana, sho tashi hulile mpoka. Ihe dhimbulukwa kutya Ombiimbeli oya faathanitha ondjokana nongodhi ya yogohwa oondali ndatu. Ongodhi ya tya ngawo, itayi ka tokoka kutya nduno oyi kale monkalo ondhigu. Opo ondjokana yi kalelele otu na okupula ekwatho kuJehova. Jesus okwa ti: “Shono Kalunga e shi tula kumwe, inashi kuthwa kumwe komuntu.” — Mateus 19:6.

21. Oshike tashi ka kwathela aaihokani ya kale ye holathane?

21 Kehe gumwe gwomutse, omupandwa nomushekwa. Oshipu okugandja uusama kuyalwe, unene tuu kookuume ketu kopandjokana. Ngele osho twa kala hatu ningi ngawo, otatu ka yona po ombili yetu. Ihe ngele otwa kala tatu gandja eitulomo komaukwatya omawanawa gookuume ketu, ondjokana yetu otayi ka pondola. Mbela otatu vulu ngaa shili oku shi ninga? Eeno, otatu vulu. Jehova oku shi kutya inatu gwanenena, ihe nonando ongawo, oha tala komaukwatya getu omawanawa. Ongiini ngele ando okwa li ihee shi ningi? Omupisalomi okwa nyola a ti: “Omuwa, ngele to kala nokudhimbulukwa oondjo, olye ta vulu okukala po?” (Episalomi 130:3) Aasamane naakulukadhi otaya vulu okuholela Jehova. Ngiini mbela? Omokugandja eitulomo komaukwatya omawanawa gookuume kayo noku ya dhimina po nziya. — Lesha Aakolossa 3:13.

22, 23. Abraham naSara oya tulila po aaihokani oshiholelwa oshiwanawa shini?

22 Sho omimvo tadhi ende tadhi pula komeho, ondjokana nayo ohayi ende tayi kolo. Abraham naSara oya kala mondjokana ethimbo ele noye na ombili. Sho Jehova a lombwele Abraham a tembuke mo moshilando Ur, otashi vulika Sara a li e na omimvo 60 nasha. Dhiladhila owala nkene sha li oshidhigu kuSara a thige po egumbo lye ewanawa a ka kale momatsali. Nonando ongawo, Sara okwa li kuume kopothingo kaAbraham, omukwathi omwaanawa nokwa li lela e mu simaneka. Sara okwa li ha ambidhidha omatokolo gomulume, shono she ya kwathele ya pondole mondjokana. — Genesis 18:12; 1 Petrus 3:6.

23 Uushili owo kutya, nonando omulume nomukadhi oya kale taye shi enditha nawa, haaluhe taya ka tsa kumwe mokanima kehe. Pompito yimwe sho Abraham a li itaa tsu kumwe naSara, Jehova okwe mu lombwele a ti: “Gwanitha shoka Sara te ku lombwele.” Abraham osho a ningi, niizemo oya li iiwanawa. (Genesis 21:9-13) Ngele omathimbo gamwe kamu uvitathane mondjokana, ino sa uunye. Shoka sha simana osho kutya, nonando itamu tsu mu thithe, kehe gumwe na kale tu ungaunga namukwawo nohole nonesimaneko.

Ombiimbeli nayi kale oshitopolwa shondjokana yeni okuza petameko

24. Ondjokana otayi vulu ngiini okusimanekitha Jehova?

24 Momagongalo ogendji gOonzapo dhaJehova, aaihokani mboka taye shi enditha nawa, evi to yele. Mbela owa hala okuya mondjokana? Dhimbulukwa kutya okuhogolola kuume kopandjokana oku li limwe lyomomatokolo ga simanenena ngoka to ka ninga. Etokolo ndyoka otali ka guma onkalamwenyo yoye ayihe, onkee landula omayele gaJehova. Uuna we shi ningi, oto ka hogolola kuume koye wa tala nawa. Oto ka kala wo wi ilongekidhila ondjokana. Otashi ke mu kwathela ishewe mu kale mu holathane nomu na ekwatathano lya kola, shoka tashi ka simanekitha Jehova.